Kunduz ekibi olarak, alanında uzman eğitmenlerimizin de desteğiyle, LGS‘ye hazırlık sürecinde her konuda mutlaka görmen gereken LGS İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ipuçları, özetleri, notları derlemesi hazırladık! Bu yazımızda milli uyanış ders notlarını, 8. Sınıf inkilap tarihi 2. ünite özetini bulabilirsin.
Büyük Savaşa Doğru, Birinci Dünya Savaşında Osmalı Devleti, Mondros Ateşkes Antlaşması ve İşgaller, Kuvayı Milliye ve Cemiyetler, Milli Mücadelenin Hazırlık Dönemi, Büyük Millet Meclisinin Açılışı, Büyük Millet Meclisine Karşı Çıkan Ayaklanmalar, Yok Hükmünde Bir Antlaşma: Sevr ve çok daha fazlası hakkında bilmen gerekenlerle Milli Uyanış: Bağımsızlık Yolunda Atılan Adımlar konusuna ait soruları çözerken işine yarayacağını düşündüğümüz ipuçları yer alıyor. Umarız bu notlar sana yardımcı olur. İyi okumalar!☀️
Bu notlar, Kunduz eğitmenimiz Zehra Hoca tarafından hazırlandı. Zehra Hoca, Ege Üniversitesi Tarih ve Adnan Menderes Üniversitesi Tarih Anabilim Dalı Yüksek Lisans Mezunu. 12 yıllık tarih öğretmeni. Şimdiye kadar ortaokul, lise ve MYO’ da dersler verdi ve bu dönemdeki okula ve sınava hazırlık tecrübelerini öğrecilerle zevkle paylaşıyor!
???
Milli Uyanış: Bağımsızlık Yolunda Atılan Adımlar
1. Dünya Savaşı Nedenleri
???
Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti
Osmanlı’nın 1. Dünya Savaşına Almanya’nın Yanında Katılma Nedenleri:
- Kaybettiği toprakları geri alma ümidi
- Siyasi yalnızlıktan kurtulmak ve Almanya’nın savaşı kazanacağına olan inanç
- Osmanlı devlet adamlarının Alman hayranlığı
- İngiltere, Fransa ve Rusya’nın düşmanca tutumları
- Coğrafi konum itibariyle savaş dışı kalmanın zorluğu
- Kapütülasyonlardan kurtulmak isteği
Almanya’nın Osmanlı Devletini Savaşa Çekme Nedenleri:
- Savaşı geniş bir alana yayarak yükünü hafifletmek.
- Osmanlı Devleti’nin jeopolitik konumundan yararlanmak.
- Osmanlı halifesinin dini ve siyasi gücünden yararlanma.
- Geçiş yollarını kontrol altında tutarak İtilaf Devletlerinin Rusya’ya yardım götürmesini önlemek ve İngiltere’nin sömürgelerine giden yolları kesmek.
Osmanlı’nın 1. Dünya Savaşında Yer Aldığı Cepheler
İtilaf Devletlerinin Osmanlı Devletini paylaştıkları gizli antlaşmalar:
Rusya: İstanbul, Boğazlar, Karadeniz kıyıları ve Doğu Anadolu’yu
Fransa; Suriye ve Güneydoğu Anadolu’yu
İtalya: Batı Anadolu (İzmir) ve Antalya’yı
İngiltere: Irak ve Arabistan’ı alacaktı.
NOT: Bu gizli paylaşım antlaşmaları 1917 Bolşevik İhtilalinden sonra yeni kurulan Sovyet rusya tarafından dünyaya duyurulmuştur.
???
Mondros Ateşkes Antlaşması ve İşgaller
Mondros ile:
- Osmanlı Devleti fiilen sona ermiştir.
- Anadolu işgallere açık hale gelmiştir.
- İlk işgaller başlamıştır.
- Türk milleti işgallere karşı bölgesel direniş cemiyetleri kurmaya başlamıştır.
Mondros Ateşkes Antlaşması 7. ve 24. Maddeleri:
Mondros Antlaşması Sonrası Başlayan İşgallerin Ardından;
- Osmanlı Hükümeti işgallere direnmenin mümkün olmadığını
- İtilaf Devletlerinin isteklerini yerine getirmekle Osmanlı saltanat ve hilafetinin devamının sağlanacağını düşünüyordu.
