Merhaba arkadaşlar, hız konusuna devam ediyoruz, bu dersimiz de deneyimlerden yararlanarak hız mansız'ın yazmayı öğreneceğiz.
Şimdi diyeceksiniz ki neden deneylerden yararlanıyoruz?
Tepkimeye bakarım, Teşvikiye'deki girenleri alırım ve kat sayılarını üs olarak kullanırım diyeceksiniz.
Evet, bu şekilde yapıyoruz ama tek basamaklı tepkimeler de bazen deneylerden yararlanıyoruz ve deneyler sonucunda bulunan batınî bağlantılar bizim beklediğimiz gibi olmuyor.
Bu da bizde çok basamakla tepkimeye tepkime kimimizin çok basamaklı olduğunu gösteriyor.
Hemen şöyle anlatayım.
Tepkime denklemi mi bu?
Benim beklediğim hız bağıntısı ilk sike çarpı ekini Karaz.
Evet, eğer deneyler sonucunu bulduğumuz bağıntısı bu şekilde ise bu bana tepkime min tek basamaklı olduğunu gösterir.
Ama bulduğum gibi değilse ne olabilir?
Bakın ihtimalleri aldım.
K çarpı zeki olabilir ya da k çarpı y eki olabilir ya da x 8 çarpı eki olabilir.
Sonuçta bakın burada y eki yok, burada eksik yok.
Burada yiyenin üzerinde 2 yok.
Sonuçta beklediğimden farklı.
Buradaki her bir durum bana eğer bunlardan bir tanesini bulmuş olursam bana bu tepkimenin çok basamaklı olduğunu gösterir.
Ve biz çok basamaklı tepkimeler de hız bağlantısını yavaş basamağa göre yazıyoruz.
O zaman ben bu tepkimeleri yavaş basamaklarını yazabilirim.
Hemen yazalım.
Eğer benim bulduğum deney sonucunda bulduğum bağıntı k çarpı x2 ise yavaş basamağında girenler de X zeki vardır ve ürün yazıp da bırakabilirim.
K çarpı 2'nin karesini bul duysam 2 G eki vardır.
Ürünlere ürün yazıp bırakabilirim.
Girenler de X 2 ve Y eki varsa birer tane.
Gördüğünüz gibi bu şekilde denklem yazabilirim.
Bazen bu tepkime şöyle de verilebiliyor ürünlere iki tane İKSV'ye şeklinde de yazılabiliyor, bilginiz olsun.
Sonuçta beklediğimden daha farklı bir hız mantıklı buluyor.
Sam deneyden ben tepkime mi çok basamakta olduğunu anlıyorum.
Yan tarafta iki tane grafiğin var.
Bakalım bu Griffith lerden bir tanesi tek basamaklı, bir tanesi çok basamaklı tepkime ait.
Bir basamak, bir tepe noktası arkadaşlar bir basamağın gösterir.
Yani her bir tepe noktası basamak sayısını gösterecek.
O zaman bu tek basamaklı bir tepki midir?
İkincisi ise çok basamaklı hatta iki basamaklı bir tepkimeler.
Peki iki basamaklı tepkime de ben hız mansız'ın yazacak olursam kime göre yazarım?
Birinci basamağa göre mi ikinci basamağa göremem?
Bunun için de benim aktif seçmen arasına bakmam lazım.
Birinci basamak aktif seçmen arasına bakıyorum.
Girenlerden tepeye kadar olan fark aktif.
Seçmen arası gayet yüksek, ikinci basamağı aktif seçmen arasına bakıyorum.
Bakın gayet az.
Yani ikinci basamak hızlıdır.
Birinci basamakta yavaştır ve bu tepkime de biz hız Mansız'ın Yavaş'a göre belirleriz.
Ve devam ediyorum.
Şimdi soruma geçmeden bir tane örnek yapmak istiyorum der.
Şimdi hız arasındaki ilişki nasıl kuracağız?
