Ünlüler

Herkese merhaba.
Kunduz, Türkçe videolarına hoşgeldiniz.
Bugün sizlerle birlikte ünlüler nedir bunu öğreneceğiz.
Hazırsanız başlayalım gençler.
Neymiş ünlüler.
Şimdi biliyorsunuz bizim toplamda alfabe mizde yirmi dokuz tane harf miz var.
Biz bu harfleri kendi içerinde içerisinde ünlü ve ünsüz harfler olmak üzere iki guruba ayırıyorum.
Kaç gruba giriyormuş?
Gençler, ünlü ve ünsüz harfler olmak üzere iki gruba ayırıyorum.
Şimdi ben bunları nasıl ayırıyorum?
Peki ünlü ve ünsüz olmak üzere size bakın.
Akılda daha kalıcı olması için şöyle bir yöntem söyleyeceğim Gençler alfabeyi sayarken eğer bir harfin yanında gizli bir eğe sesiyle seslendiriyor sanır.
Bu harflerin benim ünsüz harflerin dir Türkçede.
Alfabeyi seslendirirken o harfi ağzınızdan tek başına çıkartıp biliyorsanız, yani tek başına seslendirip biliyorsanız ben bu harfleri ise ünlü harf diyorum.
Mesela alfabeye şöyle bir kısaca bir sayalım Bakın A sesi gençler ya da A ünlüsü diğer adıyla bakın tek başına ağızdan çıkabiliyor.
Yani yanında gizli bir ses yok.
Fakat B sesini seslendirirken bakın, B sesini seslendirirken sanki yanında gizli bir eğe sesi varmış gibi seslendiriyor.
Yanında gizli bir eğe sesi varmış gibi seslendirilen ler alfabeyi sayarken ünsüz harf tek başına söyleye bildiklerim ya da seslendirip bildiklerimi ise ben ünlü harf diyorum.
Benim alfabe de toplamda 8 tane ünlü harfin var.
Geriye kalan 21 tane harfi ise ünsüz harftir.
Peki nedir benim bu ünlü harflerin?
A ünlüsü ee ünlüsü ıı, ünlüsü, iyi ünlüsü, u, ünlüsü, ünlüsü, o ünlüsü ve ünsüz olmak üzere toplamda benim alfabede sekiz tane ünlü harfin vardır gençler.
Ben bu 8 tane ünlü harfi seslendirirken dilin durumuna göre yani dilin ağız içinde bulunduğu duruma göre kalın veya ince diye iki guruba ayırıyorum. Ya da seslendirirken dudakların durumuna göre düz veya yuvarlak diye.
Ağzın açıklığına göre ise gençler geniş ve dar ünlü olmak üzere iki gruba ayırıyorum.
O zaman birincisi ile başlayalım.
Dilin durumuna göre ünlüler, dilin durumuna göre ünlüler gençler.
Şimdi siz ünlü harfleri seslendirirken dilin ağız içinde bir konumu vardır.
Bu konuma göre ben harfleri kendi içerisinde alın harfler ve ince harfler olmak üzere iki gruba ayırıyorum.
Bakın kalın harflerin neymiş benim a ünlüsü, ıı tü u ünlüsü ve o ünlüsü olmak üzere ince harfleri ise ee ünlüsü, iyi ünlüsü, ünlüsü ve ünlüsü olmak üzere toplamda dört tane dört tane kalın harfin var, dört tane de ince harfin var.
Peki bakın akılda kalıcı olması için size şöyle bir yöntem söyleyeceğim.
Bakın gençler kalın kelimesi için içinde a ve ıı harfi var.
Yani şöyle akılda tutabilirsiniz a ve ok da sızlar.
Kalın harf ince kelimesinin içine bakın ne var?
E ve iyi var.
Yani şöyle akılda tutabilirsiniz.
Ee ve noktalar ise ün ince ünlü harfi olarak kabul edilir.
Peki dudakların durumuna göre siz harfleri seslendirirken ve dudakların aldığı bir konu vardır.
Yuvarlak bir konum ve düz bir konum olmak üzere.
Eğer siz harfi seslendirirken dudağını düz bir şekilde ise buna düz harfler yuvarlak bir şekilde ise buna yuvarlak harfler diyorum.
Peki alfabe deki düz ünlü harflerin neler?
Benim a ee ıı.
İyi ünlüsü, yuvarlak ünlülerin ise U. Ü'yü.
O ve ünlüsü olmak üzere dörder dörder iki gruba ayrılıyor.
Peki ağzın açıklığına göre ise geniş ve dar ünlü olmak üzere iki gruba ayırıyoruz.
Seslendirirken ağzınız eğer geniş açıksa buna geniş ünlüler biraz daha kapalıysa buna dar ünlüler diyoruz.
Geniş ünlülerimiz bizim a ef o ünlüsü, dar ünlülerimiz ise ıı ii u.
Cümlesidir.
Peki o zaman şöyle gelelim gençler bir sorumuz var sorumuza bakalım aşağıdaki sözcüklerden hangisi sadece geniş ünlülerden oluşmaktadır diyor.
Hemen geniş ünlülerimiz şöyle bi yazalım neydi geniş ünlülerimiz?
A eee o?
Ve WOW ünlülerin, benim Türkçe'deki geniş ünlülerin de.
Bir de bunların ney vardı.
Gençler var, ünlüleri vardı da ünlülerimiz de bizimleydi.
Iıı.
İyi bu büyüdü.
Peki hemen şöyle sorumuza bakalım hangisi sadece geniş ünlülerden oluşmuştur diyor.
A seçeneğine bakıyorum.
A seçeneğinde kalem kelimesinde A ve E ünlüsü var.
Bakın Yaşar.
Dikkat ederseniz A ve E'ye de ikisi de geniş ünlüdür.
A seçeneğim doğru cevap olabilir.
Sınav kelimesine bakıyorum.
B seçeneğinde sınav kelimesinde gençler ıı ünlüsü ve A ünlüsü var.
A ünlüsü geniş ünlüdür fakat ıı ünlüsü dar ünlüdür.
O yüzden B seçeneğim cevap olamaz.
C seçeneğinde ütü kelimesi var.
Bakın ütü kelimesinde iki tane ütü var, iki tane ütü sesi de yine dar ünlüdür.
O yüzden C seçeneği de cevabım olamaz.
Sevgi kelimesine bakıyorum.
Sevgi kelimesinde yani denizi seçeneğinde, D seçeneğinde iki tane iyi ünlü var.
Bu ikisi de dar ünlü olduğu için D seçeneği de cevabım olamaz.
Cevabım A seçeneği oldu.
Ses Bilgisi (5.Sınıf)
Ünlülerle İlgili Ses Olayları (5.Sınıf) 1 / 3
Ünlüler
Ünlüler