Isı sıcaklık ünitemize öz ısı kavramıyla devam ediyoruz.
Öz ısı için ne söyleyeceğiz dışarıdan bir maddeye ısı verdiğimizde, sıcaklığın arttığını ya da ısı kaybettiğinde, sıcaklığın azaldığını biliyoruz.
Peki ben aynı miktarda iki farklı sıvıyı ele alsam ve aynı oranda onlara ısı versem, buradaki sıcaklık değişimleri için ne söyleriz?
Mesela burada bir alkol olsun burada bir su olsun, baktığımızda eşit kütlede aldığımız bu iki maddeye eşit ısı verdiğimizde sıcaklık değişimlerini aynı olmadığını görürüz. Neden?
Çünkü farklı iki maddeden bahsediyoruz.
O zaman maddelerin sıcaklık değişimi yani birim kütledeki sıcaklık değişimleri farklı oluyor. O zaman neleri farklı?
Öz ısıları. Her maddenin kendisine ait öz ısısı özgül ısısı vardır diye ifade edeceğiz.
O zaman yazalım, bir maddenin, bir maddenin bir gramını sıcaklığını olan enerjiye, ne diyeceğim?
Öz ısı diyeceğim. Öz ısıyı ben hangi harfle gösteriyorum?
c harfi ile gösteriyorum.
Küçük c harfi ile gösteriliyor ve farklı iki maddeden bahsettim değil mi?
Yani maddeler için nasıl özellik?
Maddeler için ayırt edici bir özellik, maddeler için ayırt edicidir.
Birimi nedir?
Birimi kalori/(gram celcius) olarak ifade edilir.
Buraya baktığımızda bir gram demirin, bir gram bakırın, bir gram alüminyumun hepsini özdeş ısıtıcılarla ısıttığımda; hepsinin sıcaklığında farklı sıcaklık artışları gözlemlediğimi görüyorum.
Yani öz ısısının kesinlikle ayırt edici bir özellik olduğunu ne yapmayacağız unutmayacağız.
Peki farklı bir durum nedir?
Hani ne gözlemledim ben öz ısı ile ilgili.
Örneğin denizi ve kumsalı düşünün. Deniz ne olur?
Geç ısınır ve geç soğur, öyle değil mi?
Öğlen saatlerinde, sabah saatlerinde soğuktur akşama doğru gece saatlerinde daha sıcak olduğunu ifade ederiz.
Neden bu şekilde ifade ediyorum?
Çünkü öz ısısı büyük olan maddeler zor ısınır geç soğur.
Yani şöyle yazalım, not diye de ekleyelim.
Eğer bir maddenin öz ısısı büyükse en büyük olan maddeler geç ısınır geç soğur.
Peki kumsal içinde söylersiniz?
Kumsala öğlen saatlerinde kesinlikle ayağımızı dokunduramayız.
Neden çok sıcak hissederiz ama gece gayet serin hissederiz.
Bunun sebebi nedir?
Öz ısısı küçük olduğu için erken ısınıp erken soğuyor.
Öz ısısı küçük olan madde için de erken ısınır erken soğur diye ifade edeceğiz.
Şimdi baktığımızda ısı sığasına geçeceğim.
Isı sığası ile ilgili ne söyleyeceğiz?
Maddelerin öz ısılarında ne olduğunu söyledim?
Maddeler için ayırt edici olduğunu söyledim.
Isı sığası aynı zamanda ne demek?
Isı kapasitesi demek.
Yani bir maddenin tamamının sıcaklığını, 1 celcius değiştirmek istiyorsan kimden bahsediyorum?
Isı sığasından bahsediyorum.
O zaman yazalım maddenin tamamının sıcaklığını değiştirmek için gereken enerji yani madde m gram ise m gramının sıcaklığı 1 celcius değiştirmek için ihtiyacım olan enerji.
O zaman baktığımızda m gramı için ben ne kadar enerjiye ihtiyaç duyarım?
