Fiziğin Uygulama Alanları

Arkadaşlar merhaba!
Bu dersimizde 9.
sınıf  Dersimizin konusu fiziğin alt dalları, uygulama  alanları ve diğer disiplinlerle ilişkisi olacak.   Şimdi fiziğin alt dalları ve uygulama alanları  diyerek dersimize başlayalım.
Geçen dersimizde fen   bilimlerinin lise branşında fizik-kimya-biyoloji  olarak alt dallara ayrıldığından bahsetmiştik.   Tıpkı bunun gibi fizikte çalışma alanlarına  göre kendi içerisinde alt dallara ayrılır.
Peki   nedir bu alt dallar?
Katıhal fiziği, optik, atom  fiziği, termodinamik, nükleer fizik yüksek enerji   ve plazma fiziği, elektromanyetizma ve mekanik  olarak sıralanabilir.
Şimdi bazı sorularda sadece   bunların ismini bilmeniz bile çok önemli oluyor.  Bu yüzden isimleri aklımızda tutmak için şöyle   küçük bir şifre yapalım.
Şimdi ilk harflerini  büyük olarak yazdım özellikle dikkat edelim   birleştirdiğimizde çıkan şifremiz ''KAMYONET''  sırasıyla katıhal fiziği, atom fiziği, mekanik,   yüksek enerji ve plazma fiziği, optik nükleer  fizik, elektromanyetizma ve termodinamik olarak   sıralanabilir.
Şimdi kısa kısa bunların  özelliklerinden bahsedelim.
İlk başlığımız   mekanik.
Mekanik cismin kuvvet, hareket ve denge  durumlarıyla ilgilidir ve ilgilendiği duruma   göre de kendi içerisinde üç alt başlığa ayrılır.  Eğer bir cismin kuvvet etkisinde denge durumunda   ise bununla ilgilenen alt başlığımız statik.
Neler  var burada dedik?
Kuvvet ve denge durumu.
Eğer bir   cisim kuvvet etkisinde hareket halinde ise bununla  ilgilenen alt dalım dinamik.
Burada ne var dedik?
   Kuvvet ve hareket.
Eğer cismin sadece hareketiyle  ilgileniyorsa bu alanda çalışan alt dalımıza da   kinematik diyoruz.
İşte cismin ivmesi, zamanı,  hızı gibi özellikleriyle inceleyip ilgilenir.   Peki günlük hayatta nerelerde mekanik karşımıza  çıkıyor?
Mesela gezegenlerin hareketleri, köprü   yol bina inşaatları, ses oluşumu, dalga hareketi,  robot çalışmaları yani işin içinde kuvvet,   hareket ve denge durumları varsa burada mekaniğin  varlığından bahsedebiliriz.
Bu alanda çalışan   mesleklere verilebilecek en güzel iki örnek inşaat  ve makine mühendisliğidir.
Sıradaki başlığımızla   devam edelim.
Elektromanyetizma.
Elektromanyetizma  elektrik ve manyetizma konularıyla ilgilidir.   Eğer cismin sadece elektrik yükleri bunların  etkileşimi akım-gerilim gibi özellikleriyle   ilgileniyorsa bu alana elektrik deriz.
Eğer ki  mıknatıs manyetik alan bu alanların birbirine   etkilerinden bahsediyorsak buna da manyetizma  deriz.
Elektromanyetizma bu ikisinin birleşimi   halindedir.
Günlük hayatta uygulamalarıyla  nerelerde karşılaşırız?
Mesela lambanın yanması,   cep telefonu, kablosuz ağ, elektrikli sistemler,  görüntüleme sistemleri.
Peki buna verilebilecek   bu alanda çalışabilen mesleklere verilebilecek  örnekler neler?
Elektrik elektronik ve Biyomedikal   mühendisliği en güzel iki örneğimiz.
Sıradaki  başlığımız termodinamik.
Termodinamik ısı   sıcaklık hal değişimi konularını inceler.
Şimdi  ısı alışverişi yapan sistemleri termal dengeye   ulaşana kadar geçirdiği tüm süreçle ilgilenir  aslında.
Günlük hayatta uygulamalarıyla nerelerde   karşılaşırız?
Isı yalıtım sistemleri, tüm ısıtma  soğutma sistemleri, buzdolabı klima gibi aletlerin   çalışmasında termodinamiğin uygulamalarından  bahsedebiliriz.
Bu alanda çalışan mesleklere   verilebilecek en güzel örnek iklimlendirme  uzmanı uzmanlığıdır.
Sıradaki başlığımız atom   fiziği.
Atom fiziği atom ve molekül etkileşimi  atomun yapısı ve özelliklerini inceler.
