Tepkime Yönünün Belirlenmesi

Merhaba arkadaşlar denge konusuna devam ediyoruz  bu dersimizde tepkime yönünün belirlenmesi nasıl   olur bunu işleyeceğiz.
Arkadaşlar konu anlatımına  geçmeden önce bir soru tarzımız var bunu ilk önce   göstermek istiyorum, bundan sonra konuyu anlatmak  daha anlamlı olacaktır diye düşünüyorum.
Tepkime   bize verilmiş tepkimesinin Kc değeri verilmiş  gazları konulduğunda tepkime dengede midir?
Bakın   biz böyle bir soru şimdiye kadar görmedik,  bu tarzımız yeni karşımıza çıktı.
Tepkimede   Kc değeri belli ve ortama maddeler konulmuş  hepsinden, tepkime dengede midir diye soruyor   dengede değilse net tepkime hangi yönde ilerler  şeklinde B seçeneğini de soruyu görüyorsunuz.   Şimdi arkadaşlar böyle bir durumda sistem dengede  midir diye bakarız.
Evet bizim için Kc önemli.   Evet Kc değerini kullanacağız.
Tepkimenin dengede  olup olmadığını anlamak için Kc değeriyle başka   bir değeri kıyaslıyoruz.
Bu değer de arkadaşlar  Qc değeridir.
Peki ben Qc'yi nasıl hesaplarım?
   Qc'yi soruda verilen sayısal değerleri Kc  bağıntısında yerlerine yazarak buluruz ve   bu ikisini kıyaslarız.
Eğer Qc ile Kc birbirine  eşitse sistem dengededir ama Qc daha büyükse veya   Qc daha küçükse sistem denge değildir ve sistemin  dengeye gelmesi için tepkimenin bir tarafa doğru   gitmesi gerekir ürünlere veya girenlere.
Kc  ile oynayamıyorum sabit, o zaman Qc ile oynamam   lazım.
Buradaki Qc büyük, benim bunun eşitlemem  lazım yani Qc'nin azalması gerekir.
Bu durumda   Qc azalmalı.
Nasıl azaltmam lazım?
Qc eşittir ürün  bölü giren şeklinde düşünürsem tepkime ne tarafa   doğru gitmeli?
Bakın tepkime eğer ürünlere doğru  giderse Qc artar.
Biz azalmasını istiyoruz.   O zaman tepkimemizin girenlere doğru gitmesi  gerekir.
Tepkime diyorum girenlere doğru gitmeli,   bu tarafa doğru.
Sistem dengede değildir böyle  bir durumda tepkime girenlere gider diyorum ve   ikinci duruma geçiyorum: Qc, Kc'den küçükse.
Bu  sefer Qc küçükse yine Kc'yi elleyemeyeceğim için   Qc'nin artması gerekir.
Qc artmalı.
Artması için  ne yapmam lazım?
Qc eşittir ürün bölü girenimi   yazıyorum.
Diyorum ki bu değerin artması için  payımın büyümesi lazım yani tepkimenin ürünleri   doğru gitmesi gerekir, tepkime ürünlere gider  diyorum.
Ve bu şekilde arkadaşlar tepkime yönünü   belirliyoruz.
Hemen sorumuzu çözelim.
Yeniden  bakalım sorumuza.
Tepkimenin Kc değeri 1, aynı   sıcaklıkta bir litrelik bir kaba 4 mol X2, 2  mol Y2, 4 mol XY gazları konulduğunda tepkime   dengede midir?
Şimdi Kc değeri belli zaten hemen  Qc'yi hesaplayalım arkadaşlarım.
Qc diyorum,   nasıl hesaplayacağım?
Kc bağıntısınde yerlerine  yazacağım yani aslında XY derişiminin karesi bölü   X2 çarpı Y2.
Verilen değerleri yerine yazıyorum.  Hacim 1 litre o zaman direkt molarite olarak   alabilirim.
4'ün karesi bölü X2'nin derişimi  Qc'miz ve Kc'miz kıyaslıyorum.
Qc'm 2 Kc'm   ise 1, Qc o zaman daha büyük.
O zaman diyorum ki  Qc'nin ne yapması lazım arkadaşlar?
Qc azalmalı.  Peki azalması için ne yapmak lazım?
Tepkimenin  ne tarafa doğru gitmesi gerekiyor?
Ürünlere   doğru gidersek Qc artar, azalması istiyorum o  zaman girenlere doğru gitmesi gerekir.
Tepkime   girenlere doğru gider, tepkime dengede midir?
  Hayır dengede değildir.
Dengedeyse tepkime  i hangi yönde ilerler?
Hangi yönde ilerler  arkadaşlar?
Girenlere doğru gider diyorum.   Ve en son sorumuz bitti ama şu yorumu da yapmak  istiyorum.
Bazı sorularda karşımıza çıkıyor   çünkü.
Tepkime girenlere doğru gittiği için yeni  kurulan dengede, XY'nin mol sayısı 4'ten azdır   çünkü tepkime artık girenlere doğru gidiyor.  Biraz azalması gerekir.
Y2'nin mol sayısı en   başa göre artar.
İkiden fazladır.
X2'nin  mol sayısı yine 4'ten fazladır diyebilirim   ve bu şekilde dersimizi bitiriyoruz arkadaşlar,  bundan sonraki derste görüşmek üzere hoşça kalın.
Kimyasal Tepkimelerde Denge
Kimyasal Denge 3 / 3
Tepkime Yönünün Belirlenmesi
Tepkime Yönünün Belirlenmesi