Kunduz dan merhabalar.
Modernist sanatçılarımıza devam ediyoruz.
Adalet Ağaoğlu dayız.
Halen yaşayan sanatçılarımızdan yine büyük sanatçılarımızdan.
Adalet Ağaoğlu bakın eserlerinde toplumun çalkantılı dönemlerini ve bu dönemlerin bireyler üzerindeki etkilerini araştırmışlar.
Irdelemek nedir bakın.
Geriye dönüş, iç monolog gibi değişik tekniklerden yararlanmada ki başarısı da hemen dikkatleri çekmiştir.
Bakın eserlerinde doğa, toplum zaman ilişkilerinin insanın iç dünyasındaki yansımalarını düşünce üretebilecek boyutlarda ele almıştır.
Değişimler karşısında edebiyatın yapısal durumu bakımından da arayışı davranmış, bakın.
Kendine özgü bir anlatım biçimi oluşturduğunu da söyleyebiliriz.
Özelikle roman ve hikayelerinde eleştiri, yabancılaştırma ve ironi tekniklerini kullanır.
Bakın ironi, yani söylediğinin tersini kast etme biraz daha alaycı bir ifade diyebiliriz.
Çağdaş Türk romanında zaman ustası olarak değerlendirilir.
Romanlarında genellikle bakın aydın insan tipinin çıkmazları zaten bu modernist sanatçıların birçoğunda olan bir özelliktir diyebiliriz.
Çevresiyle ilişkilerini tabii bu aydın tipinin çıkmazı ile birlikte çevresiyle olan ilişkilerini de ele almıştır Adalet Ağaoğlu eserlerinde.
Bakın korku, ölüm, kadın erkek ilişkileri, özveri, aşk, yaşlılık, gençlik, başkaldırı, özgürlük gibi evrensel temalar bakın bunları güncel kaygılarla, dünyaya bakışıyla ve toplumsal gelişmelerle iç içe vermiştir.
Peki biz Adalet Ağaoğlu'nun hangi eserlerini bileceğiz?
İlk.
İlk romanı Ölmeye Yatmak Bileceğiz.
Fikrimin İnce Gülü bileceğiz ki burada bakın gurbetçilerin yaşamı üzerinde durmuş bir düğün gecesini bileceğiz, yas sonunu bileceğiz, ruh kümesini bileceğiz ve Hayır adlı romanını bileceğiz.
Adalet Ağaoğlu'nun ve 300 saat Orhan Bey neredeyiz?
Bakın edebiyatımızda daha çok öz yaşam, yani biyografik öykü, sel nitelik taşıyan öyküleriyle bilinir.
Kendisi gündelik olaylarla, bilinçaltında birikmiş yaşam parçalarını kendisi birleştirmiştir.
Ve bakın dikkat!
Ölüm teması onun eserlerinde geniş yer tutar.
Dilde soyutlama alara yönelerek Bakın burası önemli, kapalı ve gizemli bir dünya kurmuştur.
Birinci kişiyle üçüncü kişi aynı anda kullanılmıştır.
Daha doğrusu bizzat Orhan Bener kendisi kullanmıştır.
Birinci kişiyle üçüncü kişi aynı anda eserde kullanabilmektedir.
Kahraman bakış açısı ve gözlemci bakış açısını, özellikle de psikolojik tahlillere ağırlık verdiğini söyleyelim.
Bakın buzul çağının virüsü, bay muavini, sahte kinin notları.
Bizim MÜSİAD Orhan Bener ile ilgili bilmemiz gereken önemli eserleridir.
Ve Rasim Özdenören bakın öykülerinde.
Değerlerinden koparılmış ve modern kentlerin varoluşun da kıstırılmış bireylerin acılarını, yalnızlıklarını, ülke insanının yaşadığı kültür şokunu kuşatıcı ve derinlemesine bir yaklaşımla yansıtmıştır.
Ve bakın kendisi ayrıntı avcısı olarak bilinir.
Ayrıntıları yakalamada başarılı olduğunu söyleyebiliriz Rasim Özdenören'in.
Bakın güçlü bir tasvir yeteneği var, insanın evrensel yanlarını öne çıkarmıştır.
Bakın kahramanlar çevremizde rahatlıkla görebileceğimiz kişilerdir.
