Kunduz'un Kıymet i takipçileri.
Cumhuriyet dönemi şiiri mizde ikinci yeni şiiri topluluğu üzerinde duracağız.
Önce genel özelliklerden bahsedeceğiz.
Bizim için genel özellikler çok önemli.
Çünkü ikinci yeni şiirinin genel özeliklerini bildiğimizi aslında ikinci yeni sanatçılarına da hakim olmuş olacağız.
Şimdi özelliklerimiz neler?
Bir bakalım.
Bir kere garip akımına burası önemli ve 1940 kuşağının toplumsal gerçekçi bakışı, toplumsal gerçek işçiler ve garip işçilere tepki olarak ortaya çıkmıştır.
Değişik imgeler, çağrışımlar soyut lambalarla yeni bir söyleyişi amaçlamış vardır.
Garip çilerin diğer ismi birinci, yeni ya da ikinci yenilgilerinin ismine de aslında soyut sular da deniyor.
Bakın bunu sağlamak için de duyulmadı.
Yeni sözcükler kullanmışlardır.
Mesela güvercin, mesela cehennem et, mesela apart han gibi duyulmamış yeni sözcükler üretilmiştir.
Daha çok bireyin toplumdaki yalnızlığın dan, sıkıntılarından ve çevreye uyumsuzluk larından oluşan temalar işlenmiştir.
Bakın öykü yi anlatım yolu terk edilmelidir.
Yani şiir diyor.
Neden öyküyle iyice olsun ki?
Şiirde önemli olan sanattır.
Anlatım kapalı olacak ve soyut olacak.
Ne dedik az önce kendilerine aynı zamanda ne demişler soyut sular demişler.
Bakın devam edelim.
Şiir dili garip çiler de olduğu gibi, konuşma dili gibi olmayacak, ondan uzak olacak, özgün olacak ve mantık dokusundan arındırılacak.
Yani mantıksal bir çerçevede değerlendirilmeyecek.
Şiir dili, özellikle de ahlak, erdem, gerçek gibi değerler şiirin amacı olmamalı.
Şiirde ahlak, erdem gibi ilkelerin ne işi var diyor.
Bakın ahenk, ölçü ve uyak ile değil, bir şiir, musiki ve anlatım zenginliğiyle sağlanmalıdır.
Yani şiirde önemli olan musiki dir ve anlatım zenginliğidir.
Bizim ölçüde uyak ile işimiz yok diyor, sanat sanat içindir anlayışı vardır.
Edebi sanatlara özgürlük tanınmıştır.
Olabildiğince edebi sanatlar, hatta edebi sanatların sınırları dahi zorlanmıştır.
Anlam yerine ses ve söyleyiş ön plana çıkartılmıştır.
Özellikle de musikiyi önem verdikleri için müzik kalitesi yüksek sözcükler kullanılmıştır.
Yine yoruma açık şiirler yazdıklarını söyleyebiliriz.
Folklorik unsurlara bakın, karşı çıkmışlardır.
Oldukça karışık cümle yapısı, çok farklı kaynaklardan gelen sözcükler bu akımın dikkat çeken yönlerini alandır.
Karışık cümle yapısı ve farklı kaynaklardan gelen sözcükler dikkat!
Devam edelim.
Şiirde amaç duyguyu anlatmaktan ziyade bakın hissettirmektedir.
Şiirin düşürüldüğü basitliği son vermek istemiş şairler.
Hani onlara göre garipçe der ve toplum cular şiiri basite düşünmüşlerdir.
Biz bu basit diye bir son vermeliyiz diyor ve bakın dikkat edin savundukları görüşlerden biri.
Her şey insanla başlar ve insanla biter.
Özellikle de sürrealizm ve dalgayı zımnen etkilendiklerini söyleyebiliriz.
Büyük harf ve noktalama işaretlerine önem vermemişlerdir.
Halka değil bakın garip kişilerde ve toplumlarda olduğu gibi aydınlara yönelik bir şiir anlayışı oluşturduklarını söyleyebiliriz.
Özellikle de bakın şiirlerinde Yunan mitolojisinden alınan sembolik tipler olduğunu söyleyebiliriz.
Aynı zamanda kendilerinin siyaset dışı olduklarını da ifade edelim.
Bu dersimiz de ikinci yenici akımın.
