Diğer bir ilkemiz.
Halkçılık burada halkçılık derken toplum.
İçinde.
Ayrıcalık.
Kabul etmemeyi, eşitlikçi.
Bir anlayışta bulmayı.
Yani sosyal devlet.
Ve halkını seven.
Bir yönetimden.
Bahsedebiliriz.
Amaç toplumu refah seviyesini yükseltmektir. Arkadaşlar toplumun gelişimi için birlik ve beraberlik içinde neler yapılabilir ve bu birlik ve beraberlik içinde nasıl ileri yol alınabilir?
Halkçılık bu demektir.
Genelde bir devlet. Başkanının bütün insanlarına adil olması gerekir. Bakın eşitlemek, eşit denmek demek çok zordur. Eşitlemeye çalışmak anlamı var. Burada anahtar kelimeleri genelde nedir?
Eşitlik, adalet. Sosyal devlet. Yani halk yararı. Gözetmek.
Burada önemli toplum hizmeti de diyebiliriz buna.
Sosyal devlette bu görülür. Genelde ayrıcalıkların da kaldırılmasıdır. Adaletten kastettiği budur yani.
Peki halk ile ilgili yapılanlar neler?
Mesela bakın Türkiye Büyük Millet Meclisi. Üçüncü kere karşımıza çıktı. Bu sefer.
Yani hem cumhuriyetçilik de çıktı, hem milliyetçilikle çıktı. De, halkçılık da çıktı karşımıza.
Niye?
Çünkü halk yararına yapılan bir şey oldu.
Halkı seçimlere. Koydu, halkı seçimlerin içine dahil ettiyse o zaman herkes eşit oy. Miktarına sahip. Demektir.
Ve Türkiye Büyük Millet Meclis içinde bu şekilde halkçılık çıkartabilirsiniz. Saltanatın kaldırılması bakın yine karşımıza çıktı. Cumhuriyetçilik te de karşımıza çıkmıştı.
Şimdi çıktı. Niye saltanat kaldırıldı, halk yönetime. Dahil edildi. Bakın halk diyorum.
Halkçı lığa girdi İzmir İktisat Kongresi'nin toplanması. Ekonomik kararlar. Hocam devletçilik ama halk yararına da girdi.
Hocam aynı zamanda bu milliyetçiliğe de giriyordu. Evet girer. Çünkü orada milli ekonomik kararlar alındığını biliyoruz. Bakın bir cümle birçok ülkeyi kapsayan biliyor. Misakı İktisadi karaları.
Bakın aynı hemen hemen İzmir İktisat Kongresi'nde alınan karar değil mi?
Misak İktisadi hem milliyetçiliğe. Giriyor, hem avcılığa giriyor.
Dikkat!
Azınlıkların Türk vatandaşı kabul edilmesi tamam.
Halkçılık aynı zamanda. Bu milliyetçiliğe de girer mi?
Girebilir. Çünkü onlar da Türk vatandaşı oldu. Bakın aynı anda iki ülkeyi kapsayabilir.
Cumhuriyetin ilanı.
Hocam cumhuriyetçilik direk.
Evet doğru ama cumhuriyetle beraber halka bir yarar geldi mi?
Halk seçimlere katılabildi mi?
Halkın yararına bir şey oldu mu?
Evet, bakın halkçılık aşar vergisinin kaldırılması. Ekonomik bir karar. Devletçilik ne derim ama halkın üzerine yük aldığı için, halkı rahatlattığı için halkçılık da derim.
Tevhidi Tedrisat Kanunu Hocam.
Merdivenaltı eğitimi kaldırıp. Lüks eğitim gören yerleri kaldırıp yabancı okullar gibi ne. Oldu?
Halkı tek bir merkeze bağladık.
Fakirin de çocuğu, zenginin de çocuğu veya normal bir eğitimle eski eğitim bitti.
Bunlar herkes milli eğitime. Bağlı okullarda eğitim görüyor fırsat eşitliği sağlanıyor işte.
Al sana halkçılık.
