Arayış Yılları Bölüm 5

Evet.
Şimdi Osmanlı, Avusturya ikinci, Viyana kuşatması 1683.
Biz burada şunu görebiliriz.
Avusturya ile bizim aramızda sorunlar, daha önce bahsettiğimiz sorunlar.
Sürekli Avusturya, Osmanlı Devleti'nin içişlerine karışıyor.
Macaristan'a baskı yapıyor.
Bunu bilmemiz lazım.
Burada ön plana çıkan Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Bu adam idealist bir adam.
Arkadaşlar önemli bir zafer elde etmek istiyor.
Halkın özlem duyduğu bir zafer elde etmek istiyor.
Böyle bir amacı da var.
Bunun için Avrupa için önemli bir kent olan Viyana'yı ele geçirmek istiyor.
Bir de bu dönemde Avrupa'da din savaşları var, mezhep savaşları var.
Ayrıca Macarların Osmanlı Devleti'nden yardım isteğinde görüyoruz.
Yani burada Merzifonlu ın zafer isteği, Viyana kentini ele geçirmek isteği, Macarlar da yardım etme isteği gibi unsurlar da var.
Bunu da bilelim.
Burada Macarlar Protestan oldular ve Katolik illerden ciddi baskı görüyorlar.
Özellikle Avusturya maceralara baskı uyguluyor.
Arkadaşlar biz buradan şunu da diyebiliriz.
Demek ki Avrupa'da din savaşları var, Avrupa'da inanç özgürlüğü yok.
Ayrıca Hristiyan Birliği de burada sıkıntı yaşıyor.
Son olarak da dini hoşgörünün, adaletin olmadığında görebiliriz.
Avrupa için bunu söylüyorum.
Burada Merzifonlu Kara Mustafa Paşa plansız hareket ediyor arkadaşlar.
Avusturya'ya da yardıma gelecek olan ülkeleri biraz sonra göreceğiz.
Peki gelişme ne oldu?
Kuşatma arkadaşlar çok fazla uzadı, gereğinden fazla uzadı.
Burada 18 defa saldırı yapıyor aslında Viyana'ya.
Ama biraz da uzuyor işte bu uzama yeniçerileri de rahatsız etmeye başlıyor artık.
Bu arada Avusturya Kralı Leopold, tek tek Avrupa'daki devletlerin kapısını çalıp yardım istiyor, işte bu esnada olan oluyor, o Avrupa'dan beklediği yardım gelecek.
Leopold buradan kuşatmanın başarısız olma sebepleri şu Kırım Hanı'nın bize ihanet etmesi.
Avrupalı devletlerden Avusturya'ya yardım geliyor.
Ayrıca Viyana kalesinin fethi için zamansız hareket edilmiş ve şehrin etrafında da güçlü surların bulunması Viyana'yı almayı zorlaştırmıştır.
Burada Avrupalıların birleşmesiyle kutsal ittifak oluşuyor. Yani biz buna Haçlı Seferi diyebiliriz.
Kimler var burada kutsal ittifakta?
Avusturya, Malta bakın Rusya, Venedik, Lehistan bir kere burada Rusya Ortadoks olduğu halde Katolikler ile aynı safta yer almış.
Bu da Avrupa'da çıkarlarının ön planda olduğunu görmemiz bakımdan önemli.
Savaş haliyle 16 yıl sürdü arkadaşlar.
Osmanlı ağır bir yenilgi aldı.
Kuşatmada başarılı olamadı.
Ara bulucu devletler araya girdiler.
Kim bunlar hocam?
O dönemde İngiltere ve Hollanda ki İngiltere ve Hollanda arabulucu olduğu için bizden kapitülasyon kaptı.
Dördüncü Mehmet döneminde başlayan bu savaş 16 yıl sürdüğü için arkadaşlar en son İkinci Mustafa zamanda bitmiştir.
Bakın Dördüncü Mehmet'ten, ikinci Mustafa'ya kadar bir savaştan bahsediyoruz işte o yüzden felaket savaşları, kötü savaş bizim için.
Peki sonuçlardan ne oldu?
Osmanlı Batı'da ilk kez toprak kaybetmeye başladı.
Arkadaşlar bu önemli iki Osman'ın Orta Avrupa egemenliği artık sona erdi diyebiliriz ve üç Osmanlı Avrupa karşısında artık gerilemeye girecek.
Yani biz buna gerileme dönemi diyoruz.
Tabii burada Merzifonlu Kara Mustafa Paşa yaptığı hatalardan dolayı idam edilecek.
Hem de param parça edilecek.