Çünkü çok önemli Türk edebiyatında önemli bir yeri var, ikinci yöneticilerin özellikleri üzerinde durduk.
Bir sonraki dersimiz de temsilcileri üstünde duracağız.
İkinci Yeni Şiir Nedir?
İkinci Yeni, Türk edebiyatında 1950'li yılların başında ortaya çıkan ve özellikle şiir alanında kendisini gösteren bir edebi akımdır. Garip akımının ardından gelen bu akım, şiirde yeni bir dil ve anlatım arayışına girmiş ve dilde özgünlük, bireysellik, soyutlama ve imgeleme gibi unsurlar ön plana çıkmıştır.
İkinci Yeni'nin temsilcileri arasında Turgut Uyar, Edip Cansever, İlhan Berk, Ece Ayhan ve Cemal Süreya gibi önemli şairler yer almaktadır. Bu şairler, Garip akımından farklı olarak, şiirde düzenli bir yapıya bağlı kalmadan, serbest bir dil kullanmışlardır. İkinci Yeni şiiri, birçok metafor ve imge kullanarak okuyucuya daha soyut ve düşünsel bir deneyim sunmayı hedeflemiştir.
İkinci Yeni şiirinde doğa, insan psikolojisi, aşk ve toplumsal sorunlar gibi konular işlenirken, anlatım tarzı ve dilde kullanılan imgeler oldukça önemli hale gelmiştir. Şairler, sözcükleri kendi anlamlarından koparıp yeni bir çağrışım evrenine yönlendirerek okuyucuyu sıradanlıktan uzaklaştırmışlardır.
İkinci Yeni şiiri, Türk edebiyatında önemli bir yer edinmiş ve özellikle 1950-1960 yılları arasında Türk şiirinde baskın bir akım haline gelmiştir.
İkinci Yeni Şiirinin Özellikleri
İkinci Yeni, Türk edebiyatında Garip akımının ardından ortaya çıkan bir edebi akımdır ve özellikle şiir alanında kendini göstermiştir. Bu akımın özellikleri şöyledir:
- Dilde özgünlük: İkinci Yeni şairleri, şiirlerinde sıradan dil yerine farklı bir dil kullanmıştır. Şairler, sözcükleri kendi anlamlarından koparıp yeni bir çağrışım evrenine yönlendirerek okuyucuyu sıradanlıktan uzaklaştırmışlardır.
- Serbest yapı: İkinci Yeni şairleri, şiirde düzenli bir yapıya bağlı kalmadan, serbest bir dil kullanmıştır. Bu serbest yapı, şiirin daha akıcı ve yaratıcı olmasını sağlamıştır.
- Soyutlama ve imgeleme: İkinci Yeni şiirinde, soyutlama ve imgeleme unsurları oldukça önemlidir. Şairler, birçok metafor ve imge kullanarak okuyucuya daha soyut ve düşünsel bir deneyim sunmayı hedeflemiştir.
- Doğa, insan psikolojisi, aşk ve toplumsal sorunlar gibi konular: İkinci Yeni şairleri, şiirlerinde doğa, insan psikolojisi, aşk ve toplumsal sorunlar gibi konuları işlemiştir.
- Eleştirel bir yaklaşım: İkinci Yeni şairleri, toplumsal sorunlara eleştirel bir yaklaşım sergilemiştir. Şiirlerinde, toplumsal yapıda gördükleri sorunları dile getirmişlerdir.
- Sürrealizm etkisi: İkinci Yeni, sürrealizm akımından da etkilenmiştir. Bu etki, şiirlerde yer alan rüya gibi imgeleri ve gerçeküstücü yaklaşımları ortaya çıkarmıştır.
İkinci Yeni şairleri arasında Turgut Uyar, Edip Cansever, İlhan Berk, Ece Ayhan ve Cemal Süreya gibi önemli isimler yer almaktadır. Bu şairler, Türk şiirine farklı bir soluk getirmiş ve edebiyat dünyasında önemli bir yer edinmiştir.
