Arkadaşlar bu videomuzda geçmişte kullanılan işlek karayollarından ve ulaşım yollarımızdan bahsedeceğiz, o zaman birincisi kral yoluyla başlayalım.
Anadolu'daki Sardis şehrinden başlayıp Mezopotamya'ya kadar uzanmaktadır.
İpek Yolu ise Çin'den başlayıp Hazar Gölü'nün güneyinden Akdeniz limanına kadar ulaşır.
İpek, porselen gibi değerli malzemeler taşınır.
Baharat Yolunda Hindistan'dan başlar.
Bir kolu Akdeniz limanına, diğer kolu ise Kızıldeniz üzerinden Mısır'a kadar ulaşmaktadır.
Şimdi coğrafi keşiflere baktığımızda ise 15 ve 16'ncı yüzyılda yeni yerler bulma girişimidir.
İspanyollar ve Portekizliler tarafından başlatılmıştır ve coğrafya bilgisinin artması, yeni yerler, yeni ticari alanlar bulma isteği ve pusulanın geliştirilmesi, cesur gemiciler coğrafi keşifleri nedenleri arasında yer alır.
Şimdi coğrafi keşifleri yapan insanlara baktığımız zaman Bartolomeu Dias Ümit Burnu'nu, Vasco da Gama ve Hindistan'ı Kristof Kolomb Amerika'yı keşfetti ancak buranın yeni bir kıta olduğunu anlamadı.
Amerigo Vespucci buranın yeni bir kıta olduğunu duyurdu.
Macellan ise dünyanın yuvarlak olduğunu kanıtlayan kişidir.
Şimdi dünyayı birbirine bağlayan yollara bakacak olursak öncelikli olarak ulaşımın tanımını yaparak başlayalım burada.
Şimdi ulaşım insanların mal ve hizmetlerinin bir yerden başka bir yere taşınmasını ifade eder.
Şimdi hepinizin bildiği gibi zaten bu tanımı hepiniz biliyorsunuz.
Biz bu ulaşım yollarını ucuz olandan pahalıya doğru sıralayacak olursak en ucuzu deniz, sonra demir, kara ve havayolu olarak sıralanır.
Şimdi de en çok maddesi olan, en çok özelliği olan denizyolu olduğu için onu en sona bıraktım.
O yüzden demiryoluyla başlayalım.
Şimdi demiryoluna baktığımızda buhar gücünün lokomotiflerde kullanılmasıyla başlamıştır.
İlk demiryolu İngiltere'de başladı.
Taşımacılık maliyeti düşüktür ve teknolojinin gelişmesiyle birlikte hızlı trenler özellikle yolcu taşımacılığında önem kazandı.
Kuzey Amerika'nın demiryolları, Avrupa'nın demiryolları, Asya demiryolları, Afrika Demiryolları gelişmiştir.
Ancak tabii Afrika'nın özellikle Fas, Tunus, Cezayir ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nin bulunmuş olduğu alanlarda gelişmiştir diyebiliriz.
Bir diğer yolumuz havayolu.
Hong Kong, Tokyo, Paris, İstanbul, Ankara, Los Angeles, Amsterdam ve Pekin de özellikle gelişmiştir.
Yine Türkiye'de de Türk Hava Yolları sesini duyuran firmalardandır.
Şimdi bunun dışında havayolu ile ilgili şunu ifade edebiliriz.
Ulaşımı en geç gelişen yoldur.
Hızlı gelişmiştir.
Maliyeti yüksektir.
Ancak en hızlı yol olduğunu biliyoruz zaten.
Şimdi karayolu zaten geçmişteki işlek karayollarından bahsettik.
Bir de bir de şuradaki özelliklerini ifade edelim.
Dünyanın en eski ulaşım yoludur.
ABD burada birinci sırada yer alır.
Batı Avrupa, Çin, Hindistan'da yoğun olduğu alanlar içerisinde yer almaktadır.
Şimdi o zaman şu kısımla devam edelim, deniz yoluyla.
Üç yolumuzu saydık.
En sonuncu yolumuz yani şuradan itibaren de artık deniz yolunun bulunmuş olduğu özellikleri sayacağız.
Şöyle yazalım şurası da artık deniz yoluna giriyor.
Şimdi deniz yolunda karşımıza daha çok gelen boğazlar ve kanallar, boğazlarımızın ve kanallarımızın özelliklerini ifade edeceğiz.