Bir gramına için c kadar ısıya ihtiyaç duyuyorsam, m gramı için m*c kadar enerjiye ihtiyaç duyuyorum ki ne olsun?
ısı sığasını hesaplamış olalım. Yani m*c bize neyi verecek?
Isı kapasitesini, ısı kapasitesini de neyle gösteriyorum?
Büyük C harfi ile gösteriyorum.
Birimini yazmak istersek birimini nasıl yazacağım?
Kütlenin birimi gram, öz ısının birimi neydi?
kalori/(gram celcius)'tu. O zaman ısı kapasitesinin birimi, yani ısı sığasının birimi nedir?
Kalori/celcius'tur.
Peki ısı sığası maddeler için ayırt edici bir özellik midir?
Hayır maddeler için ayırt edici bir özellik değildir.
Mesela bir maddenin, K maddesinin ısı sığasıyla L maddesini ısı sığası eşit midir diye düşünelim, bize de söylemiş olsun.
Ne söylersin?
K maddesinin kütlesi*K'nın öz ısısı=L maddesinin kütlesi*L maddesinin öz ısısı diye ifade ederiz. Baktığımızda burada ne görüyorum?
Kütleleri pardon şuraya m diye ifade ediyorum, m kütlesi çünkü L'nin kütlesi*L'nin öz ısısı.
Şimdi buraya baktığımda K'nın kütlesi L'den büyük olmuş olsun. Yani K'nın kütlesi L'den daha fazla.
O zaman ne söylersin?
K'nın da öz ısı L'den küçüktür diye ifade ederim.
Burası küçük olsun L de büyük olsun ki ne gözlemlemiş olayım ben?
Burada bir eşitlikten bahsetmiş olayım.
Yani ben kütlenin eşitliğini kesin olarak bilmiyorsam bu madde için birbirine eşittir diyemem.
O yüzden her maddenin de bütün maddelerde birbirine eşit kütlede değil, o zaman ne diyeceğiz?
Isı sığası ayırt edici bir özellik değildir, ayırt edici değildir diye ifade edeceğiz
Öz ısı için ne söyleyeceğiz dışarıdan bir maddeye ısı verdiğimizde, sıcaklığın arttığını ya da ısı kaybettiğinde, sıcaklığın azaldığını biliyoruz.
Peki ben aynı miktarda iki farklı sıvıyı ele alsam ve aynı oranda onlara ısı versem, buradaki sıcaklık değişimleri için ne söyleriz?
Mesela burada bir alkol olsun burada bir su olsun, baktığımızda eşit kütlede aldığımız bu iki maddeye eşit ısı verdiğimizde sıcaklık değişimlerini aynı olmadığını görürüz. Neden?
Çünkü farklı iki maddeden bahsediyoruz.
O zaman maddelerin sıcaklık değişimi yani birim kütledeki sıcaklık değişimleri farklı oluyor. O zaman neleri farklı?
Öz ısıları. Her maddenin kendisine ait öz ısısı özgül ısısı vardır diye ifade edeceğiz.
O zaman yazalım, bir maddenin, bir maddenin bir gramını sıcaklığını olan enerjiye, ne diyeceğim?
Öz ısı diyeceğim. Öz ısıyı ben hangi harfle gösteriyorum?
c harfi ile gösteriyorum.
Küçük c harfi ile gösteriliyor ve farklı iki maddeden bahsettim değil mi?
Yani maddeler için nasıl özellik?
Maddeler için ayırt edici bir özellik, maddeler için ayırt edicidir.
Birimi nedir?
Birimi kalori/(gram celcius) olarak ifade edilir.
Buraya baktığımızda bir gram demirin, bir gram bakırın, bir gram alüminyumun hepsini özdeş ısıtıcılarla ısıttığımda; hepsinin sıcaklığında farklı sıcaklık artışları gözlemlediğimi görüyorum.
Yani öz ısısının kesinlikle ayırt edici bir özellik olduğunu ne yapmayacağız unutmayacağız.
Peki farklı bir durum nedir?
