Herkese Merhabalar.
Kunduz'un beşinci sınıf sosyal bilgiler dersi.
Altıncı ünite halka hizmet veren kuruluşlar konusuna hepiniz hoş geldiniz.
Bu derste sizlerle beraber toplumun ihtiyaçlarını karşılayan resmi kurumlara ve sivil toplum kuruluşlarına detaylı bir şekilde bakacağız.
Hemen başlayalım.
Toplumu oluşturan bireylerin mutlu ve huzurlu yaşayabilmesi için eğitim, sağlık ve güvenlik gibi temel ihtiyaçlarının karşılanması gerekir.
Arkadaşlar bireylerin yani bizlerin toplumu oluşturduğunu daha önceki derslerimizde görmüştük.
Bizim eğitim, sağlık ve güvenlik gibi adalet gibi temel ihtiyaçlarımız vardır.
İşte bunun karşılanması gerekmektedir.
İnsanlar temel ihtiyaçlarının çoğunu kendileri karşılayamaz lar.
Bu nedenle temel ihtiyaçların karşılanması için pek çok kurum görev yapmaktadır.
Bakın burada ihtiyaçlarımızı karşılayamadığı mız için kurumların oluşturulduğunu görebilirsiniz.
İşte burada karşımıza resmi kurum kavramı çıkıyor.
Nedir bu resmi kurum?
Devletin, toplumun temel ihtiyaçların yani eğitim, sağlık, adalet ve güvenlik gibi ihtiyaçları karşılamak için kurduğu yapılara resmi kurum denilmektedir.
Burada bizim ihtiyaçlarımızı kim karşılıyor muş devlet karşılıyor.
İşte devletin kurduğu ihtiyaçlarımızı karşılayan kurumlara biz resmi kurum diyoruz.
Gelelim resmi kurumların özelliklerine.
Resmi kurumların giderleri yani masrafları devlet tarafından karşılanır, başka kimse karşılamaz.
Bu kurumların masrafları, giderlerini devlet karşılar.
Resmi kurumlar kanunlarla kurulur.
Arkadaşlar ve belli çalışma esasları vardır.
O esasların dışına çıkamazsınız.
Belli kurallar vardır.
Resmi kurumlarda çalışanlar yaptıkları hizmet karşılığında maaş alırlar.
Örnek verecek olursak eğitim ihtiyacını karşıladığımız okulda çalışan öğretmenler ya da hizmetliler çalışmalarının karşılığında maaş alırlar.
Ya da sağlık ihtiyacımızın karşılandığı hastanede çalışan doktor ve hemşireler çalışmalara karşılığında hizmetleri karşılığında maaş alırlar.
Yine resmi kurumlarda çalışma şartları vardır demiştik.
Resmi kurumların aynı zamanda belli çalışma saatleri de vardır.
Örnek verecek olursak sekizden beşe kadar mesai dediğimiz kavram vardır.
Resmi kurumların özelliklerini bu şekilde sıralayabiliriz.
Şimdi bizlere hizmet veren kuruluşlara alan alan teker teker bakalım. Öncelikle eğitim alanında hizmet veren kurumlara bakacağız.
Hatırlatalım tekrardan kurum dediğimiz devlet kuruluşları.
Arkadaşlar eğitim hizmetimizi karşılayan en önemli kurum Milli Eğitim Bakanlığıdır.
Bunun dışında Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı olarak ilkokullar, liseler ve üniversiteler eğitim alanında toplumun ihtiyacını karşılayan kurumlardır.
Gelelim sağlık alanında hizmet veren kurumlara.
Sağlık alanında en büyük kurumumuz Sağlık Bakanlığı'dır.
Aile Sağlığı Merkezlerinin buraya örnek olarak verebiliriz ve sağlık alanında yine devlet kurumu olan nereye yazabiliriz.
Hastaneleri yazabiliriz arkadaşlar.
Hastaneler sağlık alanında bize hizmet veren kurumlardır.
Adalet alanında hizmet veren kurumlara bakacak olursak Adalet Bakanlığı'nı, mahkemeleri ve cezaevi kurumlarını görebiliriz.
Yine güvenlik alanında hizmet veren kurumlara baktığımızda İçişleri Bakanlığı'na görüyoruz.
İçişleri Bakanlığı'na bağlı olarak çalışan polis teşkilatını yani emniyet teşkilatını ve jandarma teşkilatında söyleyebiliriz.