Özellikle bulunmuş oldukları yerleri göstereceğiz.
Çok önemli burası.
Şimdi boğazlar ve kanalları ifade etmeden önce boğaz kendiliğinden oluşan kanalın ise insanlar tarafından açıldığını bilmek zorundayız.
Bu önemli kanallar yani yapaydır.
O zaman birinci olan Bering Boğazı ile başlayalım.
Bering Boğazı, Asya ile Amerika kıtalarının birbirine en yakın olan yeridir ve deniz trafiğinin en az olduğu alanlardır.
Zaten yüksek enlem de yer aldığı için de soğuk bir bölgedir burası.
Bir diğeri Panama kanalımız.
Panama Kanalı ise Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanusu birbirine bağlayan kanalımızdır.
1914 yılında tamamlanmıştır.
Sıvıların dengesi kanunundan faydalanmıştır özellikle burada.
Ve Panama Kanalı'nın açılmasıyla Macellan Boğazı önemini yitirmiştir.
Şimdi Macellan Boğazı'nda baktığımızda ise Güney Amerika'nın en güneyinde Atlas Okyanusu Büyük Okyanusa bağlayan boğazımız ise Macellan boğazımızdır.
Bir diğer boğazımız ise Dover Boğazı.
Dover Boğazı da İngiltere ile Fransa'nın bulmuş olduğu alanda Manş Denizi'nin en dar olmuş olduğu kesimde karşımıza gelir.
Kiel kanalımız ise Baltık Denizi'nin Kuzey Deniz'ine bağladığı noktada yer almaktadır.
Korint kanalımız özellikle Ege Denizi'nin İyon Denizi'ne bağlar.
Burada da Korint kanalımız yer almaktadır.
Bir diğer özelliğimiz ise Süveyş Kanalı Süveyş kanalımız.
Yazıyı buraya yazdım ama bakın arkadaşlar şurada Süveyş Kanalı'nın bulunmuş olduğu kesim burası.
Süveyş Kanalı Akdeniz'in Babülmendep Boğazı ile Hint Okyanusu'na açılan kapısıdır.
Dünyada kapakları olmayan en uzun kanal niteliği taşımaktadır.
Kızıldeniz'in bulunmuş olduğu şu Akdeniz'le Kızıldeniz'in arasında kalan kesimde karşımıza gelir.
Bir diğeri şurada Cebelitarık Boğazı'nı saymadık, onu söyleyelim.
Akdeniz ile Atlas Okyanusu'nu birbirine bağlamaktadır burası da.
Bunun dışında Babülmendep Boğazımız var.
Onu ifade edelim.
Babülmendep boğazımız ise Kızıl Denizi Hint Okyanusu'na bağlayan su yolu olarak karşımıza çıkmaktadır, bu da yine oldukça önemli.
Şimdi bir diğeri Hürmüz Boğazı.
Hürmüz Boğazı ise özellikle Ortadoğu petrollerinin çıkış noktası olması bakımından çok önemli.
İran ve Umman arasında yer almaktadır ve Basra Körfezini Umman Denizi'nin bulunmuş olduğu alana bağlamaktadır diyoruz buraya da.
Bir diğeri Malakka Boğazı.
Malakka Boğazı ise Malezya ile Endonezya arasında bulunmaktadır.
Şimdi bu özellikle Boğazlar ve kanalların bulunmuş olduğu alanları saydık.
Denizyolu ticaretinin nerelerde daha yoğun olduklarını ifade edelim.
Şimdi bunlardan birincisi Kuzey Atlantik deniz yolu.
En işlek olan deniz yoludur bu yolumuz.
Batı Avrupa ile Kuzey Amerika'nın bulunmuş olduğu alanda karşımıza çıkar.
Bir diğeri Avrupa, Akdeniz ve Hint su yolu.
Bu ise Avrupa'nın batısından başlar.
Asya'nın güney ve doğusuna kadar uzanmaktadır.
Bir diğer yolumuz Ümit Burnu su yolu.
Bu yolumuz ise Avrupa'nın batısı, Afrika'nın güneyinden Hint Okyanusu'na kadar uzanmaktadır.
Pasifik aşırı yolumuz ise Amerika'nın batı kıyılarını Asya'nın doğusuna bağlayan kesimdir.
Avrupa Batı Amerika su yolumuz ise Batı Avrupa'dan Panama üzerinden Amerika'nın batısına kadar ulaşır.
