Arkadaşlar merhaba!
Bu dersimizde 9.
sınıf Dersimizin konusu fiziğin alt dalları, uygulama alanları ve diğer disiplinlerle ilişkisi olacak. Şimdi fiziğin alt dalları ve uygulama alanları diyerek dersimize başlayalım.
Geçen dersimizde fen bilimlerinin lise branşında fizik-kimya-biyoloji olarak alt dallara ayrıldığından bahsetmiştik. Tıpkı bunun gibi fizikte çalışma alanlarına göre kendi içerisinde alt dallara ayrılır.
Peki nedir bu alt dallar?
Katıhal fiziği, optik, atom fiziği, termodinamik, nükleer fizik yüksek enerji ve plazma fiziği, elektromanyetizma ve mekanik olarak sıralanabilir.
Şimdi bazı sorularda sadece bunların ismini bilmeniz bile çok önemli oluyor. Bu yüzden isimleri aklımızda tutmak için şöyle küçük bir şifre yapalım.
Şimdi ilk harflerini büyük olarak yazdım özellikle dikkat edelim birleştirdiğimizde çıkan şifremiz ''KAMYONET'' sırasıyla katıhal fiziği, atom fiziği, mekanik, yüksek enerji ve plazma fiziği, optik nükleer fizik, elektromanyetizma ve termodinamik olarak sıralanabilir.
Şimdi kısa kısa bunların özelliklerinden bahsedelim.
İlk başlığımız mekanik.
Mekanik cismin kuvvet, hareket ve denge durumlarıyla ilgilidir ve ilgilendiği duruma göre de kendi içerisinde üç alt başlığa ayrılır. Eğer bir cismin kuvvet etkisinde denge durumunda ise bununla ilgilenen alt başlığımız statik.
Neler var burada dedik?
Kuvvet ve denge durumu.
Eğer bir cisim kuvvet etkisinde hareket halinde ise bununla ilgilenen alt dalım dinamik.
Burada ne var dedik?
Kuvvet ve hareket.
Eğer cismin sadece hareketiyle ilgileniyorsa bu alanda çalışan alt dalımıza da kinematik diyoruz.
İşte cismin ivmesi, zamanı, hızı gibi özellikleriyle inceleyip ilgilenir. Peki günlük hayatta nerelerde mekanik karşımıza çıkıyor?
Mesela gezegenlerin hareketleri, köprü yol bina inşaatları, ses oluşumu, dalga hareketi, robot çalışmaları yani işin içinde kuvvet, hareket ve denge durumları varsa burada mekaniğin varlığından bahsedebiliriz.
Bu alanda çalışan mesleklere verilebilecek en güzel iki örnek inşaat ve makine mühendisliğidir.
Sıradaki başlığımızla devam edelim.
Elektromanyetizma.
Elektromanyetizma elektrik ve manyetizma konularıyla ilgilidir. Eğer cismin sadece elektrik yükleri bunların etkileşimi akım-gerilim gibi özellikleriyle ilgileniyorsa bu alana elektrik deriz.
Eğer ki mıknatıs manyetik alan bu alanların birbirine etkilerinden bahsediyorsak buna da manyetizma deriz.
Elektromanyetizma bu ikisinin birleşimi halindedir.
Günlük hayatta uygulamalarıyla nerelerde karşılaşırız?
Mesela lambanın yanması, cep telefonu, kablosuz ağ, elektrikli sistemler, görüntüleme sistemleri.
Peki buna verilebilecek bu alanda çalışabilen mesleklere verilebilecek örnekler neler?
Elektrik elektronik ve Biyomedikal mühendisliği en güzel iki örneğimiz.
Sıradaki başlığımız termodinamik.
Termodinamik ısı sıcaklık hal değişimi konularını inceler.
Şimdi ısı alışverişi yapan sistemleri termal dengeye ulaşana kadar geçirdiği tüm süreçle ilgilenir aslında.
Günlük hayatta uygulamalarıyla nerelerde karşılaşırız?
Isı yalıtım sistemleri, tüm ısıtma soğutma sistemleri, buzdolabı klima gibi aletlerin çalışmasında termodinamiğin uygulamalarından bahsedebiliriz.
Bu alanda çalışan mesleklere verilebilecek en güzel örnek iklimlendirme uzmanı uzmanlığıdır.
Sıradaki başlığımız atom fiziği.
