8.
Sınıf İnkılap, İlk konusu Avrupa'daki Gelişmeler ve Osmanlı Devleti.
Bu konuda ilk üzerinde duracağımız husus on dokuzuncu yüzyılda Avrupa'da gelişmeler olacak.
Tabii on dokuzuncu yüzyıla gelmeden önce incelememiz gereken bazı önemli gelişmeler var Avrupa'da.
Bunları dört başlık altında inceleyeceğiz.
İlki, coğrafi keşiflerle Avrupa ekonomik olarak zenginleşti.
Yani yeni dünyaya giden Avrupalılar yeni dünyanın kaynaklarını Avrupa'ya getirmeye başladılar.
İkinci başlığımız Rönesans ile skolastik düşünce.
Yani kilisenin din öğretisi yıkıldı.
Yerine akılcılık ve pozitif bilimler gelişmeye başladı.
Bir diğer başlığımız reform hareketleriyle mezhep birliği bozuldu ve kilisenin bilimsel gelişmeye olan baskısı kalktı.
Yani artık bilimsel gelişmenin önünde herhangi bir Katolik kilisesi engeli yoktu.
Bir diğer başlığımız on yedinci yüzyılda Aydınlanma Çağı yaşandı.
Deney ve gözleme dayalı bilimsel yöntem Avrupa'ya hakim olmaya başladı.
İşte bu dört başlık Avrupa'yı 19'uncu yüzyıla hazırladı.
Aydınlanma çağına bakacak olursak, Aydınlanma çağının birçok düşünürü Fransa'da ortaya çıktı ki birazdan Fransız İhtilali göreceğiz.
Bunlar da o Fransız İhtilali'nin de önemli olan kişiler.
Voltaire, Diderot, Montesquieu gibi isimler özgür düşüncenin savunucuları oldular ve monarşiyi sert bir şekilde eleştirdiler ki bu bizi birazdan Fransız ihtilaline götürecek.
Aydınlanma çağının en büyük getirisi olan Fransız İhtilali 1789 yılında gerçekleşti.
Şimdi Fransız İhtilali nedenlerine bakacak olursak, ülkenin birçok farklı sınıflara ayrılması yani Fransa'da birçok farklı sınıfta insanlar vardı ve bunların arasında ekonomik geçişkenlik yoktu.
Bu da sınıflar arası problemi doğuruyordu.
İkinci nedenimiz monarşinin eleştirilmesi.
Artık monarşinin aldığı yüksek vergiler halk tarafından tamir edilemez hale gelmişti ve artık monarşi ve krallık sert bir şekilde eleştiriliyordu.
Üçüncü başlığımız demokrasi ve ulusal egemenlik kavramları ön plana çıktı.
Az önce bahsetmiş olduğumuz aydınlanma çağının düşünürleri bunların savunucuları oldular ve bunlar Fransa'da yayılmaya başladı.
Bir diğer başlığımız Fransız İhtilali'nin sonuçları.
Birazdan buna geleceğiz.
Bunlar en önemli konuları.
İlki milliyetçilik akımları ortaya çıkmıştır.
Bu milliyetçilik akımları imparatorluklar için dağılma sürecini başlattı.
Ve Osmanlı, Avusturya, Macaristan gibi çok uluslu imparatorlukların yıkılma sürecini başlattı.
Aydınlanma çağının bir diğer önemli getirisi Sanayi Devrimi.
Sanayi devrimine bakacak olursak bunu beş başlık altında inceleyebiliriz.
Bunların en önemlileri işçi sınıfının ortaya çıkması, ikincisi kent nüfusunun artmaya başlaması.
Artık köyden kente nüfus göçler çoğalmış ve kent nüfusu giderek artmaya başlamıştır.
Üçüncüsü ve en önemli olanlarından buhar gücü teknolojisi ile üretim hızlandı ve ham madde ihtiyacı arttı.
Bu da pazar arayışını doğurdu.
