Hikaye unsurları.
Hikaye unsurlarımızı dört ana başlıkta inceliyoruz.
Olay, kişi, zaman ve mekan olmak üzere.
Olay aslında o hikayede ya da olay metinlerinde ya da durum metinlerinde bize bahsedilen her neyse o bizim olayımız ya da durumumuz budur.
Kişi orada anlatılan kişiler tek tek isimleriyle birlikte kişi unsurunu oluşturur.
Zamanımız ise hangi zamanda geçtiği yani bize direkt olarak bir tarih verilmeyebilir ama anlatılanlardan yola çıkarak biz o olayın ya da durumun hangi zamanda gerçekleştiğine dair ipuçları bulabiliriz.
Metinde bir yaz mevsimi diyebilir, kış mevsimi diyebilir, öğleden sonra saat verebilir.
Sabah vakitleri diyebilir gibi ya da direkt olarak tarih verebilir.
Bu şekilde zamanımızı bulmuş oluyoruz.
Mekan bir diğer ismiyle yer.
Anlatılan olay nerede ya da nerelerde geçiyor?
Tek tek belirtmek durumunda kalacağız.
Bakalım şimdi, örnek paragraf üzerinden hikaye unsurlarımızı bulalım.
Yağmurlu bir Ekim günüydü.
Aslı salondaki koltukta uyuyakalmış.
Çalan kapı zilini belli belirsiz duymuş ve gözlerini aralamıştı.
Uzandığı yerden kalkıp kapıyı açmaya giderken ayağını koltuğun kenarına vurdu.
Canının yanmasıyla uyku sersemliğinden çabucak çıktı.
Kapıyı açtı.
Karşısında epeydir orada beklediği yüzünden anlaşılan kardeşi duruyordu.
Ağaç oldum burada!
Niye açmıyorsunuz kapıyı?
diye kızdı kardeşi.
Şimdi buradaki paragrafımızın olayı nedir?
Bize burada hangi olaydan ya da durumdan da diyebiliriz bahsetti.
Bakalım Aslı'nın salonda uyuyakalması, kapı zilini duymamış olması, biraz geç duymuş olması ve kardeşine kapıyı geç açması var burada.
Bizim olayımız bu.
Sizler de kendiniz olay kişi, zaman mekan kavramlarını bulduktan sonra aslında kontrol edebilirsiniz.
Olayı şimdi söyledik zaten diğerlerini kendiniz bulup kontrol edebilirsiniz.
Kişi kim bu metinde?
Paragrafta baktığımız zaman burada iki kişi var kişiler olarak değerlendirebiliriz.
Aslı ve kardeşi bizim kişilerimiz.
Zaman olarak bize burada hangi ipucu verilmiş?
Zaten ilk cümleye baktığımız zaman yağmurlu bir Ekim günüydü diyor.
Bunun dışında zamanla ilgili herhangi bir kavramla karşılaşıyor muyuz biz paragrafımızın içerisinde, metnimizin içerisinde?
Karşılaşmıyoruz.
O zaman zaman olarak ne diyeceğiz?
Ekim ayı diyeceğiz.
Bize şöyle ayrıntılar da verilmiş olsaydı, öğleden sonra demiş olsaydı, akşam üstü demiş olsaydı, saat verseydi bunları da zaman kavramı içerisinde belirtmek durumundaydık.
Bunu da atlamak uygun olmaz.
Mekanımız.
Olayın geçtiği yer ya da mekanlar, yerler nereler?
Bakalım şimdi salonda uyuyakaldığını görüyoruz Aslı'nın.
Sonrasında da kapıyı açmaya gidiyor.
Dış kapı, sokak kapısı, dış kapı.
Artık ne şekilde değerlendirirsek bu iki yerde bizim olayımız geçiyor.
Salon ve evin dış kapısı bizim iki mekanımız.
Toparlayacak olursak eğer olayımız Aslı'nın salonda uyuyakalması ve kapıyı geç açtığı için kardeşinin kızması.
Kişi Aslı ve kardeşi.
Zaman, Ekim ayı, Mekan, salon ve evin dış kapısı ya da sokak kapısı dersek hikaye unsurlarımızı bulmuş oluruz.
Olay, kişi, zaman, mekan, hikaye unsurlarımız bu şekilde.
