İkinci Öğretim Nedir?
Bazı yükseköğretim kurumlarında örgün, ön lisans ve lisans programlarının bir kısmının eş değeri programlar örgün eğitim saatleri dışındaki zamanlarda (akşam saatlerinde) yürütülmektedir. Bu öğretim İkinci Öğretim (İÖ) olarak adlandırılır. Yani ikinci öğretim, örgün eğitim programlarının dışındaki zaman diliminde verilir.
Ön lisans olarak bilinen iki yıllık bölümlerin ve lisans olarak bilinen dört yıllık bölümlerin ikinci öğretim versiyonları bulunur. Ülkemizde pek çok farklı üniversite ve bölümde öğrencilere ikinci öğretim seçeneği sunuluyor. Ancak her üniversite ve bölüm için ikinci öğretim seçeneği yok. Bu seçenekler arasından kendi alanına uygun alternatifleri değerlendirerek üniversite tercihlerini yapabilirsin.
Eğitim kalitesi, derse giren akademisyenler, ders saati ve diploma açısından örgün öğretimle arasında bir fark bulunmayan ikinci öğretim, tıpkı örgün öğretim programlarında olduğu gibi üniversite sınavı sonucunda yapılan tercihlerle yerleşilen bir üniversite programıdır. Ders saatleri normal ders saatlerinden farklıdır. Genellikle 17.00- 23.00 saatleri aralığında olacak şekilde ders programları oluşturulur. Bazı üniversitelerde derslerin başlangıç saati 15.00 olabilir.
İkinci öğretim öğrencileri, öğretmenden izin alarak örgün öğretim derslerine katılım sağlayabilir. Mesai saatlerinin dışında yapılan dersler için akademisyenlere yapılan ödemeler normal mesai ücretlerinden daha yüksek. Bu nedenle ikinci öğretim öğrencilerinin ödediği dönemlik veya yıllık harç tutarı örgün öğretim öğrencilerinden daha yüksektir. Buna karşın eğitimin niteliği ve müfredat açısından ikinci öğretimle örgün eğitim arasında bir fark yoktur.
İkinci Öğretim vs. Örgün Öğretim Arasındaki Farklar
İkinci öğretim öğrencileri ile örgün eğitim öğrencilerinin diplomalarında herhangi bir farklılık yoktur. KYK başta olmak üzere örgün öğretim öğrencilerine tanınan hakların tümü ikinci öğretim öğrencileri için de geçerli. Ancak ön lisans ve lisans programlarına eş değer eğitimin verildiği ikinci öğretim programlarının örgün öğretimden ayrıldığı bazı noktalar bulunuyor. Örgün öğretim ve ikinci öğretim arasındaki farkları senin için listeledik:
- Ders saatleri,
- Harç ücretleri,
- Aynı bölümün örgün eğitimdeki ve ikinci öğretimdeki giriş puanları,
- İkinci öğretim programlarından örgün eğitim programlarına geçiş olmaması,
- Katkı (harç) kredisinin sadece örgün öğretim öğrencilerine verilmesi.
İkinci Öğretim Olan Üniversiteler
Ülkemizde ikinci öğretim birçok farklı üniversitede mevcuttur. Bununla birlikte, tercih etmek istediğin fakülte ve bölüm her üniversitede bulunmayabilir. Ayrıca istediğin bölümün bulunduğu üniversitede, ilgili bölüm ikinci öğretim kapsamında yer almayabilir. Bu nedenle tercih etmek istediğin bölümleri belirledikten sonra ikinci öğretim programının olduğu üniversiteleri detaylı bir şekilde araştırabilirsin. İkinci öğretimin olduğu üniversiteler şunlardır:
- Adıyaman Üniversitesi
- Adnan Menderes Üniversitesi
- Ahi Evran Üniversitesi
- Aksaray Üniversitesi
- Atatürk Üniversitesi
- Bayburt Üniversitesi
- Bülent Ecevit Üniversitesi
- Çanakkale 18 Mart Üniversitesi
- Çukurova Üniversitesi
- Düzce Üniversitesi
- Erzincan Üniversitesi
- Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Giresun Üniversitesi
- İnönü Üniversitesi
- Kafkas Üniversitesi
- Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Kırıkkale Üniversitesi
- Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Mustafa Kemal Üniversitesi
- Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Pamukkale Üniversitesi
- Sakarya Üniversitesi
- Uludağ Üniversitesi
- Uşak Üniversitesi
İkinci öğretimi olan üniversiteler listesi farklı fakültelere göre araştırıldığında daha da genişletilebilir. Çeşitli üniversitelerin eğitim, güzel sanatlar, fen- edebiyat, maden, siyasal bilgiler gibi birçok farklı fakültesinde ikinci öğretim programları bulunuyor.
