Evet arkadaşlar bu videomuzda bu.
Türünün özelliklerini işleyeceğiz.
Öncelikle arkadaşlar insanlar.
Arasında cereyan eden olayları hayvanlar, bitkiler ya da.
Cansız varlıklar arasında.
Geçiyormuş gibi gösterir ve bu.
Yolla arkadaşlar insanlara.
Ahlak ve ibret dersi verir.
Ya da bir düşünceye güç.
Kazandırmak.
İster.
Yani bunlar bir çeşit.
Masal dır arkadaşlar.
Öncelikle bizim bilmemiz.
Gereken nokta futbolun kahramanları.
Kesinlikle bitki ve.
Hayvanlardır.
Arkadaşlar futbol kahramanları genellikle hayvanlardır.
Hikayelerde yer alan.
Hayvanlar.
Kendi temel özelliklerini korumakla birlikte.
İnsana ait.
Bazı özellik ve değerleri de üstlenir.
Ve bu bakımdan arkadaşlar.
Bu türlerde genellikle intibak ve teşhis.
Sanatlarından yararlanılır.
Intibak ne demek arkadaşlar?
Buraya yazalım iğne konuşturma sanatıdır.
Arkadaşlar teşhiste kişiselleştirme.
Sanatıdır.
Yani cansız varlıklara insana ait özellikler yüklemesi.
Mesela işte ağacın ağlaması gibi.
Ve arkadaşlar bunlar manzum ya da düz yazı.
Her zaman sana düz yazı demez.
Ben soru da diyebilir beyin.
Soru zaten düz yazı demektir.
Bunlar şiir şeklinde de oluşturulabilir.
Düz yazı şeklinde de oluşturulabilir arkadaşlar.
Şimdi futbol türündeki metinlerin.
Sonunda her zaman.
Bir ahlak dersi vardır arkadaşlar ve bu türdeki ders veya mesajlar kısa ve açık.
Olarak sunulur.
Yani bu mesaj.
Anlatılan.
Hikayenin doğal bir sonucu olarak ortaya çıkar ve genellikle atasözü veya özdeyiş biçiminde açıkça ifade edilir.
Şimdi arkadaşlar.
Bu öğüt, yani ne demektir?
Bu kıssadan hisse.
Demektir.
Futbolun başında veya sonunda da olabilir ama futbol boyunca.
Da devam edebilir.
Ya da hikayenin içinde de izlenebilir.
Biz kesin.
Olarak başındadır, sonunda.
Dır şeklinde bir ifadeye bür.
Demeyiz arkadaşlar.
Futbol da zaten.
Bana ahlak dersi veriliyorsa, öğüt.
Veriliyorsa, ben kıssadan hisse çıkarıyorsa, her futbolun sonunda.
Demek ki.
Arkadaşlar futbol.
Didaktik dir.
Didaktik ne demek öğreticidir?
Bu özelliği asla unutmuyoruz arkadaşlar.
Ve fasıllarda zaman.
Ve yer genellikle belirsizdir arkadaşlar.
Olaylar genellikle hikayelere konu edilen canlıların mekanlarında geçer.
Bunlar da verilen mesajlar evrensel, doğru ve değerlerdir arkadaşlar.
Mesela adalet.
Doğruluk, dostluk.
Cömertlik, alçakgönüllülük, sadakat, kendini bilmek gibi evrensel değerler üzerine kurulur.
Olaya dayalı bir anlatımı vardır.
Zaten bana öğüt.
Veriyorsa dilimin kesinlikle sade ve.
Anlaşılır olması.
Gerekir.
Öyküyü eğitici ve belirleyici anlatımdan yararlanılır.
Çünkü olaya dayalı bir anlatımı vardır ve arkadaşlar bana.
Öğüt verdiği için, ahlak dersi verdiği için genellikle çocuk eğitiminde bu.
Sıkça kullanılan bir türdür ve konuşmalara sıklıkla.
Yer verilir ki zaten.
İntibak sanatından da yararlanıyordu ve bu konuşmalar arkadaşlar.
Biz de.
Futbolumuza.
Hareketlilik, çeşitlilik.
Canlılık katar arkadaşlar.
Arkadaşlar şimdi futbol dört bölümden oluşur.
Bakın burası soru kalıbı olarak karşınıza gelebilir.
