Merhaba arkadaşlar.
Kunduz'un Fen Bilimleri Uzay Araştırmaları konusunda birlikteyiz.
Uzay araştırmalarına giriş yapmadan evvel arkadaşlar, insanoğlu uzun yıllar boyunca uzayı merak etmiş, oraya gitmek istemiştir ve farklı farklı teknolojik araçlar geliştirmiştir.
Bunların da başında teleskop geliyor.
Bu dersimizi bunları göreceğiz arkadaşlar.
Evet evrenin ve gök cisimlerinin durumlarını ve hareketlerini giren bilim dalına arkadaşlar biz ne diyoruz?
Astronomi diyoruz.
Astronomi ile uğraşan bilim insanı ise astronom diyoruz.
Uzaya gidip orada araştırma yapan kişilere ise arkadaşlar astronot diyoruz.
Genelde şu iki tanım arkadaşlar kelime birbiriyle karıştırılıyor.
Bunlara dikkat edelim.
Astronot uzaya çıkıp orada araştırmalar yapan astronomi ise dünya üzerine.
Yeryüzünde araştırmalar yapılan yapan bilim insanları da uzaya ilk seyahat eden astronot Yuri Gagarin dir.
Ay'a ilk ayak basan insan arkadaşlar Neil Armstrong.
Şimdi teknolojinin gelişmesiyle bazı araçlar tasarlanmıştır demiştik.
Bunların başında uzay roketi gelir.
Arkadaşlar uzay roketi uzaya uzay araçlarını göndermek için tasarlanmış insansız uzay araçlarıdır.
Üç kısımdan oluşur.
Yük ve yük kısmı burada uzay araçlarını taşır.
Burada yakıt depoları burada bulunur.
En sonda da arkadaşlar motor kısmı vardır.
Burada itici güçler buradadır.
Uzay mekiği, uçaklar gibi manevra yapabilen, tekrar tekrar yeryüzüne iniş yapabilen uzay araçlarının biz uzay mekiği diyoruz.
Kolombiya Çilingir, Atlantis, Endeavour, Discovery bunlardan birkaçı.
Uzay istasyonu uzayda bilimsel çalışmalar yapılan, içinde astronotların bulunduğu uzay araçlarıdır.
Sırayla Salyut 1 emaye, ar ve ses örnekleri olarak verebiliriz.
Uzay sondası uzaydaki gezegeni ya da gök cisimlerini denemek için tasarlanmış.
Uzay araçlarına biz uzay sondası diyoruz.
Gök cisminin etrafında dolaşabilir.
Üzerine inebilir ya da çarpabilir.
Yan arkadaşlar gök cisimlerden veyahutta gezegenlerden bilgiler toplayarak Dünya'ya iletir.
Yapay uydular farklı amaçlar için uzaya gönderilen uzay araçlarıdır.
Gezegenlerden ya da gök cisimlerden gözlem yapılmasını sağlar. Yapay uydular gezegenin veya gök cisminin yörüngesinde yerleştirilerek orada uzun zaman yörüngesinde dolanan bilir.
Haberleşme, iletişim, gözlem, hava durumu tahmini gibi yayını, askeri amaçlar gibi farklı görevleri de bulunmaktadır.
Türkiye'nin uzaya göndermede derken Türkiye'den uzaya fırlatılan değil bakın.
Türkiye'nin uzaya gönderdiği uydular.
Fırsat bir ve bizce bunlar arkadaşlar görevini tamamlamıştır.
Türksat 3a 4a, 4B ise aktif görevde diller.
Türksat 5 A ve 5 ise arkadaşlar daha yeni.
2001 yılında uzaya gönderilen gene aktif yeni aktif görevde olan uydular ımızın görevlerine yeni başlamışlardır.
Biz hatta 2006 yılından beri görevde olan uydumuz dur.
Haberleşme için kullandığımız uydular ımız dır.
Rasat göktürk 1 göktürk 2'si arkadaşlar.
Askeri ve gözlem amaçlı kullandığımız aktif uyduların hızıdır.
Burada arkadaşlar türksat 1 ve ve 1c görevini tamamlamış yani pasif durumda olan uydular ımız.
Diğerleri ise arkadaşlar halen aktif görevde olan uyduların hızıdır.
