Herkese merhabalar.
Kunduz'un beşinci sınıf sosyal bilgiler dersi, ikinci ünite kültürel zenginliğimiz dersine hepiniz hoş geldiniz.
Bugün sizlerle beraber kültür kavramına ve ülkemizdeki zengin kültürümüze hep beraber bakacağız.
Hemen başlayalım.
Öncelikle kültürün tanımına değinelim.
Bir toplumun tarihsel süreç içinde ürettiği, nesilden nesile aktardığı maddi yani somut ya da manevi, yani soyut özelliklerinin tümüne kültür denilir.
Sevgili arkadaşlar, bakın tarihsel süreç içerisinde demek ne demek?
Geçmişten gelen demek.
Nesilden nesile aktardığı ne demek?
Geçmişten geliyor, geleceğe aktarılıyor ve hala devam ediyor demek.
Maddi ya da manevi elle dokunan, bildiğimiz ya da dokunamadığı şeylerin tümüne kültür diyoruz.
Kültür, toplumdan topluma farklılık gösteren bir durumdur.
Örnek verirsek, Avrupa kültürüne baktığımızda Avrupa'ya özgü yemekleri görebiliriz.
Hamburger ve pizza.
Avrupa kültürüne ait yemekler denir ama Türk kültürüne baktığımızda lahmacun ve kebabı görürüz.
Yani toplumdan topluma farklılık gösterdiğini buradan anlayabilirsiniz.
Hatta ve hatta kültür aynı toplum içinde bile farklılık gösterir.
Örnek verecek olursak, Ege Bölgesi'ne gittiğinizde genellikle zeytinyağıyla yapılan yemekler yersiniz.
Ama İç Anadolu, Doğu Anadolu'ya gittiğinizde ayçiçek yağıyla yapılan yemekler görürsünüz.
Yine İç Anadolu'da ekmek olarak buğday ekmeği görürsünüz.
Karadeniz'e gittiğinizde mısır tonuyla yapılan ekmek karşınıza çıkar.
Yani kültür aynı toplum içinde de farklılık gösterebilir.
Yine kültürün diğer bir özelliği sürekli olmasıdır arkadaşlar.
Ancak kültür zamanla değişikliğe uğrayabilir.
Birazdan zaten bu kavramları da detaylıca göreceğiz. Yine kültürler birbirlerini etkileme bilirler.
Kültürlerin birbirlerini etkilemesi durumuna biz kültürel etkileşim diyoruz.
Kültürler birbirlerini etkiliyorsa burada kültürel etkileşim var demektir.
İsterseniz gelin hep beraber kültürümüzün önemli öğelerine teker teker bakalım.
Öncelikle kültürümüzün önemli ögelerinden yemeklerimiz diyeceğiz.
Biraz ağzımız sulanabilir burada arkadaşlar.
O yüzden şimdiden kusura bakmayın.
Kayseri çevresinde mantığı.
Hatay çevresinde künefe, Mersin çevresinde tantuni, İzmit çevresinde pişmaniye.
Kahramanmaraş'ın dondurması, Yozgat'ın testi kebabı, Erzurum'un cağ kebabı, Van'ın otlu peyniri, Bursa'nın İskender'i, Gaziantep'in dünyaca ünlü baklavası.
Adana'nın ya da Şanlıurfa'da yazabiliriz.
Ikisinde de vardır.
Kebabı ve Çorum'un leblebisi.
Daha sayamadığımız onlarca yemeğimiz yemek kültürümüz olarak karşımıza çıkmaktadır.
Kültürümüzün önemli unsurlarından bir tanesi de ürünlerimizde ya da sevinçli anılarımız da oynadığımız halk oyunları mıdır?
Oyunlar konularını doğadan, toplumsal olaylardan ve yaşamdan almaktadır.
Bu oyunlar birlik ve beraberlik duygularımızı güçlendirmektedir.
Nedir bu oyunlar?
Ege'ye gittiğimizde Zeybek, Karadeniz'e gittiğimizde horon.
Güneydoğu Anadolu ya da Doğu Anadolu'ya gittiğimizde halay.
Erzurum çevresinde bar.
Elazığ'da Çayda Çıra, Akdeniz'e indiğimizde teke, Ankara çevresinde misket oyunu, Trakya'da karşılama ve Artvin çevresinde Atabarı bizim halk oyunlarımız arasında yer almaktadır.
Kültürümüzün en önemli unsurlarından bir tanesi de el sanatları mıdır arkadaşlar?
El sanatı demek el emeğiyle ortaya çıkan sanat ürünleridir.
Nevşehir çevresine gittiğinizde çanak ve çömlek yapımı topraktan yapılır.
