Merhaba.
Okurumuzun değerli takipçileri toplumcu gerçekçi romana devam ediyoruz.
Bu dersimiz de toplumcu gerçekçi anlayışla eser veren sanatçılarımıza değineceğiz.
Orhan Kemal'den başlıyoruz.
Bakın yapıtların.
Aslında bir şey söyleyeyim ben mesela.
Toplumcu gerçekçi ile ilgili biz genel özelliklerden bahsettik.
Yani bir iki özel durum hariç.
Aslında sanatçıların özellikleri de bu toplumcu gerçekçiliğin özellikleridir diyebiliriz.
Bakın yapıtlarında.
Köyden kente göç eden mutsuz, yoksul insanları, ezilen köylüleri, toprak ağlarını.
Bakın Adana ve Çukurova.
Özellikle bakın Orhan Kemal, Adana ve Çukurova'yı anlatması yönüyle ön planda.
Bu yöredeki işçileri, memurları, hapis ötekileri bakın kenar mahallelerin acılarını gerçekçi bir biçimde anlatır ve kahramanların bakın yaşamlarını, sorunlarını yansıtırken iyimser bir yaklaşım sergiler ve bakın karşılıklı konuşma tekniğini de başarıyla uygulamıştır.
Sanatçımız konuşmaya, olaya önem verir ve geniş çevre betimlemeleri de bakın yapmaz.
Bu da önemli.
Eserlerinde sıkıntılarla geçirdiği yaşamının büyük izleri vardır.
Evet, eserlerinde aslında kendi yaşamına da göndermeler veya kendi yaşamından izler olduğunu söyleyelim.
Şimdi bakın kalabalık bir kişi kadrosu oluşturmuştur yazarımız.
Eserlerinde genellikle bakın.
Küçük adamlar olarak nitelediği işçiler, ırgat, ağalar, suçlu çocuklar, mahpuslar, gardiyanlar, dilenciler, çöpçüler.
Ezilen ve sömürülen insanlara kendisi yer vermiştir ve eserlerinde kullandığı çevre ise şahısları ona uygun olarak oluşturulmuştur.
Yani hangi çevreyi anlatıyorsa onu şahısla uygun bir biçimde eserine yansıtmıştır sanatçımız.
Nasıl anlattığında en çok ne anlattığını önemseyen bir yazar olduğundan, üslubu içeriğinin bakın gölgesinde kalmıştır.
Çünkü toplumcu gerçekçi derdi önemli olan aslında nedir, ne anlattığı dır.
Dolayısı ile üslup içeriğin gerisinde kalmıştır diyebiliriz.
Bakın ve son olarak bakın şiire taktiklerine çokça yer verir ve her şahsı kendi ağız özelliğine göre oluşturmuştur.
Özellikle de.
Bunu yaparken de canlı ve yalın bir anlatımının olduğunu söyleyebiliriz.
Baba Evi ve Avare Yılların otobiyografik bir roman özelliği gösterdiğini hemen burada söyleyelim.
Kendi hayatından izler taşıdığını belirtelim.
Bu eserlerinin haricinde bakın Murtaza, Bereketli Topraklar Üzerinde, Hanımın Çiftliği, Eskici ve Oğulları, Suçlu, Devlet Kuşu, Gavurun Kızı, Gurbet Kuşları, Cemile, Dünya Evi, Vukuat Var ve Üç Kağıtçı sanatçımızın önemli romanlarından dır.
Bunları bilmeliyiz ve bunları not almalıyız.
Toplumcu gerçekçi romana devam ediyoruz.
Fakir Baykurt bakın basit okunur tasvirler ile Türk insanını karikatürize etmiş.
Mübalağalı anlatımlara da kendisi eserlerinde bakın yer vermiştir.
Edebiyata köy hayatını anlatan şiirler yazarak başlayan sanatçımızın daha sonra öykü ve romana yöneldiğini söyleyebiliriz.
Aynı zamanda doğup yetiştiği köydeki insanların hayatını da yine anlatmıştır.
Şimdi bazı romanlarında bakıyoruz.
Mesela gurbetçilerin sıkıntılarını anlatmış.
Özellikle bakın yerel söyleşilere ve deneyimlere yer verdiğini de söyleyelim.
Zaman ve söyleyiş, illere göre kendini maalesef yenileyen demiştir.
Hemen bu bilgiyi de verelim eserlerinde.
Ama güçlü bir gözlem var.
Doğal, sade ve şiirsel bir dili olduğunu da söyleyebiliriz.
