Okulunuzun değerli takipçileri.
Tiyatroyla ilgili son dersimizi işleyeceğiz.
Bugün 1980 sonrası Türk tiyatrosu üzerinde duracağız.
Şimdi 1980 askeri darbesi siyasi, ekonomik, kültürel ve sosyal alanlarda etkisi uzun süren bazı toplumsal sarsıntılara neden olmuştur ve bu da ister istemez tiyatroyu olumsuz yönde etkilemiştir.
Bakın, ekonomik zorluklar, oyunların sahneleneceği, sahneleneceği, salonların bulunmaması ve benzeri durumlar da bazı tiyatro topluluklarının dağılmasına ve tiyatro oyuncularının televizyon, reklam gibi farklı alanlara yönelmesine sebep olmuştur.
1900 50 ile 80 yılları arasında eser veren sanatçıların bir çoğu 1980 sonrasında da eser vermeye devam etmiştir.
Şimdi bu sanatçılarımızın birçoğunu biz 1950 ve 80 yılları arasındaki tiyatro döneminde gördük.
Onun için burada ayrıca anlatmayacağım.
Ama bu sanatçıların haricinde bir de ismini bilmemiz gereken bazı sanatçılar var.
Sadece isimlerini bilmemiz tiyatro adına yeterli olacaktır.
Bunlar Ülker Köksal, Dinçer Sümer, Bilgesu Erenus, Murathan Mungan, Ülkü Ayvaz, Mehmet Baydur, Behiç AK gibi sanatçılar da yine bu dönemde tiyatro türünde eserler vermiştir.
1980 Sonrası Türk Tiyatrosu Özellikleri
1980'li yıllar Türkiye'de tiyatro sanatı açısından önemli bir dönüm noktasıdır. Bu dönemde, bir yandan toplumsal ve siyasal değişimler yaşanırken diğer yandan tiyatro sanatı da yeni bir evreye geçmiştir. 1980 sonrası Türk tiyatrosunda aşağıdaki özellikler göze çarpmaktadır:
- Yeni Oyunculuk Tarzları: 1980'lerden sonra Türkiye'de tiyatroda doğal ve gerçekçi oyunculuk tarzları yaygınlaşmıştır. Bu dönemde oyuncuların performansları daha özgür ve canlı hale gelmiştir.
- Toplumsal Meselelerin İşlenmesi: 1980 sonrası Türk tiyatrosu, toplumsal meseleleri işleyen oyunlarla ön plana çıkmıştır. Bu dönemde tiyatroya politik bir boyut verilmiş ve oyunlar aracılığıyla toplumsal eleştiriler yapılmıştır.
- Yeni Tiyatro Teknikleri: Bu dönemde tiyatroda yeni teknikler kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle ışık ve ses teknolojilerindeki gelişmeler, tiyatroyu daha etkileyici hale getirmiştir.
- Özgürlükçü Sanat Anlayışı: 1980'lerde Türkiye'de yaşanan siyasal ve toplumsal değişimler, tiyatro sanatını da etkilemiştir. Bu dönemde sanatçılar daha özgür bir anlayışla tiyatro yapmışlardır.
- Gösteri Sanatlarıyla Entegrasyon: 1980 sonrası Türk tiyatrosunda gösteri sanatlarıyla entegrasyon artmıştır. Tiyatro oyunlarına dans, müzik, video gibi farklı gösteri sanatları da dahil edilmiştir.
- Yeni Yazarlar ve Yönetmenler: 1980'lerde Türkiye'de tiyatroya yeni yazarlar ve yönetmenler katılmıştır. Bu sanatçılar, özgün oyunlar yazarak Türk tiyatrosuna farklı bir soluk getirmişlerdir.
