Evet arkadaşlar birinci ünite tarih ve zaman konusunu görüyoruz.
Tarihin tanımından başlayalım.
Tarihin tanımı nedir arkadaşlar?
Geçmişte yaşamış olan insanların her türlü ilişkilerini, savaşlarını, bakışlarını, her türlü olaylarını inceler ve bunları yer.
Zaman göstererek sebep sonuç ilişkisi içerisinde anlatan ve belgelere dayalı olarak sunan objektif yani tarafsız nedir hocam?
Bir bilim dalıdır.
Tarihin tanımında beşeri diyorsa o zaman tarihin konusu nedir hocam?
O zaman bu bir sosyal bilim olur mu?
Evet bu bir sosyal bilimdir.
Tarihin tanımında kişiler aynı zamanda bunun neyini oluşturacağım unsurunu oluşturur hocam.
Aynı zamanda bunlar özellikleridir.
Yani unsuru derken bunun özelliği olur.
Mesela.
Tarih insanların hayatını konu edinir.
Toplumların hayatını konu edinir.
Doğa olaylarını konu edemez.
Yer ve zaman belirtmek zorundadır.
Bu mecbur hocam.
Sebep ve sonuç.
Her şeyin bir sebebi, bir sonucu var mıdır?
Evet.
Tarih bunlarla bir bağ kurar.
Hocam belgelere dayanmak zorunda mıdır?
Evet.
Hadi başkası savunuyorsa, başkası ifade ettiği şeyi kanıtlar.
Yapmıyorsa o tarih olmuyor.
Arkadaşım.
Tarih belgelerle karşımıza çıkar ve belgelerle çıktığı için de objektiftir.
E zaten hocam insanların hayatını incelediği için beşeri sosyal bir bilimdir diyoruz.
Şimdi ise tarihin özelliklerine bakalım.
Burada tarihin özelliklerinden az önce gördüklerimizi buraya da kopyala yapıştır yapabilirsiniz.
Peki başka ne özellikleri var hocam tarihin bakalım.
Tarih deney ve gözlem yapmaz.
Deney ve gözlem yapmadığı için hocam tekrarı da olmaz.
Peki tarihin konusu insan mı?
Evet az önce de bundan bahsettik hocam tarih deney ve gözlem yapmıyorsa doğa bilimleri gibi, fen bilimleri gibi kesin bilgileri yoktur ve kanunları da olmaz.
Yani hocam varolan bir bilgi değiştirilebilir o zaman burada var olan bir bilgiyi değişebilir. Peki hocam tarihte anakronik yoktur hocam ne demektir?
Anakronik.
Şu demektir.
Anakronik özelliği bugünün gözüyle geçmişi değerlendirmek demektir.
O zaman şunu söyleyebiliriz.
Hiçbir tarihçi anakronik yapmamalıdır.
Yani bugünün gözüyle geçmişi değerlendirilmemelidir.
Fatih Sultan Mehmet kardeşlerini bozdurarak öldürdü.
Bu o dönem için devletin bekasının göstergesi mi?
Evet.
Ama günümüzde düşünürsek Fatih Sultan Mehmet bizim gözümüzde ne olmuş oluyor?
Katil olmuş oluyor.
O yüzden de hiçbir tarihçi veya tarih bilimi ana kurun izine yer vermemelidir.
Çünkü anakronik bir hatadır, tarihsel bir hataya düşmek demektir.
Peki bir olayın tarih olabilmesi için ne gereklidir?
Arkadaşım?
Belli bir zaman gereklidir ve en az tarih olaylar olabilmesi için elli yıl veya bir yüzyıl gibi bir unsur geçmesi lazım.
Niye hocam?
Çünkü o dönemin olayı daha tazedir ve bu olaylar üzerinden belirli belirli zamanlar geçecek ve her şey o karanlıkta kalan birçok şey aydınlığa çıkacak.
Hani derler ya zaman her şeyin ilacıdır.
O yüzden de hocam belli zaman geçtikçe bazı belgeler bulunur, bazı bilinmeyenler bulunur ve bu bize gerçek tarihi verir.
İşte o yüzden de bir şeyin gerçek tarih, tarafsız tarih olmasını istiyorsak üzerinden belli bir zaman geçmesi gerekiyor.
Peki belgelere dayanmalı dedik.
Hocam tarih belgesiz olmaz.
Çünkü belge olmadığı zaman bunun gerçekliği de olmaz arkadaşlar.
Tarihinde en önemli unsurlarından birisi de bu belgedir.
Yani kaynaktır.
Eğer gerçek belgelere ulaşamaz isek veya belgeleri doğru düzgün yorumlayan olsak o da tarih olmaz.
Ama yazılı veya yazısız bir belge şart arkadaşlar.