Bunun dışında ordumuz, Türk Silahlı Kuvvetleri de yine güvenlik alanında bize hizmet veren kuruluşlar dadır.
Ulaşım alanına baktığımızda Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nı görüyoruz.
En başta yine bu alanla alakalı.
Karayolları Genel Müdürlüğü'nün de ulaşım alanında bize hizmet veren kurumlardan olduğunu söyleyebiliriz.
Dersimizi en başında şunu vurgulamıştım.
Bize hizmet veren sadece devlet kurumları yoktur.
Stk'lar da vardır.
Yani sivil toplum kuruluşları.
Şimdi isterseniz buna da bir bakalım.
Tabii ki toplumun ihtiyaçlarının tamamının devlet tarafından karşılanması mümkün değildir.
Sevgili arkadaşlar, devletin de yetersiz olduğu konular vardır.
İşte burada devreye sivil toplum kuruluşları girecek, insanlar toplumun ihtiyaçlarını karşılamak için bir araya gelerek bazı kuruluşlar oluştururlar.
Bakın kim oluşturur, insanlar oluşturur.
Burada bizim için önemli nokta burası.
İşte biz bu insanların toplum ihtiyaçlarını karşılamak için bir araya gelerek kurduğu kuruluşlara sivil toplum kuruluşları yani kısa adıyla STK diyoruz.
Nedir bu STK?
İnsanların bir hizmeti karşılamak amacıyla bir araya gelerek kurdukları vakıf, dernek, sendika gibi oluşumlara sivil toplum kuruluşu yani STK denilmektedir. Şimdi STK'ların özelliklerine bakacak olursak.
Stk'lar öncelikli arkadaşlar gönüllülük esasına göre çalışır.
Stk'larda zorunluluk yoktur.
Yine sivil toplum kuruluşları kar elde etme amacı taşımazlar.
Yani para kazanma gibi bir dertleri yoktur.
Yine sivil toplum kuruluşları dayanışma ve yardımlaşmayı ön planda tutarlar.
Sivil toplum kuruluşunda çalışan kişiler ücret almazlar.
Gönüllü çalışırlar ve masraflarını üyelerinin bağışlarıyla yardımlarla karşılarlar.
Sivil toplum kuruluşları da aynı kurumlar gibi kanunlara uygun ve bağlı olarak çalışırlar diyebiliriz.
Şimdi dikkat ederseniz resmi kurumlar ve sivil toplum kuruluşları birazcık birbirinden farklı.
Resmi kurumlarda belli esaslar vardı.
Çalışanlar para kazanıyorlar dı ama burada gönüllülük var.
Kar elde etme amacı yok.
Ama hem resmi kurumların hem de sivil toplum kuruluşlarının ortak ve benzer özellikleri var.
Nedir baktığımızda topluma hizmet amacı?
Giderler topluma hizmet etme ihtiyacına karşılarlar.
Toplumsal sorunlarımızla ilgilenirler.
Ve her ikisi de yasal olmak yani kanunlara uymak zorundadır.
Şimdi bazı sivil toplum kuruluşlarına sizlere örnek olarak verecek olursak daha iyi anlayacaksınız.
Mesela Kızılay en bildiğimiz sivil toplum kuruluşları arasında yer almaktadır.
Kızılay'ın görevi nedir?
Doğal afetlerde insanlara yardım etmektir.
Yine sağlıkla alakalı çalışmaları bulunur.
Yeşilay en bilinen sivil toplum kuruluşlarından bir tanesidir.
Madde bağımlılığı, sigara bağımlığı, alkol bağımlı yani bağımlılık türleri ile mücadele etmektedir.
Yine LÖSEV önemli bir sivil toplum kuruluşu mudur?
Lösemi yani kan kanseri olan çocuklarımızın eğitim ve sağlık ihtiyaçlarını karşılayan STK mıdır?
Tema Türkiye Erozyonla Mücadele ve Ağaçlandırma Vakfı çevreyle alakalı.
Darüşşafaka yetim kalan, öksüz, yetim ve öksüz kalan çocukların eğitim ihtiyacını karşılayan bir STK adıdır.
Akut ise Arama Kurtarma Derneği olarak karşımıza çıkar.
Yine doğal afetlerde kaybolan insanların bulunmasıyla alakalı çalışmalar yürüten sivil toplum kuruluşudur.
