Merhaba arkadaşlar.
Bu dersimizde periyodik sistemde blokları inceleyeceğiz.
s, p, d, f bloklarına geçmeden önce ufak hatırlatma yapmak istiyorum.
Periyodik cetvelde A grup elementlerine baş grup elementleri, B grup elementlerine de yan grup elementi diyorduk.
Bunları daha önce söylemiştik.
B grupları için ayrıyeten geçiş elementi ya da geçiş metali ifadesini kullanıyoruz.
Bir de bunların içinden çıkan için iç geçiş elementi ifadesini kullanıyoruz. Hemen buradayken geçiş elementi ve iç geçiş elementlerinin bir periyodunda kaçar tane element var ona da bakalım.
Az sonra lazım olacak.
Geçiş elementlerinin bir periyodunda 8 tane B var.
Demek ki 8 element ama 2 tane daha sütunumuz var.
Yani burada 10 element var arkadaşlar.
Şimdi geçiyorum lantanit veya aktinit.
Ben sütunları sayıyorum. bir periyotta 14 tane element var.
Şimdi nerede lazım olacak ?
Geçiyorum 8A'ya.
Daha doğrusu bir periyottaki element sayısını belirlemek istiyorum. Aslında 8A'dan da çıkartıyoruz.
Ezberlemenizi isteyeceğim bunları.
2, 10, 18, 36, 54, 86 ve118. Şimdi arkadaşlar buradan nasıl çıkartabilirim ?
Birinci periyotta 2 element var.
İkinci periyotta bakın neon 10.
element proton sayısı 10. Atomlar zaten bir bir sıralanıyordu hatırlarsanız. var.
Bakıyorum 8 tane A grubu var doğru.
Argona geçiyorum.
18.
Yine 8 tane element var gördüğünüz gibi.
Baktığımız zaman yine 8 tane A grubu görüyorum.
Şimdi devam ediyorum.
18'den 36'ya çıkmış.
Demek ki burada 18 tane element var.
Nasıl olmuş ?
18 tane element olması için bakın 8 tane A var.
Demek ki artık burada 10 tane element B'den geldi.
18 oldu.
36'dan 54.
Nasıl artmış ?
Yine aynı devam ediyorum.
54'ten 86'ya.
Yani burada 32 element.
Peki bu 32 element nereden geldi ?
Şimdi altıncı periyottayız.
Altıncı periyotta lantanitler başlıyordu.
Buradan buraya kadar artı 14 yaparsam 32 elemente ulaşmış olurum.
Aynı şeyi yedinci periyot için de geçerli.
Burada da bir periyotta 32 element olduğunu görürüz. Şimdi geçelim s, p, d, f bloklarına.
Elektron dizilimi s ile biten bloklara biz s bloğu diyoruz arkadaşlar.
Elektron dizilimi d ile bitenlere d bloğu, elektron dizilimi p ile bitenlere p bloğu diyoruz.
Elektron dizilimi genel olarak f ile bitenlere de f bloğu elementleri diyoruz. Bu sırada yine şurada vurgulayalım.
Helyum'un elektron dizilimi 1s2 ile bittiği için o da s blok elementidir.
Yani p'de yazılsa bile s bloğu olur. Buna da dikkat edelim.
Şimdi s blok elementlerinin özelliklerine bakıyoruz bu dersimizde.
s blok elementleri hangi gruplar diye düşünürsem 1A, dikkat.
Elektron dizilimlerine bakarak başlayalım arkadaşlar.
1A'nın elektron dizilimi 1 yazmayalım. Çünkü genel olarak yazacağım.
1A için s1.
2A'nın s2.
Değerlik orbitali s.
Değerlik elektronu 1A'nın şekilde s, değerlik elektronu da gördüğünüz gibi 2'dir.
Hatırlarsanız 8A'da değerlik elektronu grup numarasına eşitti ama 8A'da olmasına rağmen değerlik elektron sayısı 2 olan bir atom var. Helyum.
Ona lütfen dikkat !
Evet şimdi geçelim. Boşlukları doldurarak bildiklerimizi bir toparlayalım.
Tüm üyeleri metal olan A grubu hangisidir ?
Arkadaşlar tüm üyeleri metal olan A grubu 1A grubu değildir.
Çünkü 1A'da hidrojen var ametal.
2A grubudur.
