Düşünceyi Geliştirme Yolları

Kunduz.
Türkçe düşünceyi geliştirme. Yolları konu anlatım videosundan herkese. Merhaba arkadaşlar.
Öncelikle düşünceyi geliştirme yolları nedir?
Bunlardan biraz. Bahsedelim. Ben bir yazar olarak bir anlatım yapacağım zaman bu anlatım daki savunduğum. Düşünceler etkili. Olsun diye bazı yollara baş vururum.
Bu başvurduğum yollar da. Düşünceyi geliştirme yollarıdır. Ben yazılarımda anlatım. Biçimi mi, uygun düşünceyi geliştirme. Yollarını kullanırsan yazılarım daha etkili. Hale gelir ve. Okuyucuya daha. Etkili ulaşır, daha verimli. Olur. Bu düşünceyi geliştirme. Yollarından ilki tanımlamadır arkadaşlar.
Tanımdan aklımıza. Gelsin ne olduğunu. Anladığımız kavrama tanım. Deriz ve biz bir kelimenin. Tanımını öğrenebilmek. İçin sözlüğe. Bakarız.
O sözlükte. O kelimeye nedir diye. Sorduğumda cevabını tanım olarak. Bulurum.
Düşünceyi geliştirme. Yollarından tanımlama da aynı. Şeydir.
Kimdir veya nedir?
Sorusuna cevap veren her cümle tanımlamadır. Arkadaşlar burada bilmem gereken bir şey var. Yapılan tanımlamalar. Sözlükteki ile aynı. Olmak. Zorunda değil.
Yani ben istersem öznel. İstersem nesnel bir tanımlama yapabilirim.
Çok saçma bir tanımla yapabilirim.
Çok mantıklı bir tanımla yapabilirim. Yeter ki o cümle kimdir veya nedir sorusuna. Cevap. Versin. Tanımlama olması için. Yeterli. Bakalım.
Yazı yazmaya. Yarayan araca.
Kalem denir.
Şimdi Arkadaşlar ben bu cümle ye kalem nedir diye soruyorum. Cevap alıyor muyum bir bakayım.
Yazı yazmaya yarayan. Araç.
Neymiş kalem miş. Cevap aldığım için bu cümle bir tanımlama cümlesi oldu.
Yalnız az önce bir uyarı yapmıştım.
Ben buradaki tanımlamayı nesnel yaptım arkadaşlar. Yani sözlüğü. Açtığımızda da az buçuk buna. Yakın bir şeyler buluruz. Ancak tanımlama öznel de olabilir. Bakalım kalemi bir de değişik bir şekilde. Tanımlı yapalım. Ekmeğimi. Kazandıran. Can arkadaşım.
Kalemdir.
Şimdi sözlüğü açtığımda kalemin böyle bir. Tanımını görür miyim?
Görmem.
Bu tamamen öznel bir tanımlama. Ancak yine de Kalem nedir?
Sorusuna cevap veriyor mu bir bakayım?
Kalem nedir?
Ekmeğimi kazandıran can arkadaşımdır.
Kalem bana Bu cümle nedir?
Veya Kimdir?
Sorusuna cevap verdiği için. Tanımlama. Yapmış. Oldu arkadaşlar. Az önce de söyledim.
İster nesnel, ister öznel olabilir.
Hatta çok saçma veya. Çok mantıklı da. Olabilir.
Yeter ki kimdir, nedir sorusuna. Cevap. Versin.
İkinci düşünceyi geliştirme. Yolum karşılaştırma dır. Arkadaşlar.
Karşılaştırmayı biliyoruz zaten. İki varlık arasındaki. Benzer veya farklı yönleri kıyaslayarak vereceğiz.
Yalnız sadece iki varlık değil, bir varlık ile diğer bütün varlıkları da karşılaştırıp bilirim.
Yeter ki benzer veya farklı yönlerini kıyaslayarak vereyim.
Şimdi örneklerden gidecek olursak Erdem'in boyu. Her şeyinden.
Uzundur.
Şimdi burada ne yaptım arkadaşlar?
Erden varlığıyla Erşen varlığın varlığını boy uzunluğu konusunda kıyaslayarak verdim. Kıyaslayarak verdiğim için karşılaştırma yapmış oldum. Yalnız burada. Dikkatinizi çeken. Nokta şu olsun, iki varlık arasında kıyaslama yaptım. Az önce de dedim ki bir varlık ile diğer bütün varlıkları da karşılaştıran bilirim.
Nasıl olacak erdem?
En uzun boylu dur.
Şimdi burada karşılaştığım, varlık karşılaştığım varlıklar nedir?
Erdem.
Diğer varlık ne olacak?
Diğer bütün. İnsanlar. Olacak bu.
Gözümün önünde karşılaştırma. Yaptığım bir topluluk olacak. Erdem ve diğer. Bütün topluluğu karşılaştırmış olacağım. Zaten bir ipucu verecek olursak arkadaşlar en kelimesinin olduğu her yerde karşılaştırma vardır.