Kunduz'un beşinci sınıf sosyal bilgiler dersi.
Altıncı ünite halka hizmet veren kuruluşlar konusuna hepiniz hoş geldiniz.
Bu derste sizlerle beraber toplumun ihtiyaçlarını karşılayan resmi kurumlara ve sivil toplum kuruluşlarına detaylı bir şekilde bakacağız.
Hemen başlayalım.
Toplumu oluşturan bireylerin mutlu ve huzurlu yaşayabilmesi için eğitim, sağlık ve güvenlik gibi temel ihtiyaçlarının karşılanması gerekir.
Arkadaşlar bireylerin yani bizlerin toplumu oluşturduğunu daha önceki derslerimizde görmüştük.
Bizim eğitim, sağlık ve güvenlik gibi adalet gibi temel ihtiyaçlarımız vardır.
İşte bunun karşılanması gerekmektedir.
İnsanlar temel ihtiyaçlarının çoğunu kendileri karşılayamaz lar.
Bu nedenle temel ihtiyaçların karşılanması için pek çok kurum görev yapmaktadır.
Bakın burada ihtiyaçlarımızı karşılayamadığı mız için kurumların oluşturulduğunu görebilirsiniz.
İşte burada karşımıza resmi kurum kavramı çıkıyor.
Nedir bu resmi kurum?
Devletin, toplumun temel ihtiyaçların yani eğitim, sağlık, adalet ve güvenlik gibi ihtiyaçları karşılamak için kurduğu yapılara resmi kurum denilmektedir.
Burada bizim ihtiyaçlarımızı kim karşılıyor muş devlet karşılıyor.
İşte devletin kurduğu ihtiyaçlarımızı karşılayan kurumlara biz resmi kurum diyoruz.
Gelelim resmi kurumların özelliklerine.
Resmi kurumların giderleri yani masrafları devlet tarafından karşılanır, başka kimse karşılamaz.
Bu kurumların masrafları, giderlerini devlet karşılar.
Resmi kurumlar kanunlarla kurulur.
Arkadaşlar ve belli çalışma esasları vardır.
O esasların dışına çıkamazsınız.
Belli kurallar vardır.
Resmi kurumlarda çalışanlar yaptıkları hizmet karşılığında maaş alırlar.
Örnek verecek olursak eğitim ihtiyacını karşıladığımız okulda çalışan öğretmenler ya da hizmetliler çalışmalarının karşılığında maaş alırlar.
Ya da sağlık ihtiyacımızın karşılandığı hastanede çalışan doktor ve hemşireler çalışmalara karşılığında hizmetleri karşılığında maaş alırlar.
Yine resmi kurumlarda çalışma şartları vardır demiştik.
Resmi kurumların aynı zamanda belli çalışma saatleri de vardır.
Örnek verecek olursak sekizden beşe kadar mesai dediğimiz kavram vardır.
Resmi kurumların özelliklerini bu şekilde sıralayabiliriz.
Şimdi bizlere hizmet veren kuruluşlara alan alan teker teker bakalım. Öncelikle eğitim alanında hizmet veren kurumlara bakacağız.
Hatırlatalım tekrardan kurum dediğimiz devlet kuruluşları.
Arkadaşlar eğitim hizmetimizi karşılayan en önemli kurum Milli Eğitim Bakanlığıdır.
Bunun dışında Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı olarak ilkokullar, liseler ve üniversiteler eğitim alanında toplumun ihtiyacını karşılayan kurumlardır.
Gelelim sağlık alanında hizmet veren kurumlara.
Sağlık alanında en büyük kurumumuz Sağlık Bakanlığı'dır.
Aile Sağlığı Merkezlerinin buraya örnek olarak verebiliriz ve sağlık alanında yine devlet kurumu olan nereye yazabiliriz.
Hastaneleri yazabiliriz arkadaşlar.
Hastaneler sağlık alanında bize hizmet veren kurumlardır.
Adalet alanında hizmet veren kurumlara bakacak olursak Adalet Bakanlığı'nı, mahkemeleri ve cezaevi kurumlarını görebiliriz.
Yine güvenlik alanında hizmet veren kurumlara baktığımızda İçişleri Bakanlığı'na görüyoruz.
İçişleri Bakanlığı'na bağlı olarak çalışan polis teşkilatını yani emniyet teşkilatını ve jandarma teşkilatında söyleyebiliriz.