Kaç bölümden oluşur der.
Eee?
Ya da futbolun bölümü olmayan bir ifade kullanır sana.
O yüzden bunu kesinlikle ezbere bilmemiz gerekiyor.
Sari düğüm, çözüm ve öğüt bölümü olmak üzere dört bölümden oluşuyor.
Arkadaşlar şimdi serim bölümü hayvanların ve çevrenin.
Tanıtımı yapılır.
Bu bölümde ve olay başlatılıyor.
Yani olay ve çıkarılacak derse göre kişi eleştirilen hayvanların ve çevrenin tanıtımı yapılıyor.
Arkadaşlar ben düğüme geldiğimde.
Olayın ayrıntılarını iniliyor.
Arkadaşlar ben burada olayı başlattım.
Artık cümle ayrıntısına.
İniyorum, bir çatışma ortaya koyuyorum.
Merak duygusu yoğunluk kazanıyor.
Yani verilmek istenen derse göre olay geliştiriliyor arkadaşlar ve merak uyandıracak şekilde.
Tamamlanıyor ve burada kısa ve sık konuşmalar yer alıyor.
Çözüme geldiğimizde çatışma sona eriyor arkadaşlar ve.
Beklenmedik bir.
Sonla bağlanıyor, bir sonuca bağlanıyor.
Yani bu en kısa bölümüdür.
Arkadaşlar ve olay beklenmedik bir sonuçla biter.
Önde geldiğimizde.
Ana.
Düşünce bir öğüt ile veriliyor arkadaşlar.
Olayla ilgisi.
Bulunan ana.
Fikir ya da öğüt ayrı bir bölüm.
Olarak işlenmiyor ve bunlarda.
Bu bölüm bazen başta.
Ağza sonda olabilir.
Bazen de bulunması için o okuyucuya bırakılabilir arkadaşlar.
O yüzden bu kısma dikkat ediyoruz.
Ana düşünce bir örgütle verilir dedik.
Bu genellikle bir atasözü ile veriliyor.
Arkadaşlar ki atasözü de zaten bize öğüt veren ifadelerdir.
Mesela bir faul anlatılıyor sana futbolun sonunda.
İyilik eden iyilik bulur diyorsun ve kapatıyorsun.
Türünün özelliklerini işleyeceğiz.
Öncelikle arkadaşlar insanlar.
Arasında cereyan eden olayları hayvanlar, bitkiler ya da.
Cansız varlıklar arasında.
Geçiyormuş gibi gösterir ve bu.
Yolla arkadaşlar insanlara.
Ahlak ve ibret dersi verir.
Ya da bir düşünceye güç.
Kazandırmak.
İster.
Yani bunlar bir çeşit.
Masal dır arkadaşlar.
Öncelikle bizim bilmemiz.
Gereken nokta futbolun kahramanları.
Kesinlikle bitki ve.
Hayvanlardır.
Arkadaşlar futbol kahramanları genellikle hayvanlardır.
Hikayelerde yer alan.
Hayvanlar.
Kendi temel özelliklerini korumakla birlikte.
İnsana ait.
Bazı özellik ve değerleri de üstlenir.
Ve bu bakımdan arkadaşlar.
Bu türlerde genellikle intibak ve teşhis.
Sanatlarından yararlanılır.
Intibak ne demek arkadaşlar?
Buraya yazalım iğne konuşturma sanatıdır.
Arkadaşlar teşhiste kişiselleştirme.
Sanatıdır.
Yani cansız varlıklara insana ait özellikler yüklemesi.
Mesela işte ağacın ağlaması gibi.
Ve arkadaşlar bunlar manzum ya da düz yazı.
Her zaman sana düz yazı demez.
Ben soru da diyebilir beyin.
Soru zaten düz yazı demektir.
Bunlar şiir şeklinde de oluşturulabilir.
Düz yazı şeklinde de oluşturulabilir arkadaşlar.
Şimdi futbol türündeki metinlerin.
Sonunda her zaman.
Bir ahlak dersi vardır arkadaşlar ve bu türdeki ders veya mesajlar kısa ve açık.
Olarak sunulur.
Yani bu mesaj.
Anlatılan.
Hikayenin doğal bir sonucu olarak ortaya çıkar ve genellikle atasözü veya özdeyiş biçiminde açıkça ifade edilir.
