Yüklem Bölüm 2

Evet arkadaşlar bu videomuzda da yüklemenize devam ediyoruz.
Pek çok özelliği bulunuyor.
Bakın isim ya da isim soylu sözcükler ek eylemi alarak yüklem olabilir.
Bu bir soru kalıp mıdır?
Aşağıdaki yerin hangisinde ek eylem yüklem olmuştur?
Şeklinde bir soru karşımıza gelebilir.
Bakıyoruz şimdi yazınız 10 ekinden daha güzelmiş.
Gizlenmiş yüklem arkadaşlar zaten yüklemeyi isim olan sözcükler ek eylemdir.
Ek eylemin duyulan geçmiş zamanını almıştır.
Bahçede başka çocuklar vardı.
Vardı.
Yüklem bulunmak anlamındaki var isimdir ek.
Eylemin görülen geçme zamanıdır.
Bir yerine vardım ki gecenin sen yoksun.
Yoksun yüklem arkadaşlar.
Şuradaki son eki ek eylemin geniş zamanıdır.
Sezgin'in kendisi bu konuda daha başarılıdır demek istiyor.
Arkadaşlar başarılıdır yüklem.
Burada düşmüş bir ek fiil vardır.
Buradaki dır eki ek fiilini yine geçmiş zamanıdır.
Arkadaşlar bakın yüklem bir söz öbeği olabilir söz öbeği ya da söz grubu diyebilir sana ne demek yüklemenin altını çizecek sin yüklem.
Eğer en az iki kelimeden oluştuysa bu bir söz grubu ya da söz öbeği olur arkadaşlar.
Kelimeler, isim tamlaması, sıfat tamlaması.
Bazı birleşik kelimeler, bazı birleşik fiiller beraber alınmak zorundadır.
Fiilin söz bebekleri.
Şimdi bakın, kentin dışında kalan bu kasaba sessiz ve sakin bir yerdi.
Nasıl bir yerde sessiz ve sakin bir yerdi?
Sıfat tamlaması olduğu için hepsine yük eylemdir dedim.
Kuşkusuz bu sefer baltayı taşa vurduk.
Baltayı taşa vurmak arkadaşlar anlam z kaynaşmış birleşik fiil dir.
Çünkü bir deyimdir.
Biz deyimleri anlam kaynaşmış, birleşik fiil kabul edebiliriz.
O yüzden beraber almak zorunda kaldık ve hepsine yüklem dedik.
Çocukların üstü başı yırtık pırtık dı derken yırtık pırtık dı ikileme dir arkadaşlar ve yine beraber almak zorunda kaldık.
Sabah kalktığımızda hava buz gibiydi gibi burada ecdat der arkadaşlar.
Ecdat öbeği vardır buz gibiydi.
Biz ne dedik yüklem dedik ne zaman buz gibiydi sabah kalktığımda zarf tüm naci buz gibi olan kim ya da ne hava özne ders.
Partiye gelen herkes dans ediyordu derken etme, kovmak, kılmak, eylemek, yardım, ceylan oluşturulmuş birleşik fiillerden biriyle oluştuğu için bu cümle arkadaşlar dans etmek kelimesini yüklem olarak aldım.
Çünkü bir birleşik fiil indir ellerin dizlerinin üzerindeydi derken neyin üzeri?
Dizlerinin üzeri iki unsur daha kaldı ve ikisi de isim tamlayan ve tanımlanan ekini aldı.
Arkadaşlar o yüzden isim tanımlamalarını da söylemeyiz.
Yani sadece üzerindeydi ifadesine ben kesinlikle yüklem diyemem.
O yüzden arkadaşlar bu kurallara dikkat etmek zorundayız.
Arkadaşlar bazı cümlelerde yüklem ortak olabilir.
Bu ne demek?
Bak kınası nı evde düğününü salonda yaptı.
Aslında ne demek istiyor?
Kına sını evinde yaptı, düğününü salonda yaptı ama burada bir daha yaptı demesine gerek yok.
Çünkü anlatım bozukluğu olur.
O yüzden şuradaki yaptığı yüklem arkadaşlar bu cümle de hep kına kısmında hem de düğün kısmında ortak kullanılmış oldu.
Bir diğer soru kalıbı mızda bir cümlede birden fazla yüklem bulunabilir arkadaşlar.
Yani sıralı cümle olabilir, bağlı cümle olabilir.
Yani birden fazla yüklem olacak güneşe bir türlü avuçlarını alamıyor, alamıyor yüklem dir arkadaşlar hep bir sonraya deyip erteliyor.
Doğum yaşamı şurada da erteliyor dum yüklem dir.
Bakın bir cümlede iki tane yüklem olmuş oldu.
Yani sıralı cümle bütün gün gez, yüklem, dolaş, yüklem, alışveriş, yap yüklem arkadaşlar.
Bakın bu cümlede de üç tane yükleme miz olmuş oldu.
Ya da arkadaşlar soru şu şekilde gelebilir Yukarıdaki cümlenin yükleme aşağıdakilerden hangisine doğru verilmiştir?
Der.
Mesela A'ya şiirdir der.
B ye katmanlı bir şiirdir der.
C'ye sayfanın köşesinde koyan çok katmanlı bir şiirdir der.
Böyle böyle böyle yavaş yavaş sana doğru olan şıkkı bulana kadar bir sürü cümle verir.
Şimdi bakalım nasıl bir şiir miş bu?
Mekanı, olguyu, nesneyi, önce çizgilerini çekip rengi, kokusu ve tadıyla sayfa üzerinde tutturan bu çekirdekten filizlenen bilinç bilinçaltı karışımı çiçeği de sayfanın köşesine koyan çok katmanlı bir şiir.
Baştan sona sıfat tamlaması olduğu için arkadaşlar ve ben sıfat tanımlamalarını bilemediğim için yüklem olur.
Zaten çok uzun bir cümle de genellikle ögeler kısa oluyor.
%100 demiyorum bakın genellikle.
Peki mekanı, olguyu, nesneyi önce çizgileri çekip rengi, kokusu ve tadıyla sayfa üzerinde tutturan bu çekirdekten filizlenen.
Bilinçaltı karışımı çiçeği de sayfanın köşesinde koyan çok katmanlı bir şiir olan Kim ya da Ne benim şiirim arkadaşlar, bu kısma da özne deriz.
Yani bu cümle özne yüklem den oluşur.
Yani cevapta benim şu mekan kısmından şiir kısmına kadar söylemesi gerekiyor.
Şu arada kalan kısım arkadaşlar baştan sona kadar yüklem dir.