Merhaba arkadaşlar, kunduz yıldızlar ve Oluşum Süreçleri dersine hoşgeldiniz.
Gökyüzü göz zeminde gözlemlediğimiz bütün cisimler.
Arkadaşlar biz gök cismi.
Diyeceğiz.
Arkadaşlar şimdi gök cismi dediğimiz zaman arkadaşlar ilk başta aklımıza gelen yıldızlar oluyor.
Gezegenler, meteorlar ve galaksiler.
Diğer bir ifadeyle gök adalar oluyor.
Yıldız NEDİR?
Bulutsu nebula adı verilen toz veya gazların sıkışmasıyla oluşan gök cisimleri.
Biz yıldız diyoruz arkadaşlar.
Yıldızlar çevrelerine hem ısı hem de ışık yayarlar.
Güneşimiz gibi yıldızların renkleri birbirinden farklıdır arkadaşlar.
Sıcaklığı yüksek olan yıldızlar renkleri genelde mavi ve beyazdır.
Orta sıcaklıkta olan yıldızlar ise renkleri sarıdır.
Sıcaklığı daha düşük olanlar ise arkadaşlar kırmızı renktedir.
Yani renkleri, arkadaşları belirleyen nedir?
Sıcaklıkları dır.
Yani yıldızların sıcaklıkları renkleri belirler.
Yıldızın tanımını yaparken bulutsu nebula dan bahsetmiştik arkadaşlar.
Uzayda bulunan toz veya gazlardan oluşan gök cisimlerini biz nebula diyeceğiz arkadaşlar.
Diğer bir ifadeyle bulutsu en bilindik denen arkadaşlar karanlık ve parlak olanlardır.
Karanlık, buğulu sular, at başı ve kömür çuvalı olarak örnekler verebiliriz.
Bunlar arkadaşlar en bilindik olanlarıdır.
Aşağıdakilerden hangisi karanlık, buğulu sulara örnektir?
Diye soru gelirse at başı ve kömürcüoğlu olarak işaret diyebiliriz.
Orion Bulutsusu, Kelebek ve Tarantula Bulutsusu.
Arkadaşlar parlak bulutsu sulara örnek olarak verilebilir.
Bunlardan arkadaşlar.
Orion Bulutsusu dünyamıza en yakın bulut suları örnektir ve aralarında arkadaşlar en parlak olanı Orion Bulutsusu olarak söyleyebiliriz.
Şimdi arkadaşlar yıldızların oluşum süreçlerine bakacak olursak yıldızlar canlı değildir ama canlılar gibi arkadaşlar doğar, büyür, gelişir ve yaşamlarına son verirler ve bu şekilde döngü devam eder.
Videodaki yıldızların oluşumunda ilk başta bunlardan bulut sulardan oluştuğunu söyleyebiliriz. Daha sonra arkadaşlar bütçelerine göre ya da küçük kütleli yıldızlar şeklinde.
Isimli indiriyoruz ya da arkadaşlar.
Kütlesi büyük olduğu için büyük kütleli yıldız olarak isimlendiren biliriz.
Daha sonra küçük yıldız arkadaşlar belli bir büyüklüğe geldikten sonra kırmızı dev.
Adını alacaktır.
Kırmızı Dev Gezegenimsi bulutsu adını alacak.
Bunlar bir süreç arkadaşlar.
Milyonlarca yıl süren süreçlerdir.
Yani bir anda olmuyor.
Daha sonra gezegenimsi bulutsu beyaz füzeye dönüşecek.
Yani yavaş yavaş enerji azalıyor.
Beyaz cüce de arkadaşlar siyah cüce ismini alarak daha sonra gaz ve toz haline dönüşecektir.
Şimdi küçük kütleli yıldızların yaşam süreci bu şekildedir.
Şimdi büyük kütleli yıldıza bakalım arkadaşlar.
Büyük kütleli yıldız süper dev adını alacaktır.
Süper deve dönüşecek.
Aha sonra süper de.
Arkadaşlar belli bir süre sonra süpernova ya dönüşecek.
Süper Nova.
Belli bir süre sonra patlayacak arkadaşlar o enerjiyi kaldıramayacak ve patlayacak.
Patladıktan sonra iki şeye dönüşecek.
Birincisi yen nötron yıldızına dönüşecek ya da arkadaşlar bildiğimiz üzere kara deliklere dönüşecektir.
Büyük kütleli yıldızların da arkadaşlar oluşum süreci budur.
Nötron yıldızı ve karadelik belli bir süre son arkadaşlar tekrardan gaz ve toz haline dönüşecektir.
Yani nebula ya dönüşecektir.
Daha sonra nebula da bize ışık veren büyük yıldız olarak süreçlerine devam edecek.
Eğer takım yıldızları arkadaşlar, Dünya'dan bakıldığında şekillerinden dolayı bir arada gibi görünen yıldız topluluklarını biz takım yıldızı diyoruz.
Takım yıldızları arkadaşlar sanki böyle bir arada kaymış gibi görünür ama öyle değil arkadaşlar.
