Çember sel hareketimizin uygulamalarına devam ediyoruz.
Üçüncü durumumuz biraz serbest cisim diyagramı ne yani cisme etki eden kuvvet vektörlerin çizecek olursak zemin sürtünme li olduğu için cismin devrilmesini engelleyen bir tane kuvveti miz var o da sürtünme kuvveti merkeze doğru olan.
O halde buradaki sürtünme kuvveti miz sürtünme kuvveti miz merkezcil kuvveti bizi.
Merkez eşit veya büyük olursa emniyetli, güvenli, dönüşü güvenli, emniyetli.
Viraj alınır ifadesini kullanacağız.
O halde burada minimum düzeyde eşitliğinden ifade edersek sürtünme kuvveti k çarpı zeminin tepki kuvveti olarak ifade ediyorduk.
Triton hareketi görmüştük bunu.
Burada merkezcil kuvveti imizi EM ve Kalebodur R olarak ifade edersek şurada görmüş olduğumuz zeminin tepki kuvveti yerini em geri ifadesini kullanıyoruz.
O halde karşılıklı eylemler birbirini götürdüğünde virajı alabilecek emniyetli hızımızı karakök içerisinde zeminin sürtünme katsayısı yere çap çarpı yerçekimi ivmesi olarak ifade ediyoruz.
Aynı şekilde eğimli bir arzların yapılmasının sebebi uzun yollarda bunu fark etmişizdir.
Mesela Türkiye'deki 80 otobanında bir çok eğimli viraj vardır.
Yüksek hızlarda farkına varmadan hızınızı artırdığımız da virajı alalı bilelim diye.
Zemini biraz eğimli hale getirirler.
Bu şekilde ki virajı daha emniyetli hızlarda alabilirim.
O halde burada cisme etki eden kuvvet vektörleri yani serbest cisim diyagramları çizecek olursak cismi mizin aşağıya doğru nesi var?
Yine ağırlığı var.
Zeminin.
Tepki kuvvetini ifade edecek olursak şöyle zeminin tepki kuvvetini ifade edecek olursak, cismin fizikten etki eden kuvvet bu başka bir kuvvet söz konusu değil.
Burada tabii ki zeminin tepki kuvvetiyle merkezcil kuvvetin izi bu.
En ile gösterdiğim zemini tepki kuvveti en gereği ucunu eklerseniz vektörel işlem değil.
Enine de vektörel büyüklük bunlar.
Skaler üzerine vektör işaretlerini yazmıyorum.
Skaler olarak ifade ediyorum ama bunlar vektörel büyüklük lerimiz.
O halde zemini tepki kuvvetinin en g'ye eklediğimizde sizin merkeze doğru bulduğunuz bir bileşik kuvvet vardır ki buna biz net kuvvet demiyor muyuz?
Peki bu net kuvveti aslında kim merkezcil kuvvetin kendisi?
O halde burada görmüş olduğumuz açıları ifade edecek olursak şurası 90 dereceye.
Şurası.
Aluf açısıyla ifade ettiğimiz açımız burada geometrik olarak işlemleri yaparsanız bunun alfa olduğunu göreceksiniz.
O halde tanjant aluf ayı alacak olursak Alfa'nın karşısında merkezcil kuvvetin ta kendisi var.
Bölü komşu kenara mız cismin ağırlığı kadar.
O halde tanjant alfa eşittir buraya em ve kare bölüneceği yazıp imgeyi oranlar olsa yine kütlelerin bir öneminin olmadığını görüyoruz.
O halde buradaki güvenli hızımızı ifade edecek olursak karaki içinde geri tan alfa şeklinde güven emniyeti hızımızı yazabiliriz.
Devam edelim.
Çember paketteki uygulamalarımızı görmüş olduğunuz gibi silindir içerisinde en kütleli bir cisim düşmeden dönme hareketi yapıyor.
Görmüş olduğunuz gibi omega radyan bölü saniye açısal hızıyla dönmeye başlamış bir cisim.
Bu aynı şeye benzemez.
Sirklerde motorlu araç kullananlar duvarda düşmeden dönebiliyor.
Peki motorlu gaza battıkça bunu motorsiklet gibi düşünürseniz, kaza Baskça duvara yaptığı etki artmaz mı?
O halde karşılıklı ne artar?
Duvarın tepki kuvveti artar.
Duvarın tepki kuvveti artar.
Cismin aşağıya doğru nesi var?
