1950 1980 yılları Cumhuriyet dönemi romanına devam ediyoruz.
Bu dönemde toplumcu gerçekçi roman anlayışının da olduğunu bir önceki dersimiz de söyledik.
İşte bu dersimiz de toplumcu gerçekçi romanın özelliklerine değineceğiz.
Daha sonra da bu anlayışla eser veren sanatçılarımız ve onların eserleri üzerinde duracağız.
Önce özelliklerine değinelim.
Bakın Anadolu'nun köy ve kasabalarının sorunlarını anlatmışlardır.
Büyük şehirlere göçün ortaya çıkardığı problemler ve sosyalizm üzerinde durulmuştur.
Bu eserlerde bakın siyasi ideolojiler de ön plandadır.
Yani eser aslında kendi fikirlerini, düşüncelerini yaymak için yazılmıştır diyebiliriz.
Bu roman ve hikayelerde çok sağlam bir kurgunun olmadığını görüyoruz bakın.
Çünkü genelde halkın sorunları, problemler anlatılır için kurgu biraz da zayıf kalabilir.
Eserlerde köylü ağızlarına oldukça fazla yer verilmiştir.
Bakın devam ediyoruz.
Anadolu coğrafyası ve insanı, toplumdaki düzensizlikler, çatışmalar, köy gibi küçük yerleşim yerlerinin sorunları.
A Köylü, zengin, fakir, öğretmen, imam, halk yönetici, güçlü, güçsüz, aydın, cahil gibi konular üzerinde bakın.
Yorulmuş, yoğunlaşmış vardır.
Yazar okuyucuyu kendi düşüncesi doğrultusunda yönlendirmek ister.
Evet zaten yazarın buradaki asıl amacı okuyucu benim gibi düşünsün, benim anlattığım şeyleri bu eserlerde okusun ve benim sesim bakın sanat eseri belli görüşleri ifade etmek için araçtır ki yukarıda o görüşleri verdik.
Bakın hani daha çok halkın sorunlarını, ezilen insanların problemlerinin bilinmesi doğrultusunda yazarlar eserlerini vermiş ve okuyucunun da bu doğrultuda fikirler edinmesini istemiş.
Dolayısı ile sanat bu noktada sanatçılarımız için bir daha doğrusu romanlar sanatçılarımız için burada bir araç haline geliyor.
Bakın yeni estetik biçimler de tabii bu arada denenmiş şeylerdir.
Özellikle de bakın konuşma dili kullanılır ve kahramanlar bölgesel ağızlarına göre konuştuğu olur.
Yani hangi yörenin insanı varsa, roman da o yörenin ağzıyla konuş durulmuştur.
Realizm ve natüralist min etkisini yoğun bir şekilde görüyoruz.
Bakın yurt gerçeklerini anlatmak edebiyatçının sosyal bir sorumluluğu olarak değerlendirir.
Bakın yurt gerçekleri gündemdeki sosyal olaylara ve toplumsal sorunlara özellikle yön ulaşmışlardır.
Zaten neden toplumcu gerçekçi diyoruz ya toplum sorunlarını, toplumun problemlerini, halkın dertlerini anlattığı için zaten toplumcu gerçekçi diyoruz.
Bakın olaylar ve kişiler bir düşünceyi doğrulamak veya haklı göstermek üzere düzenlenir.
Yani olayları öyle bir anlatmışlar ki aslında bakın bizim size vermek istediğimiz mesajda Biz ne kadar haklıyız görüşünü oku, yüzde uyandırmak istiyorlar.
Bakın sanatın tek amacının insanları daha iyiye, daha doğruya ve daha güzele yöneltmek olduğunu bakınız savunmuşlardır.
Gözleme dayalı betimlemeler de başarılıdır lar ki bunlar zaten realizm özellikleridir.
Bakın kişiler iç ve dış yönleri ile tasvir edilir.
Yani insanların sadece sadece iç özellikleri değil, dış özellikleri de tasvir edilmiştir.
Ama anlatımda yer yer aksaklıklar olduğunu da söyleyebiliriz.
Bu da biraz da sanat araç olarak kullanıldığı için kurguda ve üslupta bazen bu aksaklıklar olabilir.
Sanat toplum içindir anlayışı hakimdir ki bunu yukarda da ifade ettik.
Özellikle de toplumsal sorunlara bakın, çözüm önerileri de sunulur.
Yani sadece toplumsal sorunları anlatmaz var.
Bunlara çözüm önerileri de üretirler.
İşte toplumcu gerçekçi lerin özellikleri bu şekilde.
Bir sonraki dersimiz nde de sanatçılarımız üzerinde duracağız.
Toplumcu Gerçekçi Nedir?