Teleskobu ilk icat eden arkadaşlar gözlükçü hans hiper şeydir.
İki tane merceği arkadaşlar aynı doğrultuda tutarak teleskobu icat etmiştir.
İlk defa arkadaşlar astronomi alanında teleskobu kullanan kimdir gali leo.
Arkadaşlar, teleskoplar.
Üç çeşide ayırabiliriz arkadaşlar.
Birincisi.
Optik teleskoplar, ikincisi radyo teleskobu, üçüncüsü ise arkadaşlar.
Uzay teleskop budur.
Şimdi optik olan insan arkadaşlar uzaydan gelen ışınları öyle hemen çizelim.
Uzaydan gelen ışınlar arkadaşlar belli bir noktada toplar ve bizim görmemizi sağlar.
Radyo teleskobu özel olarak tasarlanmış çanak ve anten den oluşan arkadaşlar zayıf radyo dalgalarını toplamak için tasarlanmış dardır.
Uzay teleskobu ise arkadaşlar.
Dünya'dan her zaman uzayı gözlemlemek pek mümkün olmuyor.
İşte bu bulutlardan dolayı hava kökeninden dolayı uzayın daha da uzaktaki gök cisimlerini incelemek için bunları kullanmıştır.
En bilindik arkadaşlar Abell.
Uzay teleskobunun daha yeni uzaya gönderilen James Webb Uzay Teleskobu mız, dün Arkadaşlar rasathane, arkadaşlar dünyadan yani yeryüzünde gözlem yapmak için gök bilimcilerin gözlem yaptığı, içerisinde büyük teleskopların bulunduğu özel araştırma merkezidir. Araştırma yerleridir.
Biz bunlara rasathane diyoruz arkadaşlar.
Diğer bir ismi gözlem evidir ki bunların en bilindik işi arkadaşlar nedir?
Kandilli Rasathanesi dir.
Kandilli Rasathanesi özel yerlere kurulması lazım.
Ne gibi?
Deprem bölgelerinden uzak olan yerlerden yüksek rakımlı yani deniz seviyesinden bayağı bir yukarda olması gerekiyor.
Ama ışık kirliliğinden az olması lazım ki görüntülü görüntüleri net bir şekil alabilmek için nem oranının düşük olduğu yerlere kurulması lazım.
Neden nem oranı çok fazla olan yerlerde arkadaşlar yağış miktarı çok fazladır.
En bilindik Kandilli Rasathanesi demiştik.
Bir de arkadaşlar TÜBİTAK'ın arkadaşlar neyi vardır?
Gözlem evi vardır.
Bir de ODTÜ'nün gözlem evi vardır.
Ed arkadaşlar Ay'ın ilk haritasının çizen kimdir?
Ali Kuşçu dur.
Astronomi Menderes'i de ilk başlatan ise arkadaşlar.
Yine Ali Kuşçu dur.
Peki Ay ve yıldızların hareketlerini gösteren tabloları düzenleyen ise kim?
Dur arkadaşlar?
Uluğ Bey'dir.
Uzaya birçok araç gönderiyoruz ve bunlardan da bir çoğunun uzayı kirlettiğini söylemek mümkün.
Bunların başında görevini tamamlamış uzay araçları gelir arkadaşlar.
Yakıt tankları, gelir roketleri fırlatmak, yakıt tankları tekrardan Dünya'ya ulaşmaya maalesef uzayda kalıyor.
Uzay istasyonlarından atılan çöpler ve astronot eldivenleri gibi roket parçaları.
Uyduların çarpışması veyahutta uyduların birbirleri ile veyahutta roket parçalarıyla çarpışması sonucu.
Yine ne oluyor arkadaşlar uzay kirli oluşur.
Türkiye'nin günümüze aktif olan haberleşme uydularını yazalım.
Arkadaşlar haberleşme uydusu diyorsak hemen Türk sathı yazacağız.
Sonra türksat 1 ve 1C biliyorsunuz ki neydi arkadaşlar?
Pasif olan yani aktif olmayan uydu aramızdan da Türksat 3 a.
Türksat 4A, Türksat 4B Türksat 5 a, Türksat 5 B diye arkadaşlar her saat uydularını yazabiliriz.