Tevhid tedrisat kanunu. Hocam eğitim öğretime bu düzenleme di mi bu kanun. Bu kanun içeriğini iyi bilirseniz hangi ülkeye ait olup olmadığını daha iyi bilirim.
Anlatacağız bu kanunu.
Medeni Kanun bakın normalde kadınlara birçok hak veriyor toplum içerisinde. Yani kadın ve erkek. Eşitliğini sağlıyor mu. Hemen hemen.
Evet, o zaman medeni kanun eşitliği. Sağladığı için halkçı mı?
Evet, eğitimde de aynı. Keza mesela fırsat eşitliği sağlıyor.
Durumu olmayana durumu olanlar aynı okullara gidiyor.
Bakın toplumsal eşitliği. Sağlayabiliyor.
Burada yine. Harf İnkılabı'nın yapılması, halk. Yararına yapılan bir inkılap, millet mektepleri açılması, yine halk yararı göz edilmiştir. Bunlar hepsi halkçı lığa giriyor. Halk evlerinin. Açılması, doğrudan bakan alçılı kadınlara siyasi haklar verilmesi. Erkeklerin. Vardı.
Şimdi kadınlara da. Veriliyor, işledi. Halkçılık, kılık kıyafet kanunu, toplumda ayrıcalık ifade eden insanların olması vardı.
Şimdi onlar da yok.
Toplumsal eşitliği sağlamak adına. Herkese belirli bir kılık kıyafet kuralı getirildi. Zaten kılık kıyafet kanunuyla beraber.
Ne oldu toplumda pantolon, şapka kanunları. Gibi milletin. Hepsinin hemen hemen aynı. Yenebileceği bir statüde. Bir oluşum. Meydana geldi.
Halk açlığa girdi. Bu da halk açlığa giden bir unsur.
Toprak reformu yapılması, toprağı olan insanlar var ama toprak olmayan insanlar var.
Onlara da toprak veriliyor. Bakın çeşitleniyor. Halkçılık soyadı kanununun yapılması burada aaa paşa. Efendi veya. Toplumda karşılık olması engellemek için yapılmıştır. Ama yine bir. Toplumsal eşitliği sağlıyor lakap ve unvanların kaldırılması.
Bununla beraber olduğu için halk açlığa. Girer deriz mesela. Burada daha da uzatabiliriz.
Devletin okul, hastane gibi. Sosyal hizmetleri de meydana. Getirmesi halkçı lığa girer.
Halk üzerinde de herhangi bir yükü alıyorsa halkçı lığa girer. Toplumsal eşitliğe dayalı. Unsurları getiriyorsa avcılığa girer, toplumsal adaleti sağlıyorsa halkçı lığa. Girer deriz.
Bu ilke cumhuriyetçilik ve milliyetçilik ilkelerinin bir sonucu olduğunu bilelim.
Milli birlik ve. Beraberlik. İçin bu ülke önemli bir ülkedir.
Bilelim.
Şimdi de laiklik ilkesine bakalım. Laiklik hemen hemen. Herkesin bildiği üzere din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması demektir.
Özellikle devlet. İşlerinin, kanunların. Dine değil.
Akla ve bilime. Dayandırılmaktadır. Yani genelde daha izleyince akıl ve bilime dayandırmak olayını bilmemiz gerekir.
Yani kimsenin dinini vicdan özgürlüğüne. Karışılmaması nı. İfade eden bir ilkedir.
Dinsel yönetimlere. Hurafelere, batıl inançlara, dogma lara tamamen zıttır bu ilke.
Yani toplumda. Hangi dinden. İnsanlar olursa olsun. Kanun önünde eşit. Haklara. Sahiptir.
Bunu bilelim.
Nedir?
Din ve vicdan özgürlüğünü sağlar. Sosyal yaşamın akla göre düzenlenmesini sağlar. Akılcılık ve bilimsellik. Burada ön sırada olduğunu bilelim.
Yani rasyonel dir. Laiklikle ilgili yapılanlar neler?
Bakın yine karşımıza. Çıktı.
Saltanatın kaldırılması, halifeliğin kaldırılması.
