Evet arkadaşlar bu videomuzda anlatım tekniklerinden bahsedeceğiz.
Bakın anlatım teknikleri ne demek?
Yani anlatım ne demek?
Bir duyguyu, bir düşünceyi, bir konuyu söz veya yazıyla bildirmeye.
Arkadaşlar biz ne diyoruz?
Anlatım diyoruz.
Duygu, düşünce, bilgi, gözlem ve hayaller başkalarıyla paylaşılarak istendiğinde sözlü ya da yazılı anlatıma baş vuruluyor.
Şimdi anlatıcı, anlatımda vereceği mesajın türüne ya da okurlar da uyandırmak istediği etkinin niteliğine göre bir yöntem belirliyor.
Bu yöntem bilgi verirken farklıdır.
Bir konu hakkında tartışırken farklıdır.
Bir olayı anlatırken ya da bir manzarayı gözler önüne sererken yine farklıdır.
Yazarın yazısını oluştururken yazıda vereceği mesajın türüne ve okuyucuda uyandırmak istediği etkinin niteliğine göre belirlediği yöntemlere arkadaşlar biz ne diyoruz?
Anlatım teknikleri diyoruz.
Şimdi anlatım teknikleri temelde işte açıklayıcı, tartışmacı, belirleyici, öyküyle ikici anlatım olmak üzere dörde ayrılıyor.
Arkadaşlar biz önceliklerine elden bahsedeceğiz.
Açıklayıcı anlatımdan bahsedeceğiz.
Açıklayıcı anlatım arkadaşlar bir konu hakkında bilgi vermek için yararlanılan anlatım türüdür.
Bunu asla unutmuyoruz.
Bir konu hakkında ben bilgi vereceğim.
Bak bir şeyi tanımlamaya.
Amaç bilgi vermek olduğundan bu anlatımda neden, niçin, nasıl, ne zaman gibi soruları açıklık getiriliyor.
Bak bu nedir sorusu yok.
Neden, niçin, nasıl ve ne zaman?
Açıklayıcı anlatımda yazarın hedefi okuru herhangi bir konuda aydınlatmak olduğundan amaç arkadaşlar genellikle nesnel bir tutum sergileniyor.
Yani kişiden kişiye göre değişmeyen cümleler kullanıyorlar.
Duygu ve düşünceler yalın bir anlatımla veriliyor arkadaşlar. Çünkü zaten sen bana bilgi vermek istiyorsan, benim anlamadığım kelimeler kullandığında bir paragrafta sen bana bilgi vermiş olmuyorsun.
Ya da açık olmadığında bir paragrafta her okuyan aynı şeyi anlamadı.
Oysa sen bana bilgi vermiş olmuyorsun.
Açıklayıcı anlatımda arkadaşlar genellikle işte makale, deneme, sohbet, fıkra, eleştiri gibi yazılarda başvuruluyor.
Yine yazar düşüncelerini anlaşılır hale getirmek, kanıtlamak için tanımlama, örnekleme, karşılaştırma, tanık gösterme gibi düşünceyi geliştirme yöntemlerinden yararlanabiliyor arkadaşlar.
Öğrenciler tanımlama ve açıklamayı çok karıştırıyor.
Eğer soruda anlatım tekniği diyorsa arkadaşlar açıklayıcı, belirleyici, tartışmacı ve öyküleri anlatıma bakacaksın.
Hangi düşünceye geliştirme yönteminden yararlanılmıştır derse ve sen gidip de açıklayıcı anlatımı işaret dersen yanlış yaparsın.
Çünkü açıklayıcı anlatım bir düşünceyi geliştirme yöntemi değil.
O yüzden soruda ne sorduğunu çok dikkat edin.
Şimdi örnek sorumuz üzerinden bakalım arkadaşlar bu parçanın anlatım biçimi ya da anlatım tekniği de diyebilir.
Aşağıdakilerden hangisidir?
Okuyorum.
Yeni şiirde kelime dizilişi düz, yazı dilindeki kelime düz dişinden.
Şuradaki düz yazı.
Arkadaşlar kesinlikle bitişik yazılır.
Şunu asla unutmuyoruz.
Hemen düzeltelim, ayrı yazmışız.
Burada arkadaşlar ne demiş?
Yeni şiirde kelime dizilişi düz yazı dilindeki kelimedir.
Dil işinden ayrı olarak kendi niteliklerine, bu niteliklerin gelişmesine bağlı olmak üzere bir özellik yüklenir.
Şiirdeki sen takas biçimi duygusunu şairler dünden gelen şiirleri okuyarak edinirler.