Hidrojen ametaldir. Bileşiklerinde aldıkları yüklere bakacağız şimdi. Hidrojen ametal olduğu için +1 de alabilir -1 de alabilir.
1A bileşiklerinde +1 değerlik alır.
2A grubu bileşiklerinde +2 alır.
Helyum ise değerlik almaz.
Çünkü bileşik yapmak istemez.
Şimdi devam ediyorum.
Tüm üyelerinde küresel simetri özelliği gözlenir.
Hidrojen hangi bağları yapar ?
İyonik bağ yapabilir veya kovalent bağ yapabilir. Metallere geldiğim zaman, metaller sadece iyonik bağ yaparlar.
Devam ediyorum.
Gruplarda bulunan metaller hangi sınıfa girer ?
Arkadaşlar biz bunlara hafif metal diyoruz.
Ağır metalleri daha çok duymuşsunuzdur.
Hafif metal ifadesi belki çok gelmemiştir ama buradaki olay şu: aynı periyottaki metaller içerisinde hacmi en büyük olan gruplar 1A ve 2A.
Daha doğrusu 1A.
Hacmi büyük olduğu için özkütleleri küçük oluyor.
O yüzden de hafif metaller sınıfına girmiş oluyorlar.
1A grup metalleri, periyotlarındaki en aktif metallerdir. Gruptaki metaller parlaktır.
Isı ve elektriği iyi iletirler.
Metallerin özelliklerini gösteriyorlar. Şimdi en son çaplara, metalik aktiflik ve oksitlerin bazlığına bakalım.
Şimdi sevgili arkadaşlarım çapın arttığı kısmı aldım.
Aşağı doğru ve 1A'ya doğru.
Çap arttığı zaman metalin elektron vermesi kolaylaşıyordu.
Metalik aktiflik artar.
Bu artarsa oksitlerin bazlığı artar, hidroksitlerin bazlığı da aynı şekilde artar diyoruz.
Gördüğünüz gibi ekstradan yeni bir şey anlatmadık aslında.
Şimdiye kadar anlattığımız şeyleri toparladık.
Umarım faydalı bir ders olmuştur.
Diğer dersimizde görüşmek üzere arkadaşlar.
Hoşça kalın.
Bu dersimizde periyodik sistemde blokları inceleyeceğiz.
s, p, d, f bloklarına geçmeden önce ufak hatırlatma yapmak istiyorum.
Periyodik cetvelde A grup elementlerine baş grup elementleri, B grup elementlerine de yan grup elementi diyorduk.
Bunları daha önce söylemiştik.
B grupları için ayrıyeten geçiş elementi ya da geçiş metali ifadesini kullanıyoruz.
Bir de bunların içinden çıkan için iç geçiş elementi ifadesini kullanıyoruz. Hemen buradayken geçiş elementi ve iç geçiş elementlerinin bir periyodunda kaçar tane element var ona da bakalım.
Az sonra lazım olacak.
Geçiş elementlerinin bir periyodunda 8 tane B var.
Demek ki 8 element ama 2 tane daha sütunumuz var.
Yani burada 10 element var arkadaşlar.
Şimdi geçiyorum lantanit veya aktinit.
Ben sütunları sayıyorum. bir periyotta 14 tane element var.
Şimdi nerede lazım olacak ?
Geçiyorum 8A'ya.
Daha doğrusu bir periyottaki element sayısını belirlemek istiyorum. Aslında 8A'dan da çıkartıyoruz.
Ezberlemenizi isteyeceğim bunları.
2, 10, 18, 36, 54, 86 ve118. Şimdi arkadaşlar buradan nasıl çıkartabilirim ?
Birinci periyotta 2 element var.
İkinci periyotta bakın neon 10.
element proton sayısı 10. Atomlar zaten bir bir sıralanıyordu hatırlarsanız. var.
Bakıyorum 8 tane A grubu var doğru.
Argona geçiyorum.
18.
Yine 8 tane element var gördüğünüz gibi.
Baktığımız zaman yine 8 tane A grubu görüyorum.
Şimdi devam ediyorum.
18'den 36'ya çıkmış.
Demek ki burada 18 tane element var.
Nasıl olmuş ?
18 tane element olması için bakın 8 tane A var.
Demek ki artık burada 10 tane element B'den geldi.
18 oldu.
36'dan 54.
Nasıl artmış ?
