Dilin Kullanımından Doğan Türler konusu, AYT Edebiyat testinde ve okul yazılılarında sorulan konulardan biri. Lehçe, Şive, Ağız, Argo, Jargon gibi alt konular soru olarak karşımıza çıkabiliyor. Soru çözmeye başladıktan sonra bu konunun sana çok kolay geleceğine eminiz! Kunduz eğitmenlerimizden Türkçe öğretmeni Celal Hoca, bu konu hakkında senin için çok faydalı bir yazı hazırladı ve mutlaka görmen gereken örnek soruları seçti. Şimdi birlikte Dilin Kullanımı konusunu keşfedelim!
Diller; sosyal, kültürel, siyasi sebeplerden dolayı tarih içerisinde bazı değişimlere uğrar. Bu değişikler, dillerin farklılaşmasını sağlar.Bu değişimleri şöyle sınıflandırabiliriz:
- Lehçe: Bir dilin ses, yapı, söz dizimi özellikleriyle ana dilden ayrılmasıdır. Türkçe için Çuvaşça ve Yakutça lehçe örneğidir.
- Şive: Bir dilin bilinen bir tarihte bazı ses ve şekil farklılıkları göstererek ana dilden ayrılmasıdır. Türkçe için Kırgız Türkçesi buna bir örnek olabilir.
- Ağız: Bazı yerleşim bölgelerine özgü konuşma türüdür. TürkiyeTürkçesi için Karadeniz ağzı buna bir örnek olabilir.
Bir toplumda ortak kültür dili, o toplumun standart dilidir. Yazı dili bu standart dili esas alarak ortaya çıkar. Türkiye Türkçesinde İstanbul ağzı standart dil olarak kabul edilir. Yazı dili olarak bu ağzın kuralları gecerli olur. Toplumda konuşulan diğer ağızlar yazı dilinde geçerlilik görmez.
Bunların dışında bazı küçük grupların kendi aralarında oluşturdukları diller de vardır. Bunları şu şekilde sınıflandırabiliriz:
- Argo: Ortak dil dışında küçük bir grubun kendi arasında oluşturduğu dildir. Örneğin yaşlı insanlar için “ moruk “ denmesi argodur.
- Jargon: Aynı meslek veya topluluktaki insanların kullandıkları özel dildir. Örneğin denizciler arasında kovaya “ patlak “ denmesi bir jargon örneğidir.
Dilin Kullanımından Doğan Türler konusunu tam olarak anlamak için bol bol soru çözümü yapmak da çok önemli. Kendi kaynaklarından sonra MEB Kaynaklarına da göz atmanı tavsiye ediyoruz. Soru çözerek bu türün özellikleri, tanınan yazar ve eserleri hakkında alıştırma yapıp konuyu pekiştirebilirsin!
☀️☀️☀️
Her ders için değişmeyen kilit nokta bol bol soru çözümü ile pratik yapmak. Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında! Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin.
Uygulamada senin için hazırlanmış , tüm konuları öğrenebileceğin premium içerik ders videolarını incelemeyi unutma!