Yılanların Öcü hem film olarak hem de dizi olarak.
Çok önemli bir eseridir Onuncu Köy, Rıza'nın Dirliği, Kaplumbağalar, Tırpan, Köy Götüren Amerikan Salgısı ve Yarım Ekmek onun önemli romanları arasındadır.
Kemal Tahir şimdi eserlerinin konusu Çankırı, Çorum dolaylarından cezaevi yaşantılarından dikkat çeken cezaevinde kalmış bir sanatçıdır.
Kurtuluş Savaşı'ndan, eşkıya menkıbe lerinden ve köy yaşamından almıştır.
Bakın bunlara dikkat edeceğiz ve yalın bir dil kullandığını yine eserlerinde söyleyebiliriz.
Gerçek bir Anadolu romanı oluşturduğunu da burada mutlaka ifade edelim.
Bakın romanları, Osmanlı tarihinden Cumhuriyet'in ilk yıllarına kadar uzanan bir zaman diliminde yaşanan değişimleri ele alan bir diğer romanın devamı gibidir.
Sanki romanları Osmanlı'dan başlamış, Cumhuriyet'in ilk yıllarına kadar sanki birbirinin devamı imiş gibi bir izlenim verir.
Bu yönüyle de.
Nehir roman özelliği taşır eserleri.
Özellikle de tezli romanlar yazar ve sanatı ikinci plana alır.
Orhan Kemal Tahir bakın kişileri şifreleri ile oluşturmuştur ki bu zaten toplumcu gerçekçi eserde genel olarak görülen bir özelliktir.
Yine bakın güçlü gözlem tekniği var.
Sosyal sorunları ise dikkat ederseniz bunlar hep toplumcu, gerçekçi, yerinde bir özelliğidir.
Bakın yerel sözcük ve deyimleri kullanması yine Kemal Tahir'in önemli özelliklerindendir.
Eserlerine bakalım.
Bakın Yorgun Savaşçı Devlet Sana Sağır Dere Esir Şehrin insanları, esir şehrin mahpus su, yol ayrımı namuslular.
Kurt Kanunu bakın çok önemli bir eser.
Atatürk'e, İzmir suikastini anlatan bir eser.
Dizi olarak da oynanmıştı.
Rahmet Yolları Kesti, Karılar Koğuşu, Köyün Kamburu ve Kör Duman sanatçımızın önemli eserleri arasındadır.
Ve Yaşar Kemal şimdi Yaşar Kemal romanlarında Çukurova bölgesini ve bu bölgenin insanlarını, toplumsal gerçeklerini bakın şiirsel bir dille anlatmıştır.
Gerçekten de Türk edebiyatının en büyük yazarlarından biridir diyebiliriz.
Yaşar Kemal için yapıtlarında bakın.
Destanlar dan, Anadolu efsanelerinden, halk öykülerinden ve masallardan yararlanmıştır.
İnsanın doğayla ilişkisini de destansı ve şiirsel bir dille işlemiştir.
Bakın yöresel isim ve deyimler gibi halk.
Elindeki sözleri de sıkça kullanmıştır.
Yine bakın gözlem tekniği ki bu toplumsal gerçekçi yerde önemli bir özelliktir.
Gözlem keskinliği ile çok güzel doğa tasvirleri yapar.
Nobel'e aday gösterilen ilk sanatçımız dır.
Bakın ağalık sistemi, toprak dağılımındaki adaletsizlik, ırgat, ağaların yaşamı ve sömürü düşü onun işlediği konular arasındadır.
Ve bilmemiz gereken en önemli eserleri ki İnce Memed artık Türk edebiyatının da gerçekten en büyük romanlarından dır diyebiliriz.
Teneke, Ortadirek, Yer, Demir Gök, Bakır, Demirciler Çarşısı Cinayeti, Yılanı Öldürseler, Yusufçuk, Yusuf ve Deniz Küstü, Yaşar Kemal'in önemli romanları arasındadır.
Toplumcu Gerçekçi Nedir?
Toplumcu gerçekçilik, edebiyatta gerçekçilik akımının toplumsal ve politik bir yöne doğru evrilmesiyle ortaya çıkmış bir edebi akımdır. Bu akımın temel özelliği, gerçekçilik anlayışını toplumsal sorunların ele alınmasında kullanarak, toplumsal dönüşümü ve değişimi sağlamak amacıyla edebiyatı kullanmasıdır.