Atom fiziği atom ve molekül etkileşimi atomun yapısı ve özelliklerini inceler.
Burada atomun yapısını bir bütün olarak ele alır. Çok detay ayrıntıya girmeden proton, elektron ve nötron bunların varlığından özelliklerinden bahseder.
Uygulamalarına verilebilecek en güzel örnek nanoteknoloji çalışmalarıdır.
Yani kendini temizleyen kumaşlar, ev aletleri gibi çalışmalar. Bu alanda çalışan mesleklere verilebilecek en güzel iki örneğimiz fizik ve atom mühendisi. Bir diğer başlığımız nükleer fizik.
Nükleer fizik atom çekirdeğinin yapısı, çekirdek etkileşimleri, fisyon füzyon tepkimeleri.
Yani aslında çekirdeğin çok daha detaylı özellikleri ile ilgili çalışmalar yapan dalımız.
Bir önceki başlığımız atom fiziğiydi.
Atom fiziği atomu daha bütün daha genel olarak özellikleriyle ele alıyor ama nükleer fizik çok daha detay çok daha ayrıntı.
Yani atomun çekirdeğini iyice içine giren çalışmalar yapıyor. Bu alanın uygulamalarına radyoaktif madde üretimi, nükleer santraller, radyasyon çalışmaları bilgisayarlı tomografi, pozitron emisyon tomografisi ve Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi Cern'in yaptığı çalışmalar örnek verilebilir.
Fizik ve nükleer enerji mühendisliği bu alanda çalışan iki mesleğimizdir.
Bir diğer başlığımız yüksek enerji ve plazma fiziği.
Yüksek enerji ve plazma fiziği atom altı parçacıklar, bu parçacıklar arası ilişkiler ve maddenin plazma halini inceler. Şimdi maddenin katı sıvı ve gaz halini biliyoruz. Plazma hali de maddenin çok yüksek enerjili iyonlaşmış gaz halidir.
Atom altı parçacıklarla yapılan deneyler oldukça yüksek enerjilerle yapıldığı için yüksek enerji fiziği olarak adlandırılır bu da.
Bu alanın uygulamalarına verilebilecek en güzel örnek Cern Avrupa nükleer Araştırma Merkezi'nin yaptığı çalışmalardır. Bu alanda çalışan mesleklere de örnek verecek olursak Fizik mühendisliği diyebiliriz.
Bir diğer başlığımız Optik.
Optik, ışık olayları ve ışığın madde ile etkileşimi alanında çalışır.
Işığın içinde olduğu tüm gölge, aydınlanma, yansıma, kırılma ve oluşum oluşumu gibi olayların tamamı optiğin konusunda yer alır.
Bu alanda çalışan mesleklere en güzel örneklerimiz optisyenlik ve göz doktoru.
Bir diğer başlığımızla devam edelim. Sıradaki ve son başlığımız katıhal fiziği.
Katıhal fiziği katı maddelerin genellikle kristal yapılı maddelerin elektriksel, optik, termal özellikleri ile ilgilenir.
Bu alanın uygulamalarına LCD ekranlar, yarı iletken maddeler, granit tencere gibi örnekler verebiliriz.
Bu alanda çalışan mesleklere verilebilecek en güzel örneğimizde mikro elektronik mühendisliğidir.
Evet son olarak fizik biliminin diğer disiplinlerle ilişkisinden bahsedeceğiz.
Şimdi fiziğin matematik, tıp, eczacılık, kimya, coğrafya, müzik spor, biyoloji, astronomi, biyokimya gibi birçok alanda etkileşimi vardır.
Mesela kimyada tepkime ısısının hesaplanmasında, biyolojide görme işitme sinir sistemlerinin açıklamasında, tıpta görüntüleme sistemlerinde, coğrafyada kara ve suların ısı sıcaklık durumlarının anlatılmasında, sporda kas hareketlerinin anlaşılması ve açıklanmasında, müzikte seslerin oluşumunun açıklanmasında fizik biliminde yararlanırız ve buna benzer daha birçok örnekten bahsedebiliriz.
Çünkü geçen dersimizde şöyle bir şey söylemiştik fizik bilimi mikro alemden makro aleme kadar birçok alanda karşımıza çıkmaktaydı.
Bu yüzden fizik hemen hemen bütün disiplinlerle sürekli olarak etkileşim halindedir.
Evet arkadaşlar bu konuda da anlatacaklarımız bu kadar. Bir sonraki dersimizde tekrar görüşmek üzere!