Tarihin en önemli özellikleri arasında görülür. Olay ve olgu kavramlarına gelelim.
Dünyada kısa süreli gelişmelere, biz olay ve uzun süreli gelişmelere olgu diyoruz.
Peki olaylar nedir?
Olaylar bize somut bir veridir.
Peki olgular nedir?
Olaylardan ortaya çıkan soyut kavramlar oluyor.
Peki olaylar başlangıç ve bitiş tarihi olan şeylerdir.
Olgular ise başlangıç ve bitiş tarihi hemen hemen belli olmayan şeylerdir.
Peki olaylar dünyada bir kere olup bitmiştir.
Mesela Birinci Dünya Savaşı, İkinci Dünya Savaşı, Milli Mücadele, Fransız İhtilali gibi.
Peki Milli mücadelenin sonunda ne oldu hocam?
Türklerin bağımsızlık kavramını kazanması.
Yani bağımsız oldular.
Bunun sonunda ben ne derim?
Bağımsızlık, Türklerin bağımsızlığı.
Soyut bir kavram.
Uzun süreli gelişmelerden sonra ortaya çıkmıştır.
Başlangıç ve bitiş tam.
Hemen hemen belli değildir.
Geneldir.
Fransız İhtilali'nin ortaya çıkardığı bir olgu vardır.
Nedir o?
Milliyetçilik Yazalım.
Milliyetçilik nasıldır?
Soyut bir kavramdır.
Uzun süreli gelişmeler sonunda ortaya çıkmıştır.
Yani milliyetçilik hemen oluşmamıştır gibi.
Bir tane daha örnek verelim.
Ne olay olabilir?
Bakın dünyada bir tane olup bitmiş olacak.
Mesela biraz daha zor yapalım.
Lale Devri Lale devri Osmanlı zamanında yaşanmış dünyada 1 tane olaydır.
Belirli bir başlangıç ve bitiş tarihi vardır.
Evet istersen buna ben Kanuni dönemleri der miyim?
Kanuni dönemi, Kaan dönemi de bir olaya girer.
O zaman Lale devri de bir olaya.
Yani bunların döneminden bahsediyor.
Lale devri kanun dönemi başlangıç ve bitiş tarihleri var.
Peki Lale devri dedik hocam bunun ortaya çıkarmış olduğu bir sonuç var olgusu var.
Nedir o?
İlk defa Türklerin batılı ulaş ması.
Hocam olayımız olgu muz budur.
Tarihin tanımından başlayalım.
Tarihin tanımı nedir arkadaşlar?
Geçmişte yaşamış olan insanların her türlü ilişkilerini, savaşlarını, bakışlarını, her türlü olaylarını inceler ve bunları yer.
Zaman göstererek sebep sonuç ilişkisi içerisinde anlatan ve belgelere dayalı olarak sunan objektif yani tarafsız nedir hocam?
Bir bilim dalıdır.
Tarihin tanımında beşeri diyorsa o zaman tarihin konusu nedir hocam?
O zaman bu bir sosyal bilim olur mu?
Evet bu bir sosyal bilimdir.
Tarihin tanımında kişiler aynı zamanda bunun neyini oluşturacağım unsurunu oluşturur hocam.
Aynı zamanda bunlar özellikleridir.
Yani unsuru derken bunun özelliği olur.
Mesela.
Tarih insanların hayatını konu edinir.
Toplumların hayatını konu edinir.
Doğa olaylarını konu edemez.
Yer ve zaman belirtmek zorundadır.
Bu mecbur hocam.
Sebep ve sonuç.
Her şeyin bir sebebi, bir sonucu var mıdır?
Evet.
Tarih bunlarla bir bağ kurar.
Hocam belgelere dayanmak zorunda mıdır?
Evet.
Hadi başkası savunuyorsa, başkası ifade ettiği şeyi kanıtlar.
Yapmıyorsa o tarih olmuyor.
Arkadaşım.
Tarih belgelerle karşımıza çıkar ve belgelerle çıktığı için de objektiftir.
E zaten hocam insanların hayatını incelediği için beşeri sosyal bir bilimdir diyoruz.
Şimdi ise tarihin özelliklerine bakalım.
Burada tarihin özelliklerinden az önce gördüklerimizi buraya da kopyala yapıştır yapabilirsiniz.
Peki başka ne özellikleri var hocam tarihin bakalım.
Tarih deney ve gözlem yapmaz.
Deney ve gözlem yapmadığı için hocam tekrarı da olmaz.
Peki tarihin konusu insan mı?
Evet az önce de bundan bahsettik hocam tarih deney ve gözlem yapmıyorsa doğa bilimleri gibi, fen bilimleri gibi kesin bilgileri yoktur ve kanunları da olmaz.