Biz de yararlanıyoruz evet.
Çünkü hız altınlarını zaten değişimleri kullanıyoruz.
İlk için eksen de erişim iki katına çıkarken hız kaç katına çıkmış diye bakıyorum dar.
Buradaki dördü içteki değişimi cinsten yazacaksınız ve üst derece olacak.
Yani ikisinin karesi küpü.
Hep üsleri kullanmak zorundayım.
Şimdi arkadaşlar tekrar söyleyeyim içsinler iki katına çıkarken hız dört katına çıkmış.
Şöyle diyebilir miyim?
Hız eksen erişiminin karesi doğru orantılı.
İlk iki katına çıkarken hız dört katına çıkmış.
Evet, bu şekilde kullanıyorum ve örneğimizde bakıyoruz.
Örneğimizde üç tane deney var.
Eksik veya ikişer işim verilmiş.
Tepkime hızları verilmiş.
Benden istenen hız bağıntısı yavaş basamağın denkleme, hız sabitinin birime, hız limitinin sayısal değeri ve tepkimenin moleküler teste.
Bir de net tepkime verilmiş deneyleri es geçip de net tepkime denklemine göre hız mansız'ın lütfen yazmayın çünkü çoğunlukta tepkim önerimiz çok basamaklı olur ve bulduğunuz denklem bu verilen bulduğunuz bağıntı bu denkleme uymayabilir.
Deneylerden yararlanıyorum.
1 ve ikinci deneyde X 2'nin erişimini sabit olduğunu görüyorum.
Şimdi 1 ve ikince de kullanacağım.
Öneri midir?
İlk önce verilenlerden bir tanesi sabit olduğu yeri bulun.
X iki değişmezken hızı etkilemez.
Kim de yaşıyorsa hızlı o etkileyecek.
G2'nin de erişimi iki katına çıkarken hız kaç katına çıkmış iki katına.
O zaman şöyle diyebilirim.
Değişim aynı hız derim.
Y 2'nin değişimiyle birebir doğru orantılı.
Bu hallettik.
Şimdi geçiyorum diğerine.
Yani Y ekini sabit olduğu yeri bulmak lazım.
Yürek'in sabit olduğu yer evet, 2.
Ve 3.
İlk 8 erişme 2 katına çıkarken hız 8 katına çıkmış.
O zaman şöyle diyebilir miyim?
Hız IX 2'de erişiminin küpü ile doğru orantılı iki katına çıkmış.
Hız 8 katına evet 2'nin küpü şeklinde gösterebilirim.
Ve derim ki hız mantıyı yazarken hız ve yetkiye göre birinci dereceden, IX 2'ye göre de üçüncü dereceden dir diyorum ve bunları aynı hızda yazıyorum.
Şimdi tepkim hem çok basamaklı mı tek basamaklı mı ona bakalım nasıl anlayacağım?
Verilen net tepkime denklemine bakıyorsunuz.
Eğer bulduğun bağıntı buraya uyuyorsa tek basamaklı oluyor.
Hemen bakıyorum bir geyik var.
Evet zevki anlamam gerekiyordu ilk Sekinin küpü ama IX 2'nin karesi olsaydı tek basamaklı olacaktı.
Gördüğünüz gibi küpü var.
O yüzden çok basamaklı bir tepkimeler diyorum.
B Baktığınız zaman yavaş basamağın denklemi sorulmuş yavaş basamağın denklemini o zaman hız bandından çıkartabilir, çıkabilirim girenler diye eki var ve 3 tane x iki var diyorum.
Ürün yazıp da bırakabilirim ve A'yı B hallettik.
C'ye geçtik.
Hız sabitinin birimi hız sabitinin birimini arkadaşlar.
Bir kısa yolumuz vardı nitro üzere IX moon üzere IX çarpı saniye IX Neyde derece bizim 1 eksi bizim de ricamız kaç üç artı bir 4.
