Kunduz, Türkçe cümleler.
Arası anlam ilişkileri, konu anlatım videosundan.
Herkese merhaba arkadaşlar.
Cümleler arası anlam ilişkisi.
Şu demek ben bir cümle göreceğim ve bu cümlenin içinde birden.
Fazla iş anlatılacak.
Yani birden fazla yargı olacak.
İşte bu birden. Fazla. İşin arasındaki. Anlam ilişkisine bakmamız. Gerekiyor.
Bunlardan ilkin neden sonuç, yani sebep sonuç cümleleri dir?
Neden sonuç cümleleri şu demek yargılardan biri diğerinin gerçekleşme nedenini bildirir.
Demiştik ya, karşımda bir cümle var ama bu cümlenin içinde. Birden fazla iş. Anlatılıyor. Bu birden fazla anlatılan. İşin, yani yargılardan birinin, diğerinin gerçekleşme nedenini verirse, bu neden sonuç?
Yani sebep sonuç cümlesi olur?
Hemen bakalım.
Hastalandığında an. Okula gelemedi.
Şimdi arkadaşlar bu cümlenin içinde. Birden fazla iş anlatılıyor.
Birincisi hastalanması. İkincisi de okula gelememesi.
Şimdi bu tarz cümlelerde öncelikli sonuç bölümünü bulmam gerekiyor.
Özellikle cümleler. Arası anlam. İlişkileri konusunda önce sonuç bölümünü bulun. Şimdi hastalandığında. Okula gelemedi.
Sonuç bölümü sizce hangisi?
Yani en son ne olmuş?
Okula gelememiş.
Sonuç bölümü bu. Şimdi hastalandığında en. Bölümü okula gelmemesinin nedenini bildirir. O zaman burası. Neden yani?
Sebep bölümü olur?
Niçin okula gelememiş?
Hastalandığı için yani. Hastalandığında. Unutmayalım arkadaşlar bu ünitede yani bu konuda ilk olarak hangi başlık olursa olsun ilk olarak sonuç bölümünü bulun geldim.
Amaç sonuç cümlelerine, yargılardan biri diğerinin gerçekleşme amacını bildirecek.
Az önce söyledik bir cümlem var.
Bu cümlenin içinde birden fazla yargı yani iş anlatılıyor.
Ben şimdi önce sonuç bölümünü bulacağım ki sonuç ilki de olabilir, ikincisi de olabilir, fark etmez.
Ben şimdilik ikincisi diyeyim.
İkinci yargı sonuç olacak ve bu sonuç bölümünün gerçekleşme. Amacını, bildiri, yasa amacını veriyorsa, bu cümlede amaç sonuç cümlesi olacak.
Hemen bakalım. Olanları anlatmak üzere yanıma geldi. Şimdi olanları anlatmak üzere yanıma geldi. Yine 2 tane yargın var. Olanları anlatması ve yanıma gelmesi. Dedim ki ilk olarak sonuç bölümünü bulun. Şimdi olanları anlatmak mı sonuç?
Yanıma gelmesi mi sonuç?
Yanıma gelmesi.
Sonuç.
Yanıma gelme.
Nedenini mi vermiş, amacını mı vermiş?
Dikkat edelim. Yanıma gelme amacı olanları anlatmak.
Bakın daha anlatmak iş gerçekleşmemiş.
O zaman burası amaç olur. Şimdi bir ipucu verelim arkadaşlar neden sonuç cümlelerinde neden bölümünde bahsedilen iş gerçekleşmiş.
Yani bitmiş bir işten bahseder amaç.
Sonuç cümlelerinde amaç bölümü henüz gerçekleşmemiş işten bahseder. Bakalım olanları anlatması amacı.
Peki daha anlatmış mı anlatamamış. Yani buradaki amaç bölümü gerçekleşmemiş işi verir.
Neden?
Sonuç cümlesinde?
Hastalanması hastalandığında. Okula gelemedi?
Neden bölümü gerçekleşmiş mi?
