Basınç konusunda açık hava basıncı.
Gaz basıncının değişimini, etkileri ve Bernoulli ilkesiyle ilgili örnek lerimizi inceleyelim.
Şekildeki deneyi, düzeneğinde cıva dolu cam, tüp ve cıva kabına daldık.
Yılında haz seviyede kalıyor.
Buna göre hangileri haz servisini artırır?
Öncelikle haz seviyesinde bir sıvının cam, burada tamamının cam, buradaki sıvının tamamının sıvıya dökülme nedenini öncelikle bir açıklayalım.
Konan adımlarımız da bunu ifade etmiştik.
Ama bir kez daha şu söylerim dışarıda varolan açık hava basıncı buradaki cıva tarafından alındığında, pascal ilkesi gereği sıvılar basıncın her yöne aynen iletir.
O halde bu cam tüpün ağzına kadar açık hava basıncı gelecek ve burada görmüş olduğunuz cıva sıvısının basıncına eşit olduğu durumda sıvı akışı, cıva akışı duracak.
Yani buradaki durum açık hava basıncının sıvı basıncına eşit olduğu durum.
Sıvı basıncını haç tayyibe olarak ifade edersek buradaki taşımız açık hava basıncına.
Yerçekimi ivmesini ve sıvının öz kütlesine bağlı olduğunu görürüz.
O halde deniz seviyesinden daha yukarı çıkmak deniz seviyesinden yukarı çıkarsa, açık hava basıncı moleküllerin sayısı azaldığı için açık hava basıncı azalır.
Açık hava basıncı azalırsa burada haz seviyesi ne olur azalır.
O zaman birinci önceliğimiz bu durumu açıklamak için kullanılmaz.
Yani haçın artması için açıklayıcı bir durum değil.
Cıva yerine su kullanmak.
Yani bu durumda tekrar şu denklemi yazmak istiyorum.
Açık hava basıncı haç TC'ye bağlıydı.
Biz burada yoğunluğu daha az bir sıvı kullanacak olursak, yani cıvanın yoğunluğu 13.6, sıvının yoğun suyun yolu bir daha az bir yolla sıvı kullanacak olursak haşin olması lazım. Artması lazım ki yine açıkhava baskın denge diyebilirim.
O halde burada başımızı artırabilmek cam tüpün kesit alanı ise bu haz seviyesinde hiçbir değişiklik yapmıyordu.
Örneğin daha kalın bir boru kullandık.
Sıvı seviyesi yine has TG olması gerekiyor.
Çünkü açık hava basıncına eşitiz.
O halde kesit alanı burada had seviyesini etkilemez.
O halde cevabımız yalnız iki olmuş oldu.
Devam edecek olursak.
Yukardaki öncül lerden hangileri basıncın hal değişimine ed halde etkisi olarak örnek gösterilebilir?
Örneğin dağın zirvesinde erimeyen karların bulunması.
Öncelikle şunu hemen bir izah edelim Birinci önceliğimiz için yukarı çıktıkça, deniz seviyesi yukarı çıktıkça açık hava basıncı ne oluyordu, azalıyordu.
Çünkü molekül sayısı azalıyordu.
Erime noktası ile ilgili konuşacak olursak erime noktası yükseliyordu.
Örneğin 0 santigrat derecede eriyecek olan buz.
Yaklaşık olarak, örneğin 0 santigrat derecede gelecek olan buz nereye çıkıyor?
Elemek için örneğin 10 santigrat derecede erimez zorunda kalıyor.
Çünkü basınç çok düştü.
Erime noktası yükseldi.
Peki dağın zirvesinde hava 10 santigrat derece olabilir mi?
Hayır.
Çoğu zaman belki de 0 santigrat derece bile görmüyor.
Hep eksiler de olduğu için erimeyen karlar oluyor.
Demek ki birinci durum bizim için doğru bir ifade olmuş oldu.
Erimeyen karlar, açık hava basıncının azalmasından dolayı düdüklü tencerede yemeğin kısa sürede pişmesi.
Öncelikle kaynama durumunu bir izah edelim.
Kaynama durumu Bir sıvının üzerindeki açık hava basıncı ile buhar basıncı birbirine eşit olursa kaynama olayı gerçekleşir.