Şimdi karşılaştırma ile ilgili bir şey daha söylemek istiyorum.
Bizler hep farklı yönleri kıyaslayarak veriyoruz karşılaştırmada.
Biri uzun, biri kısa oluyor veya biri diğerlerinden en uzun boylu oluyor. Ancak tanımda da. Fark ettiyseniz benzer yönler de. Kıyaslayarak. Verilebilir.
Nasıl olacak?
Eğer Şen'in boyu?
Erdem'in boyu kadar uzundur. Şimdi farkındaysanız burada. Erdem ve Ersen'in. Boyunun. Benzerliklerini kıyaslayarak verdim.
Yani söylemek istediğim şu.
İlla farklı yönler karşılaştırması karşılaştırılamaz.
Benzer yönler de kıyas atlanarak verilebilir.
Yani bu da karşılaştırma olur.
Üçüncü düşünceyi geliştirme. Yolum sayısal verilerden yararlanmalıdır. Sayısal verilerden. Yararlanma. Düşünceyi geliştirme yollarının içindeki. En basit başlığımız dır.
Baktığımız metin de sayılardan yararlanıldı. Oysa sayısal verilerden yararlanma olur.
Ne demek bu. Anlatımın. Verilerle, yüzdelik illerle. Rakamlarla. Desteklenmesidir.
Yani işe biraz bilimsellik katma dır aslında. Bakalım nasıl. Oluyormuş?
Bin dokuz yüz. Doksan da alınan gram. Başı cevher. Oranı.
Yüzde 60 tır.
Bu oran 20 yıl sonra.
Yüzde 10 artarak. Yüzde 70 olmuştur. Şimdi bakın arkadaşlar benim anlatmak. İstediğim bir durum. Var.
İki yıl arasında gram. Başına düşen cevher. Oranını sayılarla. Yüz delillerle. Rakamlarla ve. Tarihlerle destekleyerek verdim.
Yani işe biraz bilimsellik, matematik kattım. Ben bakıyorum karşıdan zaten direkt rakamlar görüyorum. Bu yüzden de içlerindeki en basiti sayısal verilerden yararlanma olur.
Bakınca görebiliriz arkadaşlar.
Dördüncü düşünceyi geliştirme yolum.
Örnekleme nedir?
Anlatılan nın somut. Hale gelmesi için örnek verilmesidir örnekleme. Mesela bakın ne yaptım?
Örnekleme yi. Anlattım. Ve mesela dedim veya örneğin dedim.
Yani şu an örnekleme ye örnek vereceğim.
Ne ne yapıyorum ben burada. Örnekleme yi anlattım. Örnekleme nin ne. Olduğunu kolay. Anlayabilmemiz için örnek vereceğim. Yani anlatılanlar somut. Hale gelsin diye örnek vereceğim. Bakalım. Yazıt önümüzdeki zenginliği.
Yazıt günümüzdeki zenginliği.
Makale, deneme, şiir gibi türlerle.
Sayabiliriz.
Şimdi arkadaşlar ben bir düşünce savundum.
Dedim ki. Yazı tüzüğümüz. Çok zengindir. Bu yazı. Türünün zenginliğini örnek verecek. Olursam makale. Olur, deneme olur, şiir olur.
Bakın önceki. Anlattığımı somut. Hale getirebilmek için makaleyi denemeyi, şiiri örnek verdim.
Yani örnekleme yapmış oldum.
Bir tane daha yapalım. Edebiyatımızda ki. Yücelik.
Ahmed Haşim, Faruk Nafiz.
İbrahim Şinasi.
Gibi yüce isimler sayesindedir.
Şimdi arkadaşlar az önceki söylediğim gibi ben bir düşünce savundum.
Dedim ki edebiyatımız yücedir. Edebiyatımız yücelik kazanmıştır.
Bu yüceliği kazandıran Ahmed Haşim, Faruk Nafiz. İbrahim, Şinasi gibi yani daha bir çok örnek verebilirim demek istiyorum.
Bu isimler Yücel etmiştir, bu isimler sayesindedir diyorum. Yani anlatımın somut hale. Gelsin diye destek diyebilmek amacıyla örnek verdim, örnekleme yapmış oldum.
Beşinci düşünceyi geliştirme. Yolum tanık göstermelidir. Arkadaşlar. Anlatımda ki savunulan düşünce. İle aynı düşüncede olan ünlü bir kişi ve ismin ünlü bir kişinin ismi ve cümlesinin verilmesidir.
Yani ben ünlü bir. Kişiyi, anlattıklarımı tanık. Göstereceğim.
Şöyle düşünelim şimdi. Bir sınıfta bir olay. Oldu diyelim.
Müdür olay yaratan öğrencileri çağırdı. Sen anlat, sen anlat dedi. İkisini de dinledi. Ancak bir sonuca varamadı. Sonuca varabilmek için. Anlatılan. Etkili hale gelsin diye olaya inanma bilmek için. Sınıftan da başka iki arkadaş. Çağırdı. Dedi ki arkadaşlar siz bu duruma tanık sınız.
