Merhaba arkadaşlar bu dersimizde zayıf asitlerde denge sabiti yani iyonlaşma sabiti, yani Ka'yı işliyoruz.
Şimdi geçen dersimizde biz kuvvetli asitlerde tek yönlü, tek bir okun olduğunu, zayıf asitlerde iki ok olduğunu söylemiştik.
Çünkü zayıf asitlerde bir denge söz konusuydu.
Neden?
Hem girenlerde hem de ürünlerde madde oluyordu ve az iyonlaşıyorlardı bu yüzden. Sistem kendini dengeye getiriyordu.
Şimdi şöyle bir anlatayım.
HA zayıf asit, bu şekilde kabul ettim iyonlaştı, suya bir tane proton verdi H3O+ oluştu.
Kendisi A- olarak kaldı.
Ne kadar iyonlaşacak?
Hepsi iyonlaşmayacak tabii ki.
X kadarı iyonlaşsın.
X olur, x olur, 10^-1- x ortamda kalır.
Moleküler olarak çözülür, iyonlaşırlar. Şimdi arkadaşlar, Ka'yı yazarken ürün bölü giren yani Kc'de yazdığımız gibi ürün bölü giren yazıyoruz.
Şimdi Ka bağlantısını yazayım. A- çarpı hidronyum iyonu bölü HA yazarım.
Yani x'li bir şekilde yazarsam x çarpı x bölü 10^-1, -x.
Burada şunu da söylemem lazım biz böyle x burada çok az iyonlaşan bir kısım hatırlarsanız, bizim böyle çok kompleks bir çıkarma işlemimiz yok o yüzden böyle durumlarda biz 0,1'i bile çok küçük kabul ediyoruz burada.
Daha doğrusu evet küçük bir sayı olarak kabul edin.
Buradan x'i de çıkartıp da sonucu virgülden sonra 99999 olan sayılarla uğraşmamak için ihmal ediyoruz arkadaşlar, bunu da söyleyelim.
Şimdi Ka artarsa asitlik ne olur?
Ka artması demek, şuradaki payı bölümün, ürün bölü girenin artması demek.
O ne zaman artar?
Ürün fazlayken.
Demek ki reaksiyonu daha çok ürünlere gitmiş yani ortama daha çok H+ verilmiş.
Reaksiyon ürüne daha çok giderse ortamda daha çok iyon olur.
O zaman da nedir arkadaşlar, iyonlaşma yüzdesinin fazla olduğunu ve Ka'sının büyük olması, asitliğin fazla olduğunu gösterir. Bize bu tür sorular veriyorlar iki tane asit veriyorlar, iki tane Ka değeri, neye bakacaksınız?
Ka değeri büyük olanın asitliği daha fazladır diye düşünebilirsiniz.
Peki HA asitimiz kuvvetli bir asit olsaydı ne olurdu?
Bu benim asitim kuvvetli bir asit olsaydı hepsi iyonlaşırdı arkadaşlar. Biterdi, 10^-1, burası da 10^-1 olurdu.
H+'yla ben bir sorumuz var, soru üzerinde iyonlaşma yüzdesini sordum.
Onu da öğrenelim.
Şimdi 0.1 molar asetik asit çözeltisinin pH'ı kaçtır, iyonlaşma yüzdesi nedir?
Şimdi şuraya yanlış yazmışım orayı düzelteyim.
0.1 molar çözeltim var elimde. hepsini bitirmiyorum çünkü zayıf asit.
Yine fark etmeseniz de şu Ka'yı görünce bir durun.
Ka verildiyse zaten bu zayıf bir asittir diyorum.
X kadar iyonlaştı, en başta bilmiyorum evet en başta yoklar.
X kadar oluştular.
Hemen bakalım 0.1- x, x, x diyorum.
Ka'sını yazıyorum.
Ka, ürün bölü giren.
Asetat iyonunu alırım, H3O+'yı aldım ve asetik asiti de alıyorum. Böldüm.
X çarpı x bölü 0.1-x.
Sayısal değerimiz neydi?
10^-5.
hemen ihmali yapıyorum. Buradaki 0.1 -x'deki x'i ihmal ediyorum. Yani şöyle düşünebilirsiniz ben bu işlemi ne yapacağım, nasıl bir işlem bu dediğinizde bizde hemen ihmal devreye giriyor dikkat.
X², buradan 10^-1 gelir ve 10^-6'ya eşit olur, olarak bulurum.
10^-3.
Ben kimi buldum?
H+'yı. O zaman hidronyumla H+ aynıydı, H+, H3O+ aynı şeydi zaten.
Bu 10^-3 ise pH'ımız arkadaşlar iyonlaşma yüzdesine.
pH'ımız 3.
İyonlaşma yüzdesi için şöyle düşüneceksiniz, bir formül kullanmaya gerek yok orantıdan yapabilirim.
Elimde ne kadar vardı ne kadarı iyonlaştı ona bakıyorsunuz. x'i öyle bulmuştuk.
10^-3 molar iyonlaşırsa diyorsunuz 100 molarda ne kadar iyonlaşır?
Ve biz buradan sonucumuz buluyoruz, sonucumuzu.
X buradan 10² çarpı Yukarısı 10^-1 oldu, aşağısı da 10^-1, sonucu da 1 olarak buluyoruz yani iyonlaşma yüzdemiz %1'dir diyoruz arkadaşlar.