O zaman 4'ten bir çıkartıyorum.
3 litre üzeri üç bölüm moon üzeri üç çarpı saniye.
Bizim hız sohbetimizin birimidir.
Geçiyorum, dördüncü seçeneğimiz de yani Dere'ye diye baktım.
Hız sabitinin sayısal değeri istermiş.
Hemen bulalım hız startını.
Sayısal değerine şöyle geçeyim arkadaşlar herhangi bir deneyi kullanıyoruz.
Ben birinci deneyi kullanıyorum.
Sayılar daha küçük olduğu için hız bant alıyorum.
Yine iki çarpı X 2'nin KİPA 1 birinci deneyde hız adımın değeri 10 üzeri.
Eksi 5 km'yi istiyorum.
Zaten yetkiye bakıyorum 10 üzeri eksi 3 eksi 2'ye bakıyorum iki çarpı 10 üzeri eksi 2'nin Küba ve Kay.
Buradan çekiyorum 10 üzeri eksi, 5 ila 10 üzeri eksi üç çarpı 8 çarpı 10 yıldır eksi 6 yani 10 üzeri eksi 5.
Burada 8 şant 10 üzeri eksi dokuz yani on üzeri 4 8 olarak aynı buluyorum.
Arkadaşlar evde idare ettik ve geliyorum.
Tepkimenin moleküler tesisine moleküllerin nasıl buluyorduk hemen hatırlatalım da toplam tepkimeye gidiyorduk.
Bakın yavaş basamağı değil toplam net tepkimeye gidiyorsunuz.
Erenler'de ne varsa hepsini topluyorsunuz.
Katı, sıvı, gaz hiç önemli değil.
O zaman iç zeki'nin katsayısı 2 artsa yine ekini katsayısı bir Zeyneb de alıyorum seçkiyi de.
O da bir.
Yani moleküler tam de 4'tür diyorum ve bu şekilde dersimizi bitti, bitiriyoruz.
Umarım faydalı bir ders olmuştur.
Bundan sonraki de görüşmek üzere hoşçakalın.
Şimdi diyeceksiniz ki neden deneylerden yararlanıyoruz?
Tepkimeye bakarım, Teşvikiye'deki girenleri alırım ve kat sayılarını üs olarak kullanırım diyeceksiniz.
Evet, bu şekilde yapıyoruz ama tek basamaklı tepkimeler de bazen deneylerden yararlanıyoruz ve deneyler sonucunda bulunan batınî bağlantılar bizim beklediğimiz gibi olmuyor.
Bu da bizde çok basamakla tepkimeye tepkime kimimizin çok basamaklı olduğunu gösteriyor.
Hemen şöyle anlatayım.
Tepkime denklemi mi bu?
Benim beklediğim hız bağıntısı ilk sike çarpı ekini Karaz.
Evet, eğer deneyler sonucunu bulduğumuz bağıntısı bu şekilde ise bu bana tepkime min tek basamaklı olduğunu gösterir.
Ama bulduğum gibi değilse ne olabilir?
Bakın ihtimalleri aldım.
K çarpı zeki olabilir ya da k çarpı y eki olabilir ya da x 8 çarpı eki olabilir.
Sonuçta bakın burada y eki yok, burada eksik yok.
Burada yiyenin üzerinde 2 yok.
Sonuçta beklediğimden farklı.
Buradaki her bir durum bana eğer bunlardan bir tanesini bulmuş olursam bana bu tepkimenin çok basamaklı olduğunu gösterir.
Ve biz çok basamaklı tepkimeler de hız bağlantısını yavaş basamağa göre yazıyoruz.
O zaman ben bu tepkimeleri yavaş basamaklarını yazabilirim.
Hemen yazalım.
Eğer benim bulduğum deney sonucunda bulduğum bağıntı k çarpı x2 ise yavaş basamağında girenler de X zeki vardır ve ürün yazıp da bırakabilirim.