Evet, hastalanmış, iş bitmiş. O zaman neden bölümleri gerçekleşip bitmiş işlerden bahseder?
Bir de ikinci bir ayrım yolu vardır arkadaşlar.
Ona bakalım.
Cümle de için aidatı verilirse içine batının yerine amacıyla kelimesi getirilir ve okunur. Anlamlı olursa amaç, sonuç anlamsız olursa. Neden sonuç cümlesi olur.
Yani şunu demek istiyorum.
Cümle de için gördüğüm yere amacıyla kelimesini getireceğim.
Tabi için verilirse verilmezse az önceki gerçekleşip gerçekleşmediği olayına bakın.
Karıştırır sınız.
Eğer cümle de için gördüğüm yere amacıyla kelimesini getirdim.
Cümleyi bir kere okuyorum.
Yüksek not. Almak. Amacıyla çok çalıştı. Anlamlı mı?
Anlamlı amacıyla geldiğinde. Anlamlı oluyorsa. Bu cümle. Amaç. Sonuç cümlesi olur.
İkincisine bakalım.
Çok çalıştığı amacıyla. Yüksek not aldı.
Anlamlı mı?
Anlamsız. Anlamsız olursa neden sonuç cümlesi olur?
Şimdi neden?
Sonuç mu?
Amaç sonuç mu?
Arada kalıyorsanız iki tane yöntemi var arkadaşlar önce sonucu bulun.
Dediğim gibi sonucu bulduktan sonra kalan bölümün neden olduğunu anlayabilmemiz için gerçekleşip bitmiş bir işten bahsetmesi gerekir.
Amaç olduğunu anlayabilmemiz için de henüz gerçekleşmemiş bir işten bahsetmesi gerekir.
Onun haricinde ikinci yöntemimiz de budur.
Için Ed adını verirse yerine amacıyla yı getirin, cümleyi okuyun. Anlamlı olursa amaç, sonuç anlamsız olursa. Neden sonuç cümlesi olur.
Anlam ilişkisinden üçüncüsü koşul sonuç cümleleri dir.
Yeni arkadaşlar. Birden fazla yargı anlatacak. Cümlem yani birden fazla iş verecek.
Bu birden. Fazla. İşteki yargıların gerçekleşmesinin birbirine. Bağlı olması. Gerekiyor.
Yani burası gerçekleşirse burası gerçekleşir.
Burası gerçekleşmezse. Burası da. Gerçekleşmez.
Yargılar birbirine bağlı olacak.
Hemen bakalım.
Eve gelirsen seni görmüş olurum, seni görmüş olurum.
Sonucu ne olursa seni göreceğim.
Eve gelirsen yani eve gelirsen seni göreceğim.
Gelmezse seni göremeyeceğim.
Gel ki yemek yiyelim, yemek yiyelim.
Benim sonuç bölümü ne olursa yemek yiyeceğiz.
Gelirsen yemek yiyeceğiz.
Gelmezsen yemek yemeyeceğiz.
Çiçeği sula da sıkça yeşil deniyor.
Yeşil denmesi. Sonuç.
Ne zaman ne. Olursa yeşil deniyor.
Su sayınca yeşil deniyor. Su olamazsak. Yeşil denmiyor.
Şimdi arkadaşlar koşul sonuç cümlesinde de yargıların gerçekleşmesi birbirine. Bağlı mı değil mi ona bakın. İkinci bir yöntemde tersini düşünün.
Eve gelirsen seni görmüş olurum.
Gelmezsen seni görmüş olma.
Gel ki yemek yiyelim, gelmezsen yemek yemeyeceğiz.
Çiçeği suyu aldıkça yeşil deniyor.
Sulamada sıkça yeşil yenmiyor.
Yani tersini de düşünebiliyor olsam koşul sonuç cümlesi olur.
Dördüncüsü arkadaşlar karşılaştırma cümleleri dir.
Varlıklar arasındaki benzer veya farklı yönlerin. Kıyaslayarak. Verildiği cümleler nedir?
Şimdi bu varlıklar derken iki tane de varlık olabilir.