Ham madde ihtiyacı sömürgecilik ve emperyalizmi de hızlandırdı.
Aynı zamanda sömürge ve pazar arayışı Birinci Savaşı'na giden sürecin temelini oluşturdu.
Burada en önemli konu buhar gücünün bulunması ham maddeyi doğuruyor.
Ham madde ihtiyacını doğuruyor.
Ham madde ihtiyacı sömürgecilik ve emperyalizm ihtiyacını doğuyor, doğuruyor.
Bu da bizi 1.
Dünya Savaşı'na giden yolu gösteriyor.
Şimdi Avrupa'da gelişmelerin Osmanlı'ya etkisini inceleyelim.
Sanayi devrimini gerçekleştiren Avrupa, Osmanlı'yı pazar olarak kullandı ve Osmanlı ekonomisi bundan oldukça etkilendi.
Bunda negatif yönde etkilendi ve nitekim 1881 yılında Duyun-u Umumi kuruldu.
Duyun-u Umumiye Dış Borçlar İdaresi demek.
Artık ekonominin ne kadar kötü olduğunu buradan görebiliyoruz.
Osmanlı içinde bir diğer etkisi milliyetçilik akımları çok uluslu Osmanlı İmparatorluğu'nu etkiledi.
Yani Osmanlı'nın içinde Sırplar, Bulgarlar, Yunanlılar gibi milletler artık ulus devletçilik anlayışı fikriyle isyan ettiler ve bağımsızlıklarını almak istediler Osmanlı içerisinde ki bu da Osmanlı'yı oldukça zor duruma soktu ve dağılma sürecini başlattı.
Tüm bunların sonucunda Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı ve Birinci Meşrutiyet ilan edildi.
Birazdan bunlara öz olarak değineceğiz.
İlk olarak Tanzimat Fermanı inceleyelim.
Tanzimat Fermanı 1839 yılında ilan edildi.
Herkesin yasalar önünde eşit olduğu kabul edildi.
Tanzimat Fermanı ile Osmanlı'da hukukun üstünlüğü ilkesi benimsenmiş oldu.
Bu Osmanlı'nın ilk fermanıdır ıslahatlar konusunda on dokuzuncu yüzyıl içinde ve hukukun üstünlüğü ilkesi burada benimsenmiş oluyor.
Hukukun üstünlüğü ikincisi Islahat Fermanı 1856 yılında ilan edildi.
Avrupalı devletlerin baskısıyla ilan edildi bu ferman.
Asıl amacı Müslümanlar ile Müslüman olmayanların eşitliğini sağlamaktı ki bu azınlıklara daha fazla haklar tanınmış oluyordu.
Nitekim bu haklar sonucunda azınlıklar isyan etmemek yerine daha çok isyan etmeyi seçtiler ve birçoğu bu yıldan sonra bağımsızlık almaya başladı.
Şimdi Tanzimat ve Islahat Fermanı sonuçlarını inceleyelim.
Osmanlı'da anayasacılık fikri ön plana çıktı ve Birinci Meşrutiyet'in temelleri atıldı.
Birazdan Birinci Meşrutiyeti de özel olarak inceleyeceğiz.
Azınlıklara verilen haklar sonucunda milliyetçilik akımları daha da hızlandı.
Avrupalı devletler azınlıkları bahane ederek Osmanlı'nın iç işlerine müdahalede bulundu ki artık Osmanlı denge siyasetini izleyemez hale geldi ve dağılma noktasında iyice hızlandı.
Şimdi Birinci Meşrutiyet'e bakıyoruz.
1876 yılında ilan edildi.
Türk tarihinin ilk defa Türk tarihinde ilk defa anayasal düzene geçildi.
Bu Türk tarihinin ilk anayasal düzene geçiş dönemi.
Burada Kanuni Esasi göreceğiz.
Kanuni Esasi kabul edildi.