K çarpı 2'nin karesini bul duysam 2 G eki vardır.
Ürünlere ürün yazıp bırakabilirim.
Girenler de X 2 ve Y eki varsa birer tane.
Gördüğünüz gibi bu şekilde denklem yazabilirim.
Bazen bu tepkime şöyle de verilebiliyor ürünlere iki tane İKSV'ye şeklinde de yazılabiliyor, bilginiz olsun.
Sonuçta beklediğimden daha farklı bir hız mantıklı buluyor.
Sam deneyden ben tepkime mi çok basamakta olduğunu anlıyorum.
Yan tarafta iki tane grafiğin var.
Bakalım bu Griffith lerden bir tanesi tek basamaklı, bir tanesi çok basamaklı tepkime ait.
Bir basamak, bir tepe noktası arkadaşlar bir basamağın gösterir.
Yani her bir tepe noktası basamak sayısını gösterecek.
O zaman bu tek basamaklı bir tepki midir?
İkincisi ise çok basamaklı hatta iki basamaklı bir tepkimeler.
Peki iki basamaklı tepkime de ben hız mansız'ın yazacak olursam kime göre yazarım?
Birinci basamağa göre mi ikinci basamağa göremem?
Bunun için de benim aktif seçmen arasına bakmam lazım.
Birinci basamak aktif seçmen arasına bakıyorum.
Girenlerden tepeye kadar olan fark aktif.
Seçmen arası gayet yüksek, ikinci basamağı aktif seçmen arasına bakıyorum.
Bakın gayet az.
Yani ikinci basamak hızlıdır.
Birinci basamakta yavaştır ve bu tepkime de biz hız Mansız'ın Yavaş'a göre belirleriz.
Ve devam ediyorum.
Şimdi soruma geçmeden bir tane örnek yapmak istiyorum der.
Şimdi hız arasındaki ilişki nasıl kuracağız?
Biz de yararlanıyoruz evet.
Çünkü hız altınlarını zaten değişimleri kullanıyoruz.
İlk için eksen de erişim iki katına çıkarken hız kaç katına çıkmış diye bakıyorum dar.
Buradaki dördü içteki değişimi cinsten yazacaksınız ve üst derece olacak.
Yani ikisinin karesi küpü.
Hep üsleri kullanmak zorundayım.
Şimdi arkadaşlar tekrar söyleyeyim içsinler iki katına çıkarken hız dört katına çıkmış.
Şöyle diyebilir miyim?
Hız eksen erişiminin karesi doğru orantılı.
İlk iki katına çıkarken hız dört katına çıkmış.
Evet, bu şekilde kullanıyorum ve örneğimizde bakıyoruz.
Örneğimizde üç tane deney var.
Eksik veya ikişer işim verilmiş.
Tepkime hızları verilmiş.
Benden istenen hız bağıntısı yavaş basamağın denkleme, hız sabitinin birime, hız limitinin sayısal değeri ve tepkimenin moleküler teste.
Bir de net tepkime verilmiş deneyleri es geçip de net tepkime denklemine göre hız mansız'ın lütfen yazmayın çünkü çoğunlukta tepkim önerimiz çok basamaklı olur ve bulduğunuz denklem bu verilen bulduğunuz bağıntı bu denkleme uymayabilir.
Deneylerden yararlanıyorum.
1 ve ikinci deneyde X 2'nin erişimini sabit olduğunu görüyorum.
Şimdi 1 ve ikince de kullanacağım.
Öneri midir?
İlk önce verilenlerden bir tanesi sabit olduğu yeri bulun.
X iki değişmezken hızı etkilemez.
Kim de yaşıyorsa hızlı o etkileyecek.
G2'nin de erişimi iki katına çıkarken hız kaç katına çıkmış iki katına.
O zaman şöyle diyebilirim.
Değişim aynı hız derim.
Y 2'nin değişimiyle birebir doğru orantılı.
Bu hallettik.