Burada, bu yollar içerisinde Kuzey Atlantik deniz yolunu en fazla duyarsınız özelliği de en işlek yol olmasıdır.
Anadolu'daki Sardis şehrinden başlayıp Mezopotamya'ya kadar uzanmaktadır.
İpek Yolu ise Çin'den başlayıp Hazar Gölü'nün güneyinden Akdeniz limanına kadar ulaşır.
İpek, porselen gibi değerli malzemeler taşınır.
Baharat Yolunda Hindistan'dan başlar.
Bir kolu Akdeniz limanına, diğer kolu ise Kızıldeniz üzerinden Mısır'a kadar ulaşmaktadır.
Şimdi coğrafi keşiflere baktığımızda ise 15 ve 16'ncı yüzyılda yeni yerler bulma girişimidir.
İspanyollar ve Portekizliler tarafından başlatılmıştır ve coğrafya bilgisinin artması, yeni yerler, yeni ticari alanlar bulma isteği ve pusulanın geliştirilmesi, cesur gemiciler coğrafi keşifleri nedenleri arasında yer alır.
Şimdi coğrafi keşifleri yapan insanlara baktığımız zaman Bartolomeu Dias Ümit Burnu'nu, Vasco da Gama ve Hindistan'ı Kristof Kolomb Amerika'yı keşfetti ancak buranın yeni bir kıta olduğunu anlamadı.
Amerigo Vespucci buranın yeni bir kıta olduğunu duyurdu.
Macellan ise dünyanın yuvarlak olduğunu kanıtlayan kişidir.
Şimdi dünyayı birbirine bağlayan yollara bakacak olursak öncelikli olarak ulaşımın tanımını yaparak başlayalım burada.
Şimdi ulaşım insanların mal ve hizmetlerinin bir yerden başka bir yere taşınmasını ifade eder.
Şimdi hepinizin bildiği gibi zaten bu tanımı hepiniz biliyorsunuz.
Biz bu ulaşım yollarını ucuz olandan pahalıya doğru sıralayacak olursak en ucuzu deniz, sonra demir, kara ve havayolu olarak sıralanır.
Şimdi de en çok maddesi olan, en çok özelliği olan denizyolu olduğu için onu en sona bıraktım.
O yüzden demiryoluyla başlayalım.
Şimdi demiryoluna baktığımızda buhar gücünün lokomotiflerde kullanılmasıyla başlamıştır.
İlk demiryolu İngiltere'de başladı.
Taşımacılık maliyeti düşüktür ve teknolojinin gelişmesiyle birlikte hızlı trenler özellikle yolcu taşımacılığında önem kazandı.
Kuzey Amerika'nın demiryolları, Avrupa'nın demiryolları, Asya demiryolları, Afrika Demiryolları gelişmiştir.
Ancak tabii Afrika'nın özellikle Fas, Tunus, Cezayir ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nin bulunmuş olduğu alanlarda gelişmiştir diyebiliriz.
Bir diğer yolumuz havayolu.
Hong Kong, Tokyo, Paris, İstanbul, Ankara, Los Angeles, Amsterdam ve Pekin de özellikle gelişmiştir.
Yine Türkiye'de de Türk Hava Yolları sesini duyuran firmalardandır.
Şimdi bunun dışında havayolu ile ilgili şunu ifade edebiliriz.
Ulaşımı en geç gelişen yoldur.
Hızlı gelişmiştir.
Maliyeti yüksektir.
Ancak en hızlı yol olduğunu biliyoruz zaten.
Şimdi karayolu zaten geçmişteki işlek karayollarından bahsettik.
Bir de bir de şuradaki özelliklerini ifade edelim.
Dünyanın en eski ulaşım yoludur.
ABD burada birinci sırada yer alır.
Batı Avrupa, Çin, Hindistan'da yoğun olduğu alanlar içerisinde yer almaktadır.
Şimdi o zaman şu kısımla devam edelim, deniz yoluyla.
Üç yolumuzu saydık.
En sonuncu yolumuz yani şuradan itibaren de artık deniz yolunun bulunmuş olduğu özellikleri sayacağız.
Şöyle yazalım şurası da artık deniz yoluna giriyor.
Şimdi deniz yolunda karşımıza daha çok gelen boğazlar ve kanallar, boğazlarımızın ve kanallarımızın özelliklerini ifade edeceğiz.
Özellikle bulunmuş oldukları yerleri göstereceğiz.
Çok önemli burası.