Bunlar laikliğin aşamaları olarak söylemiştik. Yine size. Saltanat. Ümmetçi bir yapıya sahip.
Devletini dini yapıyla yönetiyordu. Ne oldu?
Kaldırıldı.
Laiklik sağlanmış. Oldu.
Halife aynı keza bir din zaten.
Tevhid Tedrisat Kanunu.
Eğitim dini kurallara göre düzenlendiği için. Kaldırıldığı zaman ne olur artık modern. Eğitim gelmiş. Olur. O zaman laiklik, medreseler dini eğitim veren yerlerdi.
Tamam pozitif eğitim de veriyorlardı ama dini eğitim de vardı zaten. Bunu ayırmak için ne yaptı işte. Ödenek verilmedi medreselere kendi. Kendine kapandı. Bakın laiklik.
Medeni Kanun'un kabul edilmesi burada. Kadınların daha önceki hakları neydi?
Mecelle idi. Orada dini kurallar vardı.
Evlenme, boşanma, miras gibi konularda.
Şimdi ne. Oldu?
Medeni Kanun'a. Beraber laik kurallar. Getirildi.
Yani isviçre medeni kanunu gibi kurallar getirildi.
Bakın düzenlendiği için. Laikliğe geçirildi, laik olmuş oldu. Yine tekke, zaviye ve. Türbelerin kapatılması. Bu dini. Kuralların olduğu. Yerler.
Merdivenaltı din eğitimi veren yerler haline geldik. Osmanlı'da birçoğu kapatılmıştır bunlar.
Düzenleyenler de var tabi.
Bütün türbeler kapatılmıyor, bazıları kapatılıyor.
Özellikle Kurtuluş Savaşı'na köstek olanlar çoğu kapatılmıştır.
Dini kurallara da yanlış öğrettikleri için kapatılan. Birçok tekke ve zaviye. Vardır. Bakın akla ve bilime. Dayalı olmayan birçok yer kapatılmış, laiklik sağlanmıştır.
Bazı lakap ve unvanların Şıh. Şeyh Hazretleri gibi böyle, hem de üstünlük ifade eden. Lakaplar kaldırıldığı için laikliğe girmiştir.
Bakın bu aynı zamanda ne de girmişti.
Halkçılık da giren bir unsurdu.
Bakın yukarıda onlara söylemedim ama. Yine buradaki birçok cümle birçok ilkeyi ifade edebilir. Kılık kıyafet kanunu. Yine dini kıyafetlerin giyilmesi ile normal modern kıyafet. Arasındaki fark olduğu için. Laikliğe göre.
Çünkü mesela bir din. Adamının toplum. İçinde dini kıyafetlerle gezmesi. Onun ayrıcalığını. Belirttiği gibi toplumda. Da yakışık olmayan bir. Durum, eğreti bir. Durum oluşturduğu için hemen kaldırılmıştır.
Mesela kılık kıyafet kanunuyla bu da nedir laikliğe girmiştir. Türkiye Cumhuriyetinin dini İslam'dır.
Maddesinin 1928. Anayasasına çıkartılması. 1907. Yılında ise anayasaya. İlke olarak girmesi yine. Laiklik olarak karşımıza çıkar.
Bunlar da yine çoğaltabiliriz.
Mesela 1924 Anayasası'nda. Yemin metninde vallahi ifadesi vardı. Bu namusum üzerine ant. İçerim de değiştirildi mesela.
Yani laiklik amacıyla artık öyle bir yemin. Oluşurdu, ileride o da kaldırıldı.
Hacı, hoca, molla. Böyle dini içeriklerin. Unvanların kullanılması yasaklandı.
Yani bunlara örnek. Olarak verecek olursak, yine Şeriye ve Evkaf. Vekaletini kaldırılması, yani daha önce. Halifenin emir verdiği. Kurumların kaldırılması. Da laikliğe giren ilkelerdir.
