Katılarda Genleşme ve Büzülme

Merhaba arkadaşlar.
Kunduz katılar da genleşme ve büyüme konusuyla birlikteyiz.
Maddelerin ısı alarak hacimlerinin artmasına Arkadaşlar Genleşme denir.
Hemen örneğimizde bakalım 20 santim uzunluğundaki bir bakır telin.
Sıcaklığı 30 santigrat derecedir.
Sıcaklığını artırdığımız zaman bakınız.
Boyunun da uzadığını, arttığını görüyoruz.
Maddelerin ısı vererek hacminin azalmasına ise bükülme denir.
Yirmi santim uzunluğunda bulunan 30 santigrat derecedeki bakır telin biz arkadaşlar tuttuğumuz zaman, yani sıcaklığı düştüğü zaman boyu 18 santime düşmüş.
Bu da arkadaşlar bu ezilmeye örnektir.
Günlük hayattan arkadaşlar, katılar da genleşme ve üzülmeye.
Örneklere bakalım.
Elektrik tellerinin bükülmesi ve sarkması arkadaşlar genleşme ve bu üzülmeye örnektir.
Sıcak havalarda tellerin sıcaklığı artacağından dolayı genç içecektir ve gençliği zaman boylarda uzayacak dır.
O yüzden sarkar.
Kışın ise soğuduğu zaman arkadaşlar bu teller gergin neşir.
Tren raylarının arasındaki boşluk bırakılması, açılmayan kavanoz kapaklarının sıcak suda bekletilmesi, cam ve kapakta bulunan metalin.
Genleşme bütünlüğü miktarları farklı olacağı için kapak gelişecektir ve ve kolayca açılacaktır.
Gözlük camlarının çerçeve takılması.
Arkadaşlar çerçeve satıldıktan sonra yerleşir ve gözlük takılır.
Tekrardan eski haline getirebilmek için soğutur ve üzülerek cam sıkışır.
Bu şekilde gözlere cam takılmış olur.
Gram zat halkası.
Arkadaşlar şu halkaya ısıttığı mız zaman arkadaşlar yani içecektir.
Yani hacmi artacaktır ve bu delikten geçmeyecektir.
Tekrar tutulduğu zaman ise arkadaşlar bu delikten rahatlıkla geçebilecekler.
Etiler'de de fırınlar da, saç kurutma makinalarında, buzdolabında metal çiftleri bulunur.
Arkadaşlar bu ne işe yarar?
Fön makinası çok fazla ısındığı zaman arkadaşlar metal çifti yerleşip elektrik devresini kapatabilir.
Yani elektriğin gelmesini engelleyebilir ve kendisini korumaya alır.
Sıkça Sorulan Sorular

 

Genleşme nedir?

 

Isı alan maddelerin hacimlerinde artma gerçekleşir. Bu olaya genleşme denir.


Büzülme nedir?

 

Maddelerin ısı vermeleri sonucu hacimlerinde azalma gerçekleşir. Bu olaya büzülme denir.


Genleşme ve büzülme arasındaki ilişki nedir?

 

Genleşme ve büzülme olayı birbirinin tersidir. Maddeler ısıtıldıklarında ne kadar genleşirse, ısıtılmadan önceki sıcaklığa döndüğünde o kadar büzülür.


Katılarda genleşmeye örnekler nelerdir?

 

  • Elektrik tellerinin yazın sıcaklığı arttığı için genleşir. Genleştiği için boylarında uzama olur ve sarkar.
  • Demiryolları yapılırken raylar arasında boşluk bırakılır. Bunun sebebi yazın genleşmeden dolayı rayların bozulmasını önlemektir.
  • Gözlük yapımında öncelikle çerçeve ısıtılır. Isınan çerçeve genleşir. Bu sayede cam kolaylıkla takılır.
  • Cam kavanozların sıkışan kapaklarını açmak için sıcak su dolu kapta ters şekilde bekletilir. Metal kapağın camdan daha fazla genleşmesi sonucu kapak açılır.

Katılarda büzülmeye örnekler nelerdir?

 

  • Kışın havanın soğumasıyla yazın genleşen elektrik telleri büzülür.
  • Çerçeveyi genleştirerek gözlük camı takıldıktan sonra eski haline dönmesi için soğutulur. Büzülme sayesinde çerçeveye cam takılmış olur.
Madde ve Değişim
Genleşme ve Büzülme 1 / 3
Katılarda Genleşme ve Büzülme
Katılarda Genleşme ve Büzülme