- Bu amaçla Anadolu’ya nasihat heyetleri göndererek işgallere karşı çıkılmamasını istemiştir. (teslimiyetçi, uzlaşmacı, pasif politika)
???
Kuvay – i Milliye ve Cemiyetler
Kuvayı Milliye: İtilaf Devletlerinin Mondros’un 7. maddesine dayanarak Anadolu’da başlattıkları işgallere karşı Türk halkının vatanı korumak amacıyla kurduğu silahlı direniş örgütlerine Kuvayı Milliye denir.
Kuvayı Milliye’nin Kurulma Nedenleri:
- Osmanlı’nın 1. Dünya Savaşından yenik çıkması.
- Mondros ile Osmanlı ordusunun terhis edilmesi.
- Osmanlı yönetiminin işgallere kayıtsız kalması
- Anadolu’nun İtilaf devletleri tarafından işgal edilmesi.
Kuvayı Milliye’nin Olumsuz Yönleri
- Askeri disiplinden yoksun olunması
- Bazı Kuvayı milliye liderlerinin TBMM otoritesine girmeyi kabul etmemesi ve ayaklanması
- Bölgesel haraket edilmesi, işbirliği olmaması
- Halktan zorla para ve yardım toplanması
- suçlu gördükleri kişileri kendileri cezalandırmaya çalışması
Yukarıda sayılan sebepler ve işgali engelleyememeleri sebebi ile 8 Kasım 1920’de Kuvayı Milliye birlikleri kaldırılarak düzenli ordu kurulmuştur.
Yararlı Cemiyetler
Zararlı Cemiyetler
???
Milli Mücadelenin Hazırlık Dönemi
Amiral Bristol Raporu:
İzmir’in işgali sonrasında artan tepkiler üzerine Milletler Cemiyeti bölgeye incelemeler yapmak için Amiral Bristol başkanlığında bir komisyon gönderdi. Amiral Bristol, yaptığı incelemelerden sonra hazırladığı raporda;
İddia edildiği gibi bölgede Rum nüfusun çoğunlukta olmadığını ve buradaki Hıristiyan halkın katledilmediğini,
Bölgedeki katliamlardan Yunanistan’ın sorumlu olduğunu ortaya koymuştur.
Yorum: Amiral Bristol Raporu, İzmir’in işgalinin haksızlığını ve Türk milli mücadelesinin haklılığını ortaya koyan ilk uluslararası belgedir
Havza Genelgesi (28 Mayıs 1919)
Samsun’dan sonra Havza’ya geçen Mustafa Kemal, burada bir genelge yayımlayarak ülkenin her yanındaki askeri ve sivil makamlara gönderdi. Bu genelgede halktan,
- İşgallere karşı protesto mitingleri ve gösteriler yapılması,
- İstanbul Hükümeti’ne işgalleri kınayan protesto telgrafları çekilmesi,
- Azınlıklara karşı taşkınlık yapılmaması
- Komutanların hiçbir şekilde silahlarını teslim etmemesi ve yurdun her tarafında direniş cemiyetleri kurulması istenmiştir.
Havza’da çalışmalarını tamamlayan Mustafa Kemal Paşa, Amasya’ya geçti. Burada, daha önce hazırladığı genelgeyi Rauf (Orbay) Bey, Refet (Bele) Bey, Ali Fuat (Cebesoy) Paşa, Kazım Karabekir Paşa (Erzurum) ve Cemal Paşa (Konya) tarafından onaylattıktan sonra Anadolu’daki tüm askeri ve sivil makamlara gizli olarak bildirmiştir.
Yorum: Genelgenin diğer komutanlara da onaylatılmasının amacı; milli mücadeleyi kişisel ve bölgesel olmaktan çıkarma ve halk üzerindeki etkisini artırmaktır.
???
Büyük Millet Meclisinin Açılışı
???
Büyük Millet Meclisine Karşı Çıkan Ayaklanmalar
???