İkinci Öğretimin Dezavantajları
İkinci öğretim sayesinde örgün öğretime katılamayan, çalışmak zorunda olan, üniversite sınavında istediği bölümün kabul ettiği puandan düşük puan alan öğrenciler ön lisans ve lisans eğitimlerini tamamlama olanağına sahip olur. Ders saatlerinin geç vakitlerde olması ise bazı avantajlarla birlikte bazı dezavantajları da beraberinde getirir. Bu dezavantajları şu şekilde listeledik:
- Derslerin geç vakte kadar sürüyor olması öğrenciler için bazı ulaşım sorunlarına neden olabilir. Toplu taşıma araçlarının son seferi bittikten sonraya kalan derslerden çıkan öğrenciler alternatif ulaşım yöntemleri bulmakta güçlük çekebilir.
- İkinci öğretim saatlerinin getirdiği bir diğer zorluk ise sosyalleşme alanındadır. Diğer öğrencilerin ders saatleri aynıyken, ikinci öğretim öğrencileri bu saatlerin dışındaki saatlerde eğitim aldığından sosyalleşme olanakları daha kısıtlıdır.
- Gündüz saatlerinde yapılan derslerde verimliliğin daha fazla olduğu düşünülür. Özellikle uyku düzenini oturtamayan öğrencilerde akşam saatlerinde yapılan derslerden tam anlamıyla verim elde edilemeyebilir.
- Akşam derslerine katılan öğrenciler düzenli bir ders çalışma programı hazırlayıp uygulamakta zorlanabilir.
- İkinci öğretim öğrencilerinin standart dışındaki ders saatleri nedeniyle beslenme ve uyku düzenlerinde bozulmalar meydana gelebilir. Sağlıklı bir yaşam sürmek için bu öğrencilerin öncelikle beslenme ve uyku düzenlerini ders programlarına göre uyarlamaları ve disiplinli olmaları gerekir.
Üniversite tercihlerini yaparken öğrencilerin ikinci öğretim konusunda dikkatli ve bilinçli olması gerekir. Bölümlerin yanında yazan “ikinci öğretim” ibaresini görmeden tercih yaparsan eğitime başladığında örgün öğretim ders saatlerinden farklı ders saatleriyle karşılaşabilirsin. Bu durumda sıkıntı yaşayabilirsin.
Tercih yaparken ikinci öğretim istiyorsan bölümlerin yanında “ikinci öğretim veya “İÖ” ibaresinin bulunup bulunmadığını kontrol ederek tercih yapabilirsin. İkinci öğretim programlarına kaydolduktan sonra örgün öğretim programlarına geçiş yapamasan dahi başka bir ikinci öğretim programına geçebilirsin. İkinci öğretim sayesinde istediğin bölüme daha düşük puanla giriş yapıp, hayalindeki mesleğe sahip olabilirsin.
İkinci Öğretim ve Örgün Öğretim Birbirine Eşit Şartlara mı Sahip? Avantajları Aynı mı?
İkinci öğretim ve örgün eğitim öğrencileri eşit şartlara sahiptir. İsimleri ve ders saatleri birbirinden farklı olsa da iki gruptaki öğrenciler için aynı avantajlar vardır. Bu avantajların listesi aşağıdaki gibidir:
- Eğitim kalitesi aynıdır,
- Derslere giren akademisyenler aynıdır,
- Ders saati sayısı aynıdır,
- Mezun olunca alınan diploma aynıdır.
İkinci öğretim de tıpkı örgün öğretim programlarında olduğu gibi üniversite sınavı sonucunda yapılan tercihlerle yerleşilen bir üniversite programı olduğu için bu iki programın ortak avantajları çoktur.