Yine aynı devam ediyorum.
54'ten 86'ya.
Yani burada 32 element.
Peki bu 32 element nereden geldi ?
Şimdi altıncı periyottayız.
Altıncı periyotta lantanitler başlıyordu.
Buradan buraya kadar artı 14 yaparsam 32 elemente ulaşmış olurum.
Aynı şeyi yedinci periyot için de geçerli.
Burada da bir periyotta 32 element olduğunu görürüz. Şimdi geçelim s, p, d, f bloklarına.
Elektron dizilimi s ile biten bloklara biz s bloğu diyoruz arkadaşlar.
Elektron dizilimi d ile bitenlere d bloğu, elektron dizilimi p ile bitenlere p bloğu diyoruz.
Elektron dizilimi genel olarak f ile bitenlere de f bloğu elementleri diyoruz. Bu sırada yine şurada vurgulayalım.
Helyum'un elektron dizilimi 1s2 ile bittiği için o da s blok elementidir.
Yani p'de yazılsa bile s bloğu olur. Buna da dikkat edelim.
Şimdi s blok elementlerinin özelliklerine bakıyoruz bu dersimizde.
s blok elementleri hangi gruplar diye düşünürsem 1A, dikkat.
Elektron dizilimlerine bakarak başlayalım arkadaşlar.
1A'nın elektron dizilimi 1 yazmayalım. Çünkü genel olarak yazacağım.
1A için s1.
2A'nın s2.
Değerlik orbitali s.
Değerlik elektronu 1A'nın şekilde s, değerlik elektronu da gördüğünüz gibi 2'dir.
Hatırlarsanız 8A'da değerlik elektronu grup numarasına eşitti ama 8A'da olmasına rağmen değerlik elektron sayısı 2 olan bir atom var. Helyum.
Ona lütfen dikkat !
Evet şimdi geçelim. Boşlukları doldurarak bildiklerimizi bir toparlayalım.
Tüm üyeleri metal olan A grubu hangisidir ?
Arkadaşlar tüm üyeleri metal olan A grubu 1A grubu değildir.
Çünkü 1A'da hidrojen var ametal.
2A grubudur.
Hidrojen ametaldir. Bileşiklerinde aldıkları yüklere bakacağız şimdi. Hidrojen ametal olduğu için +1 de alabilir -1 de alabilir.
1A bileşiklerinde +1 değerlik alır.
2A grubu bileşiklerinde +2 alır.
Helyum ise değerlik almaz.
Çünkü bileşik yapmak istemez.
Şimdi devam ediyorum.
Tüm üyelerinde küresel simetri özelliği gözlenir.
Hidrojen hangi bağları yapar ?
İyonik bağ yapabilir veya kovalent bağ yapabilir. Metallere geldiğim zaman, metaller sadece iyonik bağ yaparlar.
Devam ediyorum.
Gruplarda bulunan metaller hangi sınıfa girer ?
Arkadaşlar biz bunlara hafif metal diyoruz.
Ağır metalleri daha çok duymuşsunuzdur.
Hafif metal ifadesi belki çok gelmemiştir ama buradaki olay şu: aynı periyottaki metaller içerisinde hacmi en büyük olan gruplar 1A ve 2A.
Daha doğrusu 1A.
Hacmi büyük olduğu için özkütleleri küçük oluyor.
O yüzden de hafif metaller sınıfına girmiş oluyorlar.
1A grup metalleri, periyotlarındaki en aktif metallerdir. Gruptaki metaller parlaktır.
Isı ve elektriği iyi iletirler.
Metallerin özelliklerini gösteriyorlar. Şimdi en son çaplara, metalik aktiflik ve oksitlerin bazlığına bakalım.
Şimdi sevgili arkadaşlarım çapın arttığı kısmı aldım.
Aşağı doğru ve 1A'ya doğru.
Çap arttığı zaman metalin elektron vermesi kolaylaşıyordu.
Metalik aktiflik artar.
Bu artarsa oksitlerin bazlığı artar, hidroksitlerin bazlığı da aynı şekilde artar diyoruz.
Gördüğünüz gibi ekstradan yeni bir şey anlatmadık aslında.
Şimdiye kadar anlattığımız şeyleri toparladık.
Umarım faydalı bir ders olmuştur.
Diğer dersimizde görüşmek üzere arkadaşlar.
Hoşça kalın.
