Evet arkadaşlar bu videomuzda olay hikayesi ve durum hikayesinden bahsedeceğiz.
Şimdi arkadaşlar olay hikayesi ve durum hikayesi arasındaki farkları bize özellikle soruyorlar.
Hem okul sınavlarında hem AYT'de hem soru bankalarında.
O yüzden bu kısmı çok dikkat etmemiz gerekiyor.
Şimdi biz ikisini karşılaştıracak olursak önce olay hikayesinden başlayalım arkadaşlar.
Şimdi bizim olay hikayesinin diğer adını kesinlikle bilmemiz gerekiyor.
Her zaman olay hikayesi şeklinde gelmez arkadaşlar karşımıza klasik hikaye şeklinde de gelebilir.
Klasik olarak bir olayı serim, düğüm çözüm bölümleri içerisinde planlayıp anlatarak bir sonuca bağlayan hikayelerdir arkadaşlar.
Yani ben burada belirli bir plan var derken neyi kastediyorum?
Giriş demek istiyorum, gelişme demek istiyorum ve sonuç demek istiyorum.
Yani bu serim düğüm çözüm olarak da karşına gelebilir arkadaşlar.
Olay hikayeleri belirli bir plan çerçevesinde gelişir.
Şimdi bu hikayenin temsilcisi Fransız yazar Maupassant'tır arkadaşlar.
O yüzden bu ismi de asla unutmuyorsun.
Çünkü bu Maupassant tarzı hikaye diyebilir.
Durum hikayesine gelecek olursak mesela durum hikayesinde de Çehov tarzı hikaye der.
Bu yazarlar bu hikayelerin temsilcileridir.
Arkadaşlar.
bu Maupassant tarafından yaygınlaştırıldı için Maupassant tarzı hikaye de deniliyor mesela.
Türk edebiyatındaki temsilcilerine bakacak olursak bunu asla unutmuyoruz.
Ömer Seyfettin Türk hikayesindeki en önemli temsilcimizdir arkadaşlar.
Bunun yanında mesela Refik Halit Karay var.
Sabahattin Ali, Kemal Bilbaşar, Orhan Kemal, Mustafa Kutlu, Reşat Nuri Güntekin.
Ama bizim karşımıza en çok Ömer Seyfettin çıkar arkadaşlar ve genellikle Reşat Nuri Güntekin çıkıyor.
Şimdi olay hikayeleri arkadaşlar belirli bir plan çerçevesinde gelişir.
Yani olay hikayesinde giriş, gelişme, sonuç serim, düğüm çözüm varken durum hikayesinde böyle bir plan söz konusu değil arkadaşlar.
Olay hikayesinde serim düğüm çözümleri vardır.
Durum hikayesinde yoktur.
Şimdi olay hikayesinde kişiler özenle seçilir.
Yani burada idealize edilen tipler vardır.
Ama durum hikayesinde sıradan kişiler seçilir.
Yani normal halktan insanlar burada anlatılırken burada idealize edilen tipler anlatılmıştır.
Adından da anlaşılacağı üzere olay hikayesinde olay asıl önemli olan şey olaydır.
Ama durum hikayesinde bir durum anlatılır arkadaşlar.
Ya da hayattan bir kesit anlatılır.
Yani durum hikayesinde genel olarak işte insanların psikolojileri, insanlarla ilgili ilk çözümlemeler anlatılır arkadaşlar.
O yüzden işte çatışmalar, olaylar, o sonuca bağlanması, karakterlerin, kahramanların tanıtılması, aksiyonu, heyecan, atraksiyon durum hikayesinde yok ama olay hikayesinde var.
Şimdi merak ögesi burada ön planda.
Ama durum hikayesinde merak ögesi önemsenmez.
Çünkü sadece bir kesit, durum ya da iç çözümleme anlatılır.
Arkadaşlar ya da kahramanlar özenle seçilir dedik.
Sıradan kişilere pek yer verilmez dedik.
Olay hikayesinde, durum hikayesinde kahramanlar, sıradan kişiler günlük hayattan her yerde rastlanabilecek kişilerdir.
Şimdi olay hikayesinde mekanla insan arasında güçlü bir ilişki var arkadaşlar.
