Evet arkadaşlar bu videomuzda olay hikayesi ve durum hikayesinden bahsedeceğiz.
Şimdi arkadaşlar olay hikayesi ve durum hikayesi arasındaki farkları bize özellikle soruyorlar.
Hem okul sınavlarında hem AYT'de hem soru bankalarında.
O yüzden bu kısmı çok dikkat etmemiz gerekiyor.
Şimdi biz ikisini karşılaştıracak olursak önce olay hikayesinden başlayalım arkadaşlar.
Şimdi bizim olay hikayesinin diğer adını kesinlikle bilmemiz gerekiyor.
Her zaman olay hikayesi şeklinde gelmez arkadaşlar karşımıza klasik hikaye şeklinde de gelebilir.
Klasik olarak bir olayı serim, düğüm çözüm bölümleri içerisinde planlayıp anlatarak bir sonuca bağlayan hikayelerdir arkadaşlar.
Yani ben burada belirli bir plan var derken neyi kastediyorum?
Giriş demek istiyorum, gelişme demek istiyorum ve sonuç demek istiyorum.
Yani bu serim düğüm çözüm olarak da karşına gelebilir arkadaşlar.
Olay hikayeleri belirli bir plan çerçevesinde gelişir.
Şimdi bu hikayenin temsilcisi Fransız yazar Maupassant'tır arkadaşlar.
O yüzden bu ismi de asla unutmuyorsun.
Çünkü bu Maupassant tarzı hikaye diyebilir.
Durum hikayesine gelecek olursak mesela durum hikayesinde de Çehov tarzı hikaye der.
Bu yazarlar bu hikayelerin temsilcileridir.
Arkadaşlar.
bu Maupassant tarafından yaygınlaştırıldı için Maupassant tarzı hikaye de deniliyor mesela.
Türk edebiyatındaki temsilcilerine bakacak olursak bunu asla unutmuyoruz.
Ömer Seyfettin Türk hikayesindeki en önemli temsilcimizdir arkadaşlar.
Bunun yanında mesela Refik Halit Karay var.
Sabahattin Ali, Kemal Bilbaşar, Orhan Kemal, Mustafa Kutlu, Reşat Nuri Güntekin.
Ama bizim karşımıza en çok Ömer Seyfettin çıkar arkadaşlar ve genellikle Reşat Nuri Güntekin çıkıyor.
Şimdi olay hikayeleri arkadaşlar belirli bir plan çerçevesinde gelişir.
Yani olay hikayesinde giriş, gelişme, sonuç serim, düğüm çözüm varken durum hikayesinde böyle bir plan söz konusu değil arkadaşlar.
Olay hikayesinde serim düğüm çözümleri vardır.
Durum hikayesinde yoktur.
Şimdi olay hikayesinde kişiler özenle seçilir.
Yani burada idealize edilen tipler vardır.
Ama durum hikayesinde sıradan kişiler seçilir.
Yani normal halktan insanlar burada anlatılırken burada idealize edilen tipler anlatılmıştır.
Adından da anlaşılacağı üzere olay hikayesinde olay asıl önemli olan şey olaydır.
Ama durum hikayesinde bir durum anlatılır arkadaşlar.
Ya da hayattan bir kesit anlatılır.
Yani durum hikayesinde genel olarak işte insanların psikolojileri, insanlarla ilgili ilk çözümlemeler anlatılır arkadaşlar.
O yüzden işte çatışmalar, olaylar, o sonuca bağlanması, karakterlerin, kahramanların tanıtılması, aksiyonu, heyecan, atraksiyon durum hikayesinde yok ama olay hikayesinde var.
Şimdi merak ögesi burada ön planda.
Ama durum hikayesinde merak ögesi önemsenmez.
Çünkü sadece bir kesit, durum ya da iç çözümleme anlatılır.
Arkadaşlar ya da kahramanlar özenle seçilir dedik.
Sıradan kişilere pek yer verilmez dedik.
Olay hikayesinde, durum hikayesinde kahramanlar, sıradan kişiler günlük hayattan her yerde rastlanabilecek kişilerdir.
Şimdi olay hikayesinde mekanla insan arasında güçlü bir ilişki var arkadaşlar.
Mekan önemlidir.
Neden önemli?
Çünkü mekan kişinin karakterini şekillendirilmesinde önemli bir işleve sahip.
Mesela burada sıradan kişiler yer almadığı için olay hikayesindeki mekan mesela bir kahvehane olamaz ya da bir gecekondu olamaz.
Bunu kastediyorum.
Şimdi burada olaylar gözlem yoluyla anlatılır.
Arkadaşlar gözlem burada çok önemlidir.
Çünkü sadece gördüklerini anlatırsın.
Yani burada nesnellik ön plandadır.
Ama ben durum hikayesine bakacak olursam, durum hikayesinde kişisel yorumlar ön planda arkadaşlar.
Yani kişiye göre değişebilen.
Sonuçta ben burada ne yapıyorum, iç çözümleme yapıyorum.
Duygu ve yorumlar benim için önemli.
