Evet arkadaşlar altıncı ünitemizin ilk kazanımı Atatürk dönemi demokratikleşme çalışmalarını inceleyeceğiz.
İlk önce demokrasi nedir ona bir bakalım.
Halkın egemenliği temeline dayanan yönetim biçimidir arkadaşlar.
Halkın kendi kendini yönetmesi ve yöneticileri özgürce seçebilmesidir.
Temel esaslarına baktığımızda milli egemenlik, hürriyet ve eşitlik, siyasi partiler diyebiliriz.
Demokratik devletlerin özelliklerine baktığımızda insanlar özgürce düşüncelerini ifade edebilmesi, inanç özgürlüğünün bulunması, sivil toplum örgütlerinin ülkede faaliyet yürütebilmesi, farklı görüşlerin kendini geliştirebilecek ortam bulması.
Demokratikleşmeye yönelik atılan adımlara baktığımızda Cumhuriyet döneminde Meclis'in açılması, saltanatın kaldırılması, Cumhuriyet'in ilanı, halifeliğin kaldırılması ve çok partili siyasi hayata geçiş denemeleri diyebiliriz arkadaşlar demokrasi için.
Evet, bir diğer konumuz çok partili yaşama geçiş çalışmaları olacak arkadaşlar.
Milli Mücadele döneminde Meclis'te çok farklı görüşten gruplar bulunsa da herhangi bir siyasi parti kurtulamamıştı.
Amaç milli bağımsızlık olduğu için tüm gruplar Milli Mücadele için çalışmış ve buna odaklanmıştı.
Bu yüzden de herhangi bir siyasi parti kurulmamıştır.
Cumhuriyet döneminde Atatürk siyasi partilerin kurulmasına önayak olsa da isyanlar ve bazı olaylar sebebiyle kesintiye uğramıştır arkadaşlar.
Çok partili yaşama kesin olarak geçiş Atatürk'ün vefatından sonra olacaktır arkadaşlar.
Siyasi partilerin kuruluş amacına baktığımızda demokrasiyi yaygınlaştırmak, hükümetin denetlenmesini sağlamak yani muhalefeti kurmak, farklı fikir ve düşüncelerin temsilini sağlamak.
Diğer konumuz Atatürk dönemi kurulan siyasi partileri inceleyeceğiz.
İlk inceleyeceğimiz parti Halk Fırkası 9 Eylül 1923 tarihi.
Dikkat ederseniz bu İzmir'e girdiğimiz tarihtir arkadaşlar.
Yeni Türk Devleti'nin ilk siyasi partisidir.
Mustafa Kemal tarafından kurulmuştur.
Meclis'te birinci grup olarak partiye dönüşmüştür.
Daha sonrasında 10 Kasım 1924 tarihinde Cumhuriyet Halk Fırkası adını almıştır.
Arkadaşlar daha sonrasında Cumhuriyet Halk Partisi olarak bildiğimiz CHP adını alacak.
1950 yılına kadar iktidar partisi olarak ülkeyi yönetmiştir Cumhuriyet Halk Fırkası arkadaşlar.
Devam edecek olursak, bir diğer partimiz Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası 17 Kasım 1924 tarihi Türkiye'nin ilk muhalefet partisidir.
Kazım Karabekir, Rauf Bey, Refet Bey, Ali Fuat Paşa ve Adnan Adıvar tarafından kurulmuştur arkadaşlar.
Ekonomide liberalizmi savunmuştur.
Partinin içine zamanla eski rejim yanlılarının sızması ve doğuda çıkan Şeyh Sait isyanı ile bağlantısı olduğu gerekçesiyle 1925 yılında kurulduktan bir yıl sonra kapatılmıştır arkadaşlar Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası.
Diğer bir partimiz, üçüncü partimiz Serbest Cumhuriyet Fırkası 12 Ağustos 1930 tarihi.
Mustafa Kemal Atatürk'ün önerisiyle Fethi Okyar tarafından kurulmuştur.
1929 ekonomik kriz sonrasında muhalefetin iktidarı denetlemesi amacıyla kurulmuştur arkadaşlar.
Yine aynı şekilde ekonomide liberalizmi savunmuştur.
Ve yine aynı şekilde Terakkiperver gibi zamanla partiye eski rejim yanlıları girince Fethi Okyar 17 Kasım 1930 tarihinde partiyi kapatmıştır arkadaşlar.
Parti kapatıldıktan sonra İzmir'de Menemen olayı yaşanmıştır.
Daha sonrasında diğer kazanımlarımızda da Menemen olayına değineceğiz arkadaşlar.
Son olarak sorumuza bakacak olursak arkadaşlar sorularımıza.
Ilk sorumuz hangisi demokratikleşmeye yönelik olaylardan biri değildir demişiz.
Saltanatın kaldırılması, Cumhuriyetin ilanı, TBMM'nin açılması demokratikleşmeye yönelik hareketlerdir.
Fakat Ankara'nın başkent yapılması bu konuda bilgisi yoktur arkadaşlar.
Bu yüzden cevabımız D şıkkı.
İkinci sorumuza bakacak olursak Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kapatılma sebepleri nelerdir demiş arkadaşlar.
Burada iki sebep sayacağız.
Birisi eski rejim yanlıları.
Eski rejim yanlılarının partiye sızması ve bir diğeri de Şeyh Sait İsyanı'ndaki bağlantıların bulunması arkadaşlar Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kapatılma nedenlerdir arkadaşlar.
