Isı Alışverişi

Usa alışverişi ile konumuza devam ediyoruz.
Bir önceki dersimizde bahsetmiştik.
Ne söyledik?
Bir gram maddenin sıcaklığını bir tas üste içmek için ihtiyacımız olan enerjiye öz ısı em kütleli bir cismin sıcaklığını bir tersyüz değiştirmek için ihtiyacımız olan enerjiye de ısı sahası yani ısı kapasitesi diye ifade etmiştik.
Yani ben en kütleli bir cisim aldım elime, bunun sıcaklığını bir sel süz değiştirmek istiyorum.
O zaman en çarpıcı kadar ısıya ihtiyacım var.
Peki ben bu maddenin sıcaklığını der state kadar değiştirmek istersem ne kadar ısıya ihtiyacım var ki?
Şu kadar ısıya ihtiyacım var.
O zaman nasıl ifade edeceğim?
En kütleli cisim C öz ısıl madde ne kadar Sıcaklığın değişti?
Delta T kadar değişti?
Ne kadar ısıya ihtiyacım varmış, şu kadar ısıya ihtiyacım varmış.
O zaman baktığımızda ısı ifadesini ben nasıl ifade ediyormuşum?
Matematiksel olarak.
Kütle çarpı öz ısı çarpı sıcaklık değişimi olarak ifade ediyorum.
Ve ısıyı biz hangi harfle gösteriyorduk?
Şu harfiyle gösteriyorduk.
Birimi neydi?
Birimi kalori ya da joule olarak ifade ediliyordu.
Şimdi buraya baktığımızda ısı sıcaklık grafiğinin eğimine bakalım.
Isıl sıcaklık grafiğinin eğimi bize neyi veriyor?
Eğim neydi?
Eğim tanjant demekti.
Tanjant eşittir diyorum.
Karşı bölü komşu karşısında kim var?
Karsısında şu var.
Komşu sunda kim var?
Komşu sunda da dertte var.
Yani kul böyle dertte dediğim oran bize eğimi verecek eğimde kimi ifade ediyor?
O zaman em çarpı C yani ısı sahasını.
Burası bize en çarpıcı şeyi veriyor.
O zaman baktığımızda ısı sıcaklık grafiğinin eğimi bize ısı sahasını veriyor.
Eğer ben kütleyi biliyorsam kimi bulabilirim?
Öz ısıyı hesaplayabiliriz diye ifade edeceğiz. Şimdi ısı kavramına bu şekilde değinmişken başka ne söyleyebiliriz?
Isıyla ilgili bu grafikleri çokça göreceksiniz.
Soru çözerken bir de ısı sıcaklık grafiğini gördünüz.
Sıcaklık zaman grafiğine bakalım.
Mesela şöyle çiziyorum.
Sıcaklık zaman grafiği diye şöyle bir grafik çiziyorum, şurası sıcaklık, şurası da zaman olmuş olsun, işte şu şekilde gözlemlemiş olalım.
Şöyle bir grafikten bahsediyorum, ilerleyen konularda daha fazla göreceğiz ama sıcaklık zaman grafiğine baktığımızda zamanın da bizim için ne ifade ettiğini bir bakalım.
İşte sıcaklığın şuraya t iki olmuş olsun, şurası da sıfır olmuş olsun başlangıçta.
Şimdi baktığımız da benim sıcaklığın ne yapmış git gide arttı.
Şöyle diyelim yani T1 kadar zaman geçmiş, sıcaklık artmış, T2 kadar zaman geçmiş, sıcaklık artmış.
İşte T 3 zaman, arada da sıcaklık değişmemiş.
Ama ne diyeceğiz?
Sıcaklık için sıcaklık değişimi var.
Burada bir zaman geçmiş.
O zaman ben bu zamanı net söyleyebilirim, ısı diyebilirim.
Yani siz bir maddeyi t kadar ısıtıyor sunuz sonra 2 t e kadar sonra 3 t ye kadar yani zaman geçiyor.
Yani siz sisteme bir enerji giriyorsunuz.
Baktığımızda kimle kimi orantılı tutacağım, zamanla ısıyı orantılı tutacağım.
Hani burası mesela T zaman şurası çok pardon şöyle bir değişim yapacağım şurada daha güzel ifade etmek adına şöyle yapalım.
Örneğin şurasına t şurasına 2, t şurasına da 3 t demiş olalım.
Sizin maddeye verdiğiniz ısı asma t zamanda şu kadar, 2 t zamanda 2 kilo, 3 t zamanda 3 kilo kadar ısı vermiş olacaksınız.
Yani zamanla ısının ne nasıl olduğunu göreceğiz. Orantılı olduğunu göreceğiz.
Sıcaklık zaman grafiği gördüğünüz zaman neye dönebilirsiniz?
Sıcaklık ısı grafiğine geçiş yapabiliriz diye ifade edeceğiz.
Buraya da bu şekilde ifade ettikten sonra bir ısı geçişinden bahsedelim.
Bu bahsettiğimiz dans ettiğimiz ısı geçişiyle ilgili de şunu söyleyeceğiz.
Mesela T1 T2 sıcaklığı iki madde aldım.
T1 sıcaklığı, T2 sıcaktan daha fazla.
Yani buraya baktığımızda sıcak olan cismin yani sıcaklığı fazla olan cisimden sıcaklığı az olan cisme doğru ne olur ısı geçişi olur.
Bu ısı geçişi ne zaman?
Kadar devam eder, bir denge sıcaklığına ulaşıncaya kadar.
Bir sonraki videomuzda denge, sıcaklık.
Daha güzel bahsedeceğiz ama burada bir ısı alışverişinden bahsetmiş olalım.
Şimdi baktığımız da T1 ne yapıyor, ısı veriyor öyle değil mi?
Isı veriyorsa sıcaklığını olacak.
Azalacak yani bir sıcaklığa gelecek.
O zaman buraya ne yazacağım?
Verilen ısı T2 ne yapıyor, ısı alıyor, ısı alıyorsa sıcaklığı ne olacak artacak.
O zaman buraya ne yazıyorum?
Alınan ısı bunlar nereye geldi?
Bir denge sıcaklığına geldi.
Baktığımızda enerjin olmuyordu, yok olmuyordu, dönüşüyordu.
Ne diyeceksiniz?
Alınan ısı, verilen ısıya ne değer eşittir diye ifade edeceğiz.
Alınan ısıya bakıyorum nedir?
İşte burada n1 kütleli bir madde olmuş olsun, yazalım.
Şurası bir C bir T denge eksi t 2 Yani delta tepesi eşittir diyorum.
Burası 2 C, iki çarpı t, bir eksi t denge olarak da verilen ısıyı ifade ediyorum.
Ve buraya baktığımızda artık bu maddeler denge sıcaklığına ulaştığı zaman ne olacaklar?
Son sıcaklıkları eşit olacak ve bu sıcaklık değerine ne diyeceğiz?
Denge sıcaklığı demiş olacağız.