Toplumcu gerçekçilik, bireysel duygular ve hayatlar yerine, toplumsal ve politik konulara odaklanarak, toplumsal gerçekliği yansıtmayı amaçlar. Bu nedenle, toplumcu gerçekçi romanlarda toplumsal yapı, sınıf farklılıkları, emek-sermaye ilişkileri, adaletsizlik, yoksulluk, işçi hakları, çevre sorunları gibi konular ele alınır. Toplumcu gerçekçi yazarlar, genellikle halkın sesini yükseltmeye, haksızlıklara karşı mücadele etmeye, insanların bilinçlenmesine ve toplumsal adaletin sağlanmasına katkıda bulunmaya çalışırlar.
Bu akım, özellikle 1950'li yıllardan sonra Türk edebiyatında etkili olmuştur. Orhan Kemal, Kemal Tahir, Yaşar Kemal, Fakir Baykurt, Oğuz Atay, Adalet Ağaoğlu gibi yazarlar, toplumcu gerçekçilik akımının önde gelen temsilcileridir.
Toplumcu Gerçekçi Roman Nedir?
Toplumcu gerçekçi roman, toplumcu gerçekçilik akımının bir parçası olarak ortaya çıkmış bir edebi türdür. Bu romanlarda gerçekçilik anlayışı toplumsal ve politik bir boyut kazanır ve toplumsal sorunlar ele alınarak toplumsal değişimi sağlama amacı güdülür.
Toplumcu gerçekçi romanlarda, toplumsal yapı, sınıf farklılıkları, işçi hakları, yoksulluk, adaletsizlik, çevre sorunları gibi konular ele alınır. Bu romanlar, genellikle yoksul kesimlerin hayatını anlatarak, onların sorunlarına dikkat çekmeyi, toplumsal adaletsizliklere karşı mücadele etmeyi ve insanların bilinçlenmesini sağlamayı hedefler.
Toplumcu gerçekçi romanlar, bireysel duygular ve hayatlar yerine, toplumsal ve politik konulara odaklanır ve toplumsal gerçekliği yansıtmayı amaçlar. Bu nedenle, yazarlar genellikle toplumsal olayların içinde yer alır ve gerçeklik hissiyatını yansıtmak için ayrıntılı gözlemler yaparlar.
Türk edebiyatında, toplumcu gerçekçilik akımı 1950'li yıllarda etkili olmuştur. Kemal Tahir, Orhan Kemal, Yaşar Kemal, Fakir Baykurt, Adalet Ağaoğlu ve Oğuz Atay gibi yazarlar, bu akımın önde gelen temsilcileri arasında yer alır.
Toplumcu Gerçekçi Romanın Özellikleri Nelerdir?
Toplumcu gerçekçi romanın özellikleri şunlardır:
- Gerçekçilik: Toplumcu gerçekçi romanlarda gerçekliği yansıtmak önemlidir. Bu nedenle yazarlar, toplumsal olayları ve insanların yaşamlarını ayrıntılı bir şekilde anlatır.
- Toplumsal konular: Toplumcu gerçekçi romanlarda genellikle toplumsal konular ele alınır. Sınıf farklılıkları, yoksulluk, işçi hakları, adaletsizlik, çevre sorunları gibi konulara odaklanılır.
- Politik mesaj: Toplumcu gerçekçi romanların amacı, toplumsal değişimi sağlamak ve insanların bilinçlenmesini sağlamaktır. Bu nedenle romanlarda politik mesajlar verilir.
- Karakterler: Toplumcu gerçekçi romanlarda karakterler genellikle yoksul kesimden seçilir. Bu karakterlerin hayatı, toplumsal sorunlara ışık tutar ve okuyucuların empati kurmasını sağlar.
- Dil: Toplumcu gerçekçi romanların dili, sade ve anlaşılır olmalıdır. Dil, insanların gerçek hayatta kullandığı dil şekline yakın olmalıdır.
- Yazarın duruşu: Toplumcu gerçekçi romanlarda yazarın duruşu önemlidir. Yazar, toplumsal sorunlara duyarlı olmalı ve romanında bu duyarlılığı yansıtmalıdır.
- Kurgu: Toplumcu gerçekçi romanların kurgusu genellikle doğal bir akışa sahiptir. Olaylar ve karakterler gerçek hayata benzemelidir.
- Gerçek olaylara dayanma: Toplumcu gerçekçi romanlar, gerçek olaylara dayanarak yazılabilir. Bu da romanın gerçekçiliğini artırır.
