Anı Nedir?

Evet arkadaşlar bu videomuzda ana türünden bahsedeceğiz.
Öncelikle arkadaşlar anne karşımıza hatıra adıyla da gelebilir.
Biyografi gibi, otobiyografi gibi.
Ananın da diğer adlarını bilmek zorundayız arkadaşlar.
Ama ne demek kişinin yaşadıkları, gördükleri ve duyduklarını üzerinden belirli bir zaman geçtikten sonra belirli bir zaman bizim için önemli arkadaşlar.
Çünkü eğer ben bunu günü gününe yazarsam günlük olur, üzerinden belirli bir zaman geçtikten sonra yazarsam ana olur arkadaşlar.
Üzerinden belli bir zaman geçtikten sonra hatırladığı kısmıyla kendi algı ve bakış açısıyla kaleme aldığı yazılar dır arkadaşlar.
Anı için bir kişinin kişisel tarihi diyebiliriz.
Anılar arkadaşlar.
Yaşamsal deneyimleri paylaşmak, yaşanan olaylara açıklık kazandırmak, unutulmuş toplumsal değerleri hatırlatmak gibi amaçlarla da olabilmektedir.
Anılar arkadaşlar kişinin bütün bir hayatını kapsayan bileceği gibi, hayatının sadece bir dönemine ait herhangi bir olay ve gözlemleriyle de sınırlı olabilir.
Bu yazılar da arkadaşlar, yaşanmış ve gözlemlenmiş olaylar, sebep sonuç bağlantısı içinde kronolojik bir sırayla anlatılır.
Yani giriş, gelişme ve sonuç olarak anlatılır.
Arkadaşlar.
Birinci kişi anlatım vardır.
Yani ben ya da biz kişileri ile anlatılır arkadaşlar.
Öykü leme tekniğine başvurulabilir, açıklama tekniğine başvurulabilir.
Çünkü bir olayı anlatıyorum ve bilgi veriyorum.
Yazar arkadaşlar, anın anılarını yazarken anlattığı dönemle ilgili tüm yazılı ve canlı kaynakları bakın.
Bu kısım bizim için önemli.
Anılarını yazarken tüm yazılı ve canlı kaynaklardan, fotoğraflardan, belgelerden yararlanabilir.
Bu nedenle anı türündeki bir yazı tarih bilimine kaynaklık eder.
Arkadaşlar, bir iddia ve ispat özelliği taşımayan bu yazılar gerçekçi bir anlatımla kaleme alınmış.
Arkadaşlar, iddia ve ispat amacı yoktur, gerçekçi bir anlatımla kaleme alınır.
Arkadaşlar, anılar olayları yaşayan kişiler tarafından yazabileceği gibi, başkası tarafından da yazılabilir.
Yaşanmışlıkları anlatır, duygusallıktan uzaktır arkadaşlar.
O yüzden bizim için önemlidir.
Anı türünün gelişimine bakacak olursak arkadaşlar şimdi anı insanın tanınma, unutulmaya karşı bir önlem alma, unutamadığı anları paylaşarak yaşatma, ardında iz bırakma, ders alma ya da ders verme gibi gereksinimlerinden doğmuştur.
İnsanın yaşadıklarını hatırlama özelliği ile hatırladıklarını, çocuklarına, yakınlarına çevresindekileri aktarma ihtiyacının birleşmesi sonucu ortaya çıkan anının geçmişi ilk çağlara dayanıyor arkadaşlar.
Yazılı anlamda bilinen ilk anı örneği arkadaşlar.
Milattan önce dördüncü yüzyılda Yunan tarihçi ki sene fonunun yazdığı Ana Basis adlı bir eser var.
Bu bizim için önemlidir.
Arkadaşlar sınavda da gelebilir.
Kısa raporun Ana Basis adlı eseri bizim için önemlidir.
Yine 17'nci yüzyılda arkadaşlar Antony Hamilton tarafından yazılan bir eser var.
Bu da bizim için önemlidir.