Şimdi arkadaşlar.
Bu öğüt, yani ne demektir?
Bu kıssadan hisse.
Demektir.
Futbolun başında veya sonunda da olabilir ama futbol boyunca.
Da devam edebilir.
Ya da hikayenin içinde de izlenebilir.
Biz kesin.
Olarak başındadır, sonunda.
Dır şeklinde bir ifadeye bür.
Demeyiz arkadaşlar.
Futbol da zaten.
Bana ahlak dersi veriliyorsa, öğüt.
Veriliyorsa, ben kıssadan hisse çıkarıyorsa, her futbolun sonunda.
Demek ki.
Arkadaşlar futbol.
Didaktik dir.
Didaktik ne demek öğreticidir?
Bu özelliği asla unutmuyoruz arkadaşlar.
Ve fasıllarda zaman.
Ve yer genellikle belirsizdir arkadaşlar.
Olaylar genellikle hikayelere konu edilen canlıların mekanlarında geçer.
Bunlar da verilen mesajlar evrensel, doğru ve değerlerdir arkadaşlar.
Mesela adalet.
Doğruluk, dostluk.
Cömertlik, alçakgönüllülük, sadakat, kendini bilmek gibi evrensel değerler üzerine kurulur.
Olaya dayalı bir anlatımı vardır.
Zaten bana öğüt.
Veriyorsa dilimin kesinlikle sade ve.
Anlaşılır olması.
Gerekir.
Öyküyü eğitici ve belirleyici anlatımdan yararlanılır.
Çünkü olaya dayalı bir anlatımı vardır ve arkadaşlar bana.
Öğüt verdiği için, ahlak dersi verdiği için genellikle çocuk eğitiminde bu.
Sıkça kullanılan bir türdür ve konuşmalara sıklıkla.
Yer verilir ki zaten.
İntibak sanatından da yararlanıyordu ve bu konuşmalar arkadaşlar.
Biz de.
Futbolumuza.
Hareketlilik, çeşitlilik.
Canlılık katar arkadaşlar.
Arkadaşlar şimdi futbol dört bölümden oluşur.
Bakın burası soru kalıbı olarak karşınıza gelebilir.
Kaç bölümden oluşur der.
Eee?
Ya da futbolun bölümü olmayan bir ifade kullanır sana.
O yüzden bunu kesinlikle ezbere bilmemiz gerekiyor.
Sari düğüm, çözüm ve öğüt bölümü olmak üzere dört bölümden oluşuyor.
Arkadaşlar şimdi serim bölümü hayvanların ve çevrenin.
Tanıtımı yapılır.
Bu bölümde ve olay başlatılıyor.
Yani olay ve çıkarılacak derse göre kişi eleştirilen hayvanların ve çevrenin tanıtımı yapılıyor.
Arkadaşlar ben düğüme geldiğimde.
Olayın ayrıntılarını iniliyor.
Arkadaşlar ben burada olayı başlattım.
Artık cümle ayrıntısına.
İniyorum, bir çatışma ortaya koyuyorum.
Merak duygusu yoğunluk kazanıyor.
Yani verilmek istenen derse göre olay geliştiriliyor arkadaşlar ve merak uyandıracak şekilde.
Tamamlanıyor ve burada kısa ve sık konuşmalar yer alıyor.
Çözüme geldiğimizde çatışma sona eriyor arkadaşlar ve.
Beklenmedik bir.
Sonla bağlanıyor, bir sonuca bağlanıyor.
Yani bu en kısa bölümüdür.
Arkadaşlar ve olay beklenmedik bir sonuçla biter.
Önde geldiğimizde.
Ana.
Düşünce bir öğüt ile veriliyor arkadaşlar.
Olayla ilgisi.
Bulunan ana.
Fikir ya da öğüt ayrı bir bölüm.
Olarak işlenmiyor ve bunlarda.
Bu bölüm bazen başta.
Ağza sonda olabilir.
Bazen de bulunması için o okuyucuya bırakılabilir arkadaşlar.
O yüzden bu kısma dikkat ediyoruz.
Ana düşünce bir örgütle verilir dedik.
Bu genellikle bir atasözü ile veriliyor.
Arkadaşlar ki atasözü de zaten bize öğüt veren ifadelerdir.