Burada genelde bakmamız gereken din ve devlet işlerini. Ayrılmasını. Görüyorsak, din ve vicdan özgürlüğü görüyorsak, modernleşme akla ve bilime göre hareket edildiğini görüyorsa. Orada laiklik vardır. Diyeceğiz.
Amaç toplumu refah seviyesini yükseltmektir. Arkadaşlar toplumun gelişimi için birlik ve beraberlik içinde neler yapılabilir ve bu birlik ve beraberlik içinde nasıl ileri yol alınabilir?
Halkçılık bu demektir.
Genelde bir devlet. Başkanının bütün insanlarına adil olması gerekir. Bakın eşitlemek, eşit denmek demek çok zordur. Eşitlemeye çalışmak anlamı var. Burada anahtar kelimeleri genelde nedir?
Eşitlik, adalet. Sosyal devlet. Yani halk yararı. Gözetmek.
Burada önemli toplum hizmeti de diyebiliriz buna.
Sosyal devlette bu görülür. Genelde ayrıcalıkların da kaldırılmasıdır. Adaletten kastettiği budur yani.
Peki halk ile ilgili yapılanlar neler?
Mesela bakın Türkiye Büyük Millet Meclisi. Üçüncü kere karşımıza çıktı. Bu sefer.
Yani hem cumhuriyetçilik de çıktı, hem milliyetçilikle çıktı. De, halkçılık da çıktı karşımıza.
Niye?
Çünkü halk yararına yapılan bir şey oldu.
Halkı seçimlere. Koydu, halkı seçimlerin içine dahil ettiyse o zaman herkes eşit oy. Miktarına sahip. Demektir.
Ve Türkiye Büyük Millet Meclis içinde bu şekilde halkçılık çıkartabilirsiniz. Saltanatın kaldırılması bakın yine karşımıza çıktı. Cumhuriyetçilik te de karşımıza çıkmıştı.
Şimdi çıktı. Niye saltanat kaldırıldı, halk yönetime. Dahil edildi. Bakın halk diyorum.
Halkçı lığa girdi İzmir İktisat Kongresi'nin toplanması. Ekonomik kararlar. Hocam devletçilik ama halk yararına da girdi.
Hocam aynı zamanda bu milliyetçiliğe de giriyordu. Evet girer. Çünkü orada milli ekonomik kararlar alındığını biliyoruz. Bakın bir cümle birçok ülkeyi kapsayan biliyor. Misakı İktisadi karaları.
Bakın aynı hemen hemen İzmir İktisat Kongresi'nde alınan karar değil mi?
Misak İktisadi hem milliyetçiliğe. Giriyor, hem avcılığa giriyor.
Dikkat!
Azınlıkların Türk vatandaşı kabul edilmesi tamam.
Halkçılık aynı zamanda. Bu milliyetçiliğe de girer mi?
Girebilir. Çünkü onlar da Türk vatandaşı oldu. Bakın aynı anda iki ülkeyi kapsayabilir.
Cumhuriyetin ilanı.
Hocam cumhuriyetçilik direk.
Evet doğru ama cumhuriyetle beraber halka bir yarar geldi mi?
Halk seçimlere katılabildi mi?
Halkın yararına bir şey oldu mu?
Evet, bakın halkçılık aşar vergisinin kaldırılması. Ekonomik bir karar. Devletçilik ne derim ama halkın üzerine yük aldığı için, halkı rahatlattığı için halkçılık da derim.
Tevhidi Tedrisat Kanunu Hocam.
Merdivenaltı eğitimi kaldırıp. Lüks eğitim gören yerleri kaldırıp yabancı okullar gibi ne. Oldu?
Halkı tek bir merkeze bağladık.
Fakirin de çocuğu, zenginin de çocuğu veya normal bir eğitimle eski eğitim bitti.
Bunlar herkes milli eğitime. Bağlı okullarda eğitim görüyor fırsat eşitliği sağlanıyor işte.
Al sana halkçılık.
Tevhid tedrisat kanunu. Hocam eğitim öğretime bu düzenleme di mi bu kanun. Bu kanun içeriğini iyi bilirseniz hangi ülkeye ait olup olmadığını daha iyi bilirim.
