Örgün Eğitim Nedir?
Örgün eğitim, resmi olarak tanınmış eğitim kurumlarında düzenli bir programa bağlı olarak gerçekleşen eğitim demektir. Bir eğitim kurumunda öğrencilerin fiziksel olarak bulunduğu ve belirli bir müfredatı takip ettiği geleneksel bir eğitim yöntemidir. Öğrenciler, sınıfta öğretmenleriyle birlikte dersleri takip eder, okul saatleri içinde belirli bir disiplin ve program çerçevesinde eğitim alırlar.
Örgün eğitimin diğer eğitim yönlerine kıyasla en büyük avantajları sosyal etkileşim ve yüz yüze öğretim imkanıdır. Ayrıca, son yıllarda dijitalleşmenin ve pandeminin getirisiyle uzaktan eğitim de modern eğitim sistemimizin bir parçası olmuştur.
TDK’ye göre örgün eğitim kelimesi ise şu anlamlaraa gelmektedir:
- Kişilerin hayata atılmadan, iş ve meslek kollarında çalışmaya başlamadan önce okul veya okul niteliği taşıyan yerlerde, genel ve özel bilgiler bakımından yetişmelerini sağlamak amacıyla belli kanunlara göre düzenlenen eğitim, formel eğitim.
- Düzenli, planlı, yöntemli biçimde verilen herhangi bir eğitim.
Örgün Eğitimin Özellikleri
- Sınıf temelli bir eğitim şeklidir.
- Örgün eğitimde okula sabah ya da öğlen gidilir, öğlen ya da akşam dönülür
- Sıralı ve düzenli bir sistemdir. Örneğin, ilköğretimi bitirmeden ortaöğretime geçilemez.
- Belirli yaş gruplarına göre ayrılmıştır.
- Kullanılan araç ve gereçler, kitaplar önceden bellidir ve her kurumda standarttır.
- Örgün eğitim kurumsal bir ortamda okul çatısı altında normal bir derslikte verilir.
- Derse devamlılık temeline dayanır.
- Öğretmenler, yeterliliklerini kanıtlamışlardır ve gerekli eğitimlere sahiptirler.
- Öğretmenler tarafından öğrencilerin davranışlarının gözlemlenmesini de kapsar.
- Türkiye Cumhuriyeti’nde 72 ayını doldurmuş her birey için örgün eğitim zorunludur. Örgün eğitim zorunluluğun üst yaşı ise 15’tir. Zorunluluğa uymayan ebeveynler için yasal işlem başlatılır.
- İdari açıdan yönetilmesi kolaydır.
- Örgün eğitimi tamamlayan öğrenciler standart bilgi, becere, yetenek seviyesine ulaşmış olur.
- Çoğunlukla yüz yüze gerçekleştirilir.
- Eğitimlerini tamamlayan öğrenciler diploma alma hakkı kazanırlar.
Örgün Eğitimin Düzeyleri
Yaygın olarak kullanılan dört basamaklı örgün öğretim düzeyleri şunlardır:
- Okul Öncesi Eğitim
- İlköğretim Eğitimi
- Ortaöğretim
- Yükseköğretim
Okul Öncesi Eğitim
3-6 yaş arasındaki dönemi ifade eder. Okul öncesi dönemde çocukların sosyal ve duygusal gelişimi ilerler. Beslenme alışkanlıkları gelişir. Dil becerileri gelişir. Özgüveni artar. Yaratıcılığı gelişir. Oyunlar aracılığıyla akıl yürütmeyi, problem çözmeyi öğrenir ve motor becerileri gelişir.
İlköğretim
Oyun çağının ardından 7 yaş ile başlayan okul çağı, ilkokul eğitiminin başlangıç dönemi olarak kabul edilir. İlkokul eğitimi temel matematik, temel fen bilimleri, dilbilgisi ve sosyal bilimler gibi farklı alanlarda verilen standart bir müfredata sahiptir. 8 yıl süren ilkokul eğitiminde fiziksel ve zihinsel gelişimi yıldan yıla devam eden öğrenciler için derslerin içeriği de zorlaşarak ilerler.
Ortaöğretim
İlköğretimle yükseköğretim arasında yer alan, lise ve dengi teknik, meslek okullarını yönetme görev ve sorumluluğunu üstelenen kurumlarda verilen eğitim sistemini ifade eder. Ülkemizde ortaöğretim kademesinde yer alan örgün eğitim kurumları şunlardır:
- Fen Lisesi: Fen bilimlerinde yetenekli olan öğrencilerin nitelikli eğitim almasını amaçlayan ortaöğretim kurumlarıdır.