Şöyle bir anı kaldı İkinci Viyana Kuşatması Osmanlı'nın son taaruz savaşı olarak tarihe geçmiştir.
Burada Haçlı zihniyetinin oluştuğunu görebiliriz.
Kutsal İttifak dediğimiz zaman Haçlı zihniyeti tekrar canlandığını görebiliriz.
Burada Osman bin başarısız olma sebeplerinden bir tanesi de birden fazla cephede savaşıyor.
Baksanıza bir sürü devlet var, birçok padişah değişti bu dönemde.
Yine bakın burada söylüyorum, Dördüncü Mehmet döneminden ikinci Mustafa'ya kadar her bir padişah döneminde başka bir savaş yürütülüyor.
Bu da savaşın başarısını engelleyen faktörlerden birisi ve savaş çok geniş alanda yapılıyor.
Yani Osmanlı bir yere odaklanan yiyor, kuvvetlerini bölmüş oluyor.
Şimdi savaşın sonuçlarına baktığımız zaman 1699 Karlofça Anlaşmasıyla 1700 İstanbul Anlaşması'nı görüyoruz.
Karlofça Anlaşmasında imza yetkisi bulunmadığını söyleyen Rus elçisi, 1700 de Rusya'yla başka bir anlaşma yapılmasına zemin hazırlamıştır. O yüzden ikisi ayrı ayrı olmuştur.
Bakın savaşlar aynı, anlaşmalar farklı.
Şimdi Avrupalıların bulunduğu yer Karlofça.
Sadece Rusya'nın bulunduğu yer ise İstanbul Anlaşması olarak geçiyor.
Bakalım Karlofça anlaşmasıyla ne oldu arkadaşlar?
25 yıllık bir anlaşma bu.
Avusturya, Macaristan'ı ele geçirecek ve Erdel bölgesini ele geçirmiş oldu.
Lehistan ise Ukranya ve Polonya'yı almış oldu.
Venedik ise mora ve dalma çakılan aldı.
Yani Akdeniz'deki bölgeleri.
Bu Osmanlı için çok kötü bir anlaşma.
Batı'da ilk defa büyük oranda toprak kaybettiğini görüyoruz.
Avrupalıların nazarında artık Osman devleti yenile biliyormuş düşüncesini ortaya koymuştur.
1700 İslam anlaşmasına baktığımız zaman Azak Kalesi'ni kaybetmiş olduk Rusya'ya karşı.
Tabii burada Rusya sinsi bir yılan gibi içeride.
Doğru yaklaşıyor.
Bakın Azak Kalesi'ni almakla beraber artık Karadeniz'e yavaş yavaş indiğini görüyoruz sıcak denizlere.
İstanbul'da elçi bulundurma hakkını kazandı.
Osmanlı'yı yakından takip ediyor ve kutsal yerleri ziyaret ediyor.
Ortodoksların bulunduğu yerleri yakından takip etmesi Ortadoks Lara yakınlaşması anlamına gelir.
Rusya bu bakımdan daha tehlikeli bir yapı arz etmeye başlıyor bizim için.
Bundan sonra İkinci Mustafa'ya bakacak olursak, İkinci Mustafa döneminde bir dedikodu ortaya çıkıyor.
İkinci Mustafa'nın İstanbul'dan Edirne'ye taşındığı ve başkenti Edirne'ye taşıyacağı dedikoduları bunlar.
Yeniçeri ve ulema buna hemen tepki göstermeye başlıyor.
Artı, İkinci Mustafa döneminde İkinci Viyana kuşatmasının yenilgisi üzerinde ülkede çok büyük sorunlar var.
Ülke yönetemiyor.
Ülke yönetemediği gibi yönetemeyen birine devrediyor.
Şehir Sistema yani Feyzullah Efendi'ye.
Ne olacak hocam?
Bunların hepsi birikecek.
Bomba ikinci Mustafa'nın elinde patlayacak.
Çünkü yeniçeriler sarayı basacaklar.
Burada Edirne faciası, Edirne olayı yaşanacak.
İkinci Mustafa tahttan indirilecek ve yerine Üçüncü Ahmed tahta çıkacak diyoruz.
Yani diyeceğimiz o ki Edirne olayı da bir yeniçeri isyandır.
Arkadaşlar bu dönemi de bu şekilde kapatmış olduk.
Diğer konularda görüşme.
Değişen Dünya Dengeleri Karşısında Osmanlı Siyaseti
Osmanlı Devleti Duraklama Dönemi 5 / 5
Arayış Yılları Bölüm 5
Arayış Yılları Bölüm 5