Anlatacağız bu kanunu.
Medeni Kanun bakın normalde kadınlara birçok hak veriyor toplum içerisinde. Yani kadın ve erkek. Eşitliğini sağlıyor mu. Hemen hemen.
Evet, o zaman medeni kanun eşitliği. Sağladığı için halkçı mı?
Evet, eğitimde de aynı. Keza mesela fırsat eşitliği sağlıyor.
Durumu olmayana durumu olanlar aynı okullara gidiyor.
Bakın toplumsal eşitliği. Sağlayabiliyor.
Burada yine. Harf İnkılabı'nın yapılması, halk. Yararına yapılan bir inkılap, millet mektepleri açılması, yine halk yararı göz edilmiştir. Bunlar hepsi halkçı lığa giriyor. Halk evlerinin. Açılması, doğrudan bakan alçılı kadınlara siyasi haklar verilmesi. Erkeklerin. Vardı.
Şimdi kadınlara da. Veriliyor, işledi. Halkçılık, kılık kıyafet kanunu, toplumda ayrıcalık ifade eden insanların olması vardı.
Şimdi onlar da yok.
Toplumsal eşitliği sağlamak adına. Herkese belirli bir kılık kıyafet kuralı getirildi. Zaten kılık kıyafet kanunuyla beraber.
Ne oldu toplumda pantolon, şapka kanunları. Gibi milletin. Hepsinin hemen hemen aynı. Yenebileceği bir statüde. Bir oluşum. Meydana geldi.
Halk açlığa girdi. Bu da halk açlığa giden bir unsur.
Toprak reformu yapılması, toprağı olan insanlar var ama toprak olmayan insanlar var.
Onlara da toprak veriliyor. Bakın çeşitleniyor. Halkçılık soyadı kanununun yapılması burada aaa paşa. Efendi veya. Toplumda karşılık olması engellemek için yapılmıştır. Ama yine bir. Toplumsal eşitliği sağlıyor lakap ve unvanların kaldırılması.
Bununla beraber olduğu için halk açlığa. Girer deriz mesela. Burada daha da uzatabiliriz.
Devletin okul, hastane gibi. Sosyal hizmetleri de meydana. Getirmesi halkçı lığa girer.
Halk üzerinde de herhangi bir yükü alıyorsa halkçı lığa girer. Toplumsal eşitliğe dayalı. Unsurları getiriyorsa avcılığa girer, toplumsal adaleti sağlıyorsa halkçı lığa. Girer deriz.
Bu ilke cumhuriyetçilik ve milliyetçilik ilkelerinin bir sonucu olduğunu bilelim.
Milli birlik ve. Beraberlik. İçin bu ülke önemli bir ülkedir.
Bilelim.
Şimdi de laiklik ilkesine bakalım. Laiklik hemen hemen. Herkesin bildiği üzere din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması demektir.
Özellikle devlet. İşlerinin, kanunların. Dine değil.
Akla ve bilime. Dayandırılmaktadır. Yani genelde daha izleyince akıl ve bilime dayandırmak olayını bilmemiz gerekir.
Yani kimsenin dinini vicdan özgürlüğüne. Karışılmaması nı. İfade eden bir ilkedir.
Dinsel yönetimlere. Hurafelere, batıl inançlara, dogma lara tamamen zıttır bu ilke.
Yani toplumda. Hangi dinden. İnsanlar olursa olsun. Kanun önünde eşit. Haklara. Sahiptir.
Bunu bilelim.
Nedir?
Din ve vicdan özgürlüğünü sağlar. Sosyal yaşamın akla göre düzenlenmesini sağlar. Akılcılık ve bilimsellik. Burada ön sırada olduğunu bilelim.
Yani rasyonel dir. Laiklikle ilgili yapılanlar neler?
Bakın yine karşımıza. Çıktı.
Saltanatın kaldırılması, halifeliğin kaldırılması.
Bunlar laikliğin aşamaları olarak söylemiştik. Yine size. Saltanat. Ümmetçi bir yapıya sahip.