Türk edebiyatında, Orhan Kemal, Kemal Tahir, Fakir Baykurt, Yaşar Kemal ve Adalet Ağaoğlu gibi yazarlar toplumcu gerçekçi romanın önde gelen temsilcileridir.
Toplumcu Gerçekçi Roman Yazarları Kimlerdir?
Türk edebiyatında, Toplumcu Gerçekçi Roman akımının önde gelen yazarları şunlardır:
- Kemal Tahir
- Yaşar Kemal
- Fakir Baykurt
- Orhan Kemal
- Sabahattin Ali
- Samim Kocagöz
- Adalet Ağaoğlu
- Tarık Buğra
- Refik Halit Karay
- Necati Cumalı
Bu yazarlar, toplumsal sorunlara duyarlılık göstererek, gerçekçi bir dil kullanarak ve politik bir duruş sergileyerek toplumcu gerçekçi romanın gelişmesinde önemli rol oynamışlardır.
Toplumcu Gerçekçi Roman Örnekleri Nelerdir?
Türk edebiyatında, Toplumcu Gerçekçi Roman akımına ait birçok eser bulunmaktadır. Bu eserler arasında öne çıkan bazı örnekler şunlardır:
- İnce Memed - Yaşar Kemal
- Devlet Ana - Kemal Tahir
- Yılanı Öldürseler - Adalet Ağaoğlu
- Yalnızız - Fakir Baykurt
- Hanımın Çiftliği - Orhan Kemal
- Madımak - Sevgi Soysal
- Dünya Evi - Tarık Buğra
- Diyet - Necati Cumalı
- Kürk Mantolu Madonna - Sabahattin Ali
- Sinekli Bakkal - Halide Edip Adıvar
Bu eserler, toplumsal sorunlar ve insanların yaşamlarındaki sıkıntılar gibi konulara odaklanarak, gerçekçi bir dille kaleme alınmıştır.
Toplumcu Gerçekçi Romanda İşlenilen Konular Nelerdir?
Toplumcu Gerçekçi Roman akımında işlenen konular, genellikle toplumsal sorunlar, yoksulluk, emek sömürüsü, adaletsizlik, sömürgecilik, işçi sınıfının sorunları, köylü hayatı, eşitsizlik, yabancılaşma gibi konuları içerir. Yazarlar, bu konuları gerçekçi bir şekilde ele alarak, okurların dikkatini bu sorunların varlığına çekmeyi amaçlarlar. Roman karakterleri genellikle gerçek hayattan esinlenerek, toplumsal sınıfların farklı kesimlerindeki insanların yaşamlarını yansıtır. Bu yönüyle Toplumcu Gerçekçi Roman, edebiyatın sadece sanatsal bir boyutunu değil, aynı zamanda toplumsal bir boyutunu da barındırır.
Toplumcu Gerçekçi Romanda Etkili Olan Akımlar Hangileridir?
Toplumcu Gerçekçi Roman, etkisini özellikle iki farklı edebiyat akımından almıştır: Rus realizmi ve Fransız natüralizmi.
Rus realizmi, 19. yüzyılın sonlarında Rus edebiyatında ortaya çıkan bir akımdır. Bu akımın özellikleri arasında gerçekçilik, sosyal eleştiri, karakterlerin psikolojik derinliği ve doğal betimlemeler yer alır. Türk edebiyatında, Rus realizmi etkisi özellikle Sait Faik Abasıyanık, Orhan Kemal, Kemal Tahir ve Sabahattin Ali gibi yazarlarda görülebilir.
Fransız natüralizmi ise, 19. yüzyılın sonlarındaki bir edebiyat akımıdır. Bu akım, gerçek hayatı en doğal haliyle yansıtmayı amaçlamıştır. Bu yüzden, natüralist romanlarda genellikle gözlemlere ve belgelere dayalı, gerçek yaşama en yakın betimlemeler kullanılır. Türk edebiyatında, natüralizm etkisi özellikle Fakir Baykurt, Yaşar Kemal, Tarık Buğra gibi yazarlarda görülebilir.
Toplumcu Gerçekçi Roman, bu iki akımın etkisiyle şekillenmiştir. Gerçekçi bir dil kullanarak toplumsal sorunları ele alan yazarlar, Rus realizmi ve Fransız natüralizmi akımlarının getirdiği özellikleri kullanmışlardır. Bu yönüyle, Toplumcu Gerçekçi Roman, Türk edebiyatında önemli bir yer edinmiştir.