Toplumcu gerçekçilik, edebiyatta gerçekçilik akımının toplumsal ve politik bir yöne doğru evrilmesiyle ortaya çıkmış bir edebi akımdır. Bu akımın temel özelliği, gerçekçilik anlayışını toplumsal sorunların ele alınmasında kullanarak, toplumsal dönüşümü ve değişimi sağlamak amacıyla edebiyatı kullanmasıdır.
Toplumcu gerçekçilik, bireysel duygular ve hayatlar yerine, toplumsal ve politik konulara odaklanarak, toplumsal gerçekliği yansıtmayı amaçlar. Bu nedenle, toplumcu gerçekçi romanlarda toplumsal yapı, sınıf farklılıkları, emek-sermaye ilişkileri, adaletsizlik, yoksulluk, işçi hakları, çevre sorunları gibi konular ele alınır. Toplumcu gerçekçi yazarlar, genellikle halkın sesini yükseltmeye, haksızlıklara karşı mücadele etmeye, insanların bilinçlenmesine ve toplumsal adaletin sağlanmasına katkıda bulunmaya çalışırlar.
Bu akım, özellikle 1950'li yıllardan sonra Türk edebiyatında etkili olmuştur. Orhan Kemal, Kemal Tahir, Yaşar Kemal, Fakir Baykurt, Oğuz Atay, Adalet Ağaoğlu gibi yazarlar, toplumcu gerçekçilik akımının önde gelen temsilcileridir.
Toplumcu Gerçekçi Roman Nedir?
Toplumcu gerçekçi roman, toplumcu gerçekçilik akımının bir parçası olarak ortaya çıkmış bir edebi türdür. Bu romanlarda gerçekçilik anlayışı toplumsal ve politik bir boyut kazanır ve toplumsal sorunlar ele alınarak toplumsal değişimi sağlama amacı güdülür.
Toplumcu gerçekçi romanlarda, toplumsal yapı, sınıf farklılıkları, işçi hakları, yoksulluk, adaletsizlik, çevre sorunları gibi konular ele alınır. Bu romanlar, genellikle yoksul kesimlerin hayatını anlatarak, onların sorunlarına dikkat çekmeyi, toplumsal adaletsizliklere karşı mücadele etmeyi ve insanların bilinçlenmesini sağlamayı hedefler.
Toplumcu gerçekçi romanlar, bireysel duygular ve hayatlar yerine, toplumsal ve politik konulara odaklanır ve toplumsal gerçekliği yansıtmayı amaçlar. Bu nedenle, yazarlar genellikle toplumsal olayların içinde yer alır ve gerçeklik hissiyatını yansıtmak için ayrıntılı gözlemler yaparlar.
Türk edebiyatında, toplumcu gerçekçilik akımı 1950'li yıllarda etkili olmuştur. Kemal Tahir, Orhan Kemal, Yaşar Kemal, Fakir Baykurt, Adalet Ağaoğlu ve Oğuz Atay gibi yazarlar, bu akımın önde gelen temsilcileri arasında yer alır.
Toplumcu Gerçekçi Romanın Özellikleri Nelerdir?
Toplumcu gerçekçi romanın özellikleri şunlardır:
- Gerçekçilik: Toplumcu gerçekçi romanlarda gerçekliği yansıtmak önemlidir. Bu nedenle yazarlar, toplumsal olayları ve insanların yaşamlarını ayrıntılı bir şekilde anlatır.
- Toplumsal konular: Toplumcu gerçekçi romanlarda genellikle toplumsal konular ele alınır. Sınıf farklılıkları, yoksulluk, işçi hakları, adaletsizlik, çevre sorunları gibi konulara odaklanılır.
- Politik mesaj: Toplumcu gerçekçi romanların amacı, toplumsal değişimi sağlamak ve insanların bilinçlenmesini sağlamaktır. Bu nedenle romanlarda politik mesajlar verilir.
- Karakterler: Toplumcu gerçekçi romanlarda karakterler genellikle yoksul kesimden seçilir. Bu karakterlerin hayatı, toplumsal sorunlara ışık tutar ve okuyucuların empati kurmasını sağlar.
- Dil: Toplumcu gerçekçi romanların dili, sade ve anlaşılır olmalıdır. Dil, insanların gerçek hayatta kullandığı dil şekline yakın olmalıdır.
- Yazarın duruşu: Toplumcu gerçekçi romanlarda yazarın duruşu önemlidir. Yazar, toplumsal sorunlara duyarlı olmalı ve romanında bu duyarlılığı yansıtmalıdır.
- Kurgu: Toplumcu gerçekçi romanların kurgusu genellikle doğal bir akışa sahiptir. Olaylar ve karakterler gerçek hayata benzemelidir.