Duygu ve yorumlar önemli dedim.
Şimdi burada okurun hayal dünyasında hiçbir şey bırakılmıyor arkadaşlar.
Ama neden?
Çünkü yazar burada bütün gerçekleri anlatıyor.
Çünkü yazar her şeyi anlatarak okurun hayal dünyasını bir noktada tıkıyor.
Ama durum hikayesinde böyle bir durum söz konusu değil.
Olay hikayesinde yalın, sade, anlaşılır bir dil kullanılır.
Çünkü önemli olan olaydır.
Ama durum hikayesinde yoğun.
Sana diyebilir.
Derin diyebilir.
Ballı bir anlatım diyebilir.
Süslü bir anlatım diyebilir arkadaşlar.
Şiirsel ve yoğun bir dil kullanılır.
Yani durum hikayesini anlamak biraz daha zordur.
Ve aynı zamanda da.
Mesela öğrenciler durum hikayesini okurken sıkılır.
Çünkü sayfalarca o kahramanların psikolojilerini den bahseder.
Şöyle yapmak istedi, böyle bunalım daydı, böyle mutsuzdu, böyle üzgündü.
Ama olay hikayesinde heyecan vardır arkadaşlar.
Yani özetleyecek olursak, olay hikayelerinde, olay durum hikayelerinde, hayatın içinden bir an kesit üzerinde durulur.
Olay hikayelerinde, okuyucuda merak ve heyecan uyandırır, alır.
Ama durum hikayelerinde okuyucuyu sarsan, çarpan heyecanı getiren bir anlatım sergilenmesi, olay hikayelerinde giriş, gelişme ve sonuç yani serim, düğüm ve çözüm ön plandadır.
Ama durum hikayelerinde bu durum söz konusu değil.
Durum hikayelerinde belli bir sondan söz edilmez ama olayı hikayelerinde öykünün bir sonu vardır arkadaşlar.
Yine durum hikayeleri okuyucuyu kendine göre yorumlar.
Ama olay hikayeleri buna imkan vermez.
Durum hikayelerinde bitmeyen son.
Herkeste farklı bir çağrışım uyandırır.
Neden?
Çünkü burada kişisel yorumlar vardır.
Arkadaşlar yine şurayı unutmuyoruz.
Durum hikayesinin temsilcisi Çehov'dur.
Ama olay hikayesinin temsilcisi Maupassant'tır arkadaşlar.
Durum hikayelerinde Türk edebiyatındaki en önemli temsilcisi kimdir dersek biz burada ne diyoruz?
Memduh Şevket Esendal Türk edebiyatında durum hikayesinin en önemli temsilcisidir arkadaşlar ya da Bilge Karasu.
Başka bizim karşımıza kim gelebilir?
Sait Faik Abasıyanık gelebilir.
Bilge Karasu gelebilir.
Üstat Bener gelebilir.
İşte Çehov tarzı hikaye diyebilir.
Pınar Kür, Tomris Uyar, Tarık Buğra gibi kişiler bizim durum hikayesi temsilcilerimizdir arkadaşlar.
Sadece bu kısıtlı bilirseniz zaten hiçbir şekilde soru kaçırmazsınız.
Olay ve durum hikayelerini de bu şekilde bitirmiş olduk.
Hikâye Nedir?
Hikâye, bir olay ya da durum anlatan kısa öyküdür. Hikâyeler, insanların hayatındaki olayları, yaşadıkları duyguları, hayal dünyalarını, düşüncelerini ve dünya görüşlerini yansıtan edebi eserlerdir. Genellikle belirli bir teması olan, belli bir yer ve zamanda geçen olayları konu alan, kurgusal bir anlatım tarzı kullanılarak kaleme alınır. Hikâyeler, romanlara göre daha kısa olduğu için genellikle tek bir karakter üzerine odaklanır ve o karakterin iç dünyasına daha fazla yer verir. Hikâyelerde, kahramanların çevreleri, yaşadıkları ortam, sosyal durumları ve içinde bulundukları zaman dilimi de önemli bir yer tutar.
Hikâyenin Özellikleri Nelerdir?
Hikaye; yaşanmış veya yaşanabilecek olayları yer ve zaman unsurlarına bağlı olarak anlatan, kısa kurmaca yazılardır. Hikayenin genel özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:
- Kısa olması yönüyle romandan ayrılır. Diğer özellikleri romanla benzerdir.
- Tek bir olay çevresinde gelişir, geniş yer tasvirlerine başvurulmaz.
- Dar bir kişi kadrosu vardır.
- Giriş ( serim ), gelişme ( düğüm ), sonuç ( çözüm) bölümlerinden oluşur.
- Belli bir zaman dilimi, yaşamdan kesit bir an aktarılır.
- Batı edebiyatında ortaya çıkmıştır.
- Olay ve durum ol ak üzere iki ana kola ayrılır.
- Dünyada ilk hikaye örneği Boccaccio’nun “Decameron” adlı hikâyesidir. Türk edebiyatında batılı anlamda ilk hikaye örneği ise Sami Paşazade’nin “ Küçük Şeyler” adlı hikayesidir.