Bir tane varlık ile diğer bütün varlıkları da kıyaslayarak verebilir.
Bakalım benim kalemim onun kaleminden daha kısa.
Şimdi burada benim kalemim varlığı var.
Onun kalemi olan varlık var.
Bu iki. Varlık arasında kısalık açısından kıyaslama yapıp. Verdi.
Karşılaştırma cümlesi oldu.
Bakın iki varlık karşılaştırdı. Bakalım en uzun saçlı Ayşe nedir?
Şimdi arkadaşlar burada Ayşe'nin saçını, diğer bütün.
Varlıkların saçıyla kıyasladı.
Yani iki varlık değil, bir varlıkla diğer bütün varlıkları kıyasladı ve bir varlıkla diğer bütün varlıkları kıyaslayacak ise mutlaka en kelimesini kullanır.
Yani bu da demek oluyor ki en marsa karşılaştırma. Anlamı. Vardır.
Devam ediyorum.
Fatma'nın çantası benimki kadar ağır.
Şimdi arkadaşlar hep farklı yönleri verdik.
Bakın.
Benim kalemi M'in onun kaleminden. Daha kısa olması. Onunki uzun, benimki kısa.
En uzun saçlı Ayşe Ayşe'nin saçı uzun, diğerlerinin kısa.
Ancak burada da benzer yönü kıyaslayarak verdi.
Fatma'nın çantası benimki kadar ağır.
Ağırlıkların benzerliğini karşılaştırarak verdi.
Buna da dikkat edelim.
Ve son olarak arkadaşlar karşıtlık içeren cümleler ise karşıt durumların bir arada verildiği cümleler midir?
Buna karşıt anlamlı kelimeyle karıştırmayın. Cümle içinde verilen durumlar birbirinin tersi olacak.
Bakalım. Çok çalışmasına rağmen başarılı olamadı. Şimdi çok çalışma bir durumdur ve bu durumun getirdiği sonuç ne olur?
Başarılı olma. Olur. Ancak çok. Çalışmasına rağmen başarılı olamadı. Derken bu durum ile bu durum birbirinin karşıtı.
Yani bu durum birbirlerinin karşıt anlamını içerdiği için karşıtlık içeren cümle olur.
İşte bu birden. Fazla. İşin arasındaki. Anlam ilişkisine bakmamız. Gerekiyor.
Bunlardan ilkin neden sonuç, yani sebep sonuç cümleleri dir?
Neden sonuç cümleleri şu demek yargılardan biri diğerinin gerçekleşme nedenini bildirir.
Demiştik ya, karşımda bir cümle var ama bu cümlenin içinde. Birden fazla iş. Anlatılıyor. Bu birden fazla anlatılan. İşin, yani yargılardan birinin, diğerinin gerçekleşme nedenini verirse, bu neden sonuç?
Yani sebep sonuç cümlesi olur?
Hemen bakalım.
Hastalandığında an. Okula gelemedi.
Şimdi arkadaşlar bu cümlenin içinde. Birden fazla iş anlatılıyor.
Birincisi hastalanması. İkincisi de okula gelememesi.
Şimdi bu tarz cümlelerde öncelikli sonuç bölümünü bulmam gerekiyor.
Özellikle cümleler. Arası anlam. İlişkileri konusunda önce sonuç bölümünü bulun. Şimdi hastalandığında. Okula gelemedi.
Sonuç bölümü sizce hangisi?
Yani en son ne olmuş?
Okula gelememiş.
Sonuç bölümü bu. Şimdi hastalandığında en. Bölümü okula gelmemesinin nedenini bildirir. O zaman burası. Neden yani?
Sebep bölümü olur?
Niçin okula gelememiş?
Hastalandığı için yani. Hastalandığında. Unutmayalım arkadaşlar bu ünitede yani bu konuda ilk olarak hangi başlık olursa olsun ilk olarak sonuç bölümünü bulun geldim.
Amaç sonuç cümlelerine, yargılardan biri diğerinin gerçekleşme amacını bildirecek.
Az önce söyledik bir cümlem var.