Genç Osmanlılar padişahın denetlenmesi konusundaki düşüncelerin öncüleri olmuşlardır.
Ayrıca Birinci Meşrutiyet'ten sonra İkinci Abdülhamit Rus savaşını öne sürerek Meclis'i tatil etti ve 1908 yılına kadar ülkeyi mutlak monarşi ile idare etti.
Avrupa'da yaşanan gelişmeler ve Osmanlı'nın iç dinamikleri sonucunda Osmanlı artık dağılmaya başlamıştı ve dağılmayı önlemeye yönelik bazı fikir akımları ortaya çıkmıştı.
Bunları birazdan dört başlık altında inceleyeceğiz.
Bunların ilki Osmanlıcılık, Osmanlı yaşayan toplulukları Osmanlıcılık fikriyle bir arada tutmak amaçlanmıştır.
Burada Osmanlı'da yaşayan tüm herkesi Osmanlı vatandaşı olarak görerek Balkan topluluklarının Osmanlı'dan kopmasını önlenmesi amaçlanmıştır.
Burada Balkan Savaşları'na kadar Osmanlıcılık fikri etkisini sürdürdü.
Önemli savunucuları Namık Kemal ve Ziya Paşa oldu.
Bir diğeri İslamcılık yani ümmetçilik, tüm Müslümanları halifenin etrafında tutarak dağılmayı önlemeyi amaçlamışlardır.
Burada da İkinci Abdülhamid zamanında etkisini korumuştur.
Önemli savunucuları Cemaleddin Afgani, Sait Halim Paşa ve Mehmet Akif Ersoy'dur.
Bir diğer fikir akımı Türkçülük.
Osmanlı yaşayan Türklere milli bir bilinç kazandırarak dağılmanın önüne geçilmesi amaçlanmıştır.
Bu fikir İkinci Meşrutiyet zamanında yani 1908 yılından sonra etkinliğini korumuştur.
Ziya Gökalp ve Yusuf Akçura önemli fikir savunucuları olmuştur.
Bir diğer ve son fikir hakkımız olan Batıcılık.
Bu fikir akımı ile batının bilim ve tekniğinin benimsenmesi amaçlanmıştır.
Islahat dönemleri boyunca etkisini korumuştur.
Yani Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı zamanlarında da etkisini korumuştur.
Abdullah Cevdet ve Tevfik Fikret bu fikrin önemli savunucuları olmuştur.
Şimdi kısa bir özet geçecek olursak, Avrupa'da yaşanan Coğrafi Keşifler ve Rönesans ve Reform hareketleri Aydınlanma Çağı'nın temelini oluşturdu.
Aydınlanma Çağı Fransız İhtilali doğurdu ve Fransız İhtilali milliyetçilik akımları tetikledi.
Milliyetçilik akımları Osmanlı'nın dağılma sürecini hızlandırdı ve Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı, Birinci Meşrutiyet gibi fermanların ilan edilmesine neden oldu ve yeni dönemler yeni fikirleri doğurdu.
Bu da Osmanlıcılık, Türkçülük, İslamcılık ve Batıcılık.
İlk konumuzu bu şekilde özetleyebiliriz.
Şimdi sorularımıza bakacak olursak ilk sorumuz Osmanlı'nın borçlarından dolayı kurmak zorunda kaldığı kurum nedir?
Tabii ki az önce bahsetmiştik.
Duyun-u Umumiye.
Yani Genel Borçlar İdaresi.
İkinci sorumuz Fransız İhtilali'nin en önemli sonucu nedir ve Osmanlı'yı nasıl etkilemiştir?
En önemli sonucu arkadaşlar milliyetçilik akımları olmuştur.
Osmanlı ise dağılmasını hızlandırmıştır.
Çünkü Osmanlı çok uluslu bir devlet olduğundan içinde yaşayan topluluklar milliyetçilik akımının etkisine kapılıp ulus devlet kurma amacıyla isyan etmiştir.