Önce şunu bir not alalım. Peki düdüklü tencerenin, düdüklü tencerenin kapağını kapattığınızda buradaki basınca yani artık atık açık hava basıncı değil, normal basınç arttığı için kaynayıp buhar basıncı artacak.
Yani biz basıncı artırırsak kaynama noktası ne olacak?
Kaynama noktası artacak.
Kaynama noktası arttığı için 100 santigrat derecede pişecek.
Yemek örneğin 120 de daha kısa sürede pişecek.
O halde bu da yine neyle alakalı?
Basınç ile alakalı olduğunu ifade edebiliriz.
Kar yağdığında araçların geçtiği yolda karların erimesi.
Evet, bu durumda kaldırımda insanların yürüdüğü yerlerde hala karlar yığın halinde kalıyor.
Çünkü araçların geçtiği yerde basınç çok yüksek oluyor.
Bu yüzden erime noktası düşüyor.
Yani 0 santigrat derecede eriyecek buz artık eksi 5 santigrat derecede erişebilir.
Çünkü basınç çarptı.
O halde bu durumda yine basınçla alakalı köprü ve viyadüklerde yol buzlanması için tuzlama yapılması dördüncü durum.
Sıvının saflığı ile alakalı.
Biz sıfırın saflığını bozacak olursak tabi ki erime noktası düşecek.
Yani havanın daha fazla soğuması lazım ki su donma bilsin ve yollar bizim için tehlikeli duruma gelsin.
Ama burada yaptığımız iş karışım yapmak yani burada basınç ile ilgili bir durumumuz söz konusu değil.
O yüzden 1, 2 ve 3 numaralı önerilerimiz bizim için doğru olacak.
Bir sonraki örneğimiz Bernoulli ilkesiyle ilgili olacak.
Şekildeki çok hafif malzemeden yapılmış küresel cisme taban asılıp aralarından hava yüklendiğinde cisimler birbirine yaklaşıyor.
Buna göre ifadeleri hangileri bu durumu açıklamak için kullanılabilir?
Biz havayı üflediği mizde öncelikle Bernoulli ilkesinin birinci ifadesi şu akış kanalların. Akışkan ağların hızı ile basıncı ters orantılıdır.
Bunu unutmuyoruz.
O halde hava üflediği miz yani kalem noktalara bakacak olursak, L noktası cisimlerin arasında nokta olduğu için burada havuz dediğimiz de akışkan hızı artacak.
O yüzden burada basınç düşecek.
Örneğin L noktasındaki basınca pe kadar dersen, K ve meye noktada herhangi bir hava hareketi yani akışkan hareketi olmadığı için buradaki basınç da örneğin üç p'ye üç p yazabilir ya da birine 4 p, birini 3 p yazabiliriz.
Bu değişkenlik gösterebilir.
Peki akışkanlar ın bir özelliği vardı.
Yine Bernoulli kesiyle çıkıyorduk akışkanlar.
Akışkanlar basıncın.
Fazla olduğu yerden fazla olduğu yerden az olduğu yere doğru hareket eder.
O halde bu cisimler burada hava molekülleri olduğu için basıncın fazla olduğu yerden az olduğu yere doğru, hava molekülleri harekete geçeceği için cisimler birbirine yaklaşır.
O halde birinci öngördüğümüz için basınçla arasındaki ilişkiyi böyle açıklamış, buna doğru diyebiliriz.
Akışkanlar hızın arttığı yerde basınç azalır.
Evet, leğen kısa basınç azaldı.
O yüzden cisimler hareket etti.
Basınç farkından akışkanın ara basınç farkı akışkanlar hareketine neden olur.
Evet, bu durumu da izah edebiliriz.
Örneğin meteorolojik olaylar.
Balkanlar'dan gelen soğuk hava dalgası diyoruz.
Halbuki hava kütlesinin gelirken yüksek basınçtan düşük basınca doğru geliyor ve bizim üzerimize yağış bırakıyor.
İşte hortumda çatıların uçması, uçak kanadının yukarı yayının yuvarlak aşağısının düz olup uçağın havalanması ya da uçak kanadının tersine yarış arabalarına katmamız gibi durumların hepsi günlük yaşantımızda Bernd Nicola ilkesiyle açıklıyoruz.