Bu cümlenin içinde birden fazla yargı yani iş anlatılıyor.
Ben şimdi önce sonuç bölümünü bulacağım ki sonuç ilki de olabilir, ikincisi de olabilir, fark etmez.
Ben şimdilik ikincisi diyeyim.
İkinci yargı sonuç olacak ve bu sonuç bölümünün gerçekleşme. Amacını, bildiri, yasa amacını veriyorsa, bu cümlede amaç sonuç cümlesi olacak.
Hemen bakalım. Olanları anlatmak üzere yanıma geldi. Şimdi olanları anlatmak üzere yanıma geldi. Yine 2 tane yargın var. Olanları anlatması ve yanıma gelmesi. Dedim ki ilk olarak sonuç bölümünü bulun. Şimdi olanları anlatmak mı sonuç?
Yanıma gelmesi mi sonuç?
Yanıma gelmesi.
Sonuç.
Yanıma gelme.
Nedenini mi vermiş, amacını mı vermiş?
Dikkat edelim. Yanıma gelme amacı olanları anlatmak.
Bakın daha anlatmak iş gerçekleşmemiş.
O zaman burası amaç olur. Şimdi bir ipucu verelim arkadaşlar neden sonuç cümlelerinde neden bölümünde bahsedilen iş gerçekleşmiş.
Yani bitmiş bir işten bahseder amaç.
Sonuç cümlelerinde amaç bölümü henüz gerçekleşmemiş işten bahseder. Bakalım olanları anlatması amacı.
Peki daha anlatmış mı anlatamamış. Yani buradaki amaç bölümü gerçekleşmemiş işi verir.
Neden?
Sonuç cümlesinde?
Hastalanması hastalandığında. Okula gelemedi?
Neden bölümü gerçekleşmiş mi?
Evet, hastalanmış, iş bitmiş. O zaman neden bölümleri gerçekleşip bitmiş işlerden bahseder?
Bir de ikinci bir ayrım yolu vardır arkadaşlar.
Ona bakalım.
Cümle de için aidatı verilirse içine batının yerine amacıyla kelimesi getirilir ve okunur. Anlamlı olursa amaç, sonuç anlamsız olursa. Neden sonuç cümlesi olur.
Yani şunu demek istiyorum.
Cümle de için gördüğüm yere amacıyla kelimesini getireceğim.
Tabi için verilirse verilmezse az önceki gerçekleşip gerçekleşmediği olayına bakın.
Karıştırır sınız.
Eğer cümle de için gördüğüm yere amacıyla kelimesini getirdim.
Cümleyi bir kere okuyorum.
Yüksek not. Almak. Amacıyla çok çalıştı. Anlamlı mı?
Anlamlı amacıyla geldiğinde. Anlamlı oluyorsa. Bu cümle. Amaç. Sonuç cümlesi olur.
İkincisine bakalım.
Çok çalıştığı amacıyla. Yüksek not aldı.
Anlamlı mı?
Anlamsız. Anlamsız olursa neden sonuç cümlesi olur?
Şimdi neden?
Sonuç mu?
Amaç sonuç mu?
Arada kalıyorsanız iki tane yöntemi var arkadaşlar önce sonucu bulun.
Dediğim gibi sonucu bulduktan sonra kalan bölümün neden olduğunu anlayabilmemiz için gerçekleşip bitmiş bir işten bahsetmesi gerekir.
Amaç olduğunu anlayabilmemiz için de henüz gerçekleşmemiş bir işten bahsetmesi gerekir.
Onun haricinde ikinci yöntemimiz de budur.
Için Ed adını verirse yerine amacıyla yı getirin, cümleyi okuyun. Anlamlı olursa amaç, sonuç anlamsız olursa. Neden sonuç cümlesi olur.
Anlam ilişkisinden üçüncüsü koşul sonuç cümleleri dir.
Yeni arkadaşlar. Birden fazla yargı anlatacak. Cümlem yani birden fazla iş verecek.
Bu birden. Fazla. İşteki yargıların gerçekleşmesinin birbirine. Bağlı olması. Gerekiyor.