Bu dersimizde 9.
sınıf Dersimizin konusu fiziğin alt dalları, uygulama alanları ve diğer disiplinlerle ilişkisi olacak. Şimdi fiziğin alt dalları ve uygulama alanları diyerek dersimize başlayalım.
Geçen dersimizde fen bilimlerinin lise branşında fizik-kimya-biyoloji olarak alt dallara ayrıldığından bahsetmiştik. Tıpkı bunun gibi fizikte çalışma alanlarına göre kendi içerisinde alt dallara ayrılır.
Peki nedir bu alt dallar?
Katıhal fiziği, optik, atom fiziği, termodinamik, nükleer fizik yüksek enerji ve plazma fiziği, elektromanyetizma ve mekanik olarak sıralanabilir.
Şimdi bazı sorularda sadece bunların ismini bilmeniz bile çok önemli oluyor. Bu yüzden isimleri aklımızda tutmak için şöyle küçük bir şifre yapalım.
Şimdi ilk harflerini büyük olarak yazdım özellikle dikkat edelim birleştirdiğimizde çıkan şifremiz ''KAMYONET'' sırasıyla katıhal fiziği, atom fiziği, mekanik, yüksek enerji ve plazma fiziği, optik nükleer fizik, elektromanyetizma ve termodinamik olarak sıralanabilir.
Şimdi kısa kısa bunların özelliklerinden bahsedelim.
İlk başlığımız mekanik.
Mekanik cismin kuvvet, hareket ve denge durumlarıyla ilgilidir ve ilgilendiği duruma göre de kendi içerisinde üç alt başlığa ayrılır. Eğer bir cismin kuvvet etkisinde denge durumunda ise bununla ilgilenen alt başlığımız statik.
Neler var burada dedik?
Kuvvet ve denge durumu.
Eğer bir cisim kuvvet etkisinde hareket halinde ise bununla ilgilenen alt dalım dinamik.
Burada ne var dedik?
Kuvvet ve hareket.
Eğer cismin sadece hareketiyle ilgileniyorsa bu alanda çalışan alt dalımıza da kinematik diyoruz.
İşte cismin ivmesi, zamanı, hızı gibi özellikleriyle inceleyip ilgilenir. Peki günlük hayatta nerelerde mekanik karşımıza çıkıyor?
Mesela gezegenlerin hareketleri, köprü yol bina inşaatları, ses oluşumu, dalga hareketi, robot çalışmaları yani işin içinde kuvvet, hareket ve denge durumları varsa burada mekaniğin varlığından bahsedebiliriz.
Bu alanda çalışan mesleklere verilebilecek en güzel iki örnek inşaat ve makine mühendisliğidir.
Sıradaki başlığımızla devam edelim.
Elektromanyetizma.
Elektromanyetizma elektrik ve manyetizma konularıyla ilgilidir. Eğer cismin sadece elektrik yükleri bunların etkileşimi akım-gerilim gibi özellikleriyle ilgileniyorsa bu alana elektrik deriz.
Eğer ki mıknatıs manyetik alan bu alanların birbirine etkilerinden bahsediyorsak buna da manyetizma deriz.
Elektromanyetizma bu ikisinin birleşimi halindedir.
Günlük hayatta uygulamalarıyla nerelerde karşılaşırız?
Mesela lambanın yanması, cep telefonu, kablosuz ağ, elektrikli sistemler, görüntüleme sistemleri.
Peki buna verilebilecek bu alanda çalışabilen mesleklere verilebilecek örnekler neler?
Elektrik elektronik ve Biyomedikal mühendisliği en güzel iki örneğimiz.
Sıradaki başlığımız termodinamik.
Termodinamik ısı sıcaklık hal değişimi konularını inceler.
Şimdi ısı alışverişi yapan sistemleri termal dengeye ulaşana kadar geçirdiği tüm süreçle ilgilenir aslında.
Günlük hayatta uygulamalarıyla nerelerde karşılaşırız?
Isı yalıtım sistemleri, tüm ısıtma soğutma sistemleri, buzdolabı klima gibi aletlerin çalışmasında termodinamiğin uygulamalarından bahsedebiliriz.
Bu alanda çalışan mesleklere verilebilecek en güzel örnek iklimlendirme uzmanı uzmanlığıdır.
Sıradaki başlığımız atom fiziği.