Eğim gayesi var.
Cisim değişmediğine göre cismin ağırlığının tersi yönde bir sürtünme kuvveti var.
Görmüş olduğunuz gibi cisme etki eden serbest cisim diyagramları çizik.
O halde bu cisim değişmediğine göre sürtünme kuvvetiyle emriye birbirine eşit.
Burada sürtünme kuvvetini yine k çarpıp en diye yani zemini tebri̇k kuvvet olarak alacak olursak buradaki zeminin tepki kuvveti aslında kim?
Merkeze doğru gösterdiği için burası neyimiz olur?
Aslında merkezcil kuvvetin ta kendisi oldu.
O halde zemini tepki kuvveti yeni ve Karagöl'ün reyi ifade edersek yine en gerideki evler birbirini götürür.
Buradaki hızımızı nasıl ifade ederiz?
O halde Karaki içerisinde ne oldu?
Geyre bölük yani yerçekimi ivmesi yarıçap vektörü bölü zeminin sürtünme katsayısı olarak ifade ederiz.
Görmüş olduğunuz gibi bir ip Uca'nın ucunda R yarıçaplı yatay bir yörüngede düşey bir iple döndürülen, eğimli olarak döndürülen bir cismin miz var.
Bu cismin üzerine etki eden kuvvetleri çizecek olursak.
Birincisi cismin ağırlığı, ikincisi.
İp kelimesi başka da bir kuvveti miz yok.
Bu kuvvet vektörlerin yine uç uca ekleyecek olursanız.
İp gelinmesinin ucuna imgeyi getirecek olursanız bunu şunu da gösterebilirsiniz.
Kısacası imgeyi yine merkeze doğru olacağınız, bulacağımız kuvvet ne olacak?
Merkezcil kuvvetin kendisi oluyor şu açığımız yine 90 dereceye.
Şu açı aluf olarak vermiş de zaten.
O halde tanjant alfa yı yazacak olursanız tanjant alfa yine merkezcil kuvvet bölüğü dengeyi yakalamış olursunuz.
O halde tanjant alfa eşittir.
Burada EM ve kare bölüğü.
Ve Ölü Em ki olarak ifade edip işlemlerimizi matematiksel olarak ifade edebiliriz.
Üçüncü durumumuz biraz serbest cisim diyagramı ne yani cisme etki eden kuvvet vektörlerin çizecek olursak zemin sürtünme li olduğu için cismin devrilmesini engelleyen bir tane kuvveti miz var o da sürtünme kuvveti merkeze doğru olan.
O halde buradaki sürtünme kuvveti miz sürtünme kuvveti miz merkezcil kuvveti bizi.
Merkez eşit veya büyük olursa emniyetli, güvenli, dönüşü güvenli, emniyetli.
Viraj alınır ifadesini kullanacağız.
O halde burada minimum düzeyde eşitliğinden ifade edersek sürtünme kuvveti k çarpı zeminin tepki kuvveti olarak ifade ediyorduk.
Triton hareketi görmüştük bunu.
Burada merkezcil kuvveti imizi EM ve Kalebodur R olarak ifade edersek şurada görmüş olduğumuz zeminin tepki kuvveti yerini em geri ifadesini kullanıyoruz.
O halde karşılıklı eylemler birbirini götürdüğünde virajı alabilecek emniyetli hızımızı karakök içerisinde zeminin sürtünme katsayısı yere çap çarpı yerçekimi ivmesi olarak ifade ediyoruz.
Aynı şekilde eğimli bir arzların yapılmasının sebebi uzun yollarda bunu fark etmişizdir.
Mesela Türkiye'deki 80 otobanında bir çok eğimli viraj vardır.
Yüksek hızlarda farkına varmadan hızınızı artırdığımız da virajı alalı bilelim diye.
Zemini biraz eğimli hale getirirler.
Bu şekilde ki virajı daha emniyetli hızlarda alabilirim.
O halde burada cisme etki eden kuvvet vektörleri yani serbest cisim diyagramları çizecek olursak cismi mizin aşağıya doğru nesi var?
Yine ağırlığı var.
Zeminin.
Tepki kuvvetini ifade edecek olursak şöyle zeminin tepki kuvvetini ifade edecek olursak, cismin fizikten etki eden kuvvet bu başka bir kuvvet söz konusu değil.
Burada tabii ki zeminin tepki kuvvetiyle merkezcil kuvvetin izi bu.