Kunduz'un Fen Bilimleri Uzay Araştırmaları konusunda birlikteyiz.
Uzay araştırmalarına giriş yapmadan evvel arkadaşlar, insanoğlu uzun yıllar boyunca uzayı merak etmiş, oraya gitmek istemiştir ve farklı farklı teknolojik araçlar geliştirmiştir.
Bunların da başında teleskop geliyor.
Bu dersimizi bunları göreceğiz arkadaşlar.
Evet evrenin ve gök cisimlerinin durumlarını ve hareketlerini giren bilim dalına arkadaşlar biz ne diyoruz?
Astronomi diyoruz.
Astronomi ile uğraşan bilim insanı ise astronom diyoruz.
Uzaya gidip orada araştırma yapan kişilere ise arkadaşlar astronot diyoruz.
Genelde şu iki tanım arkadaşlar kelime birbiriyle karıştırılıyor.
Bunlara dikkat edelim.
Astronot uzaya çıkıp orada araştırmalar yapan astronomi ise dünya üzerine.
Yeryüzünde araştırmalar yapılan yapan bilim insanları da uzaya ilk seyahat eden astronot Yuri Gagarin dir.
Ay'a ilk ayak basan insan arkadaşlar Neil Armstrong.
Şimdi teknolojinin gelişmesiyle bazı araçlar tasarlanmıştır demiştik.
Bunların başında uzay roketi gelir.
Arkadaşlar uzay roketi uzaya uzay araçlarını göndermek için tasarlanmış insansız uzay araçlarıdır.
Üç kısımdan oluşur.
Yük ve yük kısmı burada uzay araçlarını taşır.
Burada yakıt depoları burada bulunur.
En sonda da arkadaşlar motor kısmı vardır.
Burada itici güçler buradadır.
Uzay mekiği, uçaklar gibi manevra yapabilen, tekrar tekrar yeryüzüne iniş yapabilen uzay araçlarının biz uzay mekiği diyoruz.
Kolombiya Çilingir, Atlantis, Endeavour, Discovery bunlardan birkaçı.
Uzay istasyonu uzayda bilimsel çalışmalar yapılan, içinde astronotların bulunduğu uzay araçlarıdır.
Sırayla Salyut 1 emaye, ar ve ses örnekleri olarak verebiliriz.
Uzay sondası uzaydaki gezegeni ya da gök cisimlerini denemek için tasarlanmış.
Uzay araçlarına biz uzay sondası diyoruz.
Gök cisminin etrafında dolaşabilir.
Üzerine inebilir ya da çarpabilir.
Yan arkadaşlar gök cisimlerden veyahutta gezegenlerden bilgiler toplayarak Dünya'ya iletir.
Yapay uydular farklı amaçlar için uzaya gönderilen uzay araçlarıdır.
Gezegenlerden ya da gök cisimlerden gözlem yapılmasını sağlar. Yapay uydular gezegenin veya gök cisminin yörüngesinde yerleştirilerek orada uzun zaman yörüngesinde dolanan bilir.
Haberleşme, iletişim, gözlem, hava durumu tahmini gibi yayını, askeri amaçlar gibi farklı görevleri de bulunmaktadır.
Türkiye'nin uzaya göndermede derken Türkiye'den uzaya fırlatılan değil bakın.
Türkiye'nin uzaya gönderdiği uydular.
Fırsat bir ve bizce bunlar arkadaşlar görevini tamamlamıştır.
Türksat 3a 4a, 4B ise aktif görevde diller.
Türksat 5 A ve 5 ise arkadaşlar daha yeni.
2001 yılında uzaya gönderilen gene aktif yeni aktif görevde olan uydular ımızın görevlerine yeni başlamışlardır.
Biz hatta 2006 yılından beri görevde olan uydumuz dur.
Haberleşme için kullandığımız uydular ımız dır.
Rasat göktürk 1 göktürk 2'si arkadaşlar.
Askeri ve gözlem amaçlı kullandığımız aktif uyduların hızıdır.
Burada arkadaşlar türksat 1 ve ve 1c görevini tamamlamış yani pasif durumda olan uydular ımız.
Diğerleri ise arkadaşlar halen aktif görevde olan uyduların hızıdır.