Yani burası gerçekleşirse burası gerçekleşir.
Burası gerçekleşmezse. Burası da. Gerçekleşmez.
Yargılar birbirine bağlı olacak.
Hemen bakalım.
Eve gelirsen seni görmüş olurum, seni görmüş olurum.
Sonucu ne olursa seni göreceğim.
Eve gelirsen yani eve gelirsen seni göreceğim.
Gelmezse seni göremeyeceğim.
Gel ki yemek yiyelim, yemek yiyelim.
Benim sonuç bölümü ne olursa yemek yiyeceğiz.
Gelirsen yemek yiyeceğiz.
Gelmezsen yemek yemeyeceğiz.
Çiçeği sula da sıkça yeşil deniyor.
Yeşil denmesi. Sonuç.
Ne zaman ne. Olursa yeşil deniyor.
Su sayınca yeşil deniyor. Su olamazsak. Yeşil denmiyor.
Şimdi arkadaşlar koşul sonuç cümlesinde de yargıların gerçekleşmesi birbirine. Bağlı mı değil mi ona bakın. İkinci bir yöntemde tersini düşünün.
Eve gelirsen seni görmüş olurum.
Gelmezsen seni görmüş olma.
Gel ki yemek yiyelim, gelmezsen yemek yemeyeceğiz.
Çiçeği suyu aldıkça yeşil deniyor.
Sulamada sıkça yeşil yenmiyor.
Yani tersini de düşünebiliyor olsam koşul sonuç cümlesi olur.
Dördüncüsü arkadaşlar karşılaştırma cümleleri dir.
Varlıklar arasındaki benzer veya farklı yönlerin. Kıyaslayarak. Verildiği cümleler nedir?
Şimdi bu varlıklar derken iki tane de varlık olabilir.
Bir tane varlık ile diğer bütün varlıkları da kıyaslayarak verebilir.
Bakalım benim kalemim onun kaleminden daha kısa.
Şimdi burada benim kalemim varlığı var.
Onun kalemi olan varlık var.
Bu iki. Varlık arasında kısalık açısından kıyaslama yapıp. Verdi.
Karşılaştırma cümlesi oldu.
Bakın iki varlık karşılaştırdı. Bakalım en uzun saçlı Ayşe nedir?
Şimdi arkadaşlar burada Ayşe'nin saçını, diğer bütün.
Varlıkların saçıyla kıyasladı.
Yani iki varlık değil, bir varlıkla diğer bütün varlıkları kıyasladı ve bir varlıkla diğer bütün varlıkları kıyaslayacak ise mutlaka en kelimesini kullanır.
Yani bu da demek oluyor ki en marsa karşılaştırma. Anlamı. Vardır.
Devam ediyorum.
Fatma'nın çantası benimki kadar ağır.
Şimdi arkadaşlar hep farklı yönleri verdik.
Bakın.
Benim kalemi M'in onun kaleminden. Daha kısa olması. Onunki uzun, benimki kısa.
En uzun saçlı Ayşe Ayşe'nin saçı uzun, diğerlerinin kısa.
Ancak burada da benzer yönü kıyaslayarak verdi.
Fatma'nın çantası benimki kadar ağır.
Ağırlıkların benzerliğini karşılaştırarak verdi.
Buna da dikkat edelim.
Ve son olarak arkadaşlar karşıtlık içeren cümleler ise karşıt durumların bir arada verildiği cümleler midir?
Buna karşıt anlamlı kelimeyle karıştırmayın. Cümle içinde verilen durumlar birbirinin tersi olacak.
Bakalım. Çok çalışmasına rağmen başarılı olamadı. Şimdi çok çalışma bir durumdur ve bu durumun getirdiği sonuç ne olur?
Başarılı olma. Olur. Ancak çok. Çalışmasına rağmen başarılı olamadı. Derken bu durum ile bu durum birbirinin karşıtı.
Yani bu durum birbirlerinin karşıt anlamını içerdiği için karşıtlık içeren cümle olur.