Atom fiziği atom ve molekül etkileşimi atomun yapısı ve özelliklerini inceler.
Burada atomun yapısını bir bütün olarak ele alır. Çok detay ayrıntıya girmeden proton, elektron ve nötron bunların varlığından özelliklerinden bahseder.
Uygulamalarına verilebilecek en güzel örnek nanoteknoloji çalışmalarıdır.
Yani kendini temizleyen kumaşlar, ev aletleri gibi çalışmalar. Bu alanda çalışan mesleklere verilebilecek en güzel iki örneğimiz fizik ve atom mühendisi. Bir diğer başlığımız nükleer fizik.
Nükleer fizik atom çekirdeğinin yapısı, çekirdek etkileşimleri, fisyon füzyon tepkimeleri.
Yani aslında çekirdeğin çok daha detaylı özellikleri ile ilgili çalışmalar yapan dalımız.
Bir önceki başlığımız atom fiziğiydi.
Atom fiziği atomu daha bütün daha genel olarak özellikleriyle ele alıyor ama nükleer fizik çok daha detay çok daha ayrıntı.
Yani atomun çekirdeğini iyice içine giren çalışmalar yapıyor. Bu alanın uygulamalarına radyoaktif madde üretimi, nükleer santraller, radyasyon çalışmaları bilgisayarlı tomografi, pozitron emisyon tomografisi ve Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi Cern'in yaptığı çalışmalar örnek verilebilir.
Fizik ve nükleer enerji mühendisliği bu alanda çalışan iki mesleğimizdir.
Bir diğer başlığımız yüksek enerji ve plazma fiziği.
Yüksek enerji ve plazma fiziği atom altı parçacıklar, bu parçacıklar arası ilişkiler ve maddenin plazma halini inceler. Şimdi maddenin katı sıvı ve gaz halini biliyoruz. Plazma hali de maddenin çok yüksek enerjili iyonlaşmış gaz halidir.
Atom altı parçacıklarla yapılan deneyler oldukça yüksek enerjilerle yapıldığı için yüksek enerji fiziği olarak adlandırılır bu da.
Bu alanın uygulamalarına verilebilecek en güzel örnek Cern Avrupa nükleer Araştırma Merkezi'nin yaptığı çalışmalardır. Bu alanda çalışan mesleklere de örnek verecek olursak Fizik mühendisliği diyebiliriz.
Bir diğer başlığımız Optik.
Optik, ışık olayları ve ışığın madde ile etkileşimi alanında çalışır.
Işığın içinde olduğu tüm gölge, aydınlanma, yansıma, kırılma ve oluşum oluşumu gibi olayların tamamı optiğin konusunda yer alır.
Bu alanda çalışan mesleklere en güzel örneklerimiz optisyenlik ve göz doktoru.
Bir diğer başlığımızla devam edelim. Sıradaki ve son başlığımız katıhal fiziği.
Katıhal fiziği katı maddelerin genellikle kristal yapılı maddelerin elektriksel, optik, termal özellikleri ile ilgilenir.
Bu alanın uygulamalarına LCD ekranlar, yarı iletken maddeler, granit tencere gibi örnekler verebiliriz.
Bu alanda çalışan mesleklere verilebilecek en güzel örneğimizde mikro elektronik mühendisliğidir.
Evet son olarak fizik biliminin diğer disiplinlerle ilişkisinden bahsedeceğiz.
Şimdi fiziğin matematik, tıp, eczacılık, kimya, coğrafya, müzik spor, biyoloji, astronomi, biyokimya gibi birçok alanda etkileşimi vardır.
Mesela kimyada tepkime ısısının hesaplanmasında, biyolojide görme işitme sinir sistemlerinin açıklamasında, tıpta görüntüleme sistemlerinde, coğrafyada kara ve suların ısı sıcaklık durumlarının anlatılmasında, sporda kas hareketlerinin anlaşılması ve açıklanmasında, müzikte seslerin oluşumunun açıklanmasında fizik biliminde yararlanırız ve buna benzer daha birçok örnekten bahsedebiliriz.
Çünkü geçen dersimizde şöyle bir şey söylemiştik fizik bilimi mikro alemden makro aleme kadar birçok alanda karşımıza çıkmaktaydı.
Bu yüzden fizik hemen hemen bütün disiplinlerle sürekli olarak etkileşim halindedir.
Evet arkadaşlar bu konuda da anlatacaklarımız bu kadar. Bir sonraki dersimizde tekrar görüşmek üzere!
