Beşinci kazanımımız ekonomi alanındaki gelişmeler olacak.
İlk olarak incelediğimiz konu Türkiye İktisat Kongresi olacak.
17 Şubat 1923.
Burada kongrenin amacı olarak milli ekonomiyi belirlemek, ekonomik bağımsızlığa ulaşmak, milli üretimi arttırmak kongrenin amacı olarak sayılabilir.
Kongreye Kazım Karabekir Paşa başkanlık etmiştir.
Tüccar, sanayici, esnaf, çiftçi ve işçileri temsilen bin 135 delege kongreye katılmıştır.
Kongrede Misak-ı İktisadi kararları kabul edilmiştir arkadaşlar birazdan bunu detaylı olarak inceleyeceğiz.
Kongre ve Misak-ı İktisadi kararlarından sonra Milli Ekonomi seferberliği başlatıldı.
Yerli ve milli üretim teşvik edildi.
Yerli malı kullanımı arttırıldı.
Tasarruf bilinci geliştirildi.
İlim ve sanat ekonomik kalkınmanın en önemli unsurları olarak kabul edildi arkadaşlar.
Tarım alanındaki çalışmalara baktığımızda ilk olarak söylediğimiz 1925 yılında aşar vergisi kaldırıldı.
Makineli tarıma geçiş sağlanması için çalışıldı.
Köylüye ucuz tohum ve gübre dağıtıldı.
Arkadaşlar Tarım Kredi Kooperatifleri kuruldu.
Çiftçiye krediler sağlandı.
Ankara'da Yüksek Ziraat Enstitüsü Enstitüsü kuruldu.
Ve en önemlisi Ankara Gazi Orman Çiftliği kuruldu, yani Atatürk Çiftliği'nin kuruluş amaçlarına baktığımızda örnek çiftlik kurarak tarımı geliştirmek, uygulamalı eğitim yapmak, genç çiftçilere staj imkanı sağlamak arkadaşlar.
Sanayi ve ticarette yapılan çalışmaları incelediğimizde yatırımcılara sermaye oluşturmak amacıyla 1924 yılında İş Bankası kuruldu.
Yine aynı şekilde 1927 yılında çıkarılan Teşvik-i Sanayi Kanunu ile özel sektöre destek sağlandı.
Devlet tarafından tüccar ve sanayiciler için Sanayi ve Maden Bankası kuruldu.
1933 yılında Sümerbank, 1935 yılında Etibank açıldı.
1933'te 1934 ve 39 yılları arası için birinci beş yıllık sanayi planı hazırlandı arkadaşlar.
Açılan bazı fabrikalara baktığımızda 1923 yılında Uşak Şeker Fabrikası, 1926 yılında Kayseri Uçak Fabrikası, 1933 yılında Eskişehir Şeker Fabrikası ve 1934 yılında Bursa Süt Fabrikası'nı sayabiliriz arkadaşlar.
Denizcilik alanında yapılan çalışmalara baktığımızda Kabotaj Kanunu'nu inceleyeceğiz.
Lozan'da kapitülasyonlar kaldırılsa da denizlerimizde yük ve yolcu taşıma hakkı bizim elimizde değildi.
Tam bağımsızlığa ve milli ekonomiye aykırı olan bu durumu sonlandırmak için 1 Temmuz 1926'da Kabotaj Kanunu çıkartıldı.
Sonuç olarak Türk kara sularında yolcu ve yük taşıma ve işletme hakkı Türk denizlerine verildi ve milli ekonomimiz daha da güçlendi böylelikle.
Diğer konumuz 1929 Dünya Ekonomik Krizi arkadaşlar.
Dünya ekonomisi büyük ölçüde etkilendi bu krizden arkadaşlar.
Krizin etkisiyle yatırımlar azaldı Türkiye Cumhuriyeti'ne.
Devlet bu süreç boyunca özel sektörü desteklese de olumsuz etkilerin önüne geçemedi.
Bu olumsuz etkiler üzerine devlet ağır sanayi yatırımlarını kendisi yapmak zor durumunda kaldı.
Böylece devletçilik ilkesi uluslararası nedenlerden dolayı zorunlu hale geldi.
Kriz boyunca yerli malına önem verildi.
Yani ithalat azaltılmaya çalışıldı.
Sorularımıza baktığımızda ilk sorumuz 1927 krizi hangi Atatürk ilkesinin zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır demişiz.
Burada 1929 kriziyle birlikte Devletçilik ilkesi daha ön plana çıkmıştır.
Çünkü özel sektör artık birçok şeye yetişemiyor ve devlet bunlara el atmak zorundaydı.
Böylelikle devletçilik zorunlu hale gelmişti.
Bu yüzden cevabımız D şıkkı arkadaşlar.
İkinci sorumuzda Türkiye İktisat Kongresi'nin toplanma amacı nedir?
demişiz.
Burada üç farkı neden saymıştık az önce?
Bunlar Milli Ekonomi, Milli ekonomi ilkeleri.
İkincisi ekonomik bağımsızlık.
Ve üçüncüsü de milli üretim arkadaşlar.
Milli üretimi arttırmak.
Bu üç neden Türkiye İktisat Kongresi'nin toplanma amacı olmuştur arkadaşlar.