Zira Mont Koltuğunun Anıları Yine Den Yıl Deponun Bir Atlı'nın Anıları adlı eserleri roman biçiminde yazılmış ilk anı örnekleridir arkadaşlar.
Şu eserler de karşımıza gelebilir.
Bunlar bizim için önemlidir.
Türk edebiyatının yazılı ilk eserleri olan Köktürk Kitabeleri.
Arkadaşlar bakın şuraya yazdım.
Birer söylev, yani nutuk olmakla birlikte anı özelliği de taşımaktadır.
Yine 15'inci yüzyılda Babür Şah'ın yazdığı Babür Name edebiyatta bu türün ilk örneği kabul edilir.
Arkadaşlar Babür Şah'ın yazdığı Babür Nağme, on beşinci yüzyılda, yine 17'nci yüzyılda Ebu'l Gazi Bahadır Han'ın yazdığı şeceresi Türk yer yer anı özelliği taşıyan bir tarih kitabıdır.
Arkadaşlar şu anı türünde bir kitap değildir ama yer yer anı özelliği taşıyan bir tarih kitabıdır.
Bunların dışında arkadaşlar divan edebiyatında yazılan tezkere yine gaza vad name vakayı, name me, nakıp name, sefa name, seyahatname gibi türlerde anlatılan olaylar.
Tanınmış kişilerin hayatından örnekler de yer yer anı özelliği göstermektedir ki zaten biyografisinin divan edebiyatındaki adı.
Tezkereye de arkadaşlar bu bizim için önemliydi.
Şimdi Tanzimat'la gelişen bu tür arkadaşlar İkinci Meşrutiyet sonrası edebiyatımızda tam olarak yerini buluyor.
Buraya yazdığım tüm sanatçıların eserlerini ezberlemek zorundayız.
Zaten hepsini yazmadım arkadaşlar.
Sadece önemli olan ezber dememiz gerekenleri yazdım.
Mesela Tanzimat dönemi sanatçımız Ziya Paşa'nın Defteri A Male Milli Edebiyat dönemindeki Halide Edip Adıvar'ın Mor Takımlı Ev, Türk'ün Ateşle İmtihanı arkadaşlar önemli eserlerdir.
Yine Yusuf Ziya Ortaç'ın Portreler ve Bizim Yokuş.
Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun oğlu.
Bu da Tanzimat Dönemi Sanatçısı, Zoraki Diplomat, Politikada 45 Yıl ve Anamın Kitabı.
Bu üç eser önemlidir arkadaşlar, bilelim.
Falih Rıfkı Atay'ın Çankaya ve Zeytin Dağı adlı eseri çok önemlidir.
Bilelim.
Şevket Süreyya Aydemir'in Suyu Arayan Adam adlı eseri önemlidir.
Bilelim arkadaşlar.
Anılar, hikaye ve romana da kaynaklık edebilir arkadaşlar.
Buraya yazdığım eserler anıt türündeki eserler değil ama hikaye ve romanlara kaynaklık etmiş eserlerdir.
Mesela Ömer Seyfettin'in bu eserleri hikaye türünde dir ama anı lar da ona kaynaklık eder.
Kendi çocukluğuna dair anılardan bahsedebilir sanatçılar.
Mesela Ömer Seyfettin'in At and ilk namaz ve Kaşığı adlı eserleri önemlidir.
Orhan Kemal'in sağ iç ama bu çok fazla çıkmaz arkadaşlar.
Ama Devlet kitabında var.
Yine de dikkat edelim.
Peyami Safa'nın Dokuzuncu Hariciye Koğuşu adlı eseri de arkadaşlar anılardan yararlandığı bir eserdir.
Ama bizim asıl dikkat etmemiz gereken pembe kalemle yazdığım kısımdır.
Anının özelliklerine, yazılı anlamda bilinen ilk anı, örneğine, ilk anıya dikkat edeceğiz.
Arkadaşlar ve özelliklerine dikkat edelim.
Bunun dışında karşımıza herhangi bir benim anlattıklarım dışında bilgi gelmez, soru sorulmaz yani bu konudan.