- Gerçek olaylara dayanma: Toplumcu gerçekçi romanlar, gerçek olaylara dayanarak yazılabilir. Bu da romanın gerçekçiliğini artırır.
Türk edebiyatında, Orhan Kemal, Kemal Tahir, Fakir Baykurt, Yaşar Kemal ve Adalet Ağaoğlu gibi yazarlar toplumcu gerçekçi romanın önde gelen temsilcileridir.
Toplumcu Gerçekçi Roman Yazarları Kimlerdir?
Türk edebiyatında, Toplumcu Gerçekçi Roman akımının önde gelen yazarları şunlardır:
- Kemal Tahir
- Yaşar Kemal
- Fakir Baykurt
- Orhan Kemal
- Sabahattin Ali
- Samim Kocagöz
- Adalet Ağaoğlu
- Tarık Buğra
- Refik Halit Karay
- Necati Cumalı
Bu yazarlar, toplumsal sorunlara duyarlılık göstererek, gerçekçi bir dil kullanarak ve politik bir duruş sergileyerek toplumcu gerçekçi romanın gelişmesinde önemli rol oynamışlardır.
Toplumcu Gerçekçi Roman Örnekleri Nelerdir?
Türk edebiyatında, Toplumcu Gerçekçi Roman akımına ait birçok eser bulunmaktadır. Bu eserler arasında öne çıkan bazı örnekler şunlardır:
- İnce Memed - Yaşar Kemal
- Devlet Ana - Kemal Tahir
- Yılanı Öldürseler - Adalet Ağaoğlu
- Yalnızız - Fakir Baykurt
- Hanımın Çiftliği - Orhan Kemal
- Madımak - Sevgi Soysal
- Dünya Evi - Tarık Buğra
- Diyet - Necati Cumalı
- Kürk Mantolu Madonna - Sabahattin Ali
- Sinekli Bakkal - Halide Edip Adıvar
Bu eserler, toplumsal sorunlar ve insanların yaşamlarındaki sıkıntılar gibi konulara odaklanarak, gerçekçi bir dille kaleme alınmıştır.
Toplumcu Gerçekçi Romanda İşlenilen Konular Nelerdir?
Toplumcu Gerçekçi Roman akımında işlenen konular, genellikle toplumsal sorunlar, yoksulluk, emek sömürüsü, adaletsizlik, sömürgecilik, işçi sınıfının sorunları, köylü hayatı, eşitsizlik, yabancılaşma gibi konuları içerir. Yazarlar, bu konuları gerçekçi bir şekilde ele alarak, okurların dikkatini bu sorunların varlığına çekmeyi amaçlarlar. Roman karakterleri genellikle gerçek hayattan esinlenerek, toplumsal sınıfların farklı kesimlerindeki insanların yaşamlarını yansıtır. Bu yönüyle Toplumcu Gerçekçi Roman, edebiyatın sadece sanatsal bir boyutunu değil, aynı zamanda toplumsal bir boyutunu da barındırır.
Toplumcu Gerçekçi Romanda Etkili Olan Akımlar Hangileridir?
Toplumcu Gerçekçi Roman, etkisini özellikle iki farklı edebiyat akımından almıştır: Rus realizmi ve Fransız natüralizmi.
Rus realizmi, 19. yüzyılın sonlarında Rus edebiyatında ortaya çıkan bir akımdır. Bu akımın özellikleri arasında gerçekçilik, sosyal eleştiri, karakterlerin psikolojik derinliği ve doğal betimlemeler yer alır. Türk edebiyatında, Rus realizmi etkisi özellikle Sait Faik Abasıyanık, Orhan Kemal, Kemal Tahir ve Sabahattin Ali gibi yazarlarda görülebilir.
Fransız natüralizmi ise, 19. yüzyılın sonlarındaki bir edebiyat akımıdır. Bu akım, gerçek hayatı en doğal haliyle yansıtmayı amaçlamıştır. Bu yüzden, natüralist romanlarda genellikle gözlemlere ve belgelere dayalı, gerçek yaşama en yakın betimlemeler kullanılır. Türk edebiyatında, natüralizm etkisi özellikle Fakir Baykurt, Yaşar Kemal, Tarık Buğra gibi yazarlarda görülebilir.
Toplumcu Gerçekçi Roman, bu iki akımın etkisiyle şekillenmiştir. Gerçekçi bir dil kullanarak toplumsal sorunları ele alan yazarlar, Rus realizmi ve Fransız natüralizmi akımlarının getirdiği özellikleri kullanmışlardır. Bu yönüyle, Toplumcu Gerçekçi Roman, Türk edebiyatında önemli bir yer edinmiştir.