İlk önce demokrasi nedir ona bir bakalım.
Halkın egemenliği temeline dayanan yönetim biçimidir arkadaşlar.
Halkın kendi kendini yönetmesi ve yöneticileri özgürce seçebilmesidir.
Temel esaslarına baktığımızda milli egemenlik, hürriyet ve eşitlik, siyasi partiler diyebiliriz.
Demokratik devletlerin özelliklerine baktığımızda insanlar özgürce düşüncelerini ifade edebilmesi, inanç özgürlüğünün bulunması, sivil toplum örgütlerinin ülkede faaliyet yürütebilmesi, farklı görüşlerin kendini geliştirebilecek ortam bulması.
Demokratikleşmeye yönelik atılan adımlara baktığımızda Cumhuriyet döneminde Meclis'in açılması, saltanatın kaldırılması, Cumhuriyet'in ilanı, halifeliğin kaldırılması ve çok partili siyasi hayata geçiş denemeleri diyebiliriz arkadaşlar demokrasi için.
Evet, bir diğer konumuz çok partili yaşama geçiş çalışmaları olacak arkadaşlar.
Milli Mücadele döneminde Meclis'te çok farklı görüşten gruplar bulunsa da herhangi bir siyasi parti kurtulamamıştı.
Amaç milli bağımsızlık olduğu için tüm gruplar Milli Mücadele için çalışmış ve buna odaklanmıştı.
Bu yüzden de herhangi bir siyasi parti kurulmamıştır.
Cumhuriyet döneminde Atatürk siyasi partilerin kurulmasına önayak olsa da isyanlar ve bazı olaylar sebebiyle kesintiye uğramıştır arkadaşlar.
Çok partili yaşama kesin olarak geçiş Atatürk'ün vefatından sonra olacaktır arkadaşlar.
Siyasi partilerin kuruluş amacına baktığımızda demokrasiyi yaygınlaştırmak, hükümetin denetlenmesini sağlamak yani muhalefeti kurmak, farklı fikir ve düşüncelerin temsilini sağlamak.
Diğer konumuz Atatürk dönemi kurulan siyasi partileri inceleyeceğiz.
İlk inceleyeceğimiz parti Halk Fırkası 9 Eylül 1923 tarihi.
Dikkat ederseniz bu İzmir'e girdiğimiz tarihtir arkadaşlar.
Yeni Türk Devleti'nin ilk siyasi partisidir.
Mustafa Kemal tarafından kurulmuştur.
Meclis'te birinci grup olarak partiye dönüşmüştür.
Daha sonrasında 10 Kasım 1924 tarihinde Cumhuriyet Halk Fırkası adını almıştır.
Arkadaşlar daha sonrasında Cumhuriyet Halk Partisi olarak bildiğimiz CHP adını alacak.
1950 yılına kadar iktidar partisi olarak ülkeyi yönetmiştir Cumhuriyet Halk Fırkası arkadaşlar.
Devam edecek olursak, bir diğer partimiz Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası 17 Kasım 1924 tarihi Türkiye'nin ilk muhalefet partisidir.
Kazım Karabekir, Rauf Bey, Refet Bey, Ali Fuat Paşa ve Adnan Adıvar tarafından kurulmuştur arkadaşlar.
Ekonomide liberalizmi savunmuştur.
Partinin içine zamanla eski rejim yanlılarının sızması ve doğuda çıkan Şeyh Sait isyanı ile bağlantısı olduğu gerekçesiyle 1925 yılında kurulduktan bir yıl sonra kapatılmıştır arkadaşlar Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası.
Diğer bir partimiz, üçüncü partimiz Serbest Cumhuriyet Fırkası 12 Ağustos 1930 tarihi.
Mustafa Kemal Atatürk'ün önerisiyle Fethi Okyar tarafından kurulmuştur.
1929 ekonomik kriz sonrasında muhalefetin iktidarı denetlemesi amacıyla kurulmuştur arkadaşlar.
Yine aynı şekilde ekonomide liberalizmi savunmuştur.
Ve yine aynı şekilde Terakkiperver gibi zamanla partiye eski rejim yanlıları girince Fethi Okyar 17 Kasım 1930 tarihinde partiyi kapatmıştır arkadaşlar.
Parti kapatıldıktan sonra İzmir'de Menemen olayı yaşanmıştır.
Daha sonrasında diğer kazanımlarımızda da Menemen olayına değineceğiz arkadaşlar.
Son olarak sorumuza bakacak olursak arkadaşlar sorularımıza.
Ilk sorumuz hangisi demokratikleşmeye yönelik olaylardan biri değildir demişiz.
Saltanatın kaldırılması, Cumhuriyetin ilanı, TBMM'nin açılması demokratikleşmeye yönelik hareketlerdir.
Fakat Ankara'nın başkent yapılması bu konuda bilgisi yoktur arkadaşlar.
Bu yüzden cevabımız D şıkkı.
İkinci sorumuza bakacak olursak Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kapatılma sebepleri nelerdir demiş arkadaşlar.
Burada iki sebep sayacağız.
Birisi eski rejim yanlıları.
Eski rejim yanlılarının partiye sızması ve bir diğeri de Şeyh Sait İsyanı'ndaki bağlantıların bulunması arkadaşlar Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kapatılma nedenlerdir arkadaşlar.
