Merhabalar arkadaşlar şimdi daire grafiğine inceleyeceğiz, bakalım bir verinin bütün veri grubu içindeki oranını göstermek için kullanılan grafik türüdür arkadaşlar.
Yani aslında ile bütün arasında bir 10 anlama yapıyoruz.
Buradan veriler daire grafiğine merkez açıyla orantılı olarak yerleştirilir.
Şimdi bunu inceleyeceğiz arkadaşlar.
Şimdi daire grafiği verilmiş olsun.
A, B ve C şeklinde.
Burada ürünler de olabilir, farklı bir şey de olabilir.
Biz burada ürünler olduğunu söyleyelim.
Bakınız A burada 120 dereceye gidiyor.
B Burada 150 °C'ye de burada 150 90 dereceye gelmiş merkezsel 120, 90 ve 150 tam olarak bölen bir derece ben isteyeceğim o da arkadaşlar 30 derece.
Şimdi 30 derece.
Ix diyebilirim.
Tabii farklı derecelere de burada isteyebilirsiniz.
Yani mesela 120, 150 ve 90'ı belam.
Mesela burada 10 dereceyi de X diyebilirsiniz.
Bu size kalmış.
Sadece büyük sayılarla uğraşırsanız ama bir şey değişmez.
Sonuçta aynı şeyi gelecek.
Şimdi 30 derece burada ilk sous o zaman arkadaşlar bakınız ahali oluşturalım ilkönce.
A Burada 120 derece 30 derecenin 4 katı değil mi?
Evet o zaman demek ki içsin de 4 katını alacağız.
Ve biz diyeceğiz ki a burada 4 x olsun denklemleri çözebilmek için veya burada sayılar verirse onları alt edebilmek için.
B Gelecek olursak bakınız b de 150 derece var.
30 dereceyi istedik o zaman 5 yaşatmalıyız.
Burada 5'e çarpacak olursak 5 X demeliyiz.
Peki C'ye geçeceğiz şimdi 30 derece x ozan 90 derece üç katı olduğu için buraya da 3 x tekne vermeniz.
Bakınız burada biz aslında orantılı olarak bunları oluşturmuş oluyoruz.
Şimdi bir okuldaki 180 öğrencinin seçtiği kurslar verilmiştir.
Bu verileri de aile grafiğinde gösteriniz.
Bakınız daire grafiğini burada önceden oluşturduk.
Şimdi okulda ki kurslar var.
Gitar, saz, keman, piyano şeklinde.
Bunlara belli başlı kişiler gitmiş.
Gitar 60 kişi, saz 30 kişi, keman 45 kişi, piyanoya 45 kişi gitmiş.
Şimdi arkadaşlar biz ne yapacağız?
Buradaki 180 öğrenci 360 dereceye tekabül ettireceğiz değil mi?
Çünkü daire 360 derecedir.
İçmek eser.
Ben diyorum ki 180 kişi burada 360 dereceyi gösterecek.
Gitarı gitar arkadaşlar 60 kişi yani 180 üçe bölümümüzde 50 dediniz değil mi?
60 kişi ozan.
Demek ki ben burada 60 kişiyi kaç derece olarak gösteririm.
Bakınız 180 üçe böldü isek o zaman buradaki 360'ı de üçe vermeliyiz.
Üçe böldük yüzlerce eser.
Bakınız burada 120 dereceyi gösteririz.
Yani biz gitarı ne yapacağız?
120 dereceli burada çözeceğiz.
Daha sonra saz arkadaşlar bakınız saz da zaten 60'ın da altında.
Yani yarısında.
O zaman demek ki 30 kişi 30 kişiyle biz ne yapacağız arkadaşlar.
Bu sefer 60 derece olarak göstermiş olacağız.
Buraya sazı da yazmış olalım.
Daha sonraki eser kemana geçmek istiyorum.
Keman burada.
Çerkesler keman 45 kişi, şimdi 180 kişi.
360 dereceye geliyorsa o zaman 180'e dörde bölümümüzde 45 kişi elde ederiz.
Ozon aynı şekilde 360 dereceyi de benim 4D dönmem lazım dörde böldü.