İkinci Yeni Şairleri
İkinci Yeni, Türk edebiyatı tarihinde 1950'li yılların başında ortaya çıkan bir şiir akımıdır. Bu akımın temsilcisi olan şairler arasında şunlar yer alır:
- Turgut Uyar
- Edip Cansever
- İlhan Berk
- Cemal Süreya
- Ece Ayhan
- İsmet Özel
- Sezai Karakoç
- Özdemir İnce
- Ülkü Tamer
- İlhan Geçer
- Turhan Selçuk
Bu şairler, Türk edebiyatında bir dönüm noktası olan İkinci Yeni akımının temsilcileri olarak kabul edilirler. İkinci Yeni, Garip akımının ardından ortaya çıkan ve dilde özgünlük, serbest yapı, soyutlama ve imgeleme, eleştirel yaklaşım ve sürrealizm etkisi gibi özellikleri ile dikkat çeken bir akımdır.
İkinci Yeni Şiirine Eleştiriler
İkinci Yeni, Türk edebiyatında önemli bir akım olsa da eleştirilere de konu olmuştur. Bazı eleştiriler şöyle sıralanabilir:
- İkinci Yeni şiirleri okuru yabancılaştırır. Şiirlerde kullanılan soyutlamalar, imgelemeler ve karmaşık dil okuru anlamaktan uzaklaştırabilir.
- İkinci Yeni şiirleri toplumsal gerçeklikten uzaktır. Bu şiirlerde genellikle bireysel deneyimler, iç dünyalar ve hayal gücü ön plana çıkar.
- Şiirlerdeki anlam, sıklıkla örtülüdür ve okuyucunun anlam çıkarması zorlaşır. Bu da bazı eleştirmenlerce şiirlerin anlaşılabilirliği açısından eleştirilmiştir.
- Şiirlerdeki imgeleme bazen anlamsız ve amaçsız olarak algılanabilir. Bazı eleştirmenler, bu imgelemelerin şiirin derinliği yerine şiiri zorlaştırmak için kullanıldığını savunurlar.
- Bazı eleştirmenler, İkinci Yeni şairlerinin özellikle toplumsal sorunlara karşı duyarsız olduğunu düşünürler. Şiirlerdeki içe dönük, bireysel ve kişisel konular toplumsal sorunlar kadar önemli değildir.
Ancak, İkinci Yeni şiiri aynı zamanda edebi bir başarı ve dilde bir yenilik olarak da kabul edilir. Eleştiriler, genellikle şiirlerin anlaşılabilirliği, toplumsal gerçeklikten kopukluğu gibi konulara odaklanırken, şiirlerin dildeki özgünlüğü, serbest yapı, sürrealizm etkisi gibi özellikleri de takdir edilir.
İkinci Yeni Şiiri Nasıl Ortaya Çıkmıştır?
İkinci Yeni, Türk edebiyat tarihinde 1950'li yıllarda ortaya çıkan bir şiir akımıdır. Bu akımın ortaya çıkmasında farklı etkenler rol oynamıştır.
Öncelikle, İkinci Dünya Savaşı'nın ardından dünya edebiyatında genel bir dönüşüm yaşanmıştır. Bu dönemde edebiyatta yenilik arayışı artmış, savaş sonrası yıkım ve kaos ortamı edebiyatçıları yeni arayışlara yönlendirmiştir. Bu dönüşüm Türkiye edebiyatını da etkilemiş, edebiyatçılar yeni bir şiir anlayışı arayışına girmişlerdir.
Bunun yanı sıra, Garip şiir akımı İkinci Yeni'nin doğuşunda da etkili olmuştur. Garip, Türk edebiyatında şiiri toplumun içine taşıma amacını taşıyan bir akımdı. Ancak Garip'in ardından şiirde yeni bir arayış ortaya çıkmıştı. Bu arayış, şiirin yeniden dilin özgünlüğüne ve şiirin özerk bir sanat dalı olarak kabul edilmesine yönelikti.
Son olarak, İkinci Yeni'nin ortaya çıkmasında Batı edebiyatı etkisi de önemlidir. Bu dönemde Avrupa şiiri ve sürrealizm Türk edebiyatçılarını etkilemiş, edebiyatçılar şiirde soyutlama, imgeleme ve serbest yapı gibi özellikleri kullanmaya başlamışlardır.
Tüm bu faktörler bir araya geldiğinde, Türk edebiyatında yeni bir şiir akımı doğdu. İkinci Yeni, Türk şiirinde bir dönüm noktasıdır ve dilde özgünlük, serbest yapı, soyutlama ve imgeleme, eleştirel yaklaşım ve sürrealizm etkisi gibi özellikleri ile dikkat çeker.