Mesela bir faul anlatılıyor sana futbolun sonunda.
İyilik eden iyilik bulur diyorsun ve kapatıyorsun.
Sıkça Sorular Sorular
Fabl Nedir?
Fabl, genellikle hayvan karakterlerin anlatıldığı ve bu karakterlerin insan davranışlarına benzer şekilde hareket ettiği kısa hikayelerdir. Fabllar, temelde bir ahlak öğretisi veya toplumsal mesaj vermek amacıyla yazılır. Fabllar, sıklıkla çocuklar için yazılır ve çocuklar tarafından okunur. Ancak aynı zamanda yetişkinler için de yazılmış olanlar vardır. Fablın en ünlü örnekleri arasında Ezop'un fablları ve La Fontaine'in fablları yer alır.
Fabl Türünün Özellikleri Nelerdir?
Fabl türünün özellikleri şunlardır:
- Hayvan karakterler: Fabllarda, genellikle hayvanlar karakter olarak kullanılır. Bu hayvan karakterler, insan özelliklerini taşıyan davranışlar sergileyerek öyküye hareket katarlar.
- Öğretici amaç: Fabllar, ahlaki veya toplumsal bir mesaj vermek amacıyla yazılır. Bu mesajlar, okuyuculara bir davranışın doğru veya yanlış olduğunu göstermek için hayvan karakterlerin hikayeleri üzerinden anlatılır.
- Basit dil: Fabllar genellikle basit bir dil kullanılarak yazılır. Bu, hikayenin anlatımının anlaşılabilir olmasını ve okuyucuların mesajı kolayca kavramasını sağlar.
- Kısa hikayeler: Fabllar, genellikle kısa hikayelerdir. Bu da okuyucuların mesajı hızlı bir şekilde almasına ve öğrenmesine yardımcı olur.
- Farklı kültürlerde ortaya çıkma: Fabl türü, farklı kültürlerde ortaya çıkmıştır ve her kültürde farklı hayvan karakterler kullanılabilir.
- Öyküleme: Fabl, bir öyküleme türüdür. Bu da okuyucuların hikayeyi takip etmelerini ve mesajı anlamalarını kolaylaştırır.
- Mecaz: Fabllar, genellikle mecaz kullanılarak yazılır. Bu, hikayenin doğrudan anlatımından ziyade, okuyucunun mesajı düşünmesini ve kendilerine uyarlamasını sağlar.
Fabl Türünde Eser Veren Yazarlar Kimlerdir?
Fabl türünde eser veren yazarlar arasında şunlar sayılabilir:
- Aesop: Antik Yunanistan'da yaşamış olan Aesop, en ünlü fabl yazarlarından biridir. "Aesop Masalları" adlı kitabı, günümüzde hala okunan ve sevilen birçok fabl içerir.
- Jean de La Fontaine: 17. yüzyıl Fransa'sında yaşayan Jean de La Fontaine, yüzlerce fabl yazdı. "La Fontaine Fablları" adlı eseri, dünya çapında ün kazandı.
- İvan Krylov: 18. yüzyılda yaşamış olan Rus yazar İvan Krylov, birçok ünlü fabl yazmıştır. "Krylov Masalları" adlı kitabı, Rus edebiyatının önemli eserleri arasında yer alır.
- Fedro: Antik Roma döneminde yaşamış olan Fedro, Latin diliyle yazdığı fabllarla tanınır. En ünlü eseri, "Fedro Masalları" adlı kitaptır.
Bu yazarlar, fabl türünün önemli temsilcileri arasındadır. Ancak birçok farklı kültürde ve dönemde fabl yazan yazarlar da vardır.
Fabl ve Masal Arasındaki Farklar Nelerdir?
Fabl ve masal, her ikisi de edebi türlerdir ancak aralarında bazı farklılıklar vardır. İşte fabl ve masal arasındaki bazı temel farklar:
- Alegorik anlatım: Fabllar, çoğu kez alegorik bir anlatım kullanırlar ve hayvanlar, bitkiler veya cansız nesneler gibi insan olmayan nesnelerle karakterize edilirler. Masallar ise genellikle insan karakterlerini kullanırlar.
- Verilen mesaj: Fabllar, genellikle belli bir ders veya mesaj vermek için yazılırlar. Masallar ise sadece eğlenceli veya hayal gücünü teşvik eden bir öykü anlatmak için yazılabilirler.