Hani ne gözlemledim ben öz ısı ile ilgili.
Örneğin denizi ve kumsalı düşünün. Deniz ne olur?
Geç ısınır ve geç soğur, öyle değil mi?
Öğlen saatlerinde, sabah saatlerinde soğuktur akşama doğru gece saatlerinde daha sıcak olduğunu ifade ederiz.
Neden bu şekilde ifade ediyorum?
Çünkü öz ısısı büyük olan maddeler zor ısınır geç soğur.
Yani şöyle yazalım, not diye de ekleyelim.
Eğer bir maddenin öz ısısı büyükse en büyük olan maddeler geç ısınır geç soğur.
Peki kumsal içinde söylersiniz?
Kumsala öğlen saatlerinde kesinlikle ayağımızı dokunduramayız.
Neden çok sıcak hissederiz ama gece gayet serin hissederiz.
Bunun sebebi nedir?
Öz ısısı küçük olduğu için erken ısınıp erken soğuyor.
Öz ısısı küçük olan madde için de erken ısınır erken soğur diye ifade edeceğiz.
Şimdi baktığımızda ısı sığasına geçeceğim.
Isı sığası ile ilgili ne söyleyeceğiz?
Maddelerin öz ısılarında ne olduğunu söyledim?
Maddeler için ayırt edici olduğunu söyledim.
Isı sığası aynı zamanda ne demek?
Isı kapasitesi demek.
Yani bir maddenin tamamının sıcaklığını, 1 celcius değiştirmek istiyorsan kimden bahsediyorum?
Isı sığasından bahsediyorum.
O zaman yazalım maddenin tamamının sıcaklığını değiştirmek için gereken enerji yani madde m gram ise m gramının sıcaklığı 1 celcius değiştirmek için ihtiyacım olan enerji.
O zaman baktığımızda m gramı için ben ne kadar enerjiye ihtiyaç duyarım?
Bir gramına için c kadar ısıya ihtiyaç duyuyorsam, m gramı için m*c kadar enerjiye ihtiyaç duyuyorum ki ne olsun?
ısı sığasını hesaplamış olalım. Yani m*c bize neyi verecek?
Isı kapasitesini, ısı kapasitesini de neyle gösteriyorum?
Büyük C harfi ile gösteriyorum.
Birimini yazmak istersek birimini nasıl yazacağım?
Kütlenin birimi gram, öz ısının birimi neydi?
kalori/(gram celcius)'tu. O zaman ısı kapasitesinin birimi, yani ısı sığasının birimi nedir?
Kalori/celcius'tur.
Peki ısı sığası maddeler için ayırt edici bir özellik midir?
Hayır maddeler için ayırt edici bir özellik değildir.
Mesela bir maddenin, K maddesinin ısı sığasıyla L maddesini ısı sığası eşit midir diye düşünelim, bize de söylemiş olsun.
Ne söylersin?
K maddesinin kütlesi*K'nın öz ısısı=L maddesinin kütlesi*L maddesinin öz ısısı diye ifade ederiz. Baktığımızda burada ne görüyorum?
Kütleleri pardon şuraya m diye ifade ediyorum, m kütlesi çünkü L'nin kütlesi*L'nin öz ısısı.
Şimdi buraya baktığımda K'nın kütlesi L'den büyük olmuş olsun. Yani K'nın kütlesi L'den daha fazla.
O zaman ne söylersin?
K'nın da öz ısı L'den küçüktür diye ifade ederim.
Burası küçük olsun L de büyük olsun ki ne gözlemlemiş olayım ben?
Burada bir eşitlikten bahsetmiş olayım.
Yani ben kütlenin eşitliğini kesin olarak bilmiyorsam bu madde için birbirine eşittir diyemem.
O yüzden her maddenin de bütün maddelerde birbirine eşit kütlede değil, o zaman ne diyeceğiz?
Isı sığası ayırt edici bir özellik değildir, ayırt edici değildir diye ifade edeceğiz