Hikaye unsurlarımızı dört ana başlıkta inceliyoruz.
Olay, kişi, zaman ve mekan olmak üzere.
Olay aslında o hikayede ya da olay metinlerinde ya da durum metinlerinde bize bahsedilen her neyse o bizim olayımız ya da durumumuz budur.
Kişi orada anlatılan kişiler tek tek isimleriyle birlikte kişi unsurunu oluşturur.
Zamanımız ise hangi zamanda geçtiği yani bize direkt olarak bir tarih verilmeyebilir ama anlatılanlardan yola çıkarak biz o olayın ya da durumun hangi zamanda gerçekleştiğine dair ipuçları bulabiliriz.
Metinde bir yaz mevsimi diyebilir, kış mevsimi diyebilir, öğleden sonra saat verebilir.
Sabah vakitleri diyebilir gibi ya da direkt olarak tarih verebilir.
Bu şekilde zamanımızı bulmuş oluyoruz.
Mekan bir diğer ismiyle yer.
Anlatılan olay nerede ya da nerelerde geçiyor?
Tek tek belirtmek durumunda kalacağız.
Bakalım şimdi, örnek paragraf üzerinden hikaye unsurlarımızı bulalım.
Yağmurlu bir Ekim günüydü.
Aslı salondaki koltukta uyuyakalmış.
Çalan kapı zilini belli belirsiz duymuş ve gözlerini aralamıştı.
Uzandığı yerden kalkıp kapıyı açmaya giderken ayağını koltuğun kenarına vurdu.
Canının yanmasıyla uyku sersemliğinden çabucak çıktı.
Kapıyı açtı.
Karşısında epeydir orada beklediği yüzünden anlaşılan kardeşi duruyordu.
Ağaç oldum burada!
Niye açmıyorsunuz kapıyı?
diye kızdı kardeşi.
Şimdi buradaki paragrafımızın olayı nedir?
Bize burada hangi olaydan ya da durumdan da diyebiliriz bahsetti.
Bakalım Aslı'nın salonda uyuyakalması, kapı zilini duymamış olması, biraz geç duymuş olması ve kardeşine kapıyı geç açması var burada.
Bizim olayımız bu.
Sizler de kendiniz olay kişi, zaman mekan kavramlarını bulduktan sonra aslında kontrol edebilirsiniz.
Olayı şimdi söyledik zaten diğerlerini kendiniz bulup kontrol edebilirsiniz.
Kişi kim bu metinde?
Paragrafta baktığımız zaman burada iki kişi var kişiler olarak değerlendirebiliriz.
Aslı ve kardeşi bizim kişilerimiz.
Zaman olarak bize burada hangi ipucu verilmiş?
Zaten ilk cümleye baktığımız zaman yağmurlu bir Ekim günüydü diyor.
Bunun dışında zamanla ilgili herhangi bir kavramla karşılaşıyor muyuz biz paragrafımızın içerisinde, metnimizin içerisinde?
Karşılaşmıyoruz.
O zaman zaman olarak ne diyeceğiz?
Ekim ayı diyeceğiz.
Bize şöyle ayrıntılar da verilmiş olsaydı, öğleden sonra demiş olsaydı, akşam üstü demiş olsaydı, saat verseydi bunları da zaman kavramı içerisinde belirtmek durumundaydık.
Bunu da atlamak uygun olmaz.
Mekanımız.
Olayın geçtiği yer ya da mekanlar, yerler nereler?
Bakalım şimdi salonda uyuyakaldığını görüyoruz Aslı'nın.
Sonrasında da kapıyı açmaya gidiyor.
Dış kapı, sokak kapısı, dış kapı.
Artık ne şekilde değerlendirirsek bu iki yerde bizim olayımız geçiyor.
Salon ve evin dış kapısı bizim iki mekanımız.
Toparlayacak olursak eğer olayımız Aslı'nın salonda uyuyakalması ve kapıyı geç açtığı için kardeşinin kızması.
Kişi Aslı ve kardeşi.
Zaman, Ekim ayı, Mekan, salon ve evin dış kapısı ya da sokak kapısı dersek hikaye unsurlarımızı bulmuş oluruz.
Olay, kişi, zaman, mekan, hikaye unsurlarımız bu şekilde.