Bunun dışında ordumuz, Türk Silahlı Kuvvetleri de yine güvenlik alanında bize hizmet veren kuruluşlar dadır.
Ulaşım alanına baktığımızda Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nı görüyoruz.
En başta yine bu alanla alakalı.
Karayolları Genel Müdürlüğü'nün de ulaşım alanında bize hizmet veren kurumlardan olduğunu söyleyebiliriz.
Dersimizi en başında şunu vurgulamıştım.
Bize hizmet veren sadece devlet kurumları yoktur.
Stk'lar da vardır.
Yani sivil toplum kuruluşları.
Şimdi isterseniz buna da bir bakalım.
Tabii ki toplumun ihtiyaçlarının tamamının devlet tarafından karşılanması mümkün değildir.
Sevgili arkadaşlar, devletin de yetersiz olduğu konular vardır.
İşte burada devreye sivil toplum kuruluşları girecek, insanlar toplumun ihtiyaçlarını karşılamak için bir araya gelerek bazı kuruluşlar oluştururlar.
Bakın kim oluşturur, insanlar oluşturur.
Burada bizim için önemli nokta burası.
İşte biz bu insanların toplum ihtiyaçlarını karşılamak için bir araya gelerek kurduğu kuruluşlara sivil toplum kuruluşları yani kısa adıyla STK diyoruz.
Nedir bu STK?
İnsanların bir hizmeti karşılamak amacıyla bir araya gelerek kurdukları vakıf, dernek, sendika gibi oluşumlara sivil toplum kuruluşu yani STK denilmektedir. Şimdi STK'ların özelliklerine bakacak olursak.
Stk'lar öncelikli arkadaşlar gönüllülük esasına göre çalışır.
Stk'larda zorunluluk yoktur.
Yine sivil toplum kuruluşları kar elde etme amacı taşımazlar.
Yani para kazanma gibi bir dertleri yoktur.
Yine sivil toplum kuruluşları dayanışma ve yardımlaşmayı ön planda tutarlar.
Sivil toplum kuruluşunda çalışan kişiler ücret almazlar.
Gönüllü çalışırlar ve masraflarını üyelerinin bağışlarıyla yardımlarla karşılarlar.
Sivil toplum kuruluşları da aynı kurumlar gibi kanunlara uygun ve bağlı olarak çalışırlar diyebiliriz.
Şimdi dikkat ederseniz resmi kurumlar ve sivil toplum kuruluşları birazcık birbirinden farklı.
Resmi kurumlarda belli esaslar vardı.
Çalışanlar para kazanıyorlar dı ama burada gönüllülük var.
Kar elde etme amacı yok.
Ama hem resmi kurumların hem de sivil toplum kuruluşlarının ortak ve benzer özellikleri var.
Nedir baktığımızda topluma hizmet amacı?
Giderler topluma hizmet etme ihtiyacına karşılarlar.
Toplumsal sorunlarımızla ilgilenirler.
Ve her ikisi de yasal olmak yani kanunlara uymak zorundadır.
Şimdi bazı sivil toplum kuruluşlarına sizlere örnek olarak verecek olursak daha iyi anlayacaksınız.
Mesela Kızılay en bildiğimiz sivil toplum kuruluşları arasında yer almaktadır.
Kızılay'ın görevi nedir?
Doğal afetlerde insanlara yardım etmektir.
Yine sağlıkla alakalı çalışmaları bulunur.
Yeşilay en bilinen sivil toplum kuruluşlarından bir tanesidir.
Madde bağımlılığı, sigara bağımlığı, alkol bağımlı yani bağımlılık türleri ile mücadele etmektedir.
Yine LÖSEV önemli bir sivil toplum kuruluşu mudur?
Lösemi yani kan kanseri olan çocuklarımızın eğitim ve sağlık ihtiyaçlarını karşılayan STK mıdır?
Tema Türkiye Erozyonla Mücadele ve Ağaçlandırma Vakfı çevreyle alakalı.
Darüşşafaka yetim kalan, öksüz, yetim ve öksüz kalan çocukların eğitim ihtiyacını karşılayan bir STK adıdır.
Akut ise Arama Kurtarma Derneği olarak karşımıza çıkar.
Yine doğal afetlerde kaybolan insanların bulunmasıyla alakalı çalışmalar yürüten sivil toplum kuruluşudur.
