Genetik mühendisliği canlıların kalıtsal özelliklerinin değiştirilerek onlara yeni işlevler kazandırılmasına yönelik araştırmalar yapan bilim dalıdır.
Genetik mühendisliği genlerin izolasyonu, çoğaltılması, nükleotit dizilişlerinin belirlenmesi gibi çalışmalarla uğraşır.
Biyoteknoloji ise canlı organizmaları ve bileşenlerini kullanarak doğal yollarla elde edilemeyen ya da yeteri kadar üretilemeyen maddeleri elde etmek için kullanılan teknolojilerin tümüdür.
Biyoteknolojik çalışmalarda temel bilimler ve mühendislik ilkeleri canlı sistemlere uygulanarak en kısa sürede istenilen ürünlerin elde edilmesi amaçlanır.
Protein, antibiyotik, hormon, antikor gibii maddelerin üretimi, yeni özelliklere sahip sebze ve meyvelerin üretimi, tıbbi bitki ve çiftlik hayvanı üretimi, yapay organ ve doku üretimi, atıkların yeniden kullanılabilir hale getirilmesi bu çalışmalara örnektir.
Aslında genetik mühendisliği DNA üzerinde yapılan değişikliklerle ilgilenirken biyoteknoloji genetik mühendisliği yöntemlerini kullanarak ürün elde edilmesiyle uğraşır.
Örneğin insanda büyüme hormonunu üreten geni izole edip bakterilere aktararak rekombinant DNA'ya sahip bakteri üretmek genetik mühendisliğinin çalışma alanıdır.
Bu bakterilerden çok miktarda büyüme hormonunun ekonomik bir şekilde üretilmesi ise biyoteknolojinin çalışma alanıdır. Biyoteknoloji uygulamaları aslında çok eskiye dayanıyor.
Binlerce yıldır mikroorganizmalar kullanılarak ekmek, yoğurt, peynir ve benzeri gıdalar üretilmiştir.
Bu geleneksel ıslah çalışmalarıyla farklı özelliklere sahip canlılar seçilip eşleştirilerek istenen özellikte bitki ve hayvanlar üretilmeye çalışılmıştır.
Geleneksel ıslah çalışmalarının bazı yetersizlikleri genetik mühendisliğinin kullanıldığı modern ıslah yöntemleriyle aşılmıştır.
Modern ıslah yöntemlerine melezleme, yapay döllenme ve poliploidi örnek verilebilir.
Şimdi bunları açıklıyorum.
Melezleme istenilen özelliklerin yavru bireyde sağlanabilmesi için genotipleri farklı olan iki bireyin çaprazlanmasıdır. Melezleme tür içinde olabileceği gibi farklı türler arasında da olabilir.
Mesela farklı ırklarının seçilmesiyle çekirdeksiz patlıcan üretilmesi melezlemeye örnektir.
İstenilen özelliklere sahip olan sperm ve yumurtaların yapay olarak birleştirilmesi yöntemine de yapay döllenme denir.
Hücrelerdeki kromozom sayısının 3n veya daha fazla olmasına da poliploidi denir.
Poliploidi bitkiler aleminde daha yaygındır.
Hayvanlar aleminde çok ender rastlanır.
Poliploid bitkiler daha büyük çiçek ve meyvelere sahip oldukları için ticari öneme sahiptir.
Poliploidi yöntemi patates, elma, muz, karpuz gibi bitkilere sıkça uygulanmaktadır.
Genetik mühendisliği genlerin izolasyonu, çoğaltılması, nükleotit dizilişlerinin belirlenmesi gibi çalışmalarla uğraşır.
Biyoteknoloji ise canlı organizmaları ve bileşenlerini kullanarak doğal yollarla elde edilemeyen ya da yeteri kadar üretilemeyen maddeleri elde etmek için kullanılan teknolojilerin tümüdür.
Biyoteknolojik çalışmalarda temel bilimler ve mühendislik ilkeleri canlı sistemlere uygulanarak en kısa sürede istenilen ürünlerin elde edilmesi amaçlanır.
Protein, antibiyotik, hormon, antikor gibii maddelerin üretimi, yeni özelliklere sahip sebze ve meyvelerin üretimi, tıbbi bitki ve çiftlik hayvanı üretimi, yapay organ ve doku üretimi, atıkların yeniden kullanılabilir hale getirilmesi bu çalışmalara örnektir.
Aslında genetik mühendisliği DNA üzerinde yapılan değişikliklerle ilgilenirken biyoteknoloji genetik mühendisliği yöntemlerini kullanarak ürün elde edilmesiyle uğraşır.
Örneğin insanda büyüme hormonunu üreten geni izole edip bakterilere aktararak rekombinant DNA'ya sahip bakteri üretmek genetik mühendisliğinin çalışma alanıdır.
Bu bakterilerden çok miktarda büyüme hormonunun ekonomik bir şekilde üretilmesi ise biyoteknolojinin çalışma alanıdır. Biyoteknoloji uygulamaları aslında çok eskiye dayanıyor.
Binlerce yıldır mikroorganizmalar kullanılarak ekmek, yoğurt, peynir ve benzeri gıdalar üretilmiştir.
Bu geleneksel ıslah çalışmalarıyla farklı özelliklere sahip canlılar seçilip eşleştirilerek istenen özellikte bitki ve hayvanlar üretilmeye çalışılmıştır.
Geleneksel ıslah çalışmalarının bazı yetersizlikleri genetik mühendisliğinin kullanıldığı modern ıslah yöntemleriyle aşılmıştır.
Modern ıslah yöntemlerine melezleme, yapay döllenme ve poliploidi örnek verilebilir.
Şimdi bunları açıklıyorum.
Melezleme istenilen özelliklerin yavru bireyde sağlanabilmesi için genotipleri farklı olan iki bireyin çaprazlanmasıdır. Melezleme tür içinde olabileceği gibi farklı türler arasında da olabilir.
Mesela farklı ırklarının seçilmesiyle çekirdeksiz patlıcan üretilmesi melezlemeye örnektir.
İstenilen özelliklere sahip olan sperm ve yumurtaların yapay olarak birleştirilmesi yöntemine de yapay döllenme denir.
Hücrelerdeki kromozom sayısının 3n veya daha fazla olmasına da poliploidi denir.
Poliploidi bitkiler aleminde daha yaygındır.
Hayvanlar aleminde çok ender rastlanır.
Poliploid bitkiler daha büyük çiçek ve meyvelere sahip oldukları için ticari öneme sahiptir.
Poliploidi yöntemi patates, elma, muz, karpuz gibi bitkilere sıkça uygulanmaktadır.