Evet bu dersimizde bu şekilde bitiriyoruz bundan sonraki derste görüşmek üzere hoşça kalın arkadaşlar.
Şimdi geçen dersimizde biz kuvvetli asitlerde tek yönlü, tek bir okun olduğunu, zayıf asitlerde iki ok olduğunu söylemiştik.
Çünkü zayıf asitlerde bir denge söz konusuydu.
Neden?
Hem girenlerde hem de ürünlerde madde oluyordu ve az iyonlaşıyorlardı bu yüzden. Sistem kendini dengeye getiriyordu.
Şimdi şöyle bir anlatayım.
HA zayıf asit, bu şekilde kabul ettim iyonlaştı, suya bir tane proton verdi H3O+ oluştu.
Kendisi A- olarak kaldı.
Ne kadar iyonlaşacak?
Hepsi iyonlaşmayacak tabii ki.
X kadarı iyonlaşsın.
X olur, x olur, 10^-1- x ortamda kalır.
Moleküler olarak çözülür, iyonlaşırlar. Şimdi arkadaşlar, Ka'yı yazarken ürün bölü giren yani Kc'de yazdığımız gibi ürün bölü giren yazıyoruz.
Şimdi Ka bağlantısını yazayım. A- çarpı hidronyum iyonu bölü HA yazarım.
Yani x'li bir şekilde yazarsam x çarpı x bölü 10^-1, -x.
Burada şunu da söylemem lazım biz böyle x burada çok az iyonlaşan bir kısım hatırlarsanız, bizim böyle çok kompleks bir çıkarma işlemimiz yok o yüzden böyle durumlarda biz 0,1'i bile çok küçük kabul ediyoruz burada.
Daha doğrusu evet küçük bir sayı olarak kabul edin.
Buradan x'i de çıkartıp da sonucu virgülden sonra 99999 olan sayılarla uğraşmamak için ihmal ediyoruz arkadaşlar, bunu da söyleyelim.
Şimdi Ka artarsa asitlik ne olur?
Ka artması demek, şuradaki payı bölümün, ürün bölü girenin artması demek.
O ne zaman artar?
Ürün fazlayken.
Demek ki reaksiyonu daha çok ürünlere gitmiş yani ortama daha çok H+ verilmiş.
Reaksiyon ürüne daha çok giderse ortamda daha çok iyon olur.
O zaman da nedir arkadaşlar, iyonlaşma yüzdesinin fazla olduğunu ve Ka'sının büyük olması, asitliğin fazla olduğunu gösterir. Bize bu tür sorular veriyorlar iki tane asit veriyorlar, iki tane Ka değeri, neye bakacaksınız?
Ka değeri büyük olanın asitliği daha fazladır diye düşünebilirsiniz.
Peki HA asitimiz kuvvetli bir asit olsaydı ne olurdu?
Bu benim asitim kuvvetli bir asit olsaydı hepsi iyonlaşırdı arkadaşlar. Biterdi, 10^-1, burası da 10^-1 olurdu.
H+'yla ben bir sorumuz var, soru üzerinde iyonlaşma yüzdesini sordum.
Onu da öğrenelim.
Şimdi 0.1 molar asetik asit çözeltisinin pH'ı kaçtır, iyonlaşma yüzdesi nedir?
Şimdi şuraya yanlış yazmışım orayı düzelteyim.
0.1 molar çözeltim var elimde. hepsini bitirmiyorum çünkü zayıf asit.
Yine fark etmeseniz de şu Ka'yı görünce bir durun.
Ka verildiyse zaten bu zayıf bir asittir diyorum.
X kadar iyonlaştı, en başta bilmiyorum evet en başta yoklar.
X kadar oluştular.
Hemen bakalım 0.1- x, x, x diyorum.
Ka'sını yazıyorum.
Ka, ürün bölü giren.
Asetat iyonunu alırım, H3O+'yı aldım ve asetik asiti de alıyorum. Böldüm.
X çarpı x bölü 0.1-x.
Sayısal değerimiz neydi?
10^-5.
hemen ihmali yapıyorum. Buradaki 0.1 -x'deki x'i ihmal ediyorum. Yani şöyle düşünebilirsiniz ben bu işlemi ne yapacağım, nasıl bir işlem bu dediğinizde bizde hemen ihmal devreye giriyor dikkat.
X², buradan 10^-1 gelir ve 10^-6'ya eşit olur, olarak bulurum.
10^-3.
Ben kimi buldum?
H+'yı. O zaman hidronyumla H+ aynıydı, H+, H3O+ aynı şeydi zaten.
Bu 10^-3 ise pH'ımız arkadaşlar iyonlaşma yüzdesine.
pH'ımız 3.
İyonlaşma yüzdesi için şöyle düşüneceksiniz, bir formül kullanmaya gerek yok orantıdan yapabilirim.
Elimde ne kadar vardı ne kadarı iyonlaştı ona bakıyorsunuz. x'i öyle bulmuştuk.
10^-3 molar iyonlaşırsa diyorsunuz 100 molarda ne kadar iyonlaşır?
Ve biz buradan sonucumuz buluyoruz, sonucumuzu.
X buradan 10² çarpı Yukarısı 10^-1 oldu, aşağısı da 10^-1, sonucu da 1 olarak buluyoruz yani iyonlaşma yüzdemiz %1'dir diyoruz arkadaşlar.
Evet bu dersimizde bu şekilde bitiriyoruz bundan sonraki derste görüşmek üzere hoşça kalın arkadaşlar.