En ile gösterdiğim zemini tepki kuvveti en gereği ucunu eklerseniz vektörel işlem değil.
Enine de vektörel büyüklük bunlar.
Skaler üzerine vektör işaretlerini yazmıyorum.
Skaler olarak ifade ediyorum ama bunlar vektörel büyüklük lerimiz.
O halde zemini tepki kuvvetinin en g'ye eklediğimizde sizin merkeze doğru bulduğunuz bir bileşik kuvvet vardır ki buna biz net kuvvet demiyor muyuz?
Peki bu net kuvveti aslında kim merkezcil kuvvetin kendisi?
O halde burada görmüş olduğumuz açıları ifade edecek olursak şurası 90 dereceye.
Şurası.
Aluf açısıyla ifade ettiğimiz açımız burada geometrik olarak işlemleri yaparsanız bunun alfa olduğunu göreceksiniz.
O halde tanjant aluf ayı alacak olursak Alfa'nın karşısında merkezcil kuvvetin ta kendisi var.
Bölü komşu kenara mız cismin ağırlığı kadar.
O halde tanjant alfa eşittir buraya em ve kare bölüneceği yazıp imgeyi oranlar olsa yine kütlelerin bir öneminin olmadığını görüyoruz.
O halde buradaki güvenli hızımızı ifade edecek olursak karaki içinde geri tan alfa şeklinde güven emniyeti hızımızı yazabiliriz.
Devam edelim.
Çember paketteki uygulamalarımızı görmüş olduğunuz gibi silindir içerisinde en kütleli bir cisim düşmeden dönme hareketi yapıyor.
Görmüş olduğunuz gibi omega radyan bölü saniye açısal hızıyla dönmeye başlamış bir cisim.
Bu aynı şeye benzemez.
Sirklerde motorlu araç kullananlar duvarda düşmeden dönebiliyor.
Peki motorlu gaza battıkça bunu motorsiklet gibi düşünürseniz, kaza Baskça duvara yaptığı etki artmaz mı?
O halde karşılıklı ne artar?
Duvarın tepki kuvveti artar.
Duvarın tepki kuvveti artar.
Cismin aşağıya doğru nesi var?
Eğim gayesi var.
Cisim değişmediğine göre cismin ağırlığının tersi yönde bir sürtünme kuvveti var.
Görmüş olduğunuz gibi cisme etki eden serbest cisim diyagramları çizik.
O halde bu cisim değişmediğine göre sürtünme kuvvetiyle emriye birbirine eşit.
Burada sürtünme kuvvetini yine k çarpıp en diye yani zemini tebri̇k kuvvet olarak alacak olursak buradaki zeminin tepki kuvveti aslında kim?
Merkeze doğru gösterdiği için burası neyimiz olur?
Aslında merkezcil kuvvetin ta kendisi oldu.
O halde zemini tepki kuvveti yeni ve Karagöl'ün reyi ifade edersek yine en gerideki evler birbirini götürür.
Buradaki hızımızı nasıl ifade ederiz?
O halde Karaki içerisinde ne oldu?
Geyre bölük yani yerçekimi ivmesi yarıçap vektörü bölü zeminin sürtünme katsayısı olarak ifade ederiz.
Görmüş olduğunuz gibi bir ip Uca'nın ucunda R yarıçaplı yatay bir yörüngede düşey bir iple döndürülen, eğimli olarak döndürülen bir cismin miz var.
Bu cismin üzerine etki eden kuvvetleri çizecek olursak.
Birincisi cismin ağırlığı, ikincisi.
İp kelimesi başka da bir kuvveti miz yok.
Bu kuvvet vektörlerin yine uç uca ekleyecek olursanız.
İp gelinmesinin ucuna imgeyi getirecek olursanız bunu şunu da gösterebilirsiniz.
Kısacası imgeyi yine merkeze doğru olacağınız, bulacağımız kuvvet ne olacak?
Merkezcil kuvvetin kendisi oluyor şu açığımız yine 90 dereceye.
Şu açı aluf olarak vermiş de zaten.
O halde tanjant alfa yı yazacak olursanız tanjant alfa yine merkezcil kuvvet bölüğü dengeyi yakalamış olursunuz.
O halde tanjant alfa eşittir.
Burada EM ve kare bölüğü.
Ve Ölü Em ki olarak ifade edip işlemlerimizi matematiksel olarak ifade edebiliriz.