Sınıf İnkılap, İlk konusu Avrupa'daki Gelişmeler ve Osmanlı Devleti.
Bu konuda ilk üzerinde duracağımız husus on dokuzuncu yüzyılda Avrupa'da gelişmeler olacak.
Tabii on dokuzuncu yüzyıla gelmeden önce incelememiz gereken bazı önemli gelişmeler var Avrupa'da.
Bunları dört başlık altında inceleyeceğiz.
İlki, coğrafi keşiflerle Avrupa ekonomik olarak zenginleşti.
Yani yeni dünyaya giden Avrupalılar yeni dünyanın kaynaklarını Avrupa'ya getirmeye başladılar.
İkinci başlığımız Rönesans ile skolastik düşünce.
Yani kilisenin din öğretisi yıkıldı.
Yerine akılcılık ve pozitif bilimler gelişmeye başladı.
Bir diğer başlığımız reform hareketleriyle mezhep birliği bozuldu ve kilisenin bilimsel gelişmeye olan baskısı kalktı.
Yani artık bilimsel gelişmenin önünde herhangi bir Katolik kilisesi engeli yoktu.
Bir diğer başlığımız on yedinci yüzyılda Aydınlanma Çağı yaşandı.
Deney ve gözleme dayalı bilimsel yöntem Avrupa'ya hakim olmaya başladı.
İşte bu dört başlık Avrupa'yı 19'uncu yüzyıla hazırladı.
Aydınlanma çağına bakacak olursak, Aydınlanma çağının birçok düşünürü Fransa'da ortaya çıktı ki birazdan Fransız İhtilali göreceğiz.
Bunlar da o Fransız İhtilali'nin de önemli olan kişiler.
Voltaire, Diderot, Montesquieu gibi isimler özgür düşüncenin savunucuları oldular ve monarşiyi sert bir şekilde eleştirdiler ki bu bizi birazdan Fransız ihtilaline götürecek.
Aydınlanma çağının en büyük getirisi olan Fransız İhtilali 1789 yılında gerçekleşti.
Şimdi Fransız İhtilali nedenlerine bakacak olursak, ülkenin birçok farklı sınıflara ayrılması yani Fransa'da birçok farklı sınıfta insanlar vardı ve bunların arasında ekonomik geçişkenlik yoktu.
Bu da sınıflar arası problemi doğuruyordu.
İkinci nedenimiz monarşinin eleştirilmesi.
Artık monarşinin aldığı yüksek vergiler halk tarafından tamir edilemez hale gelmişti ve artık monarşi ve krallık sert bir şekilde eleştiriliyordu.
Üçüncü başlığımız demokrasi ve ulusal egemenlik kavramları ön plana çıktı.
Az önce bahsetmiş olduğumuz aydınlanma çağının düşünürleri bunların savunucuları oldular ve bunlar Fransa'da yayılmaya başladı.
Bir diğer başlığımız Fransız İhtilali'nin sonuçları.
Birazdan buna geleceğiz.
Bunlar en önemli konuları.
İlki milliyetçilik akımları ortaya çıkmıştır.
Bu milliyetçilik akımları imparatorluklar için dağılma sürecini başlattı.
Ve Osmanlı, Avusturya, Macaristan gibi çok uluslu imparatorlukların yıkılma sürecini başlattı.
Aydınlanma çağının bir diğer önemli getirisi Sanayi Devrimi.
Sanayi devrimine bakacak olursak bunu beş başlık altında inceleyebiliriz.
Bunların en önemlileri işçi sınıfının ortaya çıkması, ikincisi kent nüfusunun artmaya başlaması.
Artık köyden kente nüfus göçler çoğalmış ve kent nüfusu giderek artmaya başlamıştır.
Üçüncüsü ve en önemli olanlarından buhar gücü teknolojisi ile üretim hızlandı ve ham madde ihtiyacı arttı.
Bu da pazar arayışını doğurdu.