Onun eserlerinde dili ustaca kullanmış, yer yer adeta bakın şehri yazmıştır.
Taraf tutmayan yapısıyla yazan yazarımız, eserlerde gerçeklere müdahale etmemiş, idealize edilmiş, olumlu tipler kadan eleştirilen olumsuz tipleri de yine anlattığını söyleyebiliriz.
Bakın bireyin yalnızlığını, yabancılaşması, kuşak çatışmasını, modernliği ve gelenek gibi konuları yine biz Rasim Özdenören'in eserlerinde görüyoruz.
Kültür şokuna karşı kişinin tasavvufa yönelmesi de yine Rasim Özdenören'in özelliklerindendir diyebiliriz.
Bir tane romanı var ki bunu çok iyi bilmeliyiz.
Gül yetiştiren adam.
Modernist Roman Yazarları Kimlerdir?
Türk edebiyatında modernist roman akımının öncüsü olan yazarlar arasında şunlar sayılabilir:
- Ahmet Hamdi Tanpınar: "Huzur", "Saatleri Ayarlama Enstitüsü" gibi eserleriyle tanınan yazar.
- Oğuz Atay: "Tutunamayanlar", "Tehlikeli Oyunlar" gibi eserleriyle modernist romanın önde gelen isimlerinden biri olarak kabul edilir.
- Adalet Ağaoğlu: "Ölmeye Yatmak", "Fikrimin İnce Gülü" gibi eserleriyle modernist romanın önemli temsilcilerindendir.
- Orhan Pamuk: "Beyaz Kale", "Kara Kitap", "Benim Adım Kırmızı" gibi eserleriyle modernist romanın önemli yazarları arasındadır.
- Nâzım Hikmet: "Mavi Gözlü Dev", "Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim" gibi eserleriyle modernist romanın önde gelen yazarları arasındadır.
- Attilâ İlhan: "Kuşatma", "Zenciler Birbirine Benzemez", "Dersaadet'te Sabah Ezanları" gibi eserleriyle modernist romanın önemli isimleri arasındadır.
Modernist Roman Örnekleri Nelerdir?
Türk edebiyatında modernist roman örnekleri şunlardır:
- A.H. Tanpınar'ın "Huzur", "Saatleri Ayarlama Enstitüsü"
- Oğuz Atay'ın "Tutunamayanlar", "Tehlikeli Oyunlar"
- Hasan Ali Toptaş'ın "Bereketli Topraklar Üzerinde", "Gölgesizler"
- Leyla Erbil'in "Tuhaf Olay", "Gecede"
- Orhan Pamuk'un "Kara Kitap", "Benim Adım Kırmızı"
- Adalet Ağaoğlu'nun "Ölmeye Yatmak", "Bir Düğün Gecesi"
- İhsan Oktay Anar'ın "Puslu Kıtalar Atlası", "Galiz Kahraman"
Bu romanlarda sıradan hayatı anlatmak yerine, kahramanın iç dünyasını, psikolojisini, zaman ve mekan algısını, anlatımdaki teknikleri kullanarak farklılaştıran bir tarz benimsenir.
Adalet Ağaoğlu Kimdir?
Adalet Ağaoğlu (1929-2020), Türk edebiyatının önemli yazarlarından biridir. Edebiyat hayatına 1950'li yıllarda şiir yazarak başlayan Ağaoğlu, daha sonra roman ve öykü türlerinde eserler vermiştir.
1960'lı yıllarda Türk edebiyatında yeni bir dönemin başlamasıyla birlikte, toplumsal değişim ve dönüşüm konularını ele alan eserler vermeye başlamıştır. Bu dönemde yazdığı "Ölmeye Yatmak", "Bir Düğün Gecesi", "Fikrimin İnce Gülü" gibi eserleriyle dikkat çeken Ağaoğlu, Türk edebiyatında feminist ve kadın sorunlarına duyarlı bir yazar olarak öne çıkmıştır.
Adalet Ağaoğlu, 1998 yılında "Bir Düğün Gecesi" adlı romanıyla Türk Dil Kurumu Roman Ödülü'nü almıştır. Ayrıca, eserleri birçok kez ödüllendirilmiş ve başka dillere çevrilerek yurt dışında da okuyucu kitlesi bulmuştur.