- Anadolu Lisesi: En yaygın görülen ortaöğretim kurumlarıdır. Yabancı dil öğretimini yaygınlaştırmak ve nitelikli bireyler yetiştirmeyi amaçlar.
- Sosyal Bilimler Lisesi: Edebiyat ve sosyal bilimler programlarında yetenekli olan öğrencilerin nitelikli eğitim almasını amaçlayan ortaöğretim kurumlarıdır.
- İmam Hatip Lisesi: İmam ve hatip yetiştirmeyi hedefleyen eğitim kurumlarıdır.
- Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi: Açtığı çeşitli dallarla ülke ekonomisine nitelikli eleman yetiştirmeyi amaçlayan ortaöğretim kurumlarıdır.
- Güzel Sanatlar Lisesi: Farklı sanat dallarına yatkınlığı bulunan yetenekli öğrencilerin erken dönemde keşfedilmesini ve sanat programlarıyla eğitilmesini amaçlayan ortaöğretim kurumudur.
- Akşam Lisesi: Herhangi bir nedenden dolayı ortaöğretim sürecini tamamlamadan okuldan ayrılan bireylerin ortaöğretim diploması edinmesini sağlamak amacıyla açılan eğitim kurumlarıdır. Bu okullarda bireylerin yaşı ve çalışma saatleri nedeniyle dersler akşam saatlerinde yapılır.
- Spor Lisesi: Spora yatkınlığı bulunan öğrencilerin yeteneklerinin erken dönemde keşfedilmesini ve spor programlarıyla eğitilmesini amaçlayan ortaöğretim kurumudur.
Yükseköğretim
Yüksek okullarda ve üniversitelerde verilen eğitimi ifade eder. Zorunlu eğitim sürecini tamamlayan öğrenciler, üniversitelerin ön lisans ve lisans programları ile eğitim hayatına devam edebilirler.
Örgün Eğitimin Avantajları
- Öğretmen ile doğrudan iletişim kurma imkanı vardır.
- Sosyal bir ortamda yapıldığı için motivasyonu arttırır.
- Dersin içeriğine ilişkin farklı araçlar kullanılabilir.
- Kişiye sosyal öğrenme imkanı sunar.
- Örgün öğretimde görev alan öğretmenin motivasyonu daha yüksektir. Bu motivasyon dersin içeriğini öğrenmede öğrencileri doğrudan etkiler.
- Öğrenciler belirlenen gün ve saatlerde dersleri takip etmek zorundadır. Bu düzenli yapı disiplinden ödün vermeden çalışmayı gerektirir.
- Materyal temini kolaydır. Örgün öğretimde öğrenciler, okul kütüphanesindeki kaynaklardan veya öğretmenlerin öğrenciler için hazırladığı özel materyallerden yararlanabilirler.
Örgün Eğitimin Dezavantajları
- Verilen eğitim içeriğinin standart olması farklı zihinsel ve fiziksel yeterliliklere sahip olan öğrencileri kapsamına almayabilir. Her öğrencinin farklı öğrenme stilleri ve ihtiyaçları vardır. Yeterince kişiye özel hale getirilemeyen örgün öğretim tüm bu farklı ihtiyaçlara yanıt veremeyebilir.
- Örgün öğretimin sınıf ortamında verilmesi, öğrencilerin yeteneklerinin keşfedilmesini zorlaştırır ve yeteneğine yönelik destekleyici bir eğitim alamamalarına neden olur.
- Standart ve sistematik bir eğitim olması nedeniyle üstün zekalı öğrencilerin keşfedilmesi zorlaşır, öğrenme süreçleri yavaşlar.
- Sınıfın ortam koşulları ve diğer öğrencilerin ders dinleme performansının düşüklüğü, öğrencinin dikkat, motivasyon gibi süreçlerde zorlanmasına yol açabilir.
- Sınıfta çok sayıda öğrenci varsa, öğretmen her öğrenciyle yeterince ilgilenemeyebilir.
- İnteraktif olmayan derslerde öğrencilerin öğrenme sürecindeki etkileşimi sınırlı kalabilir ve dolayısıyla da öğrenme süreci monoton hale gelebilir.