Ham madde ihtiyacı sömürgecilik ve emperyalizmi de hızlandırdı.
Aynı zamanda sömürge ve pazar arayışı Birinci Savaşı'na giden sürecin temelini oluşturdu.
Burada en önemli konu buhar gücünün bulunması ham maddeyi doğuruyor.
Ham madde ihtiyacını doğuruyor.
Ham madde ihtiyacı sömürgecilik ve emperyalizm ihtiyacını doğuyor, doğuruyor.
Bu da bizi 1.
Dünya Savaşı'na giden yolu gösteriyor.
Şimdi Avrupa'da gelişmelerin Osmanlı'ya etkisini inceleyelim.
Sanayi devrimini gerçekleştiren Avrupa, Osmanlı'yı pazar olarak kullandı ve Osmanlı ekonomisi bundan oldukça etkilendi.
Bunda negatif yönde etkilendi ve nitekim 1881 yılında Duyun-u Umumi kuruldu.
Duyun-u Umumiye Dış Borçlar İdaresi demek.
Artık ekonominin ne kadar kötü olduğunu buradan görebiliyoruz.
Osmanlı içinde bir diğer etkisi milliyetçilik akımları çok uluslu Osmanlı İmparatorluğu'nu etkiledi.
Yani Osmanlı'nın içinde Sırplar, Bulgarlar, Yunanlılar gibi milletler artık ulus devletçilik anlayışı fikriyle isyan ettiler ve bağımsızlıklarını almak istediler Osmanlı içerisinde ki bu da Osmanlı'yı oldukça zor duruma soktu ve dağılma sürecini başlattı.
Tüm bunların sonucunda Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı ve Birinci Meşrutiyet ilan edildi.
Birazdan bunlara öz olarak değineceğiz.
İlk olarak Tanzimat Fermanı inceleyelim.
Tanzimat Fermanı 1839 yılında ilan edildi.
Herkesin yasalar önünde eşit olduğu kabul edildi.
Tanzimat Fermanı ile Osmanlı'da hukukun üstünlüğü ilkesi benimsenmiş oldu.
Bu Osmanlı'nın ilk fermanıdır ıslahatlar konusunda on dokuzuncu yüzyıl içinde ve hukukun üstünlüğü ilkesi burada benimsenmiş oluyor.
Hukukun üstünlüğü ikincisi Islahat Fermanı 1856 yılında ilan edildi.
Avrupalı devletlerin baskısıyla ilan edildi bu ferman.
Asıl amacı Müslümanlar ile Müslüman olmayanların eşitliğini sağlamaktı ki bu azınlıklara daha fazla haklar tanınmış oluyordu.
Nitekim bu haklar sonucunda azınlıklar isyan etmemek yerine daha çok isyan etmeyi seçtiler ve birçoğu bu yıldan sonra bağımsızlık almaya başladı.
Şimdi Tanzimat ve Islahat Fermanı sonuçlarını inceleyelim.
Osmanlı'da anayasacılık fikri ön plana çıktı ve Birinci Meşrutiyet'in temelleri atıldı.
Birazdan Birinci Meşrutiyeti de özel olarak inceleyeceğiz.
Azınlıklara verilen haklar sonucunda milliyetçilik akımları daha da hızlandı.
Avrupalı devletler azınlıkları bahane ederek Osmanlı'nın iç işlerine müdahalede bulundu ki artık Osmanlı denge siyasetini izleyemez hale geldi ve dağılma noktasında iyice hızlandı.
Şimdi Birinci Meşrutiyet'e bakıyoruz.
1876 yılında ilan edildi.
Türk tarihinin ilk defa Türk tarihinde ilk defa anayasal düzene geçildi.
Bu Türk tarihinin ilk anayasal düzene geçiş dönemi.
Burada Kanuni Esasi göreceğiz.
Kanuni Esasi kabul edildi.