İlk olarak incelediğimiz konu Türkiye İktisat Kongresi olacak.
17 Şubat 1923.
Burada kongrenin amacı olarak milli ekonomiyi belirlemek, ekonomik bağımsızlığa ulaşmak, milli üretimi arttırmak kongrenin amacı olarak sayılabilir.
Kongreye Kazım Karabekir Paşa başkanlık etmiştir.
Tüccar, sanayici, esnaf, çiftçi ve işçileri temsilen bin 135 delege kongreye katılmıştır.
Kongrede Misak-ı İktisadi kararları kabul edilmiştir arkadaşlar birazdan bunu detaylı olarak inceleyeceğiz.
Kongre ve Misak-ı İktisadi kararlarından sonra Milli Ekonomi seferberliği başlatıldı.
Yerli ve milli üretim teşvik edildi.
Yerli malı kullanımı arttırıldı.
Tasarruf bilinci geliştirildi.
İlim ve sanat ekonomik kalkınmanın en önemli unsurları olarak kabul edildi arkadaşlar.
Tarım alanındaki çalışmalara baktığımızda ilk olarak söylediğimiz 1925 yılında aşar vergisi kaldırıldı.
Makineli tarıma geçiş sağlanması için çalışıldı.
Köylüye ucuz tohum ve gübre dağıtıldı.
Arkadaşlar Tarım Kredi Kooperatifleri kuruldu.
Çiftçiye krediler sağlandı.
Ankara'da Yüksek Ziraat Enstitüsü Enstitüsü kuruldu.
Ve en önemlisi Ankara Gazi Orman Çiftliği kuruldu, yani Atatürk Çiftliği'nin kuruluş amaçlarına baktığımızda örnek çiftlik kurarak tarımı geliştirmek, uygulamalı eğitim yapmak, genç çiftçilere staj imkanı sağlamak arkadaşlar.
Sanayi ve ticarette yapılan çalışmaları incelediğimizde yatırımcılara sermaye oluşturmak amacıyla 1924 yılında İş Bankası kuruldu.
Yine aynı şekilde 1927 yılında çıkarılan Teşvik-i Sanayi Kanunu ile özel sektöre destek sağlandı.
Devlet tarafından tüccar ve sanayiciler için Sanayi ve Maden Bankası kuruldu.
1933 yılında Sümerbank, 1935 yılında Etibank açıldı.
1933'te 1934 ve 39 yılları arası için birinci beş yıllık sanayi planı hazırlandı arkadaşlar.
Açılan bazı fabrikalara baktığımızda 1923 yılında Uşak Şeker Fabrikası, 1926 yılında Kayseri Uçak Fabrikası, 1933 yılında Eskişehir Şeker Fabrikası ve 1934 yılında Bursa Süt Fabrikası'nı sayabiliriz arkadaşlar.
Denizcilik alanında yapılan çalışmalara baktığımızda Kabotaj Kanunu'nu inceleyeceğiz.
Lozan'da kapitülasyonlar kaldırılsa da denizlerimizde yük ve yolcu taşıma hakkı bizim elimizde değildi.
Tam bağımsızlığa ve milli ekonomiye aykırı olan bu durumu sonlandırmak için 1 Temmuz 1926'da Kabotaj Kanunu çıkartıldı.
Sonuç olarak Türk kara sularında yolcu ve yük taşıma ve işletme hakkı Türk denizlerine verildi ve milli ekonomimiz daha da güçlendi böylelikle.
Diğer konumuz 1929 Dünya Ekonomik Krizi arkadaşlar.
Dünya ekonomisi büyük ölçüde etkilendi bu krizden arkadaşlar.
Krizin etkisiyle yatırımlar azaldı Türkiye Cumhuriyeti'ne.
Devlet bu süreç boyunca özel sektörü desteklese de olumsuz etkilerin önüne geçemedi.
Bu olumsuz etkiler üzerine devlet ağır sanayi yatırımlarını kendisi yapmak zor durumunda kaldı.
Böylece devletçilik ilkesi uluslararası nedenlerden dolayı zorunlu hale geldi.
Kriz boyunca yerli malına önem verildi.
Yani ithalat azaltılmaya çalışıldı.
Sorularımıza baktığımızda ilk sorumuz 1927 krizi hangi Atatürk ilkesinin zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır demişiz.
Burada 1929 kriziyle birlikte Devletçilik ilkesi daha ön plana çıkmıştır.
Çünkü özel sektör artık birçok şeye yetişemiyor ve devlet bunlara el atmak zorundaydı.
Böylelikle devletçilik zorunlu hale gelmişti.
Bu yüzden cevabımız D şıkkı arkadaşlar.
İkinci sorumuzda Türkiye İktisat Kongresi'nin toplanma amacı nedir?
demişiz.
Burada üç farkı neden saymıştık az önce?
Bunlar Milli Ekonomi, Milli ekonomi ilkeleri.
İkincisi ekonomik bağımsızlık.
Ve üçüncüsü de milli üretim arkadaşlar.
Milli üretimi arttırmak.
Bu üç neden Türkiye İktisat Kongresi'nin toplanma amacı olmuştur arkadaşlar.