Şimdi boğazlar ve kanalları ifade etmeden önce boğaz kendiliğinden oluşan kanalın ise insanlar tarafından açıldığını bilmek zorundayız.
Bu önemli kanallar yani yapaydır.
O zaman birinci olan Bering Boğazı ile başlayalım.
Bering Boğazı, Asya ile Amerika kıtalarının birbirine en yakın olan yeridir ve deniz trafiğinin en az olduğu alanlardır.
Zaten yüksek enlem de yer aldığı için de soğuk bir bölgedir burası.
Bir diğeri Panama kanalımız.
Panama Kanalı ise Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanusu birbirine bağlayan kanalımızdır.
1914 yılında tamamlanmıştır.
Sıvıların dengesi kanunundan faydalanmıştır özellikle burada.
Ve Panama Kanalı'nın açılmasıyla Macellan Boğazı önemini yitirmiştir.
Şimdi Macellan Boğazı'nda baktığımızda ise Güney Amerika'nın en güneyinde Atlas Okyanusu Büyük Okyanusa bağlayan boğazımız ise Macellan boğazımızdır.
Bir diğer boğazımız ise Dover Boğazı.
Dover Boğazı da İngiltere ile Fransa'nın bulmuş olduğu alanda Manş Denizi'nin en dar olmuş olduğu kesimde karşımıza gelir.
Kiel kanalımız ise Baltık Denizi'nin Kuzey Deniz'ine bağladığı noktada yer almaktadır.
Korint kanalımız özellikle Ege Denizi'nin İyon Denizi'ne bağlar.
Burada da Korint kanalımız yer almaktadır.
Bir diğer özelliğimiz ise Süveyş Kanalı Süveyş kanalımız.
Yazıyı buraya yazdım ama bakın arkadaşlar şurada Süveyş Kanalı'nın bulunmuş olduğu kesim burası.
Süveyş Kanalı Akdeniz'in Babülmendep Boğazı ile Hint Okyanusu'na açılan kapısıdır.
Dünyada kapakları olmayan en uzun kanal niteliği taşımaktadır.
Kızıldeniz'in bulunmuş olduğu şu Akdeniz'le Kızıldeniz'in arasında kalan kesimde karşımıza gelir.
Bir diğeri şurada Cebelitarık Boğazı'nı saymadık, onu söyleyelim.
Akdeniz ile Atlas Okyanusu'nu birbirine bağlamaktadır burası da.
Bunun dışında Babülmendep Boğazımız var.
Onu ifade edelim.
Babülmendep boğazımız ise Kızıl Denizi Hint Okyanusu'na bağlayan su yolu olarak karşımıza çıkmaktadır, bu da yine oldukça önemli.
Şimdi bir diğeri Hürmüz Boğazı.
Hürmüz Boğazı ise özellikle Ortadoğu petrollerinin çıkış noktası olması bakımından çok önemli.
İran ve Umman arasında yer almaktadır ve Basra Körfezini Umman Denizi'nin bulunmuş olduğu alana bağlamaktadır diyoruz buraya da.
Bir diğeri Malakka Boğazı.
Malakka Boğazı ise Malezya ile Endonezya arasında bulunmaktadır.
Şimdi bu özellikle Boğazlar ve kanalların bulunmuş olduğu alanları saydık.
Denizyolu ticaretinin nerelerde daha yoğun olduklarını ifade edelim.
Şimdi bunlardan birincisi Kuzey Atlantik deniz yolu.
En işlek olan deniz yoludur bu yolumuz.
Batı Avrupa ile Kuzey Amerika'nın bulunmuş olduğu alanda karşımıza çıkar.
Bir diğeri Avrupa, Akdeniz ve Hint su yolu.
Bu ise Avrupa'nın batısından başlar.
Asya'nın güney ve doğusuna kadar uzanmaktadır.
Bir diğer yolumuz Ümit Burnu su yolu.
Bu yolumuz ise Avrupa'nın batısı, Afrika'nın güneyinden Hint Okyanusu'na kadar uzanmaktadır.
Pasifik aşırı yolumuz ise Amerika'nın batı kıyılarını Asya'nın doğusuna bağlayan kesimdir.
Avrupa Batı Amerika su yolumuz ise Batı Avrupa'dan Panama üzerinden Amerika'nın batısına kadar ulaşır.
Burada, bu yollar içerisinde Kuzey Atlantik deniz yolunu en fazla duyarsınız özelliği de en işlek yol olmasıdır.