Genç Osmanlılar padişahın denetlenmesi konusundaki düşüncelerin öncüleri olmuşlardır.
Ayrıca Birinci Meşrutiyet'ten sonra İkinci Abdülhamit Rus savaşını öne sürerek Meclis'i tatil etti ve 1908 yılına kadar ülkeyi mutlak monarşi ile idare etti.
Avrupa'da yaşanan gelişmeler ve Osmanlı'nın iç dinamikleri sonucunda Osmanlı artık dağılmaya başlamıştı ve dağılmayı önlemeye yönelik bazı fikir akımları ortaya çıkmıştı.
Bunları birazdan dört başlık altında inceleyeceğiz.
Bunların ilki Osmanlıcılık, Osmanlı yaşayan toplulukları Osmanlıcılık fikriyle bir arada tutmak amaçlanmıştır.
Burada Osmanlı'da yaşayan tüm herkesi Osmanlı vatandaşı olarak görerek Balkan topluluklarının Osmanlı'dan kopmasını önlenmesi amaçlanmıştır.
Burada Balkan Savaşları'na kadar Osmanlıcılık fikri etkisini sürdürdü.
Önemli savunucuları Namık Kemal ve Ziya Paşa oldu.
Bir diğeri İslamcılık yani ümmetçilik, tüm Müslümanları halifenin etrafında tutarak dağılmayı önlemeyi amaçlamışlardır.
Burada da İkinci Abdülhamid zamanında etkisini korumuştur.
Önemli savunucuları Cemaleddin Afgani, Sait Halim Paşa ve Mehmet Akif Ersoy'dur.
Bir diğer fikir akımı Türkçülük.
Osmanlı yaşayan Türklere milli bir bilinç kazandırarak dağılmanın önüne geçilmesi amaçlanmıştır.
Bu fikir İkinci Meşrutiyet zamanında yani 1908 yılından sonra etkinliğini korumuştur.
Ziya Gökalp ve Yusuf Akçura önemli fikir savunucuları olmuştur.
Bir diğer ve son fikir hakkımız olan Batıcılık.
Bu fikir akımı ile batının bilim ve tekniğinin benimsenmesi amaçlanmıştır.
Islahat dönemleri boyunca etkisini korumuştur.
Yani Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı zamanlarında da etkisini korumuştur.
Abdullah Cevdet ve Tevfik Fikret bu fikrin önemli savunucuları olmuştur.
Şimdi kısa bir özet geçecek olursak, Avrupa'da yaşanan Coğrafi Keşifler ve Rönesans ve Reform hareketleri Aydınlanma Çağı'nın temelini oluşturdu.
Aydınlanma Çağı Fransız İhtilali doğurdu ve Fransız İhtilali milliyetçilik akımları tetikledi.
Milliyetçilik akımları Osmanlı'nın dağılma sürecini hızlandırdı ve Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı, Birinci Meşrutiyet gibi fermanların ilan edilmesine neden oldu ve yeni dönemler yeni fikirleri doğurdu.
Bu da Osmanlıcılık, Türkçülük, İslamcılık ve Batıcılık.
İlk konumuzu bu şekilde özetleyebiliriz.
Şimdi sorularımıza bakacak olursak ilk sorumuz Osmanlı'nın borçlarından dolayı kurmak zorunda kaldığı kurum nedir?
Tabii ki az önce bahsetmiştik.
Duyun-u Umumiye.
Yani Genel Borçlar İdaresi.
İkinci sorumuz Fransız İhtilali'nin en önemli sonucu nedir ve Osmanlı'yı nasıl etkilemiştir?
En önemli sonucu arkadaşlar milliyetçilik akımları olmuştur.
Osmanlı ise dağılmasını hızlandırmıştır.
Çünkü Osmanlı çok uluslu bir devlet olduğundan içinde yaşayan topluluklar milliyetçilik akımının etkisine kapılıp ulus devlet kurma amacıyla isyan etmiştir.
