Hızla artan dünya nüfusunun gelecekte besin bulma sıkıntısı yaşamaması için tarım ve hayvancılığa daha çok önem verilmesi gerekmektedir.
Tarım arazilerinin ve doğal yaşam alanlarının yok edilmesi, endüstriyel faaliyetlerin artması tarım ve hayvancılık uygulamalarını zora sokmaktadır.
Ayrıca aşırı ve bilinçsizce pestisit kullanılması, yabancı ot ve böceklerde direnç oluşması verimliliği azaltmaktadır.
Ayrıca toprak, su ve hava kirliliğine yol açmaktadır.
Pestisitin ne olduğunu da hatırlatmak istiyorum.
Pestisitler tarım arazilerinde istenmeyen bitki, mantar, böcek ve mikroorganizmaların çoğalmasını engelleyerek zararlarını azaltmak için kullanılan zirai ilaçlardır.
Yapay seçilimin ne olduğu ile ilgili de hatırlatma yapalım.
Bir popülasyona ait canlılarda, insanlar tarafından seçilen bazı özelliklerin nesiller boyu aktarılmasının sağlanmasına yapay seçilim adı verilir.
İnsanlar çok eskiden bu yana bitkilerde yapay seçilim uygulamıştır.
Bu uygulamalar akraba olan bitki türleri arasında başarılı bir şekilde gerçekleştirilmiştir.
Günümüzde genetik mühendisliğinin gelişmesi, farklı türdeki bitkiler arasında gen aktarımını olanak sağlamış ve bitkilerdeki genliği üzerinde değişiklikler yapılabilir hale gelmiştir.
İnsanlar tarafından seçilmiş ve yetiştirilmiş bitki ve hayvan türleri kültür olarak adlandırılır.
Genetik mühendisliği çalışmalarıyla istenen özellikleri taşıyan genler, kültür türlerine aktarılmaktadır.
Kültür bitkilerinin aynı zamanda herbisitlerden olumsuz etkilenmesini önlemek amacıyla seçilmiş bir bakteri DNA'sı, özel yöntemlerle alınıp bitkiye aktarılır.
Böylece herbisitlere dirençli olan kültür bitkileri, yani transgenik bitki de diyoruz, bunlar büyümeye devam ederken yabani otlar ortamdan yok olur.
Herbisitler de yine kimyasal ilaçlardır.
Gen aktarımı çalışmalarıyla gelecekte kuraklığın, sel baskınlarının, donma, tuzluluk ve asitliğin yüksek olduğu topraklarda da bitkilerin yetişebilmesi sağlanabilecektir.
Şimdi tarımdaki yapay seçilime örnek verelim.
Buğday başağı veya mısırdaki tane, yani tohum sayısının artırılmış olması; yabani hardalın ıslah edilerek brokoli, lahana, karnabahar, brüksel lahanası gibi çeşitlerinin oluşturulması; menengiç bitkisinden antepfıstığı üretilmesi örnek verilebilir.
Hayvanlardan da örnek verelim.
Yumurtası ve eti için yetiştirilen tavukların da bu özellikleri ön plana çıkarılarak ıslah edilmesi yapay seçilime örnektir.
Aynı şekilde süt verimi yüksek ineklerin yetiştirilmesi yapay seçilim ile sağlanmıştır.
İnsanların bitki ve hayvanlardaki yapay seçilim uygulamaları, süs bitkileri ve evcil hayvanlarda da yapılmaktadır.
Avcılık ve çobanlıkta kullanılmak üzere yapay seçilim uygulanarak özel köpekler de yetiştirilir.
Dünyaca ünlü İngiliz yarış atları, Arap atlarının en hızlı ve güçlülerinin çiftleştirilmesi ile üretilir.
Son olarak biyolojik ıslahtan bahsedelim.
Biyolojik ıslah canlıları iyileştirme, daha iyi duruma getirme işlemleridir.
Bitki, hayvan ve mantar gibi canlılarda verimliliği arttırmayı amaçlar.
Örneğin ülkemizdeki kızılçam ormanlarının ıslahı ile odun ihtiyacının karşılanması hedeflenmektedir.