Devletini dini yapıyla yönetiyordu. Ne oldu?
Kaldırıldı.
Laiklik sağlanmış. Oldu.
Halife aynı keza bir din zaten.
Tevhid Tedrisat Kanunu.
Eğitim dini kurallara göre düzenlendiği için. Kaldırıldığı zaman ne olur artık modern. Eğitim gelmiş. Olur. O zaman laiklik, medreseler dini eğitim veren yerlerdi.
Tamam pozitif eğitim de veriyorlardı ama dini eğitim de vardı zaten. Bunu ayırmak için ne yaptı işte. Ödenek verilmedi medreselere kendi. Kendine kapandı. Bakın laiklik.
Medeni Kanun'un kabul edilmesi burada. Kadınların daha önceki hakları neydi?
Mecelle idi. Orada dini kurallar vardı.
Evlenme, boşanma, miras gibi konularda.
Şimdi ne. Oldu?
Medeni Kanun'a. Beraber laik kurallar. Getirildi.
Yani isviçre medeni kanunu gibi kurallar getirildi.
Bakın düzenlendiği için. Laikliğe geçirildi, laik olmuş oldu. Yine tekke, zaviye ve. Türbelerin kapatılması. Bu dini. Kuralların olduğu. Yerler.
Merdivenaltı din eğitimi veren yerler haline geldik. Osmanlı'da birçoğu kapatılmıştır bunlar.
Düzenleyenler de var tabi.
Bütün türbeler kapatılmıyor, bazıları kapatılıyor.
Özellikle Kurtuluş Savaşı'na köstek olanlar çoğu kapatılmıştır.
Dini kurallara da yanlış öğrettikleri için kapatılan. Birçok tekke ve zaviye. Vardır. Bakın akla ve bilime. Dayalı olmayan birçok yer kapatılmış, laiklik sağlanmıştır.
Bazı lakap ve unvanların Şıh. Şeyh Hazretleri gibi böyle, hem de üstünlük ifade eden. Lakaplar kaldırıldığı için laikliğe girmiştir.
Bakın bu aynı zamanda ne de girmişti.
Halkçılık da giren bir unsurdu.
Bakın yukarıda onlara söylemedim ama. Yine buradaki birçok cümle birçok ilkeyi ifade edebilir. Kılık kıyafet kanunu. Yine dini kıyafetlerin giyilmesi ile normal modern kıyafet. Arasındaki fark olduğu için. Laikliğe göre.
Çünkü mesela bir din. Adamının toplum. İçinde dini kıyafetlerle gezmesi. Onun ayrıcalığını. Belirttiği gibi toplumda. Da yakışık olmayan bir. Durum, eğreti bir. Durum oluşturduğu için hemen kaldırılmıştır.
Mesela kılık kıyafet kanunuyla bu da nedir laikliğe girmiştir. Türkiye Cumhuriyetinin dini İslam'dır.
Maddesinin 1928. Anayasasına çıkartılması. 1907. Yılında ise anayasaya. İlke olarak girmesi yine. Laiklik olarak karşımıza çıkar.
Bunlar da yine çoğaltabiliriz.
Mesela 1924 Anayasası'nda. Yemin metninde vallahi ifadesi vardı. Bu namusum üzerine ant. İçerim de değiştirildi mesela.
Yani laiklik amacıyla artık öyle bir yemin. Oluşurdu, ileride o da kaldırıldı.
Hacı, hoca, molla. Böyle dini içeriklerin. Unvanların kullanılması yasaklandı.
Yani bunlara örnek. Olarak verecek olursak, yine Şeriye ve Evkaf. Vekaletini kaldırılması, yani daha önce. Halifenin emir verdiği. Kurumların kaldırılması. Da laikliğe giren ilkelerdir.
Burada genelde bakmamız gereken din ve devlet işlerini. Ayrılmasını. Görüyorsak, din ve vicdan özgürlüğü görüyorsak, modernleşme akla ve bilime göre hareket edildiğini görüyorsa. Orada laiklik vardır. Diyeceğiz.