Gaziantep'te bakır işlemeciliği görürsünüz.
Kütahya çevresinde çinicilik ve porselen görürsünüz. Isparta'da halıcılık, Afyon'da mermercilik ve Mardin çevresinde de telkari önemli el sanatlarımız yani kültürel ögeleri arasında yer almaktadır.
Bayramlarımız da gelelim, bayramlarımız da kültürel zenginliklerimizin önemlilerinden dir arkadaşlar.
Milletçe kutlarız biz bu bayramlarımızı.
Birlik ve beraberlik duygularımızın oluşmasında oldukça etkilidir.
İki genellikle iki tane biliriz, iki tür bayram turumuz vardır.
Milli bayramlar ve dini bayramlarımız.
Bunun dışında diğer dersimiz de isteyeceğimiz mevsimlik bayramlarımız da vardır.
Onu diğer derste isteyeceğimiz için oraya girmiyorum arkadaşlar.
Öncelikle milli bayramlar diyelim.
Yirmi üç nisan nedir?
Hemen beraber yazalım.
Ulusal egemenlik ve çocuk bayramıdır.
Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı.
Baktığımızda TBMM'nin açıldığı, Atatürk'ün çocuklara armağan ettiği bir bayramdır.
19 Mayıs 1919 19 Mayıs tarihi Atatürk'ün Samsun'a çıktığı tarihtir.
Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı olarak kutlanmaktadır.
Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı.
Bunu da hemen yazalım.
Gençlik ve Spor Bayramı 30 Ağustos.
Düşmanı yurttan attığımız tarihtir.
Zafer Bayramı olarak kutlanmaktadır.
Her yıl 30 Ağustos'u coşkuyla kutlarız.
Düşmanı yurttan attığımız arın, kırdığımız tarihtir.
Yine 29 Ekim tarihinde Cumhuriyetimizi ilan ettik.
Bu bu tarihte de Cumhuriyet Bayramı'nı kutlamaktayız.
Cumhuriyet Bayramı da bizim en önemli milli bayramlarımızı alandır diyoruz.
Dini bayramlarımızı geldiğimizde 30 gün boyunca oruç tuttuğumuz Ramazan Bayramı ve kurban kestiğimiz Kurban Bayramı, dini bayramlarımız Kur'an'dır.
Bu bayramlarımız birlik ve beraberlik duygularımızın oluşmasında oldukça etkilidir.
Kunduz'un beşinci sınıf sosyal bilgiler dersi, ikinci ünite kültürel zenginliğimiz dersine hepiniz hoş geldiniz.
Bugün sizlerle beraber kültür kavramına ve ülkemizdeki zengin kültürümüze hep beraber bakacağız.
Hemen başlayalım.
Öncelikle kültürün tanımına değinelim.
Bir toplumun tarihsel süreç içinde ürettiği, nesilden nesile aktardığı maddi yani somut ya da manevi, yani soyut özelliklerinin tümüne kültür denilir.
Sevgili arkadaşlar, bakın tarihsel süreç içerisinde demek ne demek?
Geçmişten gelen demek.
Nesilden nesile aktardığı ne demek?
Geçmişten geliyor, geleceğe aktarılıyor ve hala devam ediyor demek.
Maddi ya da manevi elle dokunan, bildiğimiz ya da dokunamadığı şeylerin tümüne kültür diyoruz.
Kültür, toplumdan topluma farklılık gösteren bir durumdur.
Örnek verirsek, Avrupa kültürüne baktığımızda Avrupa'ya özgü yemekleri görebiliriz.
Hamburger ve pizza.
Avrupa kültürüne ait yemekler denir ama Türk kültürüne baktığımızda lahmacun ve kebabı görürüz.
Yani toplumdan topluma farklılık gösterdiğini buradan anlayabilirsiniz.
Hatta ve hatta kültür aynı toplum içinde bile farklılık gösterir.
Örnek verecek olursak, Ege Bölgesi'ne gittiğinizde genellikle zeytinyağıyla yapılan yemekler yersiniz.
Ama İç Anadolu, Doğu Anadolu'ya gittiğinizde ayçiçek yağıyla yapılan yemekler görürsünüz.
Yine İç Anadolu'da ekmek olarak buğday ekmeği görürsünüz.
Karadeniz'e gittiğinizde mısır tonuyla yapılan ekmek karşınıza çıkar.
Yani kültür aynı toplum içinde de farklılık gösterebilir.
Yine kültürün diğer bir özelliği sürekli olmasıdır arkadaşlar.
Ancak kültür zamanla değişikliğe uğrayabilir.
Birazdan zaten bu kavramları da detaylıca göreceğiz. Yine kültürler birbirlerini etkileme bilirler.