Olay Hikayesi Nedir?
Olay hikayesi, bir olayı, genellikle dramatik bir durumu anlatan ve kısa bir zaman dilimini kapsayan hikayelerdir. Olay hikayeleri, karakterlerin özelliklerine, arka planlarına ya da gelişimlerine pek yer vermezler ve odak noktası genellikle hikayenin öyküsü ve olay örgüsüdür. Bu tür hikayelerde sık sık gizem, gerilim, heyecan ve sürpriz gibi unsurlar kullanılır. Örneğin, Edgar Allan Poe'nun "Tell-Tale Heart" adlı öyküsü bir olay öyküsüdür.
Olay Hikayesinin Özellikleri Nelerdir?
Olay hikayesi, öykü türlerinden biridir ve öykülerin genelinde olduğu gibi karakterlerin, mekanların ve zamanın yer aldığı bir öyküdür. Ancak, olay hikayesi diğer öykü türlerine göre daha kısa ve net bir şekilde oluşturulmuştur.
Olay hikayesinin özellikleri şu şekildedir:
- Odak noktası olaylardır: Olay hikayesi, diyalog ya da karakter tasviri yerine olayların ve bu olayların sonuçlarının anlatılmasına odaklanır.
- Kısa ve öz anlatım: Olay hikayeleri, diğer öykü türlerine göre daha kısa ve öz bir anlatıma sahiptir. Bu tür öyküler genellikle birkaç sayfadan oluşur.
- Anlatıcı nötrdür: Olay hikayelerinde anlatıcı genellikle nötrdür ve hikayenin içeriğine katkıda bulunmaz. Hikaye, olayların anlatımı üzerinden okuyucuya sunulur.
- Şaşırtıcı bir son: Olay hikayeleri genellikle okuyucuyu şaşırtacak ya da beklenmedik bir sonla sonuçlanır.
- Tek bir olaya odaklanma: Olay hikayeleri, genellikle tek bir olaya odaklanır. Bu olay, hikayenin içindeki diğer olaylar tarafından desteklenir.
- Karakterlerin azlığı: Olay hikayelerinde karakterlerin sayısı diğer öykü türlerine göre azdır. Karakterler genellikle olayların gelişimine hizmet eder ve daha çok olayın anlatımında kullanılır.
- Hızlı tempolu: Olay hikayeleri, hızlı bir tempoya sahiptir. Bu tür öyküler, okuyucunun ilgisini çekmek için hızlı bir şekilde ilerler ve sonuca ulaşır.
Durum Hikayesi Nedir?
Durum hikayesi, karakterlerin duygu, düşünce, davranış ve çevreleri arasındaki ilişkileri üzerine kurulu, olay örgüsü yerine durumun ön plana çıktığı, daha çok iç dünyaları ve psikolojik durumları anlatan bir hikaye türüdür. Genellikle karakterlerin kişisel sıkıntıları, zorlukları, çatışmaları, kırgınlıkları gibi durumlar üzerine yoğunlaşır. Olay örgüsü kadar karakterlerin iç dünyasına da önem verir. Karakterlerin zihinsel ve duygusal yaşamları, hikayenin akışını belirler. Bu nedenle, psikolojik derinliği yüksek bir tür olarak kabul edilir.
Durum Hikayesinin Özellikleri Nelerdir?
Durum hikayesi, bir karakterin iç dünyasını, duygu ve düşüncelerini, genellikle belirli bir olaya veya duruma bağlı olarak anlatan hikaye türüdür. Özellikle 20. yüzyılın başlarından itibaren edebiyatta yaygınlaşmıştır.
Durum hikayesinin özellikleri şunlardır:
- İçsel konulara odaklanır: Durum hikayeleri, dışsal olaylara değil, içsel konulara odaklanır. Yani, karakterin duygu, düşünce ve iç dünyasını anlatır.
- Durağanlık: Durum hikayeleri genellikle hareketsiz veya durağan bir atmosferde geçer. Olay örgüsü azdır ve karakterin duyguları, düşünceleri ve iç monologları üzerine odaklanır.
- İroni ve mizah: Durum hikayelerinde, karakterin iç dünyasındaki gerilim ve çelişkiler ironi ve mizah unsurlarıyla anlatılır.
- Dilin önemi: Durum hikayeleri, dilin kullanımına önem verir. Dilin doğru kullanımı, karakterin duygusal durumunu yansıtmak için kullanılır.
- Temelde bir çatışma yoktur: Durum hikayelerinde, genellikle temelde bir çatışma yoktur. Bunun yerine, karakterin iç dünyasındaki çatışmalar önemlidir.
- Sınırlı karakterler: Durum hikayelerinde, karakter sayısı genellikle azdır. Olayların çoğu tek bir karakterin iç dünyasında geçer.
- Duygu yoğunluğu: Durum hikayeleri, duygu yoğunluğuna odaklanır. Okuyucuyu karakterin iç dünyasına çekmek için duygusal yoğunluğu kullanır.
