Ünsüz Türemesi

Herkeze merhaba kunduz.
Türkçe videolarına hoş geldiniz.
Bugün sizlerle birlikte ünsüz lerle ilgili ses olaylarından, ünsüz süremizin öğreneceğiz.
Hazırsanız başlayalım.
Türkçeye gençler diğer dillerden girmiş bazı sözcükleri.
Ben Ünlü ile başlayan bir ek getirdiğimde, ünlüyle başlayan bir ek getirdiğimde veya yardımcı eylemlerimiz olan bizim Türkçe de yardımcı eylemlerimiz olan etmek ve olmak yardımcı eylemini getirdiğimde sözcüğün sonundaki ünsüz aynısından bir tane daha türer.
Ben bu ses olayına ünsüz üremesi derim.
Hemen şöyle bir örnek önerimize bakalım.
Şimdi bakın biz kelimesine ben yardımcı eylemlerimiz olan etmek, yardımcı eylemini getirdiğimde kelime hissetmek olur.
Yani his kelimesinin sonundaki aynı harften bakın şurda gençler bir tane daha türer.
Yani kelime hem hissetmek olur.
Buradaki ikinci s ünsüz titremesi olarak kabul edilir.
Yine bakın af kelimesini ben yardımcı eylemi olan etmek kelimesini getirdiğim zaman kelime artık ne olur?
Affetmek.
Ve kelimenin sonundaki f sesinden bakın bir tane şurda daha türer.
Yani şuradaki ikinci f sesine ben ünsüz titremesi diyorum.
Yine zan kelimesine bakın.
Gençler etmek kelimesini getirdiğim zaman kelime artık ne oldu bakın zannetmek jang kelimesinin sonundaki ünsüz den bir tane daha türedi artık kelime ne oldu zannetmek yani ikinci n harfi ünsüz üremesi örneği oldu.
Yine sır kelimesine bakın.
Gençler olmak yardımcı eylemini getirdiğimiz zaman kelime artık sır olmak olduğu ve sır kelimesinin sonundaki r harfinden dikkat ederseniz bir tane daha türedi.
Ben buna ünsüz titremesi diyorum.
Yine gençler hak kelimesi bakın yine hak kelimesi.
Bu sefer ünlüyle başlayan bir e kaldı.
Ünlüyle başlayan bile kaldığı zaman hak kelimesi hakkımız şeklinde dönüştü ve hak kelimesi deki kesesinden bakın şurada bir tane daha türedi.
Ben buna ne diyorum?
Ünsüz titremesi diyorum yine bakın.
Sır kelimesi dilimize yabancı dillerden geçmiştir gençler.
Bu kelimelerin çoğu sır kelimesine yine bakın ünlüyle başlayan bir ek getiriyorum ıı ünsüz ile başlayan bir ek getirdin ve kelimeye ne oldu artık sırrı bu verinin aynısından.
Dikkat ederseniz şurda 1 tane daha türedi.
Ikinci reye ben ne diyorum gençler ünsüz türemiş si diyorum peki notumuz ta bakalım notumuz önemli.
Biz iki tane aynı ünsüz gün.
Yan yana geldiği her durumda ünsüz üremesi vardır diyemem.
Gençler yani her iki tane aynı ünsüz yan yana geldiğinde ünsüz titremesi oluşturmaz.
Mesela millet kelimesi bakın 2 tane ülkeye gelmiş ama millet kelimesinde ünsüz üremesi yoktur.
Yine kuvvet kelimesi iki tane bakın ve yanyana gelmiş fakat burada da yine ünsüz türemiş yoktur.
Bakın sessiz kelimesi yine burada iki tanesi yan yana gelmiş fakat ünsüz türemiş yoktur.
Kelime im nedir?
Ses ve buna gençler siz yokluk eki gelmiştir.
O yüzden burada bakın herhangi bir harf görememiş yani ünsüz bir harf türemiş.
O yüzden sessiz kelimesinde de yine ünsüz üremesi yoktur.
Allık kelimesinde de gençler bakın iki tane leke yanyana gelmiş şurda fakat allı kelimesi de aldan geliyor ve bakın yıllık eki alıyor lık yapım ekin alıyor.
Ve şurada dikkat ederseniz herhangi bir ünsüz harf türevi yok.
O yüzden allı kelimesinde de ünsüz üremesi yoktur.
Milliyet, kuvvet, sessiz allık gibi örneklerde iki tane aynı ünsüz yan yana gelmesine rağmen fakat bunlar da ünsüz üremesi örnekleri oluşturmaz.