Kültürlerin birbirlerini etkilemesi durumuna biz kültürel etkileşim diyoruz.
Kültürler birbirlerini etkiliyorsa burada kültürel etkileşim var demektir.
İsterseniz gelin hep beraber kültürümüzün önemli öğelerine teker teker bakalım.
Öncelikle kültürümüzün önemli ögelerinden yemeklerimiz diyeceğiz.
Biraz ağzımız sulanabilir burada arkadaşlar.
O yüzden şimdiden kusura bakmayın.
Kayseri çevresinde mantığı.
Hatay çevresinde künefe, Mersin çevresinde tantuni, İzmit çevresinde pişmaniye.
Kahramanmaraş'ın dondurması, Yozgat'ın testi kebabı, Erzurum'un cağ kebabı, Van'ın otlu peyniri, Bursa'nın İskender'i, Gaziantep'in dünyaca ünlü baklavası.
Adana'nın ya da Şanlıurfa'da yazabiliriz.
Ikisinde de vardır.
Kebabı ve Çorum'un leblebisi.
Daha sayamadığımız onlarca yemeğimiz yemek kültürümüz olarak karşımıza çıkmaktadır.
Kültürümüzün önemli unsurlarından bir tanesi de ürünlerimizde ya da sevinçli anılarımız da oynadığımız halk oyunları mıdır?
Oyunlar konularını doğadan, toplumsal olaylardan ve yaşamdan almaktadır.
Bu oyunlar birlik ve beraberlik duygularımızı güçlendirmektedir.
Nedir bu oyunlar?
Ege'ye gittiğimizde Zeybek, Karadeniz'e gittiğimizde horon.
Güneydoğu Anadolu ya da Doğu Anadolu'ya gittiğimizde halay.
Erzurum çevresinde bar.
Elazığ'da Çayda Çıra, Akdeniz'e indiğimizde teke, Ankara çevresinde misket oyunu, Trakya'da karşılama ve Artvin çevresinde Atabarı bizim halk oyunlarımız arasında yer almaktadır.
Kültürümüzün en önemli unsurlarından bir tanesi de el sanatları mıdır arkadaşlar?
El sanatı demek el emeğiyle ortaya çıkan sanat ürünleridir.
Nevşehir çevresine gittiğinizde çanak ve çömlek yapımı topraktan yapılır.
Gaziantep'te bakır işlemeciliği görürsünüz.
Kütahya çevresinde çinicilik ve porselen görürsünüz. Isparta'da halıcılık, Afyon'da mermercilik ve Mardin çevresinde de telkari önemli el sanatlarımız yani kültürel ögeleri arasında yer almaktadır.
Bayramlarımız da gelelim, bayramlarımız da kültürel zenginliklerimizin önemlilerinden dir arkadaşlar.
Milletçe kutlarız biz bu bayramlarımızı.
Birlik ve beraberlik duygularımızın oluşmasında oldukça etkilidir.
İki genellikle iki tane biliriz, iki tür bayram turumuz vardır.
Milli bayramlar ve dini bayramlarımız.
Bunun dışında diğer dersimiz de isteyeceğimiz mevsimlik bayramlarımız da vardır.
Onu diğer derste isteyeceğimiz için oraya girmiyorum arkadaşlar.
Öncelikle milli bayramlar diyelim.
Yirmi üç nisan nedir?
Hemen beraber yazalım.
Ulusal egemenlik ve çocuk bayramıdır.
Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı.
Baktığımızda TBMM'nin açıldığı, Atatürk'ün çocuklara armağan ettiği bir bayramdır.
19 Mayıs 1919 19 Mayıs tarihi Atatürk'ün Samsun'a çıktığı tarihtir.
Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı olarak kutlanmaktadır.
Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı.
Bunu da hemen yazalım.
Gençlik ve Spor Bayramı 30 Ağustos.
Düşmanı yurttan attığımız tarihtir.
Zafer Bayramı olarak kutlanmaktadır.
Her yıl 30 Ağustos'u coşkuyla kutlarız.
Düşmanı yurttan attığımız arın, kırdığımız tarihtir.
Yine 29 Ekim tarihinde Cumhuriyetimizi ilan ettik.
Bu bu tarihte de Cumhuriyet Bayramı'nı kutlamaktayız.
Cumhuriyet Bayramı da bizim en önemli milli bayramlarımızı alandır diyoruz.
Dini bayramlarımızı geldiğimizde 30 gün boyunca oruç tuttuğumuz Ramazan Bayramı ve kurban kestiğimiz Kurban Bayramı, dini bayramlarımız Kur'an'dır.
Bu bayramlarımız birlik ve beraberlik duygularımızın oluşmasında oldukça etkilidir.