Şimdi geçiyorum diğerine.
Yani Y ekini sabit olduğu yeri bulmak lazım.
Yürek'in sabit olduğu yer evet, 2.
Ve 3.
İlk 8 erişme 2 katına çıkarken hız 8 katına çıkmış.
O zaman şöyle diyebilir miyim?
Hız IX 2'de erişiminin küpü ile doğru orantılı iki katına çıkmış.
Hız 8 katına evet 2'nin küpü şeklinde gösterebilirim.
Ve derim ki hız mantıyı yazarken hız ve yetkiye göre birinci dereceden, IX 2'ye göre de üçüncü dereceden dir diyorum ve bunları aynı hızda yazıyorum.
Şimdi tepkim hem çok basamaklı mı tek basamaklı mı ona bakalım nasıl anlayacağım?
Verilen net tepkime denklemine bakıyorsunuz.
Eğer bulduğun bağıntı buraya uyuyorsa tek basamaklı oluyor.
Hemen bakıyorum bir geyik var.
Evet zevki anlamam gerekiyordu ilk Sekinin küpü ama IX 2'nin karesi olsaydı tek basamaklı olacaktı.
Gördüğünüz gibi küpü var.
O yüzden çok basamaklı bir tepkimeler diyorum.
B Baktığınız zaman yavaş basamağın denklemi sorulmuş yavaş basamağın denklemini o zaman hız bandından çıkartabilir, çıkabilirim girenler diye eki var ve 3 tane x iki var diyorum.
Ürün yazıp da bırakabilirim ve A'yı B hallettik.
C'ye geçtik.
Hız sabitinin birimi hız sabitinin birimini arkadaşlar.
Bir kısa yolumuz vardı nitro üzere IX moon üzere IX çarpı saniye IX Neyde derece bizim 1 eksi bizim de ricamız kaç üç artı bir 4.
O zaman 4'ten bir çıkartıyorum.
3 litre üzeri üç bölüm moon üzeri üç çarpı saniye.
Bizim hız sohbetimizin birimidir.
Geçiyorum, dördüncü seçeneğimiz de yani Dere'ye diye baktım.
Hız sabitinin sayısal değeri istermiş.
Hemen bulalım hız startını.
Sayısal değerine şöyle geçeyim arkadaşlar herhangi bir deneyi kullanıyoruz.
Ben birinci deneyi kullanıyorum.
Sayılar daha küçük olduğu için hız bant alıyorum.
Yine iki çarpı X 2'nin KİPA 1 birinci deneyde hız adımın değeri 10 üzeri.
Eksi 5 km'yi istiyorum.
Zaten yetkiye bakıyorum 10 üzeri eksi 3 eksi 2'ye bakıyorum iki çarpı 10 üzeri eksi 2'nin Küba ve Kay.
Buradan çekiyorum 10 üzeri eksi, 5 ila 10 üzeri eksi üç çarpı 8 çarpı 10 yıldır eksi 6 yani 10 üzeri eksi 5.
Burada 8 şant 10 üzeri eksi dokuz yani on üzeri 4 8 olarak aynı buluyorum.
Arkadaşlar evde idare ettik ve geliyorum.
Tepkimenin moleküler tesisine moleküllerin nasıl buluyorduk hemen hatırlatalım da toplam tepkimeye gidiyorduk.
Bakın yavaş basamağı değil toplam net tepkimeye gidiyorsunuz.
Erenler'de ne varsa hepsini topluyorsunuz.
Katı, sıvı, gaz hiç önemli değil.
O zaman iç zeki'nin katsayısı 2 artsa yine ekini katsayısı bir Zeyneb de alıyorum seçkiyi de.
O da bir.
Yani moleküler tam de 4'tür diyorum ve bu şekilde dersimizi bitti, bitiriyoruz.
Umarım faydalı bir ders olmuştur.
Bundan sonraki de görüşmek üzere hoşçakalın.