Meraların ıslah edilmesi büyükbaş ve küçükbaş hayvancılığın devamı açısından önemlidir.
Tarım arazilerinin ve doğal yaşam alanlarının yok edilmesi, endüstriyel faaliyetlerin artması tarım ve hayvancılık uygulamalarını zora sokmaktadır.
Ayrıca aşırı ve bilinçsizce pestisit kullanılması, yabancı ot ve böceklerde direnç oluşması verimliliği azaltmaktadır.
Ayrıca toprak, su ve hava kirliliğine yol açmaktadır.
Pestisitin ne olduğunu da hatırlatmak istiyorum.
Pestisitler tarım arazilerinde istenmeyen bitki, mantar, böcek ve mikroorganizmaların çoğalmasını engelleyerek zararlarını azaltmak için kullanılan zirai ilaçlardır.
Yapay seçilimin ne olduğu ile ilgili de hatırlatma yapalım.
Bir popülasyona ait canlılarda, insanlar tarafından seçilen bazı özelliklerin nesiller boyu aktarılmasının sağlanmasına yapay seçilim adı verilir.
İnsanlar çok eskiden bu yana bitkilerde yapay seçilim uygulamıştır.
Bu uygulamalar akraba olan bitki türleri arasında başarılı bir şekilde gerçekleştirilmiştir.
Günümüzde genetik mühendisliğinin gelişmesi, farklı türdeki bitkiler arasında gen aktarımını olanak sağlamış ve bitkilerdeki genliği üzerinde değişiklikler yapılabilir hale gelmiştir.
İnsanlar tarafından seçilmiş ve yetiştirilmiş bitki ve hayvan türleri kültür olarak adlandırılır.
Genetik mühendisliği çalışmalarıyla istenen özellikleri taşıyan genler, kültür türlerine aktarılmaktadır.
Kültür bitkilerinin aynı zamanda herbisitlerden olumsuz etkilenmesini önlemek amacıyla seçilmiş bir bakteri DNA'sı, özel yöntemlerle alınıp bitkiye aktarılır.
Böylece herbisitlere dirençli olan kültür bitkileri, yani transgenik bitki de diyoruz, bunlar büyümeye devam ederken yabani otlar ortamdan yok olur.
Herbisitler de yine kimyasal ilaçlardır.
Gen aktarımı çalışmalarıyla gelecekte kuraklığın, sel baskınlarının, donma, tuzluluk ve asitliğin yüksek olduğu topraklarda da bitkilerin yetişebilmesi sağlanabilecektir.
Şimdi tarımdaki yapay seçilime örnek verelim.
Buğday başağı veya mısırdaki tane, yani tohum sayısının artırılmış olması; yabani hardalın ıslah edilerek brokoli, lahana, karnabahar, brüksel lahanası gibi çeşitlerinin oluşturulması; menengiç bitkisinden antepfıstığı üretilmesi örnek verilebilir.
Hayvanlardan da örnek verelim.
Yumurtası ve eti için yetiştirilen tavukların da bu özellikleri ön plana çıkarılarak ıslah edilmesi yapay seçilime örnektir.
Aynı şekilde süt verimi yüksek ineklerin yetiştirilmesi yapay seçilim ile sağlanmıştır.
İnsanların bitki ve hayvanlardaki yapay seçilim uygulamaları, süs bitkileri ve evcil hayvanlarda da yapılmaktadır.
Avcılık ve çobanlıkta kullanılmak üzere yapay seçilim uygulanarak özel köpekler de yetiştirilir.
Dünyaca ünlü İngiliz yarış atları, Arap atlarının en hızlı ve güçlülerinin çiftleştirilmesi ile üretilir.
Son olarak biyolojik ıslahtan bahsedelim.
Biyolojik ıslah canlıları iyileştirme, daha iyi duruma getirme işlemleridir.
Bitki, hayvan ve mantar gibi canlılarda verimliliği arttırmayı amaçlar.
Örneğin ülkemizdeki kızılçam ormanlarının ıslahı ile odun ihtiyacının karşılanması hedeflenmektedir.
Meraların ıslah edilmesi büyükbaş ve küçükbaş hayvancılığın devamı açısından önemlidir.