Gaz basıncının değişimini, etkileri ve Bernoulli ilkesiyle ilgili örnek lerimizi inceleyelim.
Şekildeki deneyi, düzeneğinde cıva dolu cam, tüp ve cıva kabına daldık.
Yılında haz seviyede kalıyor.
Buna göre hangileri haz servisini artırır?
Öncelikle haz seviyesinde bir sıvının cam, burada tamamının cam, buradaki sıvının tamamının sıvıya dökülme nedenini öncelikle bir açıklayalım.
Konan adımlarımız da bunu ifade etmiştik.
Ama bir kez daha şu söylerim dışarıda varolan açık hava basıncı buradaki cıva tarafından alındığında, pascal ilkesi gereği sıvılar basıncın her yöne aynen iletir.
O halde bu cam tüpün ağzına kadar açık hava basıncı gelecek ve burada görmüş olduğunuz cıva sıvısının basıncına eşit olduğu durumda sıvı akışı, cıva akışı duracak.
Yani buradaki durum açık hava basıncının sıvı basıncına eşit olduğu durum.
Sıvı basıncını haç tayyibe olarak ifade edersek buradaki taşımız açık hava basıncına.
Yerçekimi ivmesini ve sıvının öz kütlesine bağlı olduğunu görürüz.
O halde deniz seviyesinden daha yukarı çıkmak deniz seviyesinden yukarı çıkarsa, açık hava basıncı moleküllerin sayısı azaldığı için açık hava basıncı azalır.
Açık hava basıncı azalırsa burada haz seviyesi ne olur azalır.
O zaman birinci önceliğimiz bu durumu açıklamak için kullanılmaz.
Yani haçın artması için açıklayıcı bir durum değil.
Cıva yerine su kullanmak.
Yani bu durumda tekrar şu denklemi yazmak istiyorum.
Açık hava basıncı haç TC'ye bağlıydı.
Biz burada yoğunluğu daha az bir sıvı kullanacak olursak, yani cıvanın yoğunluğu 13.6, sıvının yoğun suyun yolu bir daha az bir yolla sıvı kullanacak olursak haşin olması lazım. Artması lazım ki yine açıkhava baskın denge diyebilirim.
O halde burada başımızı artırabilmek cam tüpün kesit alanı ise bu haz seviyesinde hiçbir değişiklik yapmıyordu.
Örneğin daha kalın bir boru kullandık.
Sıvı seviyesi yine has TG olması gerekiyor.
Çünkü açık hava basıncına eşitiz.
O halde kesit alanı burada had seviyesini etkilemez.
O halde cevabımız yalnız iki olmuş oldu.
Devam edecek olursak.
Yukardaki öncül lerden hangileri basıncın hal değişimine ed halde etkisi olarak örnek gösterilebilir?
Örneğin dağın zirvesinde erimeyen karların bulunması.
Öncelikle şunu hemen bir izah edelim Birinci önceliğimiz için yukarı çıktıkça, deniz seviyesi yukarı çıktıkça açık hava basıncı ne oluyordu, azalıyordu.
Çünkü molekül sayısı azalıyordu.
Erime noktası ile ilgili konuşacak olursak erime noktası yükseliyordu.
Örneğin 0 santigrat derecede eriyecek olan buz.
Yaklaşık olarak, örneğin 0 santigrat derecede gelecek olan buz nereye çıkıyor?
Elemek için örneğin 10 santigrat derecede erimez zorunda kalıyor.
Çünkü basınç çok düştü.
Erime noktası yükseldi.
Peki dağın zirvesinde hava 10 santigrat derece olabilir mi?
Hayır.
Çoğu zaman belki de 0 santigrat derece bile görmüyor.
Hep eksiler de olduğu için erimeyen karlar oluyor.
Demek ki birinci durum bizim için doğru bir ifade olmuş oldu.
Erimeyen karlar, açık hava basıncının azalmasından dolayı düdüklü tencerede yemeğin kısa sürede pişmesi.
Öncelikle kaynama durumunu bir izah edelim.
Kaynama durumu Bir sıvının üzerindeki açık hava basıncı ile buhar basıncı birbirine eşit olursa kaynama olayı gerçekleşir.
