Konudan herkese merhabalar.
Bu dersimiz de 1950 80 yılları arasındaki tiyatromuzun temsilcileri, sanatçıları ve eserleri üzerinde duracağız.
Bir önceki dersimiz de.
Çünkü 1950 80 yılları arasındaki tiyatromuzun genel özelliklerine değinmiştik.
Bu dersimiz ile de bu dönemin sanatçılar üzerinde duracağız.
Muhsin Ertuğrul'dan başlıyoruz bir kere kendisi çağdaş Türk tiyatrosunun kurucusudur.
Bu bilgi bizim için önemlidir.
Çağdaş Batı tiyatrosunu bakın dikkat kurumsallaştı, kırmıştır.
Çağdaş Batı tiyatrosunu kurumsallaştırmak insan.
Muhsin Ertuğrul.
Kendisi oyuncu, yönetmen, çevirmen ve aynı zamanda bir fikir adamıdır.
Çocuk tiyatrosu da kurmuştur.
Halıcı Kız isimli eseri ilk renkli filim olarak çekilmiştir.
Benden sonra tufan olmasın Yasin Efendi, ihtilal, renkli fener ve baba Muhsin Ertuğrul'un bilmemiz gereken önemli tiyatro eserleridir.
Ve Haldun Taner bakın toplumcu gerçekçi tutumla bireyin iç dünyasına kapanışını birlikte anlatmıştır.
Tiyatroları eleştirileri ile yüklü olmasına rağmen hepsinde eleştiriyi güldürü içinde doğurmuştur.
Bakın.
Yani eleştirmiş ama güldürmeyi de unutmamış.
Yani güldürürken eğitmeyi amaçlamıştır.
Entrika, sürprizli ve güldürücü olaylara da yer vermiştir.
Canlı, neşeli, nükteli, yergi içi İstanbul konuşmasıyla örülü bir üslubunun olduğunu da unutmayalım.
Bakın büyük şehirlerdeki ahlaki yozlaşmayı fırsatçı, görgüsüz, sonradan görme er, önemsiz, harp zengini, gösterişçi, züppe, fazilet ve maneviyattan yoksun tipleri hem mizahi hem de yergi ci yani eleştirel bir üslupla işlemiştir.
Düzenli bir kara mizah anlayışını benimsediğini de burada söylemeden geçmeyelim.
Bakın.
Keşanlı Ali Destanı, Türk edebiyatının ilk epik tiyatro sudur.
Ay Işığında Şamata, Hayırdır inşallah, Huzur Çıkmazı, Vatan Kurtaran Şaban, Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım, Fazilet Eczanesi Çok Önemli, Zilli Zarife, Sersem Kocanın Kurnaz Karısı ve Astronot Niyazi.
Haldun Taner'in bilmemiz gereken önemli tiyatro eserleridir.
Ve geldik dönemin önemli bir tiyatrocu ismine daha.
Cevat Fehmi Başkut.
Bakın konularını, insanlar arasındaki çatışmalardan hangi çatışmalar bunlar?
Bakın köylü, şehirli, doğulu, batılı memur, amir gibi çatışmalar sosyal yaşamdaki bakın çarpıklık lardan kişileri genellikle de ahlak bakımından eleştiren oyunlarıyla tanınmıştır.
Bakın aile hayatına ve politikaya dair tezli oyunlar yazmıştır.
Oyunlarında, özellikle de mizah unsurunu kullandığını söylemeden geçmeyelim.
Oyunları bakın.
Duygu yüklü toplumsal yerlerdir.
Bütün toplum katmanlarından ve her çevreden insanı toplamaya çalıştı.
Bakın dış ülkelerde oyunu sahnelenen ilk Türk yazarıdır.
Ve o eserinin ismi de Paydos Dur Bakır.
Mükemmel tiplere ve problemli tiplere her ikisine de bakın yer vermiştir.
Yani sadece ben problemli, problemli leri değil, mükemmel tipleri de alacağım demiş.
Her zaman iyinin ve doğrunun yanında olduğunu biz görüyoruz.
Eserlerinde, bütün oyunlarında haksız yere para kazanma, taklitçilik, ikiyüzlülük ve ahlaksızlık temalarını işlediğini görüyoruz ve geldik önemli eserlerini.
Bakın paydos paydos in özelliği neydi?
Dış ülkede oyunu sahnelenen ilk Türk tiyatrosu dur.
Bunu bileceğiz.
Buzlar Çözülmeden bunu daha sonra film olarak da oynadılar.
Kemal Sunal oynamıştı.
Deli deli küpeli diye.
Hani bir kaymakam olarak akıl hastanesinden kaçıyor, bir köye, bir kasabaya gidiyor vesaire.
Küçük şehir, büyük şehir, ayarsız dar hacı kaptan, koca bebek, soygun, Kadıköy iskelesi.
Harput'ta bir Amerikalı.
Bakın bu önemli bir eser.
Sana Rey Veriyorum ve Hacıyatmaz.
Cevat Fehmi Başkut'un önemli eserleri arasındadır.
Ve Orhan Asena bakın eserlerinde konuları psikolojik ve toplumsal alanları kapsayacak şekilde, yani hem psikolojik hem sosyal toplumsal tiyatrolarında, tarihsel olaylar ve iktidar kavgalarının yanı sıra odağında özellikle de kadınların yer aldığı toplumsal konuların ve güncel olayların atmosferinden de yararlanmıştır.
Aslında eserlerinde genel olarak bir başkaldırı teması hakimdir ve kendisini Türkiye'nin Türk tiyatrosunun Şekspir kabul ederler.
Tarihi konuları ele alırken güncel politik göndermeler yapmaktan da geri durmamıştır.
Yani sadece ben tarihi konuları anlatmıyorum.
Bakın güncel pratik göndermeler de yapıyor bu konulara.
Özellikle de kadın erkek ilişkileri, aile içi sorunlar onun işlediği diğer konular arasındadır.
Ve gelelim eserlerine.
Bakın Tanrılar ve Insanlar, Hürrem Sultan, Tohum ve Toprak, Simav İlanı, Şeyh Bedreddin, Atçalı Kel Mehmet, Kanunî Sultan Süleyman, 4 Memesi Karagöz, Emekli Olduğu Devlet ve İnsan, Şehzade Beyazıt, Orhan Asena'nın bilmemiz gereken önemli eserleridir.
Bu dersimiz de.
Üç sanatçımızı gördük, bir sonraki dersimiz de.
Diğer sanatçılarımız üzerinde duracağız.
Bir sonraki derse kadar kendinize iyi bakın.
Kunduz'da kalın hoşçakalın.