Bunların birbirleri arasındaki uzaklıkları milyonlarca, milyarlarca ışık yılı mesafededir.
Şimdi bakalım bunları bu yıldızları bir birleştirelim.
Nasıl bir şekil oluşuyor?
Gözlem diyelim. Evet bakın arkadaşlar burada sanki böyle bir insan elinde ok ve yay varmış gibi.
Biz bunu arkadaşlar zamanında bilim insanları, gözlemciler buna avcı takım yıldızı demiş.
Diğer bir adı ise Orion takım yıldızdır.
Buna da büyük ayı demişler.
Bunu da küçük ayıya benzetmiş der.
Bu arkadaşlar ejderha benzediği için Ejderha Takımyıldızı ismini almıştır.
İşin bir yılda aldığı yol arkadaşlar ışık yılı diyoruz hocam ışık yılı ay yıl var burada.
Ozan bu zaman ölçüsü müdür?
Aynen arkadaşlar ışık yılı zaman birimi değil, uzaklık ölçü birimidir.
Bunu sakın unutmuyoruz.
Evet bir örneğimiz var arkadaşlar.
Kısaca bir örneğimiz yapalım, ondan sonra konumuzu bitirmiş olalım.
Aşağıda verilen cümlelerden doğru olanları D, yanlış olanları Y olarak işaretleyin.
Siz orta sıcaklıktaki yıldızlar kırmızı renktedir.
Yanlış arkadaşlar orta sıcaklıkta diyorsa rengimiz sarıdır.
Ozan ve ifade yanlış.
E hocam kırmızı renkli olan hangisiydi?
Kırmızı renkte olan arkadaşlar düşük sıcaklıkta olan yıldızlardır.
Altı boş karanlık bulutsu sulara örnektir.
Doğar arkadaşlar karanlık bulut suları.
Zaten iki tane örneğimiz vardı.
Birincisi at başı.
Bir tanesi de kömür çuvalı ydı.
Evet, güneş orta büyüklükte bir yıldızdır.
Bu doğru bir ifade.
Kütlesi büyük olan yıldızların ömrü daha uzundur.
Bu yanlış bir ifade arkadaşlar.
Büyük olan değil, küçük olan yıldızların ömrü daha uzundur.
Burada büyük olduğu için ağı bu yükten daha uzun yaşarlar algısını kesinlikle katılmıyoruz.
Süpernova patlamasından sonra karadelik oluşabilir.
Sağ.
Ben o patlamasından sonra arkadaşlar yan nötron yıldızına dönüşüyordu.
Ya da arkadaşlar.
Kara deliğe dönüşüyordu.
Bu ifade de o zaman doğrudur.
Gökyüzü göz zeminde gözlemlediğimiz bütün cisimler.
Arkadaşlar biz gök cismi.
Diyeceğiz.
Arkadaşlar şimdi gök cismi dediğimiz zaman arkadaşlar ilk başta aklımıza gelen yıldızlar oluyor.
Gezegenler, meteorlar ve galaksiler.
Diğer bir ifadeyle gök adalar oluyor.
Yıldız NEDİR?
Bulutsu nebula adı verilen toz veya gazların sıkışmasıyla oluşan gök cisimleri.
Biz yıldız diyoruz arkadaşlar.
Yıldızlar çevrelerine hem ısı hem de ışık yayarlar.
Güneşimiz gibi yıldızların renkleri birbirinden farklıdır arkadaşlar.
Sıcaklığı yüksek olan yıldızlar renkleri genelde mavi ve beyazdır.
Orta sıcaklıkta olan yıldızlar ise renkleri sarıdır.
Sıcaklığı daha düşük olanlar ise arkadaşlar kırmızı renktedir.
Yani renkleri, arkadaşları belirleyen nedir?
Sıcaklıkları dır.
Yani yıldızların sıcaklıkları renkleri belirler.
Yıldızın tanımını yaparken bulutsu nebula dan bahsetmiştik arkadaşlar.
Uzayda bulunan toz veya gazlardan oluşan gök cisimlerini biz nebula diyeceğiz arkadaşlar.
Diğer bir ifadeyle bulutsu en bilindik denen arkadaşlar karanlık ve parlak olanlardır.
Karanlık, buğulu sular, at başı ve kömür çuvalı olarak örnekler verebiliriz.
Bunlar arkadaşlar en bilindik olanlarıdır.
Aşağıdakilerden hangisi karanlık, buğulu sulara örnektir?
Diye soru gelirse at başı ve kömürcüoğlu olarak işaret diyebiliriz.
Orion Bulutsusu, Kelebek ve Tarantula Bulutsusu.
Arkadaşlar parlak bulutsu sulara örnek olarak verilebilir.
Bunlardan arkadaşlar.
Orion Bulutsusu dünyamıza en yakın bulut suları örnektir ve aralarında arkadaşlar en parlak olanı Orion Bulutsusu olarak söyleyebiliriz.
Şimdi arkadaşlar yıldızların oluşum süreçlerine bakacak olursak yıldızlar canlı değildir ama canlılar gibi arkadaşlar doğar, büyür, gelişir ve yaşamlarına son verirler ve bu şekilde döngü devam eder.