Anlatın bakalım ne oldu.
Tanıklar anlattıktan sonra olayı müdür bey anladı ve. Çözümle de böyle düşünelim. Ne oluyor?
Şimdi bir fikir savunuluyor.
Fikir daha etkili olsun diye. Aynı düşüncede olan ünlü bir kişinin ismini ve cümlesini verirse. Tanık gösterme yapmış olur. Bakalım hemen örneğimizde barış çok önemli bir kavramdır. Toplumlar arası toplumlar arasında köprü olur. Atatürk'te.
Yurtta sulh. Cihanda sulh. Demiştir. Şimdi ne yaptım arkadaşlar?
Önce düşüncemi savundum.
Barış çok önemli bir kavramdır. Toplumlar arasında köprü olur dedim.
Bir yazar olarak düşüncemi söyledim. Ancak etkili hale gelsin diye. Aynı. Düşüncede. Olan. Ünlü bir kişinin. Adını ve o. Ünlü kişinin cümlesini verdim ve. Benim anlattıklarım. Çok önemli oldu.
Şimdi ben desem ki Arkadaşlar barış çok önemlidir.
Şimdi herkes tamam der.
Evet barış önemli. Ancak bunun üzerine arkadaşlar barış hakkında Atatürk de yurtta sulh cihanda. Sulh demiştir dersem herkes bir durur düşünür. Atatürk de aynı. Düşüncede.
Atatürk'ümüzün böyle söylemiş der ve. Benim anlattığım barış kavramı daha etkili. Hale gelir. Şimdi arkadaşlar, tanık. Gösterme ile örnekleme çok karıştırılıyor.
Öncelikle hemen söyleyeyim.
Tanık gösterme olabilmesi için ünlü bir kişiye ve o ünlü kişinin cümlesi gerekiyor.
Örnekleme içinse. Anlattıklarım hakkında. Örnek vermem gerekiyor.
Yani bu örnekleme de ünlü bir kişiyle cümlesini bir arada vermiyorum.
Buna dikkat edin. Şimdi farkındaysanız biz şurada özellikle özel isimleri yazdım, ben karıştırmayalım diye.
Ben bu. Özel isimleri düşüncelerime. Tanık. Göstermedim.
Düşüncelerime örnek verdim. Ama aşağıda Atatürk'ü düşüncelerime tanık gösterdim. Uyarımı gelecek. Olursam. Tanık göstermede ünlü bir kişi ve. Cümlesi olmak zorundadır. Az önceki söylediğim gibi ünlü bir kişi ve cümlesi olmak zorunda. Yalnız deyim ve atasözleri anonim olduğu. İçin örnekleme ye girer.
Yani deyim ve. Atasözü tanık göstermeye. Girmez. Çünkü deyim ve atasözlerini. Kimin. Söylediği tam olarak. Belli değildir.
Hemen örnekten. Bakalım.
Şimdi bir yazar olarak düşüncelerimi açıklıyorum.
Birikim yapmalıyız.
Paramızın hepsini harcamalıyız.
Atalarımız da Damlaya damlaya. Göl olur demiştir dedim. Şimdi burada damlaya damlaya göl olur atasözü var.
Sanki dışarıdan bakıldığında. Yukarıdaki uyarıyı bilmesem. Ama atalarımızı tanık. Gösterdim gibi görünüyor.
Ancak az önce uyarım da öğrendim. Buradaki atalarımız. Bir çok kişi, bir toplum, bir nesil olduğu için, tek bir kişi. Olmadığı için benim ata sözüm. Örnekleme ye girer.
Tanık göstermeye girmez. Bunu unutmayalım. Altıncı düşünceyi geliştirme yolum ise benzetme dir arkadaşlar. Aralarında ortak özellik bulunan iki varlıktan özellik olarak düşük olanı yüksek olana yakınlaştırma dır.
Hemen bakalım. İnci gibi. Beyaz. Dişleri var. Şimdi aralarında ortak özellik bulunan. İki varlık nedir?
Inci ve diş. Tamam, bu iki varlığın ortak. Özelliğine. Beyaz olmaları.
Beyaz olmadı. İnci.
Üst düzeydedir.
Diş düşük düzeydedir. Ben ne yaptım?
Dişi beyazlık açısından İnci'ye yaklaştırdı. İşte bu da benzetmeye girdi arkadaşlar.
Hatta şuradaki gibiyse benzetme. Ecdad mıdır bu. İlgiyi kurar?
Bir sonraki videolu aramızda. Ecdadı da anlatacağız zaten. Arkadaşlar dediğim. Gibi altı tane. Düşünceyi geliştirme. Yolumuz var.
Bunlar yazıda anlatımını daha etkili. Hale getirmeye yarıyor.
Ses ve Anlam Bilgisi
Anlatım Biçimleri ve Düşünceyi Geliştirme Yolları 2 / 3
Düşünceyi Geliştirme Yolları
Düşünceyi Geliştirme Yolları