Hal Değişimi

Hal değişimi.
Maddeler doğada katı, sıvı, gaz hallerinde bulunurlar ve birbiri türüne dönüşmeleri için ne gerekir, ısı almaları ya da ısı vermeleri gerekir.
Bu esnada neden bahsediyoruz?
Hal değişiminden bahsediyoruz.
Yani katı bir maddenin ısı alarak sıvı hale geçmesine.
Erime Sıvı bir maddenin ısı olarak gaz hale geçmesine.
Buharlaşma.
Gaz halindeki bir maddenin ısı vererek sıvı hale geçmesine yoğunlaşma.
Sıvı haldeki bir maddenin ısı vererek katı hale geçmesine donma olayı diyoruz.
Buraya baktığımızda katı halden gaz hale geçerken yani şu yolculuğu izlerken ne görüyorum?
Maddelerin ısı aldığını görüyorum.
Gaz halden katı hale geçerken de maddelerin ısı verdiğini görüyorum.
Bu şekilde ifade ettikten sonra Peki şunu da ekleyelim.
Katı bir maddenin doğrudan gaz hale geçmesine ne diyorum?
Sivilleşme.
Ya da gaz halindeki bir maddenin doğrudan katı hale geçmesine denir.
Kırağı ulaşma.
Şimdi kavramlar böyleyken bir erime, donma sıcaklığı nedir, buharlaşma, yoğunlaşma nedir onlara bakalım.
Şimdi erime ısısı için ne söyleyeceğiz?
Ne söyledim?
Erime olayı için katı bir maddenin ısı alarak sıvı hale geçmesine erime deniyor.
O zaman katı bir maddenin bir gramını eritmek için ihtiyacım olan ısı miktarı ne diyeceğim?
Erime ısısı diyeceğim.
O zaman baktığımızda erime ısısını ben hangi harfle gözlüyorum?
L harfiyle gösteriyorum.
Bunu not alalım.
Yazıyorum hemen.
1 gramlık maddenin.
Sıvı hale.
Vs.
İlçenin gereken ısı.
Erime ısısı olarak adlandırıyor.
Erime ısısını L ile gösteriyorum ve baktığımızda metal bir suyu eritmek için benimle işte erime ısısı kadar 80 kalori bölü gram kadar ısıya ihtiyacım var. Donması için ne kadar ısıya ihtiyacım var?
Yine aynı şekilde erime ısısıyla donma ısısı birbirine eşittir ama her madde için aynı değildir.
Yani ben alkolü eritmek istesem ya da alkolü dondurmak istesem aynı ısıya ihtiyaç duymayacağını.
Çünkü erime ısısı da maddeler için nasıl bir özellik?
Ayırt edici bir özellik.
Evet bu şekilde yazıyorum.
Şimdi baktığımızda her maddenin bir erime noktası, bir de donma noktası var.
Yani bir sıcaklık değeri değerleri var.
Buraya baktığımız da da eğer maddeye baktığımızda sıcaklıkları mesela donma sıcaklığıyla, erime sıcaklığında ne olduğunu eş görüyorum, birbirine eşit olduğunu görüyorum.
Bu da her madde için aynı sıcaklık değeri değil.
Şimdi buharlaşma ısısına bakalım.
Buharlaşma ısısı için de şunu söyleyeceğiz.
Kaynama sıcaklığındaki bir gram sıvının.
Bu sıcaklık değerinde tamamen gaz hale geçmesi.
Mehmet Su için 100 Tarsus'ta tamamen gaz hale geçmesine geçmesi için ihtiyacı olan ısı miktarına buharlaşma ısısı diyoruz.
Buharlaşma ısısını L B harfiyle gösteriyorum ve buraya baktığımızda nasıl yazacağım?
Mesela ben 1 gramı için lb kadar bir ısıya ihtiyacım varmış.
O zaman em gramını buharlaştırma mak için ne kadar ısıya ihtiyacım var?
Em çarpı l buharlaşma.
O zaman diyorum ki şu eşittir hal değişiminde kullanacağım ısı formülünü bu şekilde yazıyorum.
Erime ısısını nasıl yazacağım?
Em gramını eritmek için ya da em gramını dondurmak için ihtiyacım olan ısı miktarını. Şu eşittir em çarpı l erime diye yazmış olacağım.
Şimdi buraya baktığımızda kaynama ile buharlaşma arasındaki fark nedir?
Şimdi baktığımızda kaynama ne olur?
Belli bir sıcaklıkta gerçekleşir belli sıcaklık değeri.
Ama buharlaşma her sıcaklıkta, her sıcaklıkta.
Ne demek istiyorum?
Örneğin ben yazın da çamaşırları atabiliyorum, kışın da kuru atabiliyorum.
Bu ne demek?
Yani çamaşırın üzerindeki su molekülleri her türlü buharlaşıyor.
Ya da elimizi kolonya döktüğümüz de serinlik hissi oluşturuyor değil mi?
Bunun sebebi elimizden ısı alarak ne oluyor?
Alkol buharlaşıyor ve bizim elimizde ısı verdiği için ne yapmış oluyor?
Serinlik hissetmiş oluyoruz.
Yani buharlaşma her sıcaklıkta gerçekleşiyor.
Ama kaynama için belli bir kaynama sıcaklığı var.
Yani biz suyun kaynama noktası kaç bekliyorum?
100 tel süz o sıcaklık değerini bekliyorum.
Buradan devam ettiğimde kaynama olayının gerçekleşmesi ne demek?
Sıvının tamamında gerçekleşmesi lazım.
Sıvının tamamı, sıvının tamamı o sıcaklık değerine ulaşsın ki kaynama olayından bahsetmiş olayım.
Ama buharlaşma olayı içinde söylüyorum.
Sadece yüzeyde gerçekleştiğini söylüyorum.
Sadece yüzeyde gerçekleşir.
Ve buraya baktığımızda kaynama ve buharlaşma kesinlikle birbiriyle.
Napmam gerekiyor karıştırmamak gerekiyor.
Yine kaynama ve buharlaşma maddenin cinsine bağlıdır ama madde miktarına bağlı değildir.
Kaynama ve sıcak kaynama ve buharlaşma süresince maddelerin sıcaklıkları ve öz kütleleri sabittir.
Yani hal değişimi sırasında sıcaklıkla yapmaz, değişmez.
Isı, Sıcaklık ve Genleşme
Hâl Değişimi ve Isıl Denge 1 / 3
Hal Değişimi
Hal Değişimi