Teleskobu ilk icat eden arkadaşlar gözlükçü hans hiper şeydir.
İki tane merceği arkadaşlar aynı doğrultuda tutarak teleskobu icat etmiştir.
İlk defa arkadaşlar astronomi alanında teleskobu kullanan kimdir gali leo.
Arkadaşlar, teleskoplar.
Üç çeşide ayırabiliriz arkadaşlar.
Birincisi.
Optik teleskoplar, ikincisi radyo teleskobu, üçüncüsü ise arkadaşlar.
Uzay teleskop budur.
Şimdi optik olan insan arkadaşlar uzaydan gelen ışınları öyle hemen çizelim.
Uzaydan gelen ışınlar arkadaşlar belli bir noktada toplar ve bizim görmemizi sağlar.
Radyo teleskobu özel olarak tasarlanmış çanak ve anten den oluşan arkadaşlar zayıf radyo dalgalarını toplamak için tasarlanmış dardır.
Uzay teleskobu ise arkadaşlar.
Dünya'dan her zaman uzayı gözlemlemek pek mümkün olmuyor.
İşte bu bulutlardan dolayı hava kökeninden dolayı uzayın daha da uzaktaki gök cisimlerini incelemek için bunları kullanmıştır.
En bilindik arkadaşlar Abell.
Uzay teleskobunun daha yeni uzaya gönderilen James Webb Uzay Teleskobu mız, dün Arkadaşlar rasathane, arkadaşlar dünyadan yani yeryüzünde gözlem yapmak için gök bilimcilerin gözlem yaptığı, içerisinde büyük teleskopların bulunduğu özel araştırma merkezidir. Araştırma yerleridir.
Biz bunlara rasathane diyoruz arkadaşlar.
Diğer bir ismi gözlem evidir ki bunların en bilindik işi arkadaşlar nedir?
Kandilli Rasathanesi dir.
Kandilli Rasathanesi özel yerlere kurulması lazım.
Ne gibi?
Deprem bölgelerinden uzak olan yerlerden yüksek rakımlı yani deniz seviyesinden bayağı bir yukarda olması gerekiyor.
Ama ışık kirliliğinden az olması lazım ki görüntülü görüntüleri net bir şekil alabilmek için nem oranının düşük olduğu yerlere kurulması lazım.
Neden nem oranı çok fazla olan yerlerde arkadaşlar yağış miktarı çok fazladır.
En bilindik Kandilli Rasathanesi demiştik.
Bir de arkadaşlar TÜBİTAK'ın arkadaşlar neyi vardır?
Gözlem evi vardır.
Bir de ODTÜ'nün gözlem evi vardır.
Ed arkadaşlar Ay'ın ilk haritasının çizen kimdir?
Ali Kuşçu dur.
Astronomi Menderes'i de ilk başlatan ise arkadaşlar.
Yine Ali Kuşçu dur.
Peki Ay ve yıldızların hareketlerini gösteren tabloları düzenleyen ise kim?
Dur arkadaşlar?
Uluğ Bey'dir.
Uzaya birçok araç gönderiyoruz ve bunlardan da bir çoğunun uzayı kirlettiğini söylemek mümkün.
Bunların başında görevini tamamlamış uzay araçları gelir arkadaşlar.
Yakıt tankları, gelir roketleri fırlatmak, yakıt tankları tekrardan Dünya'ya ulaşmaya maalesef uzayda kalıyor.
Uzay istasyonlarından atılan çöpler ve astronot eldivenleri gibi roket parçaları.
Uyduların çarpışması veyahutta uyduların birbirleri ile veyahutta roket parçalarıyla çarpışması sonucu.
Yine ne oluyor arkadaşlar uzay kirli oluşur.
Türkiye'nin günümüze aktif olan haberleşme uydularını yazalım.
Arkadaşlar haberleşme uydusu diyorsak hemen Türk sathı yazacağız.
Sonra türksat 1 ve 1C biliyorsunuz ki neydi arkadaşlar?
Pasif olan yani aktif olmayan uydu aramızdan da Türksat 3 a.
Türksat 4A, Türksat 4B Türksat 5 a, Türksat 5 B diye arkadaşlar her saat uydularını yazabiliriz.