Sıkça Sorulan Sorular
Fiziğin alt dalları nelerdir?
Fizik, birçok alt daldan oluşan geniş bir bilim dalıdır. Önemli fizik alt dalları şunlardır:
- Mekanik: Cisimlerin hareketi ve etkileşimi hakkında bilgi içerir, Newton'un hareket yasaları ve Lagrange fonksiyonları gibi konseptleri inceler. Kendi içinde statik, dinamik ve kinematik olarak üçe ayrılır.
- Elektromanyetizma: Elektrik yükleri ve bunların birbiriyle etkileşimini, elektromanyetik kuvvetleri ve elektromanyetik dalgaları konu alır. Maxwell denklemleri ve elektromanyetik radyasyon gibi kavramları içerir.
- Optik: Işığın hareketi ve yayılması hakkında bilgi içerir; polarizasyon, girişim ve kırılma gibi kavramlar bu dalın araştırma odağıdır.
- Termodinamik: Isı, enerji ve entropinin dağılımı hakkında bilgi içerir. Sıcaklık, basınç, hal değişimi ve entropi gibi kavramlarla ilgilidir.
- Nükleer Fizik (Çekirdek Fiziği): Atom çekirdeğinin yapısı, çekirdek etkileşimleri, nükleer madde ve enerji hakkında bilgi içerir. Nükleer reaksiyonlar, nükleer füzyon ve fisyon gibi kavramları inceler.
- Katıhal Fiziği: Kristal yapıdaki katı maddelerin elektriksel, manyetik, optik ve termal özelliklerini inceler.
- Atom Fiziği: Atomun yapısı ve atomik boyutta gerçekleşen olayları inceler.
- Yüksek Enerji ve Plazma Fiziği: Atom altı parçacıklar ve bu parçacıklar arası ilişkileri inceler. Plazma fiziği de Güneş ve diğer yıldızların yapısı ile birlikte enerji kaynaklarını incelemektedir.
Fizik alt dalları, fiziğin farklı alanlarını ayrı ayrı inceleyen ve fiziğin geniş bir alanını kapsayan farklı konuları ele alır.
Fiziğin alt dalları için çalışma ve uygulama alanları nelerdir?
- Mekanik: gezegen hareketleri, yanardağ patlamaları, rüzgar oluşumu, uçağın uçması, basit makineler, dalga hareketi, ses oluşumu
- Elektromanyetizma: elektrik akımı, elektrik potansiyel farkı, yıldırım ve şimşek doğa olayları, Dünya’nın manyetik alanı, manyetik rezonans (MR) cihazları, parçacık hızlandırıcılar, elektrik motorları, elektrikli otomobiller
- Termodinamik: maddelerin sıcaklıkları, sıcaklık değişimi, ısı alışverişi
- Optik: gölge oluşumu, aydınlanma, yansıma, kırılma, renk ve görme olayı, teleskop, dürbün, fiber optik kablolar, mikroskop, büyüteç
- Katıhal Fiziği: nanoteknoloji, süper iletkenlik, kalem ucu, granit tencereler, akıllı kumaşlar, leke tutmayan duvarlar, şarjlı piller, güneş pilleri
- Atom Fiziği: nanoteknoloji, kuantum bilgisayarlar, yapay zeka, 3D yazıcılar
- Nükleer Fizik: radyasyon, röntgen ışını (X-ışınları), bilgisayarlı tomografi (BT), PET-CT(pozitron emisyon tomografisi-bilgisayar tomografisi)
- Yüksek Enerji ve Plazma Fiziği: uzay ve roket sanayisi, nükleer ve tıbbi atıkların arıtılması, güçlü LASER ışınlarının eldesi, uzay seyahatlerinin planlanması
Fiziğin alt dalları ile ilgili çalışmalar yapan mesleklere örnekler nelerdir?
- Mekanik: İnşaat ve makine mühendisliği
- Elektromanyetizma: Elektronik mühendisliği ve öğretmenliği, biyomedikal mühendisliği
- Termodinamik: İklimlendirme uzmanı
- Optik: Optisyenlik, göz doktorluğu
- Katıhal Fiziği: Mikroelektronik mühendisliği
- Atom Fiziği: Atom mühendisliği
- Nükleer Fizik: Nükleer fizik mühendisliği
- Yüksek Enerji ve Plazma Fiziği: Fizik mühendisliği