Ben burada 90 derecelik şovların bakın zaten piyanoda da 45 kişi var.
O zaman demek ki yine onu da aynı şekilde burada biz ne yapmış olacağız?
90 dereceyle göstermiş olacağız.
Bakınız şimdi burada oluşturdukları mı Daire'de göstereceğim.
Şener kardeşler burada ilk başta ne var?
90 dereceler var.
Yani keman, piyano.
Ben onları şöyle oluşturmak istiyorum.
Şuradan bir tane çap geçmiş olsun.
Direk olarak bunu şöyle 2'ye vereyim.
Şimdi böyle dik yaptığımızda bunlar zaten 90 derece oluyor değil mi?
Bu şekilde oluşturduk.
Ozan Demek ki arkadaşlar bunlardan biri keman olacak, diğeri de piyano olacak.
O zaman kemanın buradaki bölümü burası olsun.
Piyanonun da buradaki bölümü burası olmuş olsun.
Yani daire içindeki bölümü.
Şimdi buradan sonra ne kalmış oldu?
Sazlı gitar kalmış oldu.
Şimdi saz 60 derece, gitar da 120 derece.
Zaman birazcık da şöyle açıldı çizmemiz lazım.
O zaman şu şekilde getirdim ve diyorum ki burası 60 derece.
Daha sonra burası da arkadaşlar 120 derece.
Şöyle derece işaretlerini koyalım o zaman demek ki saz buraya gelecek.
Bakınız gitarda buraya gelmiş olacak.
Yani bu şekilde oluşturabiliriz biz.
Peki şimdi bir örneğimizde yanına verilen daire grafiği Ercan'ın bir aylık harcamalarına aittir diyor.
Ercan'ın toplam harcaması 4500 TL olduğuna göre ev kirası kaç senedir merkezsel?
Buradaki daire yani 360 derecelik kısım Ercan'ın tüm harcamalarını göğüslere.
Yani 4500 lirayı gösteriyor.
O zaman demek ki ben diyorum ki 4500 TL.
Eğer 360 dereceyi gösteriyorsa bakınız ev kirası kaç derece ise onun da teyzesini olacağım.
Şimdi arkadaşlar ev kirası bakınız burada 90 derece.
O zaman demek ki ben ne yapıyorum, burası 90 derecede kaç TL'yi gösterir diyorum.
Bakınız 360 derece.
Biz burada dörde böldük yüzde elde etmez miyiz?
O zaman aynı şekilde burada 4500 TL'yi de biz ne yapacağız?
Dörde bölecek.
E o zaman 4500 TL'yi dörde edersek kaç gelecek?
4 bini bölgemizde bin geliyor.
Beş yüz de verdiğimizi 125 geliyor.
Yani aslında bin 125 TL olduğunu söyleriz.
Bakınız ev kirası arkadaşlar bin 125 TL'dir.
Yine aynı şekilde buradaki mantıkla diğerleri de bulunabilir.
Yani mutfak diğer kredi şeklinde de bulunabilir.
Onları sorsaydı yine aynı şekilde bulmuş olacaktık.
Peki şimdi bununla alakalı son örneğimiz yanındaki daire grafiğinde bir öğrencinin 1 gün boyunca çözdüğü soruların derslere göre dağılımı verilmiştir.
Şimdi arkadaşlar bakınız bir gün boyunca soruları çözüyor, 360 derecelik dairede tekamül ediyor bu.
Daha sonra parçalarda da dersler var.
Matematik dersinden çözdüğü soru sayısı fizik dersinden çözdüğü soru sayısından 80 tane fazla olduğuna göre Türkçe dersine kaç soru çözmüştür?
Çerkezler derecede incelediğimizde 140 derece artı 120 derece var.
Şûrası yok orada biz tamamlayalım topladığımız 260 derece yapıyor.
O zaman demek ki 360 yapabilmesi için bu 50 100 derece kalıyor.
Şimdi arkadaşlar burada herhangi bir sey yok.
O zaman değişken vererek devam etmemiz lazım.
Şimdi 100 derece var, 120 derece, 140 derece.
Çerkesler ben o zaman demek ki diyorum ki hepsini ortak bölen 20 derece olsun değil mi?