Mekan önemlidir.
Neden önemli?
Çünkü mekan kişinin karakterini şekillendirilmesinde önemli bir işleve sahip.
Mesela burada sıradan kişiler yer almadığı için olay hikayesindeki mekan mesela bir kahvehane olamaz ya da bir gecekondu olamaz.
Bunu kastediyorum.
Şimdi burada olaylar gözlem yoluyla anlatılır.
Arkadaşlar gözlem burada çok önemlidir.
Çünkü sadece gördüklerini anlatırsın.
Yani burada nesnellik ön plandadır.
Ama ben durum hikayesine bakacak olursam, durum hikayesinde kişisel yorumlar ön planda arkadaşlar.
Yani kişiye göre değişebilen.
Sonuçta ben burada ne yapıyorum, iç çözümleme yapıyorum.
Duygu ve yorumlar benim için önemli.
Duygu ve yorumlar önemli dedim.
Şimdi burada okurun hayal dünyasında hiçbir şey bırakılmıyor arkadaşlar.
Ama neden?
Çünkü yazar burada bütün gerçekleri anlatıyor.
Çünkü yazar her şeyi anlatarak okurun hayal dünyasını bir noktada tıkıyor.
Ama durum hikayesinde böyle bir durum söz konusu değil.
Olay hikayesinde yalın, sade, anlaşılır bir dil kullanılır.
Çünkü önemli olan olaydır.
Ama durum hikayesinde yoğun.
Sana diyebilir.
Derin diyebilir.
Ballı bir anlatım diyebilir.
Süslü bir anlatım diyebilir arkadaşlar.
Şiirsel ve yoğun bir dil kullanılır.
Yani durum hikayesini anlamak biraz daha zordur.
Ve aynı zamanda da.
Mesela öğrenciler durum hikayesini okurken sıkılır.
Çünkü sayfalarca o kahramanların psikolojilerini den bahseder.
Şöyle yapmak istedi, böyle bunalım daydı, böyle mutsuzdu, böyle üzgündü.
Ama olay hikayesinde heyecan vardır arkadaşlar.
Yani özetleyecek olursak, olay hikayelerinde, olay durum hikayelerinde, hayatın içinden bir an kesit üzerinde durulur.
Olay hikayelerinde, okuyucuda merak ve heyecan uyandırır, alır.
Ama durum hikayelerinde okuyucuyu sarsan, çarpan heyecanı getiren bir anlatım sergilenmesi, olay hikayelerinde giriş, gelişme ve sonuç yani serim, düğüm ve çözüm ön plandadır.
Ama durum hikayelerinde bu durum söz konusu değil.
Durum hikayelerinde belli bir sondan söz edilmez ama olayı hikayelerinde öykünün bir sonu vardır arkadaşlar.
Yine durum hikayeleri okuyucuyu kendine göre yorumlar.
Ama olay hikayeleri buna imkan vermez.
Durum hikayelerinde bitmeyen son.
Herkeste farklı bir çağrışım uyandırır.
Neden?
Çünkü burada kişisel yorumlar vardır.
Arkadaşlar yine şurayı unutmuyoruz.
Durum hikayesinin temsilcisi Çehov'dur.
Ama olay hikayesinin temsilcisi Maupassant'tır arkadaşlar.
Durum hikayelerinde Türk edebiyatındaki en önemli temsilcisi kimdir dersek biz burada ne diyoruz?
Memduh Şevket Esendal Türk edebiyatında durum hikayesinin en önemli temsilcisidir arkadaşlar ya da Bilge Karasu.
Başka bizim karşımıza kim gelebilir?
Sait Faik Abasıyanık gelebilir.
Bilge Karasu gelebilir.
Üstat Bener gelebilir.
İşte Çehov tarzı hikaye diyebilir.
Pınar Kür, Tomris Uyar, Tarık Buğra gibi kişiler bizim durum hikayesi temsilcilerimizdir arkadaşlar.
Sadece bu kısıtlı bilirseniz zaten hiçbir şekilde soru kaçırmazsınız.
Olay ve durum hikayelerini de bu şekilde bitirmiş olduk.