1980 Sonrası Türk Tiyatro Yazarları Kimlerdir?
1980 sonrası Türk tiyatrosunda birçok yazar ve oyun yazarı etkili olmuştur. Bazıları şunlardır:
- Tuncer Cücenoğlu
- Güngör Dilmen
- Haldun Dormen
- Orhan Asena
- Serap Ergönen
- Turgut Özakman
- Ferhan Şensoy
- Adalet Ağaoğlu
- Şahika Tekand
- Meltem Arıkan
- Murat Mahmutyazdı
- Özen Yula
- İnci Ezgi Güneş
- Sedef Ecer
- Özlem Ece
Bu yazarlar, 1980 sonrası Türk tiyatrosunda farklı tarz ve yaklaşımlarla etkili olmuşlardır. Bazıları politik, bazıları toplumsal, bazıları ise bireysel konulara odaklanmışlardır.
1980 Sonrası Yazılan Türk Tiyatro Oyunları Nelerdir?
1980 sonrası Türk tiyatrosunda birçok önemli oyun yazılmıştır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- "Azizname" - Tuncer Cücenoğlu
- "Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz" - Aziz Nesin
- "Deli Dumrul" - Güngör Dilmen
- "Pislik" - Meltem Arıkan
- "Köprüden Görünüş" - Adalet Ağaoğlu
- "Bir Şehnaz Oyun" - Haldun Dormen
- "Kanlı Düğün" - Tuncer Cücenoğlu
- "Şahane Zatürre" - Ferhan Şensoy
- "Bir Delinin Hatıra Defteri" - Gogol, uyarlayan Tuncer Cücenoğlu
- "Ankara Ekspresi" - Turgut Özakman
- "Ay Işığında Şamata" - Memet Baydur
- "Kurtuluş Savaşı Üzerine Yemek Muhabbetleri" - Sedef Ecer
- "Üç Kuruşluk Opera" - Bertolt Brecht, çeviren Güngör Dilmen
Bu oyunlar, farklı tarz ve yaklaşımlarla Türk tiyatrosuna katkıda bulunmuşlardır. Bazıları politik ve toplumsal mesajlar içerirken, bazıları ise bireysel hikayelere odaklanmaktadır.
Modern Türk Tiyatrosu Ne Zaman Geldi?
Modern Türk tiyatrosu, 19. yüzyılın sonlarına doğru, Tanzimat Dönemi ile birlikte ortaya çıkmaya başlamıştır. Tanzimat Fermanı'nın ilanıyla birlikte Türk tiyatrosunda bir yenilenme süreci başlamış, Osmanlı İmparatorluğu'nda Batılılaşma hareketleri etkisini göstermeye başlamıştır.
Tanzimat Dönemi'nde özellikle oyun yazarları Namık Kemal, Ahmet Vefik Paşa ve Şinasi, modern Türk tiyatrosunun öncüleri olarak kabul edilirler. Bu dönemde, Fransız tiyatrosunun etkisiyle yazılan oyunlar sahnelenmeye başlanmış ve Türk toplumuna uygun hale getirilmiştir.Ancak, modern Türk tiyatrosunun gelişimi Cumhuriyet dönemiyle birlikte hız kazanmıştır. Cumhuriyet dönemi tiyatrosunda, Türk toplumunun çağdaşlaşma süreci ve modernleşme çabaları, tiyatroya yansımıştır. Bu dönemde tiyatroya verilen önem artmış, tiyatroya daha fazla yatırım yapılmış ve tiyatro eğitimi veren okullar açılmıştır.
Özel Tiyatrolar Ne Zaman Açıldı?
Türkiye'de özel tiyatroların ortaya çıkışı 1950'li yıllara kadar gitmektedir. Ancak bu tiyatroların sayısı 1980'lerden sonra hızla artmıştır. Özellikle 1990'larda tiyatroda özgürlük ortamının genişlemesi, özel tiyatroların kurulmasını teşvik etmiştir. Bugün Türkiye'de birçok özel tiyatro bulunmaktadır ve birçok önemli oyun bu tiyatrolarda sahnelenmektedir.