Videodaki yıldızların oluşumunda ilk başta bunlardan bulut sulardan oluştuğunu söyleyebiliriz. Daha sonra arkadaşlar bütçelerine göre ya da küçük kütleli yıldızlar şeklinde.
Isimli indiriyoruz ya da arkadaşlar.
Kütlesi büyük olduğu için büyük kütleli yıldız olarak isimlendiren biliriz.
Daha sonra küçük yıldız arkadaşlar belli bir büyüklüğe geldikten sonra kırmızı dev.
Adını alacaktır.
Kırmızı Dev Gezegenimsi bulutsu adını alacak.
Bunlar bir süreç arkadaşlar.
Milyonlarca yıl süren süreçlerdir.
Yani bir anda olmuyor.
Daha sonra gezegenimsi bulutsu beyaz füzeye dönüşecek.
Yani yavaş yavaş enerji azalıyor.
Beyaz cüce de arkadaşlar siyah cüce ismini alarak daha sonra gaz ve toz haline dönüşecektir.
Şimdi küçük kütleli yıldızların yaşam süreci bu şekildedir.
Şimdi büyük kütleli yıldıza bakalım arkadaşlar.
Büyük kütleli yıldız süper dev adını alacaktır.
Süper deve dönüşecek.
Aha sonra süper de.
Arkadaşlar belli bir süre sonra süpernova ya dönüşecek.
Süper Nova.
Belli bir süre sonra patlayacak arkadaşlar o enerjiyi kaldıramayacak ve patlayacak.
Patladıktan sonra iki şeye dönüşecek.
Birincisi yen nötron yıldızına dönüşecek ya da arkadaşlar bildiğimiz üzere kara deliklere dönüşecektir.
Büyük kütleli yıldızların da arkadaşlar oluşum süreci budur.
Nötron yıldızı ve karadelik belli bir süre son arkadaşlar tekrardan gaz ve toz haline dönüşecektir.
Yani nebula ya dönüşecektir.
Daha sonra nebula da bize ışık veren büyük yıldız olarak süreçlerine devam edecek.
Eğer takım yıldızları arkadaşlar, Dünya'dan bakıldığında şekillerinden dolayı bir arada gibi görünen yıldız topluluklarını biz takım yıldızı diyoruz.
Takım yıldızları arkadaşlar sanki böyle bir arada kaymış gibi görünür ama öyle değil arkadaşlar.
Bunların birbirleri arasındaki uzaklıkları milyonlarca, milyarlarca ışık yılı mesafededir.
Şimdi bakalım bunları bu yıldızları bir birleştirelim.
Nasıl bir şekil oluşuyor?
Gözlem diyelim. Evet bakın arkadaşlar burada sanki böyle bir insan elinde ok ve yay varmış gibi.
Biz bunu arkadaşlar zamanında bilim insanları, gözlemciler buna avcı takım yıldızı demiş.
Diğer bir adı ise Orion takım yıldızdır.
Buna da büyük ayı demişler.
Bunu da küçük ayıya benzetmiş der.
Bu arkadaşlar ejderha benzediği için Ejderha Takımyıldızı ismini almıştır.
İşin bir yılda aldığı yol arkadaşlar ışık yılı diyoruz hocam ışık yılı ay yıl var burada.
Ozan bu zaman ölçüsü müdür?
Aynen arkadaşlar ışık yılı zaman birimi değil, uzaklık ölçü birimidir.
Bunu sakın unutmuyoruz.
Evet bir örneğimiz var arkadaşlar.
Kısaca bir örneğimiz yapalım, ondan sonra konumuzu bitirmiş olalım.
Aşağıda verilen cümlelerden doğru olanları D, yanlış olanları Y olarak işaretleyin.
Siz orta sıcaklıktaki yıldızlar kırmızı renktedir.
Yanlış arkadaşlar orta sıcaklıkta diyorsa rengimiz sarıdır.
Ozan ve ifade yanlış.
E hocam kırmızı renkli olan hangisiydi?
Kırmızı renkte olan arkadaşlar düşük sıcaklıkta olan yıldızlardır.
Altı boş karanlık bulutsu sulara örnektir.
Doğar arkadaşlar karanlık bulut suları.
Zaten iki tane örneğimiz vardı.
Birincisi at başı.
Bir tanesi de kömür çuvalı ydı.
Evet, güneş orta büyüklükte bir yıldızdır.
Bu doğru bir ifade.
Kütlesi büyük olan yıldızların ömrü daha uzundur.
Bu yanlış bir ifade arkadaşlar.
Büyük olan değil, küçük olan yıldızların ömrü daha uzundur.
Burada büyük olduğu için ağı bu yükten daha uzun yaşarlar algısını kesinlikle katılmıyoruz.
Süpernova patlamasından sonra karadelik oluşabilir.
Sağ.
Ben o patlamasından sonra arkadaşlar yan nötron yıldızına dönüşüyordu.
Ya da arkadaşlar.
Kara deliğe dönüşüyordu.
Bu ifade de o zaman doğrudur.