Burada   atomun yapısını bir bütün olarak ele alır.  Çok detay ayrıntıya girmeden proton, elektron   ve nötron bunların varlığından özelliklerinden  bahseder.
Uygulamalarına verilebilecek en güzel   örnek nanoteknoloji çalışmalarıdır.
Yani kendini  temizleyen kumaşlar, ev aletleri gibi çalışmalar.   Bu alanda çalışan mesleklere verilebilecek en  güzel iki örneğimiz fizik ve atom mühendisi.   Bir diğer başlığımız nükleer fizik.
Nükleer fizik  atom çekirdeğinin yapısı, çekirdek etkileşimleri,   fisyon füzyon tepkimeleri.
Yani aslında çekirdeğin  çok daha detaylı özellikleri ile ilgili çalışmalar   yapan dalımız.
Bir önceki başlığımız atom  fiziğiydi.
Atom fiziği atomu daha bütün daha   genel olarak özellikleriyle ele alıyor ama nükleer  fizik çok daha detay çok daha ayrıntı.
Yani atomun   çekirdeğini iyice içine giren çalışmalar yapıyor.  Bu alanın uygulamalarına radyoaktif madde üretimi,   nükleer santraller, radyasyon çalışmaları  bilgisayarlı tomografi, pozitron emisyon   tomografisi ve Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi Cern'in yaptığı çalışmalar örnek verilebilir.
Fizik   ve nükleer enerji mühendisliği bu alanda çalışan  iki mesleğimizdir.
Bir diğer başlığımız yüksek   enerji ve plazma fiziği.
Yüksek enerji ve plazma  fiziği atom altı parçacıklar, bu parçacıklar   arası ilişkiler ve maddenin plazma halini inceler.  Şimdi maddenin katı sıvı ve gaz halini biliyoruz.   Plazma hali de maddenin çok yüksek enerjili  iyonlaşmış gaz halidir.
Atom altı parçacıklarla   yapılan deneyler oldukça yüksek enerjilerle  yapıldığı için yüksek enerji fiziği olarak   adlandırılır bu da.
Bu alanın uygulamalarına  verilebilecek en güzel örnek Cern Avrupa nükleer   Araştırma Merkezi'nin yaptığı çalışmalardır.  Bu alanda çalışan mesleklere de örnek verecek   olursak Fizik mühendisliği diyebiliriz.
Bir diğer  başlığımız Optik.
Optik, ışık olayları ve ışığın   madde ile etkileşimi alanında çalışır.
Işığın  içinde olduğu tüm gölge, aydınlanma, yansıma,   kırılma ve oluşum oluşumu gibi olayların tamamı  optiğin konusunda yer alır.
Bu alanda çalışan   mesleklere en güzel örneklerimiz optisyenlik ve  göz doktoru.
Bir diğer başlığımızla devam edelim.   Sıradaki ve son başlığımız katıhal fiziği.
Katıhal  fiziği katı maddelerin genellikle kristal yapılı   maddelerin elektriksel, optik, termal özellikleri  ile ilgilenir.
Bu alanın uygulamalarına LCD   ekranlar, yarı iletken maddeler, granit tencere  gibi örnekler verebiliriz.
Bu alanda çalışan   mesleklere verilebilecek en güzel örneğimizde  mikro elektronik mühendisliğidir.
Evet son olarak   fizik biliminin diğer disiplinlerle ilişkisinden  bahsedeceğiz.
Şimdi fiziğin matematik, tıp,   eczacılık, kimya, coğrafya, müzik spor, biyoloji,  astronomi, biyokimya gibi birçok alanda etkileşimi   vardır.
Mesela kimyada tepkime ısısının  hesaplanmasında, biyolojide görme işitme sinir   sistemlerinin açıklamasında, tıpta görüntüleme  sistemlerinde, coğrafyada kara ve suların ısı   sıcaklık durumlarının anlatılmasında, sporda kas  hareketlerinin anlaşılması ve açıklanmasında,   müzikte seslerin oluşumunun açıklanmasında  fizik biliminde yararlanırız ve buna benzer   daha birçok örnekten bahsedebiliriz.
Çünkü  geçen dersimizde şöyle bir şey söylemiştik   fizik bilimi mikro alemden makro aleme kadar  birçok alanda karşımıza çıkmaktaydı.
Bu yüzden   fizik hemen hemen bütün disiplinlerle  sürekli olarak etkileşim halindedir.
Evet   arkadaşlar bu konuda da anlatacaklarımız bu kadar.  Bir sonraki dersimizde tekrar görüşmek üzere!
Sıkça Sorulan Sorular

 

Fiziğin alt dalları nelerdir?