- Hikaye yapısı: Fabllar, genellikle kısa ve özlüdürler. Hikayelerinde giriş, gelişme, zirve ve sonuç bölümleri gibi belirli bir yapısı vardır. Masallar ise daha uzun olabilirler ve bazen birden fazla hikaye içerebilirler.
- Gerçeküstü unsurlar: Masallar, genellikle gerçeküstü unsurlar içerirler. Örneğin, sihirli bir dünya, büyülü yaratıklar veya fantastik mekanlar gibi. Fabllar ise gerçekçi öğeleri kullanırlar ve genellikle somut bir öğretici mesajı vurgularlar.
- Yazarın amacı: Fabl yazarları, genellikle toplumsal veya ahlaki konular hakkında bir mesaj vermek isteyen yazarlardır. Masal yazarları ise daha çok eğlence veya hayal gücünü teşvik etmek için yazabilirler.
Bu farklılıkların yanı sıra, bazı fabl ve masallar arasında bulanıklık olabilir ve bazı öyküler hem fabl hem de masal öğeleri içerebilirler.
Fabl Türünün İlk Örneklerini Kim Vermiştir?
Fabl türünün ilk örnekleri hakkında kesin bir bilgi yoktur. Ancak bu türün antik çağlardan beri var olduğu bilinmektedir. En eski fabl örneklerine ilişkin kayıtlar, Mısır ve Hitit uygarlıklarına ait tabletlerde bulunmuştur. Ayrıca, fabl türü eski Yunanistan'da da popülerdi ve en ünlü fabl yazarlarından biri olan Aesop, bu dönemde yaşamıştır.
Aesop Masalları, antik Yunanistan'da sözlü olarak dolaşan hikayelerin bir araya getirilmesiyle oluşturuldu ve daha sonra yazılı hale getirildi. Aesop Masalları'ndaki hayvanlar, bitkiler ve cansız nesneler gibi karakterler, alegorik bir anlatımla insan davranışlarına benzetildi ve birçok farklı dilde çevrildi.
Özetle, fabl türünün ilk örnekleri, antik çağlara kadar uzanan bir geçmişe sahiptir ve birçok kültürde kendine özgü özellikleriyle varlığını sürdürmüştür.
Türk Edebiyatında Fabl Örnekleri
Türk edebiyatında fabl türünde pek çok önemli eser ve yazar bulunmaktadır. İşte Türk edebiyatında fabl türünden bazı örnekler:
- Nasrettin Hoca Fıkraları: Nasrettin Hoca, Türk edebiyatında en ünlü fabl karakterlerinden biridir. Hikayelerindeki espri, zekâ ve mizah anlayışı, onu Türk edebiyatının en popüler kahramanlarından biri haline getirmiştir.
- Dede Korkut Hikayeleri: Dede Korkut Hikayeleri, Türk edebiyatının en eski eserlerinden biridir ve fabl öğeleri içeren birçok hikaye bulunmaktadır. Hikayelerdeki hayvan karakterleri, insan davranışlarına benzetilmektedir.
- Şahname: Türk edebiyatında Şahname, İran edebiyatının en önemli eserlerinden biridir ve birçok fabl öğesi içermektedir. Kitapta, hayvan karakterleri insan davranışlarına benzetilerek toplumsal mesajlar verilmektedir.
- Şeyhülislam Yahya Efendi'nin Fabl ve Hikâyeleri: Şeyhülislam Yahya Efendi, Türk edebiyatında fabl ve hikaye türünde eserler vermiş önemli bir yazardır. Eserlerinde, toplumsal değerler, ahlaki konular ve insana dair birçok felsefi düşünce işlenmektedir.
- Fuzuli'nin Leyla ile Mecnun Mesnevisi: Fuzuli, Türk edebiyatının en önemli şairlerinden biridir ve Leyla ile Mecnun Mesnevisi, edebiyatımızda en ünlü aşk hikayelerinden biridir. Mesnevide, hayvan karakterleri insan davranışlarına benzetilerek toplumsal ve ahlaki mesajlar verilmektedir.
Bu örneklerin yanı sıra, Türk edebiyatında pek çok önemli fabl eseri ve yazarı bulunmaktadır.