Çünkü 20 derecenin hepsi bir katıdır.
O zaman demek ki 20 dereceyi ben eks demek istiyorum.
Hak etsem o zaman Türkçe dersi ne olur?
Yani 120 derece.
Bunun 6 katı değil mi?
O zaman demek ki bunun da 6 katını aldığımızda 6 eksi olur.
Yani burası artık arkadaşlar Türkçe dersi olmuş olsun.
Peki matematik ne olur?
Matematikle 140 derece olarak verilmiş o zaman.
Demek ki yirmi derecenin yedi katı.
İkisinin de yedi katından.
Demek ki yedikçe olacak.
Yani matematiği de biz burada yedi eksi olarak oluşturmuş olduk.
Yani yedi iki tane soru çözdüğünü söylüyoruz.
Peki fizik?
Burada arkadaşlar 102'si yani ne olmuş oldu?
Yirmi derece.
Eğer İKSV'ye o zaman demek ki yüz derece ne olmuş olacak?
Yüz derece beyaz da yazalım burada yüz derecede bunun beş katı olacak.
Yani beşik solmuş olacak.
Bu da fizik dersine geliyor.
Şimdi arkadaşlar diyor ki matematik dersinden çözdüğü soru sayısı.
Bakınız matematik dersinden çözdüğü soru sayısı.
Fizik dersinden çözdüğü soru sayısına 80 fazla, fizik dersinden 5 x çözmüştü.
Eeee bundan 80 fazlaymış yani 80 eklediğimiz de matematikteki soru çözdüğü soru sayısını elde ediyoruz.
E o zaman demek ki 5 eksi sol tarafı aldığımızda 2 iz kalıyor.
O zaman burası 80 s arkadaşlar biz ne yapabiliriz?
Her taraf ikiye bölümümüzde içsin kırık olduğunu buluruz.
Yani X demek aslında 40 tane soru demek.
Türkçe dersten kaç soru çözmüştür diyor.
Bakınız Türkçe dersi burada Türkçe dersini 6 kez çözmüş, ilk sınavını 40 koyacak olursak o zaman 6 çarpı karttan 6 çarpı kırktan Türkçe dersinden arkadaşlar 240 tane soru çözdüğünü söylersin.
Yani aslında ile bütün arasında bir 10 anlama yapıyoruz.
Buradan veriler daire grafiğine merkez açıyla orantılı olarak yerleştirilir.
Şimdi bunu inceleyeceğiz arkadaşlar.
Şimdi daire grafiği verilmiş olsun.
A, B ve C şeklinde.
Burada ürünler de olabilir, farklı bir şey de olabilir.
Biz burada ürünler olduğunu söyleyelim.
Bakınız A burada 120 dereceye gidiyor.
B Burada 150 °C'ye de burada 150 90 dereceye gelmiş merkezsel 120, 90 ve 150 tam olarak bölen bir derece ben isteyeceğim o da arkadaşlar 30 derece.
Şimdi 30 derece.
Ix diyebilirim.
Tabii farklı derecelere de burada isteyebilirsiniz.
Yani mesela 120, 150 ve 90'ı belam.
Mesela burada 10 dereceyi de X diyebilirsiniz.
Bu size kalmış.
Sadece büyük sayılarla uğraşırsanız ama bir şey değişmez.
Sonuçta aynı şeyi gelecek.
Şimdi 30 derece burada ilk sous o zaman arkadaşlar bakınız ahali oluşturalım ilkönce.
A Burada 120 derece 30 derecenin 4 katı değil mi?
Evet o zaman demek ki içsin de 4 katını alacağız.
Ve biz diyeceğiz ki a burada 4 x olsun denklemleri çözebilmek için veya burada sayılar verirse onları alt edebilmek için.
B Gelecek olursak bakınız b de 150 derece var.
30 dereceyi istedik o zaman 5 yaşatmalıyız.
Burada 5'e çarpacak olursak 5 X demeliyiz.
Peki C'ye geçeceğiz şimdi 30 derece x ozan 90 derece üç katı olduğu için buraya da 3 x tekne vermeniz.
Bakınız burada biz aslında orantılı olarak bunları oluşturmuş oluyoruz.
