Öyküleyici Anlatım

Evet arkadaşlar, bu videomuzda da öyküyle iyice anlatımdan bahsedeceğiz.
Şimdi arkadaşlar yaşanmış ya da tasarlanmış olayların belli bir zaman diliminde belli bir şahıs kadrosuyla anlatıldığı anlatım yöntemidir.
Bu anlatım biçimidir.
Öyküleri anlatımda arkadaşlar daha çok insan yaşamının bir bölümü yer, zaman ve kişi kavramlarıyla beraber ele alınıyor.
Bir olay akışı vardır, her şey hareket halinde verilir.
Her zaman hareket demez.
Arkadaşlar şu kısma dikkat edelim.
Devinim de diyebilir.
Devinim, hareket demek unutmayın.
Yani olaylar devinim halinde verilmiştir dediğinde ne arayacaksın?
Paragrafta öyküye iyice anlatım arayacaksın ve arkadaşlar bu teknikte kahramanın ya da kahramanların belli bir zaman diliminde yaşadıkları anlatılır.
Öyküleri anlatımda söylemiştim zaten her şey hareket halinde verilir.
Varlıklar, durumlar yaşamın akışı içinde gösterilir.
Bir durumdan başka bir duruma geçiş vardır genellikle.
Bu anlatım daha çok arkadaşlar, öykü, roman, tiyatro gibi türlerde kullanılır.
Bu kısmı unutmuyoruz.
Olaysız hiçbir anlatım, öykü sayılmaz arkadaşlar.
Olaylar bakın ışıklarda şöyle gelebilir, olaylar oluş sırasına göre verilmiştir dediğinde öğrenci gidip olayları sıraya koymaya çalışıyor.
Paragrafı okurken eşittir öyküler anlatımı soruyor.
Arkadaşlar çok fazla zorla olmanıza gerek yok şimdi arkadaşlar öyküyle neyle betimleme karıştırılıyor öğrenciler tarafından.
Şimdi bakın öykü aleminde olaylar kişi veya kişilerin başından belli bir yerde ve belli bir zamanda geçiyor.
Betimleme de ise zaman akış içinde verilmiyor.
Yani betimleme de belli bir zamanda durulur nitelikteki eylem veya varlıklar tanıtılır.
Arkadaşlar öykülerinde ise zaman akış halindedir ve olaylar bu akış içinde verilir.
Betimleme yi fotoğraf karesine öyküye, emeği de filme benzetebiliriz.
Fotoğrafta mesele arkadaşlar, zaman, olay ve varlıklar donmuş durumdadır. Varlıkların bu halinin yazıya dökülmesi betimleme dir.
Filmde ise varlıklar belli bir zaman ve mekanda hareket halinde verilir.
İşte bu hareketliliğin yazıya dökülmesi de arkadaşlar öykülere öğedir.
Bakın betimleme olan yerde öykü iyice anlatımda olabilir.
Öykülerde anlatım olan yerde betimleme anlatım da olabilir.
Ama bunlar tek başlarına da kullanılabilir.
Dikkat ediyoruz mesela.
Bakın soru bu işte.
Yukarıdaki parçada hangi anlatım tekniğinden yararlanılmıştır diyebilir.
Okuyorum.
Umudunu kesmişti.
Deniz savaşlarından korktukları belliydi.
Nabız atışlarından Boğaz'dan kaçabilen, açıklarda bekleyen bütün gemilerini bir araya topladı.
Karaya çıkmak için Anzak Koyu'na daldı.
Bir kısım kuvvetini çıkarmıştı.
Fikirtepe burada başlamıştı yeniden harp etmeye.
Bakın burada ne var arkadaşlar?
Öyküde iyice anlatım var.
Çünkü olaylar bir akış içinde verilmiş.
Ya da bu soruya bakalım.
Yoldan çıkıp tarlalara saptı, ekin sapları ayaklarının altında çatır diyordu.
Uzakta gürültüyle bir harman makinesi çalışıyor, ırgat atların küfürleri duyuluyordu.
Harman makinesinin önünden geçip gitti.
Bakın hep bir hikaye anlatıyor.
Gözleri kısılmış, küçücük yüzü biraz daha küçülüp kararmıştı.
Alnının kırışıklıkları da çamur doldurmuştu.
Yürüdüğü toprak yarılmış, yarıklar örümcek ağı gibi dal dal her tarafa yayılmıştı.
Burada arkadaşlar, anlatım biçimi olarak öyküyle iyice anlatım vardır.
Ama burada arkadaşlar mesela öyküleri, anlatımı, betimleyen anlatımı desek bunları yan yana kullanabiliriz.
Neden?
Çünkü bak çatır diyordu diyor.
Sonra gözleri kısılmış, küçücük yüzü diye sıfatlar kullanmış.
Örümcek ağı gibi dal dal her tarafa yayıldı diyor.
Toprak yarılmış diyor.
Yani benim gözümde canlandırıyor.
O zaman arkadaşlar bu parçada hem öyküyle i̇ğci hem de belirleyici anlatım vardır.