Şairlerin çoğu bu diziliş biçimlerini uyarak şiir yazar.
Bakın hep açık anlatımlar, sade bir anlatım var. Bilgi verilmiş, açıklama yapılmış, nesnel cümleler var.
Öznel de olabilir ama genellikle nesnel cümleler kullanılıyor.
Arkadaşlar yalnız.
Kimisi diziliş biçimleri içinden bazılarına daha çok yakınlık gösterir.
Bu da ona bir üslup özelliği, bir etkinlik gücü kazandırır.
Bakın mesela şurada bir öznel yargı var ama kesinlikle amaç bilgi vermek olduğu için bizim cevabımız ne oldu arkadaşlar Bursa olmuş oldu.
İkinci sorumuza bakalım insanların başta gıda olmak üzere temel ihtiyaçlarını karşılamasında vazgeçilmez bir yeri olan canlı kaynakların şimdi neden yer yer özler diyorum.
Şimdi ben işte açıklama paragrafında açıklayıcı bir paragrafta nesnel cümleler kullanır dediğim zaman öğrenci paragrafta bu vazgeçilmez kelimesini gördüğü zaman.
Burada öznel bir yargı var.
Bu açıklama olmaz gibi bir yanılgıya düşüyor arkadaşlar.
Amaç bilgi vermek ise bu kesinlikle açıklayıcı olur.
Unutmayın baştan başlayalım.
İnsanların başta gıda olmak üzere temel ihtiyaçlarını karşılamasında vazgeçilmez bir yeri olan canlı kaynakların temeli biyolojik çeşitlilik dir.
Üretimi yapılan tüm tarım çeşitlerinin yani kültüre alınmış bitki ve hayvan türlerinin temeli doğada bulunan yabani akrabalarına dayanır.
Günümüzde de yeni tarım çeşitleri elde etmek veya mevcut olanları insanların ihtiyaçlarına göre iyileştirmek için yabani türlerden yararlanılmaktadır.
Bakın arkadaşlar neden, niçin, nasıl, ne zaman?
Gibi soruların birçoğunun burada cevabı var.
Okuyucuya bilgi verilmiş, sade, açık bir anlatım kullanılmış.
O yüzden arkadaşlar burada bizim cevabımız ne olur?
Ceyhan olur.
Bakın anlatım teknikleri ne demek?
Yani anlatım ne demek?
Bir duyguyu, bir düşünceyi, bir konuyu söz veya yazıyla bildirmeye.
Arkadaşlar biz ne diyoruz?
Anlatım diyoruz.
Duygu, düşünce, bilgi, gözlem ve hayaller başkalarıyla paylaşılarak istendiğinde sözlü ya da yazılı anlatıma baş vuruluyor.
Şimdi anlatıcı, anlatımda vereceği mesajın türüne ya da okurlar da uyandırmak istediği etkinin niteliğine göre bir yöntem belirliyor.
Bu yöntem bilgi verirken farklıdır.
Bir konu hakkında tartışırken farklıdır.
Bir olayı anlatırken ya da bir manzarayı gözler önüne sererken yine farklıdır.
Yazarın yazısını oluştururken yazıda vereceği mesajın türüne ve okuyucuda uyandırmak istediği etkinin niteliğine göre belirlediği yöntemlere arkadaşlar biz ne diyoruz?
Anlatım teknikleri diyoruz.
Şimdi anlatım teknikleri temelde işte açıklayıcı, tartışmacı, belirleyici, öyküyle ikici anlatım olmak üzere dörde ayrılıyor.
Arkadaşlar biz önceliklerine elden bahsedeceğiz.
Açıklayıcı anlatımdan bahsedeceğiz.
Açıklayıcı anlatım arkadaşlar bir konu hakkında bilgi vermek için yararlanılan anlatım türüdür.
Bunu asla unutmuyoruz.
Bir konu hakkında ben bilgi vereceğim.
Bak bir şeyi tanımlamaya.
Amaç bilgi vermek olduğundan bu anlatımda neden, niçin, nasıl, ne zaman gibi soruları açıklık getiriliyor.
Bak bu nedir sorusu yok.
Neden, niçin, nasıl ve ne zaman?
Açıklayıcı anlatımda yazarın hedefi okuru herhangi bir konuda aydınlatmak olduğundan amaç arkadaşlar genellikle nesnel bir tutum sergileniyor.
Yani kişiden kişiye göre değişmeyen cümleler kullanıyorlar.
