Herkeze merhaba kunduz.
Türkçe videolarına hoşgeldiniz.
Bugün sizlerle birlikte ünlüler ile ilgili ses olaylarından, ünlü daralmasını öğreneceğiz.
Hazırsanız hep birlikte başlayalım.
Neymiş ünlü daralması.
Şimdi gençler Türkçe'de E ve A ile biten yani e ve A ünlüsü ile biten bir kelimeyi yor.
Şimdiki zaman eki geldiği zaman kelimenin sonunda bulunan e ve a ünlüsü ıı u büyüye dönüşür.
Hemen örnekle elimize bakalım.
Eklemek fiiline bakın.
Beklemek fiili e üçlüsüyle bitti.
Ben buna yoğurt şimdiki zaman eki getirdim ve kelime artık bekliyor oldu.
Yani Beklemek filmindeki eyi ünlüsü bekliyor kelimesinde iyiye dönüştü.
Ben bu ses olayına ünlü daralması diyorum yine özlemek fiili bakın dikkat ederseniz ee ünlü sözüyle bitti ben buna yor.
Şimdiki zaman eki getirdin ve kelime artık neye dönüştü?
Öz dekora dönüştü.
Özlemek, filmdeki eş sesi özlüyor kelimesinde üçlüsüne dönüştü.
Ben buna ünlü daralması diyorum.
Yine gizlemek fiili bakın ey ünlüsü ile bitti.
Ben buna yor.
Şimdiki zaman eki getirdin ve artık kelime mi gizliyor oldu buradaki?
Eee sesi bakın gençler gizlemek, filmdeki eğe sesim gizliyor kelimesinde iyiye dönüştü.
Ben bu ses olayına da yine ünlü daralması diyorum.
Yine anlamak fiiline dikkat ederseniz bakın A üçlüsüyle bitti.
Ben buna yoğun şimdiki zaman eki getirdim ve kelime artık anlıyor oldu.
Ben buradaki a sesinin ısıya dönüşmesine ne diyorum?
Gençler ünlü daralması diyorum.
Peki örnek yerimizden devam ediyoruz şimdi Türkçede gençler mame olumsuzluk eki var biliyorsunuz. Mame olumsuzluk eki de A ve E ünlüsü de bittiği için ben olumsuzluk ekine yor.
Şimdiki zaman eki getirdiğimde yine mame olumsuzluk ekinde bir daralma meydana gelir.
Hemen örneklerine bakalım gülmek fiiline ben ve olumsuzluk eki getirdim üstüne yor.
Şimdiki zaman eki getirdin ve kelime gülmüyor oldu.
B deki olumsuzluk ekimdeki eye ünlüsü üye dönüştü.
Ben yine buna ünlü daralması diyorum.
Yine bakmak fiiline ma olumsuzluk eki getirdim üstüne yor.
Şimdiki zaman eki getirdim ve kelime artık neye dönüştü bakmıyor kelimesine dönüştü.
Ben buradaki anın huya dönüşmesine ne diyorum?
Gençler ünlü daralması yine satmak fiiline ma olumsuzluk eki getirdim üstüne yor.
Şimdiki zaman eki getirdin ve kelime me artık satmıyor oldu.
Ben ile buradaki A üçlüsünün iyiye dönüşmesine ne diyorum ünlü.
Daralması diyorum.
Peki şuna dikkat ediyoruz gençler her yorgun, şimdiki zaman eki alan kelimede ünlü daralması olmaz.
Buna dikkat ediyoruz.
Size bakın şöyle bir yöntem söyleyeceğim.
Bunu aklınızda iyi tutun.
Gençler işinize çok yarayacak çünkü bakın oradan önceki harfini ben ix deyim burada.
Şimdi bu x harfi ıı veya uysa ya da iyi veya düşse şöyle bir yöntem deneyeceğiz bakın şimdi ıı ve u biliyorsunuz bizim kalın ünlülerimiz.