Önce şunu bir not alalım. Peki düdüklü tencerenin, düdüklü tencerenin kapağını kapattığınızda buradaki basınca yani artık atık açık hava basıncı değil, normal basınç arttığı için kaynayıp buhar basıncı artacak.
Yani biz basıncı artırırsak kaynama noktası ne olacak?
Kaynama noktası artacak.
Kaynama noktası arttığı için 100 santigrat derecede pişecek.
Yemek örneğin 120 de daha kısa sürede pişecek.
O halde bu da yine neyle alakalı?
Basınç ile alakalı olduğunu ifade edebiliriz.
Kar yağdığında araçların geçtiği yolda karların erimesi.
Evet, bu durumda kaldırımda insanların yürüdüğü yerlerde hala karlar yığın halinde kalıyor.
Çünkü araçların geçtiği yerde basınç çok yüksek oluyor.
Bu yüzden erime noktası düşüyor.
Yani 0 santigrat derecede eriyecek buz artık eksi 5 santigrat derecede erişebilir.
Çünkü basınç çarptı.
O halde bu durumda yine basınçla alakalı köprü ve viyadüklerde yol buzlanması için tuzlama yapılması dördüncü durum.
Sıvının saflığı ile alakalı.
Biz sıfırın saflığını bozacak olursak tabi ki erime noktası düşecek.
Yani havanın daha fazla soğuması lazım ki su donma bilsin ve yollar bizim için tehlikeli duruma gelsin.
Ama burada yaptığımız iş karışım yapmak yani burada basınç ile ilgili bir durumumuz söz konusu değil.
O yüzden 1, 2 ve 3 numaralı önerilerimiz bizim için doğru olacak.
Bir sonraki örneğimiz Bernoulli ilkesiyle ilgili olacak.
Şekildeki çok hafif malzemeden yapılmış küresel cisme taban asılıp aralarından hava yüklendiğinde cisimler birbirine yaklaşıyor.
Buna göre ifadeleri hangileri bu durumu açıklamak için kullanılabilir?
Biz havayı üflediği mizde öncelikle Bernoulli ilkesinin birinci ifadesi şu akış kanalların. Akışkan ağların hızı ile basıncı ters orantılıdır.
Bunu unutmuyoruz.
O halde hava üflediği miz yani kalem noktalara bakacak olursak, L noktası cisimlerin arasında nokta olduğu için burada havuz dediğimiz de akışkan hızı artacak.
O yüzden burada basınç düşecek.
Örneğin L noktasındaki basınca pe kadar dersen, K ve meye noktada herhangi bir hava hareketi yani akışkan hareketi olmadığı için buradaki basınç da örneğin üç p'ye üç p yazabilir ya da birine 4 p, birini 3 p yazabiliriz.
Bu değişkenlik gösterebilir.
Peki akışkanlar ın bir özelliği vardı.
Yine Bernoulli kesiyle çıkıyorduk akışkanlar.
Akışkanlar basıncın.
Fazla olduğu yerden fazla olduğu yerden az olduğu yere doğru hareket eder.
O halde bu cisimler burada hava molekülleri olduğu için basıncın fazla olduğu yerden az olduğu yere doğru, hava molekülleri harekete geçeceği için cisimler birbirine yaklaşır.
O halde birinci öngördüğümüz için basınçla arasındaki ilişkiyi böyle açıklamış, buna doğru diyebiliriz.
Akışkanlar hızın arttığı yerde basınç azalır.
Evet, leğen kısa basınç azaldı.
O yüzden cisimler hareket etti.
Basınç farkından akışkanın ara basınç farkı akışkanlar hareketine neden olur.
Evet, bu durumu da izah edebiliriz.
Örneğin meteorolojik olaylar.
Balkanlar'dan gelen soğuk hava dalgası diyoruz.
Halbuki hava kütlesinin gelirken yüksek basınçtan düşük basınca doğru geliyor ve bizim üzerimize yağış bırakıyor.
İşte hortumda çatıların uçması, uçak kanadının yukarı yayının yuvarlak aşağısının düz olup uçağın havalanması ya da uçak kanadının tersine yarış arabalarına katmamız gibi durumların hepsi günlük yaşantımızda Bernd Nicola ilkesiyle açıklıyoruz.