Şimdi bir okuldaki 180 öğrencinin seçtiği kurslar verilmiştir.
Bu verileri de aile grafiğinde gösteriniz.
Bakınız daire grafiğini burada önceden oluşturduk.
Şimdi okulda ki kurslar var.
Gitar, saz, keman, piyano şeklinde.
Bunlara belli başlı kişiler gitmiş.
Gitar 60 kişi, saz 30 kişi, keman 45 kişi, piyanoya 45 kişi gitmiş.
Şimdi arkadaşlar biz ne yapacağız?
Buradaki 180 öğrenci 360 dereceye tekabül ettireceğiz değil mi?
Çünkü daire 360 derecedir.
İçmek eser.
Ben diyorum ki 180 kişi burada 360 dereceyi gösterecek.
Gitarı gitar arkadaşlar 60 kişi yani 180 üçe bölümümüzde 50 dediniz değil mi?
60 kişi ozan.
Demek ki ben burada 60 kişiyi kaç derece olarak gösteririm.
Bakınız 180 üçe böldü isek o zaman buradaki 360'ı de üçe vermeliyiz.
Üçe böldük yüzlerce eser.
Bakınız burada 120 dereceyi gösteririz.
Yani biz gitarı ne yapacağız?
120 dereceli burada çözeceğiz.
Daha sonra saz arkadaşlar bakınız saz da zaten 60'ın da altında.
Yani yarısında.
O zaman demek ki 30 kişi 30 kişiyle biz ne yapacağız arkadaşlar.
Bu sefer 60 derece olarak göstermiş olacağız.
Buraya sazı da yazmış olalım.
Daha sonraki eser kemana geçmek istiyorum.
Keman burada.
Çerkesler keman 45 kişi, şimdi 180 kişi.
360 dereceye geliyorsa o zaman 180'e dörde bölümümüzde 45 kişi elde ederiz.
Ozon aynı şekilde 360 dereceyi de benim 4D dönmem lazım dörde böldü.
Ben burada 90 derecelik şovların bakın zaten piyanoda da 45 kişi var.
O zaman demek ki yine onu da aynı şekilde burada biz ne yapmış olacağız?
90 dereceyle göstermiş olacağız.
Bakınız şimdi burada oluşturdukları mı Daire'de göstereceğim.
Şener kardeşler burada ilk başta ne var?
90 dereceler var.
Yani keman, piyano.
Ben onları şöyle oluşturmak istiyorum.
Şuradan bir tane çap geçmiş olsun.
Direk olarak bunu şöyle 2'ye vereyim.
Şimdi böyle dik yaptığımızda bunlar zaten 90 derece oluyor değil mi?
Bu şekilde oluşturduk.
Ozan Demek ki arkadaşlar bunlardan biri keman olacak, diğeri de piyano olacak.
O zaman kemanın buradaki bölümü burası olsun.
Piyanonun da buradaki bölümü burası olmuş olsun.
Yani daire içindeki bölümü.
Şimdi buradan sonra ne kalmış oldu?
Sazlı gitar kalmış oldu.
Şimdi saz 60 derece, gitar da 120 derece.
Zaman birazcık da şöyle açıldı çizmemiz lazım.
O zaman şu şekilde getirdim ve diyorum ki burası 60 derece.
Daha sonra burası da arkadaşlar 120 derece.
Şöyle derece işaretlerini koyalım o zaman demek ki saz buraya gelecek.
Bakınız gitarda buraya gelmiş olacak.
Yani bu şekilde oluşturabiliriz biz.
Peki şimdi bir örneğimizde yanına verilen daire grafiği Ercan'ın bir aylık harcamalarına aittir diyor.
Ercan'ın toplam harcaması 4500 TL olduğuna göre ev kirası kaç senedir merkezsel?
Buradaki daire yani 360 derecelik kısım Ercan'ın tüm harcamalarını göğüslere.
Yani 4500 lirayı gösteriyor.
O zaman demek ki ben diyorum ki 4500 TL.
Eğer 360 dereceyi gösteriyorsa bakınız ev kirası kaç derece ise onun da teyzesini olacağım.
Şimdi arkadaşlar ev kirası bakınız burada 90 derece.