- Örgün öğretimin maliyetleri genel olarak uzaktan eğitim sistemine göre daha yüksektir. Örgün öğretimde öğrenciler okul ücretlerine ek olarak, ulaşım ve konaklama maliyetlerini de karşılar.
- Sınıf ortamında gerçekleştirilen dersler, salgın hastalık durumunda enfeksiyonun yayılma hızını ve riskini artırabilir.
Açık Öğretim Nedir? Aralarındaki Farklar
Üniversitelerde örgün ve açık olmak üzere iki eğitim şekline de rastlamak mümkündür. Bir eğitimi açık ya da örgün olarak alan öğrenciler aynı müfredat üzerinden eğitim görmektedir. Alınan eğitim açısından bir fark olmasa da açık öğretim ve örgün eğitim arasında eğitim görme şeklinde bazı farklar bulunur:
- Örgün öğretimde eğitim veren kurumda bulunmak gerekirken, açık öğretime kuruma gitmeden eğitime katılmak mümkündür.
- Örgün eğitimde belli saatler arasında derslere katılım zorunludur, açık öğretimde katılımcı istediği zaman diliminde katılım sağlayabilir.
- Örgün eğitimde katılımcı üniversitenin bulunduğu bölgede taşınmaya zorunludur. Açık öğretimde bulunduğu ilden katılım sağlayabilir.
- Örgün eğitimde bulunan ulaşım, yemek, barınma gibi ek maliyetler açık öğretim sisteminde bulunmaz.
İkinci Öğretim Nedir? Aralarındaki Farklar
Birinci ve ikinci öğretim öğrencilerinin ders saati ve harç ücreti dışında bir farkı bulunmamaktadır. Hatta bazı öğrenciler gündüz vakti part-time çalışmak istedikleri için bilinçli olarak ikinci öğretimi tercih etmektedir.
1 ve 2. öğretim öğrencilerinin gördüğü dersler aynıdır. Hatta hocaları da aynıdır. Her iki öğretimin öğrencilerine de istisnalar haricinde aynı öğretim görevlileri girer.
Örgün Eğitim İkinci Öğretimden Daha Avantajlı mıdır?
İkinci öğretimde verilen eğitimle örgün öğretimin hiçbir farklı olmamaktadır. Genellikle aynı hocalar derslere girer eve aynı konular işlenir. Bu nedenle ikinci öğretimle örgün öğretim arasında eğitim kalitesi oldukça benzerdir. Bölümlerin ikinci öğretim puanları, örgün öğretime göre daha düşüktür.
Yaygın Eğitim Nedir?
Yaygın eğitim, toplumun ihtiyaçları ışığında belli bir amaca yönelik, geneli kapsayacak türden çeşitli eğitimlerin verildiği ve bu eğitimlerin kurumların belirleyeceği takvim ve saate bağlı kalınarak yapıldığı, talep edenlerin başarılı olması halinde ise karşılığında sertifika aldıkları eğitim sürecidir.
Online Eğitimin Örgün Eğitime Etkileri
- İstenilen yer ve zamanda eğitim alınması mümkündür.
- Ev rahatlığında ders alınır
- Bilgiye erişim kolay ve hızlıdır
- 24 saat eğitim alınabilir
- Canlı derslere bağlanmak için birden fazla prosedür gerekmez. Bağlantılar kolayca kurulabilir.
- Zamandan önemli bir tasarruf sağlar.
- Canlı dersler esnasında öğretmene soru sorulabilir. Böylece dersler interaktif bir biçimde gerçekleşir.
- Canlı dersin kaçırılması ya da olası bir internet problemi yaşanması durumunda kaydedilen videolarla eksikler giderilebilir.
- Ders notlarının kaydedilme imkânı vardır.
- Tek bir alan değil pek çok alanda eğitim alınması mümkündür.
- Ders ekipmanları ya da ders materyalleri için ücret ödenmez. Yalnızca internet alt yapısına sahip olmak yeterlidir.
Örgün Eğitimde Öğretmenlerin Rolü Nedir?
Öğretmen, öğrenme sürecinde öğrencilerin karşılaştığı zorluklarda onlara yardımcı olur ve yapıcı eleştirilerle onları yönlendirir. Öğretmen, öğrenme sürecinin her aşamasında öğrencilerin ürünlerini dikkate alır ve onları destekler.