O yüzden buraya ad yorum iyi ve üçü de ince ünlülerimiz olduğu için buraya ediyorum. Bakın ne yapıyorum biliyor musunuz?
Şu ikisi iki veya uysa bunun yerine A üçlüsünü getiriyorum.
Eğer X harfi iyi ve büyükse E harfi getiriyorum.
E harfi getirdiğim ya da A harfi getirdiğim zaman mantıklı bir anlamlı bir kelime ortaya çıkıyorsa ünlü daralması vardır diyorum ama mantıksız, anlamsız bir kelime ortaya çıkıyorsa ünlü daralması yoktur diyorum.
Bakın çalışıyor kelimesini bir deneyelim siz de beraber bakın hemen yortan önceki harfini ıı harfi ben ııı yerine ni getireceğim buraya gençler a getireceğim.
Çalışmamak diye bir şey olur.
Bakın ben buraya a getirir sitemle olur.
Bakın şöyle yazayım alta çalışmamak diye bir işi ortaya çıkar.
Çalışmak mantıklı mı?
Böyle bir anlamlı bir kelime var mı Türkçe'de?
Yok.
O yüzden burada daralma mevcut değil.
Yine görüyor kelimesine bakın.
Gençler yoldan önce ne var?
Y'ye dön.
Önce Ü'yü var.
Ben Ü'yü yerine getireceğim.
E getireceğim.
Nasıl bir kelime ortaya çıktı şey.
Hemen yazayım gençler gör emek diye bir iyi ortaya çıktı.
Bakın anlamsız görmemek diye bir filim yok.
Mantıksız.
O yüzden burada da daralma yoktur diyoruz.
2 or kelimesine bakın gençler yine yoldan önce iyi harfin var iyi yerine eğe getiriyorum.
Bakın ne oldu gençler için emek diye bir kelime ortaya çıktı, iç emek diye bir kelime olmadığı için mantıksız.
O yüzden burada da ünlü daralması yoktur.
Türkçe videolarına hoşgeldiniz.
Bugün sizlerle birlikte ünlüler ile ilgili ses olaylarından, ünlü daralmasını öğreneceğiz.
Hazırsanız hep birlikte başlayalım.
Neymiş ünlü daralması.
Şimdi gençler Türkçe'de E ve A ile biten yani e ve A ünlüsü ile biten bir kelimeyi yor.
Şimdiki zaman eki geldiği zaman kelimenin sonunda bulunan e ve a ünlüsü ıı u büyüye dönüşür.
Hemen örnekle elimize bakalım.
Eklemek fiiline bakın.
Beklemek fiili e üçlüsüyle bitti.
Ben buna yoğurt şimdiki zaman eki getirdim ve kelime artık bekliyor oldu.
Yani Beklemek filmindeki eyi ünlüsü bekliyor kelimesinde iyiye dönüştü.
Ben bu ses olayına ünlü daralması diyorum yine özlemek fiili bakın dikkat ederseniz ee ünlü sözüyle bitti ben buna yor.
Şimdiki zaman eki getirdin ve kelime artık neye dönüştü?
Öz dekora dönüştü.
Özlemek, filmdeki eş sesi özlüyor kelimesinde üçlüsüne dönüştü.
Ben buna ünlü daralması diyorum.
Yine gizlemek fiili bakın ey ünlüsü ile bitti.
Ben buna yor.
Şimdiki zaman eki getirdin ve artık kelime mi gizliyor oldu buradaki?
Eee sesi bakın gençler gizlemek, filmdeki eğe sesim gizliyor kelimesinde iyiye dönüştü.
Ben bu ses olayına da yine ünlü daralması diyorum.
Yine anlamak fiiline dikkat ederseniz bakın A üçlüsüyle bitti.
Ben buna yoğun şimdiki zaman eki getirdim ve kelime artık anlıyor oldu.
Ben buradaki a sesinin ısıya dönüşmesine ne diyorum?