Yani hocam varolan bir bilgi değiştirilebilir o zaman burada var olan bir bilgiyi değişebilir. Peki hocam tarihte anakronik yoktur hocam ne demektir?
Anakronik.
Şu demektir.
Anakronik özelliği bugünün gözüyle geçmişi değerlendirmek demektir.
O zaman şunu söyleyebiliriz.
Hiçbir tarihçi anakronik yapmamalıdır.
Yani bugünün gözüyle geçmişi değerlendirilmemelidir.
Fatih Sultan Mehmet kardeşlerini bozdurarak öldürdü.
Bu o dönem için devletin bekasının göstergesi mi?
Evet.
Ama günümüzde düşünürsek Fatih Sultan Mehmet bizim gözümüzde ne olmuş oluyor?
Katil olmuş oluyor.
O yüzden de hiçbir tarihçi veya tarih bilimi ana kurun izine yer vermemelidir.
Çünkü anakronik bir hatadır, tarihsel bir hataya düşmek demektir.
Peki bir olayın tarih olabilmesi için ne gereklidir?
Arkadaşım?
Belli bir zaman gereklidir ve en az tarih olaylar olabilmesi için elli yıl veya bir yüzyıl gibi bir unsur geçmesi lazım.
Niye hocam?
Çünkü o dönemin olayı daha tazedir ve bu olaylar üzerinden belirli belirli zamanlar geçecek ve her şey o karanlıkta kalan birçok şey aydınlığa çıkacak.
Hani derler ya zaman her şeyin ilacıdır.
O yüzden de hocam belli zaman geçtikçe bazı belgeler bulunur, bazı bilinmeyenler bulunur ve bu bize gerçek tarihi verir.
İşte o yüzden de bir şeyin gerçek tarih, tarafsız tarih olmasını istiyorsak üzerinden belli bir zaman geçmesi gerekiyor.
Peki belgelere dayanmalı dedik.
Hocam tarih belgesiz olmaz.
Çünkü belge olmadığı zaman bunun gerçekliği de olmaz arkadaşlar.
Tarihinde en önemli unsurlarından birisi de bu belgedir.
Yani kaynaktır.
Eğer gerçek belgelere ulaşamaz isek veya belgeleri doğru düzgün yorumlayan olsak o da tarih olmaz.
Ama yazılı veya yazısız bir belge şart arkadaşlar.
Tarihin en önemli özellikleri arasında görülür. Olay ve olgu kavramlarına gelelim.
Dünyada kısa süreli gelişmelere, biz olay ve uzun süreli gelişmelere olgu diyoruz.
Peki olaylar nedir?
Olaylar bize somut bir veridir.
Peki olgular nedir?
Olaylardan ortaya çıkan soyut kavramlar oluyor.
Peki olaylar başlangıç ve bitiş tarihi olan şeylerdir.
Olgular ise başlangıç ve bitiş tarihi hemen hemen belli olmayan şeylerdir.
Peki olaylar dünyada bir kere olup bitmiştir.
Mesela Birinci Dünya Savaşı, İkinci Dünya Savaşı, Milli Mücadele, Fransız İhtilali gibi.
Peki Milli mücadelenin sonunda ne oldu hocam?
Türklerin bağımsızlık kavramını kazanması.
Yani bağımsız oldular.
Bunun sonunda ben ne derim?
Bağımsızlık, Türklerin bağımsızlığı.
Soyut bir kavram.
Uzun süreli gelişmelerden sonra ortaya çıkmıştır.
Başlangıç ve bitiş tam.
Hemen hemen belli değildir.
Geneldir.
Fransız İhtilali'nin ortaya çıkardığı bir olgu vardır.
Nedir o?
Milliyetçilik Yazalım.
Milliyetçilik nasıldır?
Soyut bir kavramdır.
Uzun süreli gelişmeler sonunda ortaya çıkmıştır.
Yani milliyetçilik hemen oluşmamıştır gibi.
Bir tane daha örnek verelim.
Ne olay olabilir?
Bakın dünyada bir tane olup bitmiş olacak.
Mesela biraz daha zor yapalım.
Lale Devri Lale devri Osmanlı zamanında yaşanmış dünyada 1 tane olaydır.
Belirli bir başlangıç ve bitiş tarihi vardır.
Evet istersen buna ben Kanuni dönemleri der miyim?
Kanuni dönemi, Kaan dönemi de bir olaya girer.
O zaman Lale devri de bir olaya.
Yani bunların döneminden bahsediyor.
Lale devri kanun dönemi başlangıç ve bitiş tarihleri var.
Peki Lale devri dedik hocam bunun ortaya çıkarmış olduğu bir sonuç var olgusu var.
Nedir o?
İlk defa Türklerin batılı ulaş ması.
Hocam olayımız olgu muz budur.