 

Fizik, birçok alt daldan oluşan geniş bir bilim dalıdır. Önemli fizik alt dalları şunlardır:

 

  1. Mekanik: Cisimlerin hareketi ve etkileşimi hakkında bilgi içerir, Newton'un hareket yasaları ve Lagrange fonksiyonları gibi konseptleri inceler. Kendi içinde statik, dinamik ve kinematik olarak üçe ayrılır.
  2. Elektromanyetizma: Elektrik yükleri ve bunların birbiriyle etkileşimini, elektromanyetik kuvvetleri ve elektromanyetik dalgaları konu alır. Maxwell denklemleri ve elektromanyetik radyasyon gibi kavramları içerir.
  3. Optik: Işığın hareketi ve yayılması hakkında bilgi içerir; polarizasyon, girişim ve kırılma gibi kavramlar bu dalın araştırma odağıdır.
  4. Termodinamik: Isı, enerji ve entropinin dağılımı hakkında bilgi içerir. Sıcaklık, basınç, hal değişimi ve entropi gibi kavramlarla ilgilidir.
  5. Nükleer Fizik (Çekirdek Fiziği): Atom çekirdeğinin yapısı, çekirdek etkileşimleri, nükleer madde ve enerji hakkında bilgi içerir. Nükleer reaksiyonlar, nükleer füzyon ve fisyon gibi kavramları inceler.
  6. Katıhal Fiziği: Kristal yapıdaki katı maddelerin elektriksel, manyetik, optik ve termal özelliklerini inceler.
  7. Atom Fiziği: Atomun yapısı ve atomik boyutta gerçekleşen olayları inceler.
  8. Yüksek Enerji ve Plazma Fiziği: Atom altı parçacıklar ve bu parçacıklar arası ilişkileri inceler. Plazma fiziği de Güneş ve diğer yıldızların yapısı ile birlikte enerji kaynaklarını incelemektedir.

Fizik alt dalları, fiziğin farklı alanlarını ayrı ayrı inceleyen ve fiziğin geniş bir alanını kapsayan farklı konuları ele alır.


Fiziğin alt dalları için çalışma ve uygulama alanları nelerdir?

 

  1. Mekanik: gezegen hareketleri, yanardağ patlamaları, rüzgar oluşumu, uçağın uçması, basit makineler, dalga hareketi, ses oluşumu
  2. Elektromanyetizma: elektrik akımı, elektrik potansiyel farkı, yıldırım ve şimşek doğa olayları, Dünya’nın manyetik alanı, manyetik rezonans (MR) cihazları, parçacık hızlandırıcılar, elektrik motorları, elektrikli otomobiller
  3. Termodinamik: maddelerin sıcaklıkları, sıcaklık değişimi, ısı alışverişi
  4. Optik: gölge oluşumu, aydınlanma, yansıma, kırılma, renk ve görme olayı, teleskop, dürbün, fiber optik kablolar, mikroskop, büyüteç
  5. Katıhal Fiziği: nanoteknoloji, süper iletkenlik, kalem ucu, granit tencereler, akıllı kumaşlar, leke tutmayan duvarlar, şarjlı piller, güneş pilleri
  6. Atom Fiziği: nanoteknoloji, kuantum bilgisayarlar, yapay zeka, 3D yazıcılar
  7. Nükleer Fizik: radyasyon, röntgen ışını (X-ışınları), bilgisayarlı tomografi (BT), PET-CT(pozitron emisyon tomografisi-bilgisayar tomografisi)
  8. Yüksek Enerji ve Plazma Fiziği: uzay ve roket sanayisi, nükleer ve tıbbi atıkların arıtılması, güçlü LASER ışınlarının eldesi, uzay seyahatlerinin planlanması

Fiziğin alt dalları ile ilgili çalışmalar yapan mesleklere örnekler nelerdir?

 

  1. Mekanik: İnşaat ve makine mühendisliği
  2. Elektromanyetizma: Elektronik mühendisliği ve öğretmenliği, biyomedikal mühendisliği
  3. Termodinamik: İklimlendirme uzmanı
  4. Optik: Optisyenlik, göz doktorluğu
  5. Katıhal Fiziği: Mikroelektronik mühendisliği
  6. Atom Fiziği: Atom mühendisliği
  7. Nükleer Fizik: Nükleer fizik mühendisliği
  8. Yüksek Enerji ve Plazma Fiziği: Fizik mühendisliği
Fizik Bilimine Giriş
Fizik Biliminin Önemi 2 / 4
Fiziğin Uygulama Alanları
Fiziğin Uygulama Alanları