O zaman demek ki ben ne yapıyorum, burası 90 derecede kaç TL'yi gösterir diyorum.
Bakınız 360 derece.
Biz burada dörde böldük yüzde elde etmez miyiz?
O zaman aynı şekilde burada 4500 TL'yi de biz ne yapacağız?
Dörde bölecek.
E o zaman 4500 TL'yi dörde edersek kaç gelecek?
4 bini bölgemizde bin geliyor.
Beş yüz de verdiğimizi 125 geliyor.
Yani aslında bin 125 TL olduğunu söyleriz.
Bakınız ev kirası arkadaşlar bin 125 TL'dir.
Yine aynı şekilde buradaki mantıkla diğerleri de bulunabilir.
Yani mutfak diğer kredi şeklinde de bulunabilir.
Onları sorsaydı yine aynı şekilde bulmuş olacaktık.
Peki şimdi bununla alakalı son örneğimiz yanındaki daire grafiğinde bir öğrencinin 1 gün boyunca çözdüğü soruların derslere göre dağılımı verilmiştir.
Şimdi arkadaşlar bakınız bir gün boyunca soruları çözüyor, 360 derecelik dairede tekamül ediyor bu.
Daha sonra parçalarda da dersler var.
Matematik dersinden çözdüğü soru sayısı fizik dersinden çözdüğü soru sayısından 80 tane fazla olduğuna göre Türkçe dersine kaç soru çözmüştür?
Çerkezler derecede incelediğimizde 140 derece artı 120 derece var.
Şûrası yok orada biz tamamlayalım topladığımız 260 derece yapıyor.
O zaman demek ki 360 yapabilmesi için bu 50 100 derece kalıyor.
Şimdi arkadaşlar burada herhangi bir sey yok.
O zaman değişken vererek devam etmemiz lazım.
Şimdi 100 derece var, 120 derece, 140 derece.
Çerkesler ben o zaman demek ki diyorum ki hepsini ortak bölen 20 derece olsun değil mi?
Çünkü 20 derecenin hepsi bir katıdır.
O zaman demek ki 20 dereceyi ben eks demek istiyorum.
Hak etsem o zaman Türkçe dersi ne olur?
Yani 120 derece.
Bunun 6 katı değil mi?
O zaman demek ki bunun da 6 katını aldığımızda 6 eksi olur.
Yani burası artık arkadaşlar Türkçe dersi olmuş olsun.
Peki matematik ne olur?
Matematikle 140 derece olarak verilmiş o zaman.
Demek ki yirmi derecenin yedi katı.
İkisinin de yedi katından.
Demek ki yedikçe olacak.
Yani matematiği de biz burada yedi eksi olarak oluşturmuş olduk.
Yani yedi iki tane soru çözdüğünü söylüyoruz.
Peki fizik?
Burada arkadaşlar 102'si yani ne olmuş oldu?
Yirmi derece.
Eğer İKSV'ye o zaman demek ki yüz derece ne olmuş olacak?
Yüz derece beyaz da yazalım burada yüz derecede bunun beş katı olacak.
Yani beşik solmuş olacak.
Bu da fizik dersine geliyor.
Şimdi arkadaşlar diyor ki matematik dersinden çözdüğü soru sayısı.
Bakınız matematik dersinden çözdüğü soru sayısı.
Fizik dersinden çözdüğü soru sayısına 80 fazla, fizik dersinden 5 x çözmüştü.
Eeee bundan 80 fazlaymış yani 80 eklediğimiz de matematikteki soru çözdüğü soru sayısını elde ediyoruz.
E o zaman demek ki 5 eksi sol tarafı aldığımızda 2 iz kalıyor.
O zaman burası 80 s arkadaşlar biz ne yapabiliriz?
Her taraf ikiye bölümümüzde içsin kırık olduğunu buluruz.
Yani X demek aslında 40 tane soru demek.
Türkçe dersten kaç soru çözmüştür diyor.
Bakınız Türkçe dersi burada Türkçe dersini 6 kez çözmüş, ilk sınavını 40 koyacak olursak o zaman 6 çarpı karttan 6 çarpı kırktan Türkçe dersinden arkadaşlar 240 tane soru çözdüğünü söylersin.