Sevr Antlaşması (10 Ağustos 1920)
- Osmanlı Devletinin imzaladığı son antlaşmadır.
- Ölü doğmuş ve uygulanmamış bir antlaşmadır.
- Kanuni Esasi’ye göre bir antlaşma Mebusan Meclisinde onaylanırsa yürülüğe girerdi. Meclis dağıldığı için Sevr Antlaşması onaylanamamıştır. Anlaşmanın hukuki bir geçerliliği yoktur.
• İstanbul, Osmanlı Devleti’nin başkenti olarak kalacak, ancak Osmanlı Devleti şartlara uymazsa İstanbul Türklerin elinden alınacak. • Boğazlar, uluslararası bir komisyon tarafından yönetilecek, tüm devletlerin gemilerine açık olacak. (Egemenlik haklarına ve bağımsızlık ilkesine aykırıdır) • Azınlıklara geniş haklar verilecek. (Egemenlik haklarına ve bağımsızlık ilkesine aykırıdır) • Doğu Anadolu’da iki yeni devlet (Ermenistan ve Kürdistan) kurulacak. (Misakı milliye aykırıdır)
SINIRLAR
• Güneydoğu Anadolu, Çukurova, Lübnan ve Suriye Fransa’ya,
• Doğu Trakya, Batı Anadolu ve Ege Adaları Yunanistan’a,
• Arabistan ve Irak İngiltere’ye
• Güneybatı Anadolu (Antalya, Konya, Muğla) İtalya’ya verilecektir.
Not: Bu şekilde Anadolu toprakları itilaf Devletleri arasında paylaşılmış, Osmanlı Devleti’ne ise İç Anadolu’nun çorak toprakları bırakılmıştır.
SEVR BARIŞ ANTLAŞMASI
Osmanlı yönetiminin teslimiyetçi bir tutum sergilemesi, TBMM’nin haklılığını ortaya çıkarmış ve ulusal bilinci kamçılamıştır.
Bu antlaşma Türk milletinin bağımsız yaşama hakkını elinden aldığı için, Kurtuluş Savaşı başlamıştır.
TBMM, antlaşmayı kabul etmediğini açıklamış ve imzalayanları vatan haini ilan etmiştir.
???
Milli uyanış bağımsızlık yolunda atılan adımlar konusunu öğrendin! Şimdi soru çözümlerine devam edebilirsin!?
İnkılap Tarihi ve Atatükçülük dersinde bolca soru çözerek pratik yapabilirsin. Milli uyanış konusu, LGS İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük testi için temel konulardan biri olduğu için iyice pekiştirmen önemli. Büyük Savaşa Doğru, Birinci Dünya Savaşı’ nda Osmanlı Devleti, Mondros Ateşkes Antlaşması ve İşgaller, Kuvayı Milliye ve Cemiyetler, Milli Mücadele’ nin Hazırlık Dönemi, Büyük Millet Meclisinin Açılışı, Büyük Millet Meclisine Karşı Çıkan Ayaklanmalar, Yok Hükmünde Bir Antlaşma: Sevr gibi alt başlıklar pek çok bilgi ve kavram içeriyor. Bu da daha çok soru tipini barındırdığı anlamına gelir. Bu konudan direkt soru gelebildiği gibi, farklı konuların da içinde sıkça geçtiğini görüyoruz. LGS İnkılap Tarihi ve okul yazılılarında sıklıkla sorulması tercih edilen konulardan biri.
Kunduz’da şu ana kadar, İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinden binlerce soru alanında uzman Ortaokul Sosyal Bilgiler eğitmenleri tarafından çözüldü.✅ Milli Uyanış: Bağımsızlık Yolunda Atılan Adımlar , 8. sınıf inkılap 2. ünite konusuna ait daha fazla soru ve detaylı çözümler görmek istersen, aşağıdaki butona tıklayabilirsin!
☀️☀️☀️
Sınava hazırlık uzun bir maraton. Kunduz ekibi olarak bu yolculukta yanında olmayı çok isteriz! Alanında uzman Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin. Uygulamada senin için hazırlanmış , tüm konuları öğrenebileceğin premium içerik ders videolarını incelemeyi unutma!