Gençler ünlü daralması diyorum.
Peki örnek yerimizden devam ediyoruz şimdi Türkçede gençler mame olumsuzluk eki var biliyorsunuz. Mame olumsuzluk eki de A ve E ünlüsü de bittiği için ben olumsuzluk ekine yor.
Şimdiki zaman eki getirdiğimde yine mame olumsuzluk ekinde bir daralma meydana gelir.
Hemen örneklerine bakalım gülmek fiiline ben ve olumsuzluk eki getirdim üstüne yor.
Şimdiki zaman eki getirdin ve kelime gülmüyor oldu.
B deki olumsuzluk ekimdeki eye ünlüsü üye dönüştü.
Ben yine buna ünlü daralması diyorum.
Yine bakmak fiiline ma olumsuzluk eki getirdim üstüne yor.
Şimdiki zaman eki getirdim ve kelime artık neye dönüştü bakmıyor kelimesine dönüştü.
Ben buradaki anın huya dönüşmesine ne diyorum?
Gençler ünlü daralması yine satmak fiiline ma olumsuzluk eki getirdim üstüne yor.
Şimdiki zaman eki getirdin ve kelime me artık satmıyor oldu.
Ben ile buradaki A üçlüsünün iyiye dönüşmesine ne diyorum ünlü.
Daralması diyorum.
Peki şuna dikkat ediyoruz gençler her yorgun, şimdiki zaman eki alan kelimede ünlü daralması olmaz.
Buna dikkat ediyoruz.
Size bakın şöyle bir yöntem söyleyeceğim.
Bunu aklınızda iyi tutun.
Gençler işinize çok yarayacak çünkü bakın oradan önceki harfini ben ix deyim burada.
Şimdi bu x harfi ıı veya uysa ya da iyi veya düşse şöyle bir yöntem deneyeceğiz bakın şimdi ıı ve u biliyorsunuz bizim kalın ünlülerimiz.
O yüzden buraya ad yorum iyi ve üçü de ince ünlülerimiz olduğu için buraya ediyorum. Bakın ne yapıyorum biliyor musunuz?
Şu ikisi iki veya uysa bunun yerine A üçlüsünü getiriyorum.
Eğer X harfi iyi ve büyükse E harfi getiriyorum.
E harfi getirdiğim ya da A harfi getirdiğim zaman mantıklı bir anlamlı bir kelime ortaya çıkıyorsa ünlü daralması vardır diyorum ama mantıksız, anlamsız bir kelime ortaya çıkıyorsa ünlü daralması yoktur diyorum.
Bakın çalışıyor kelimesini bir deneyelim siz de beraber bakın hemen yortan önceki harfini ıı harfi ben ııı yerine ni getireceğim buraya gençler a getireceğim.
Çalışmamak diye bir şey olur.
Bakın ben buraya a getirir sitemle olur.
Bakın şöyle yazayım alta çalışmamak diye bir işi ortaya çıkar.
Çalışmak mantıklı mı?
Böyle bir anlamlı bir kelime var mı Türkçe'de?
Yok.
O yüzden burada daralma mevcut değil.
Yine görüyor kelimesine bakın.
Gençler yoldan önce ne var?
Y'ye dön.
Önce Ü'yü var.
Ben Ü'yü yerine getireceğim.
E getireceğim.
Nasıl bir kelime ortaya çıktı şey.
Hemen yazayım gençler gör emek diye bir iyi ortaya çıktı.
Bakın anlamsız görmemek diye bir filim yok.
Mantıksız.
O yüzden burada da daralma yoktur diyoruz.
2 or kelimesine bakın gençler yine yoldan önce iyi harfin var iyi yerine eğe getiriyorum.
Bakın ne oldu gençler için emek diye bir kelime ortaya çıktı, iç emek diye bir kelime olmadığı için mantıksız.
O yüzden burada da ünlü daralması yoktur.