Duygu ve düşünceler yalın bir anlatımla veriliyor arkadaşlar. Çünkü zaten sen bana bilgi vermek istiyorsan, benim anlamadığım kelimeler kullandığında bir paragrafta sen bana bilgi vermiş olmuyorsun.
Ya da açık olmadığında bir paragrafta her okuyan aynı şeyi anlamadı.
Oysa sen bana bilgi vermiş olmuyorsun.
Açıklayıcı anlatımda arkadaşlar genellikle işte makale, deneme, sohbet, fıkra, eleştiri gibi yazılarda başvuruluyor.
Yine yazar düşüncelerini anlaşılır hale getirmek, kanıtlamak için tanımlama, örnekleme, karşılaştırma, tanık gösterme gibi düşünceyi geliştirme yöntemlerinden yararlanabiliyor arkadaşlar.
Öğrenciler tanımlama ve açıklamayı çok karıştırıyor.
Eğer soruda anlatım tekniği diyorsa arkadaşlar açıklayıcı, belirleyici, tartışmacı ve öyküleri anlatıma bakacaksın.
Hangi düşünceye geliştirme yönteminden yararlanılmıştır derse ve sen gidip de açıklayıcı anlatımı işaret dersen yanlış yaparsın.
Çünkü açıklayıcı anlatım bir düşünceyi geliştirme yöntemi değil.
O yüzden soruda ne sorduğunu çok dikkat edin.
Şimdi örnek sorumuz üzerinden bakalım arkadaşlar bu parçanın anlatım biçimi ya da anlatım tekniği de diyebilir.
Aşağıdakilerden hangisidir?
Okuyorum.
Yeni şiirde kelime dizilişi düz, yazı dilindeki kelime düz dişinden.
Şuradaki düz yazı.
Arkadaşlar kesinlikle bitişik yazılır.
Şunu asla unutmuyoruz.
Hemen düzeltelim, ayrı yazmışız.
Burada arkadaşlar ne demiş?
Yeni şiirde kelime dizilişi düz yazı dilindeki kelimedir.
Dil işinden ayrı olarak kendi niteliklerine, bu niteliklerin gelişmesine bağlı olmak üzere bir özellik yüklenir.
Şiirdeki sen takas biçimi duygusunu şairler dünden gelen şiirleri okuyarak edinirler.
Şairlerin çoğu bu diziliş biçimlerini uyarak şiir yazar.
Bakın hep açık anlatımlar, sade bir anlatım var. Bilgi verilmiş, açıklama yapılmış, nesnel cümleler var.
Öznel de olabilir ama genellikle nesnel cümleler kullanılıyor.
Arkadaşlar yalnız.
Kimisi diziliş biçimleri içinden bazılarına daha çok yakınlık gösterir.
Bu da ona bir üslup özelliği, bir etkinlik gücü kazandırır.
Bakın mesela şurada bir öznel yargı var ama kesinlikle amaç bilgi vermek olduğu için bizim cevabımız ne oldu arkadaşlar Bursa olmuş oldu.
İkinci sorumuza bakalım insanların başta gıda olmak üzere temel ihtiyaçlarını karşılamasında vazgeçilmez bir yeri olan canlı kaynakların şimdi neden yer yer özler diyorum.
Şimdi ben işte açıklama paragrafında açıklayıcı bir paragrafta nesnel cümleler kullanır dediğim zaman öğrenci paragrafta bu vazgeçilmez kelimesini gördüğü zaman.
Burada öznel bir yargı var.
Bu açıklama olmaz gibi bir yanılgıya düşüyor arkadaşlar.
Amaç bilgi vermek ise bu kesinlikle açıklayıcı olur.
Unutmayın baştan başlayalım.
İnsanların başta gıda olmak üzere temel ihtiyaçlarını karşılamasında vazgeçilmez bir yeri olan canlı kaynakların temeli biyolojik çeşitlilik dir.
Üretimi yapılan tüm tarım çeşitlerinin yani kültüre alınmış bitki ve hayvan türlerinin temeli doğada bulunan yabani akrabalarına dayanır.
Günümüzde de yeni tarım çeşitleri elde etmek veya mevcut olanları insanların ihtiyaçlarına göre iyileştirmek için yabani türlerden yararlanılmaktadır.
Bakın arkadaşlar neden, niçin, nasıl, ne zaman?
Gibi soruların birçoğunun burada cevabı var.
Okuyucuya bilgi verilmiş, sade, açık bir anlatım kullanılmış.
O yüzden arkadaşlar burada bizim cevabımız ne olur?
Ceyhan olur.
