Merhaba arkadaşlar kunduz.
Sesin Sürati konusuyla birlikteyiz.
Sesin havadaki sürati arkadaşlar saniyede 340 metre iken, ışığın sürati ise yaklaşık olarak saniyede 3 bin 108 metredir.
Işığın sürati, sesin havadaki sürati neden daha fazladır?
O yüzden bir şimşek çaktığı zaman arkadaşlar ilk önce şimşek çakmasını görürüz.
Arkasından onun gök gürültüsünü duyarız.
Örneği yüze bakalım.
Ümit, yağmurlu bir havada yere düşen yıldırımın sesini on saniye sonra duymuştur.
Buna göre yıldırımın düştüğü yer ile ümit arasındaki mesafe kaç metredir?
Hemen buna hesaplaşalım.
Sürat konusunda hatırlayalım.
Murat neyin nesidir?
Yol.
Böyle.
Zaman öyle üçgenin var.
Şimdi bana neyi soruyor?
Yolu soruyor.
O yüzden ne yapacağım?
Süratle zamanı çarpacağı.
Şimdi bana ne lazım?
Sesin havadaki süratini lazım.
Onda vermişler.
O zaman yol eşittir.
Sürati ne kadar?
300.
40 metre çarpı.
Kaç saniye sonra duymuştum on saniye.
O zaman buradan 340 çarpı ondan.
3400 metre olduğunu bulabilirim.
Yani yıldırımın düştüğü yer ile ümit arasındaki mesafe yaklaşık olarak 3400 metre olarak buluyorum arkadaşlar.
Peki sesin sürati nelere bağlıdır?
Birincisi arkadaşlar maddenin fiziksel haline bağlıdır.
Katı, sıvı ve gazdan arkadaşlar.
Biliyorsunuz ki sesin sayılabilmesi için titreşim mesi lazım.
Yani taneciklerin birbirine yakın olması lazım.
Ses en fazla kazılarda, sonra sobalarda, sonra ise gazlar da yayılır.
İkinci olarak arkadaşlar ortam yoğunluğuna bağlıdır.
Bu ne demektir?
Eğer ortamın yoğunluğu arttıkça birim hacme düşen tanecik sayısı da artacaktır.
Ve sesin sureti.
Tanecik sayısı artacağı için sesin sürati de artar arkadaşlar.
Üçüncü olarak ortam sıcaklığı arttıkça ortamdaki taneciklerin de hızları titreşim sesi artacağı için sesin sürati de artacaktır.
Örneğimizde bakalım arkadaşlar, sesin sürati, sesin yayıldığı ortamın yoğunluğuna bağlıdır.
Yukarıdaki hipotezi test etmek isteyen Buğra, aşağıdaki deney düzeneklerinin hangilerini seçmesini daha uygun olacaktır.
Arkadaşlar sesin süresinin sesin yayıldığı ortamın yoğunluğa bağlıdır.
O zaman benim bağımsız değişkenin yoğunluk olacak arkadaşlar yani yoğunlukları birbirine farklı maddeler olacak yani farklı maddeler.
Sabit tutulan değişken.
Madde miktarları eşit olmalı.
Bunun sonucunda neyi gözden diyeceğim arkadaşlar desin suretini o zaman bağımlı değişken.
Sesin sureti olacak.
Akabinde Su B kabında, su C kabında su kabını zeytinyağı var.
O zaman zeytinyağı kullanacağım.
Bir ikincisi zeytinyağı ile arkadaşlar suyu test etmem lazım.
Sıcaklıkları arkadaşlar aynı olmalı.
O zaman 100 gram su, 100 gram zeytinyağı.
O zaman arkadaşlar B ve D'yi kullanarak.
Ben yukarıdaki hipotezi destekleyen bilirim.
Sesin Sürati konusuyla birlikteyiz.
Sesin havadaki sürati arkadaşlar saniyede 340 metre iken, ışığın sürati ise yaklaşık olarak saniyede 3 bin 108 metredir.
Işığın sürati, sesin havadaki sürati neden daha fazladır?
O yüzden bir şimşek çaktığı zaman arkadaşlar ilk önce şimşek çakmasını görürüz.
Arkasından onun gök gürültüsünü duyarız.
Örneği yüze bakalım.
Ümit, yağmurlu bir havada yere düşen yıldırımın sesini on saniye sonra duymuştur.
Buna göre yıldırımın düştüğü yer ile ümit arasındaki mesafe kaç metredir?
Hemen buna hesaplaşalım.
Sürat konusunda hatırlayalım.
Murat neyin nesidir?
Yol.
Böyle.
Zaman öyle üçgenin var.
Şimdi bana neyi soruyor?
Yolu soruyor.
O yüzden ne yapacağım?
Süratle zamanı çarpacağı.
Şimdi bana ne lazım?
Sesin havadaki süratini lazım.
Onda vermişler.
O zaman yol eşittir.
Sürati ne kadar?
300.
40 metre çarpı.
Kaç saniye sonra duymuştum on saniye.
O zaman buradan 340 çarpı ondan.
3400 metre olduğunu bulabilirim.
Yani yıldırımın düştüğü yer ile ümit arasındaki mesafe yaklaşık olarak 3400 metre olarak buluyorum arkadaşlar.
Peki sesin sürati nelere bağlıdır?
Birincisi arkadaşlar maddenin fiziksel haline bağlıdır.
Katı, sıvı ve gazdan arkadaşlar.
Biliyorsunuz ki sesin sayılabilmesi için titreşim mesi lazım.
Yani taneciklerin birbirine yakın olması lazım.
Ses en fazla kazılarda, sonra sobalarda, sonra ise gazlar da yayılır.
İkinci olarak arkadaşlar ortam yoğunluğuna bağlıdır.
Bu ne demektir?
Eğer ortamın yoğunluğu arttıkça birim hacme düşen tanecik sayısı da artacaktır.
Ve sesin sureti.
Tanecik sayısı artacağı için sesin sürati de artar arkadaşlar.
Üçüncü olarak ortam sıcaklığı arttıkça ortamdaki taneciklerin de hızları titreşim sesi artacağı için sesin sürati de artacaktır.
Örneğimizde bakalım arkadaşlar, sesin sürati, sesin yayıldığı ortamın yoğunluğuna bağlıdır.
Yukarıdaki hipotezi test etmek isteyen Buğra, aşağıdaki deney düzeneklerinin hangilerini seçmesini daha uygun olacaktır.
Arkadaşlar sesin süresinin sesin yayıldığı ortamın yoğunluğa bağlıdır.
O zaman benim bağımsız değişkenin yoğunluk olacak arkadaşlar yani yoğunlukları birbirine farklı maddeler olacak yani farklı maddeler.
Sabit tutulan değişken.
Madde miktarları eşit olmalı.
Bunun sonucunda neyi gözden diyeceğim arkadaşlar desin suretini o zaman bağımlı değişken.
Sesin sureti olacak.
Akabinde Su B kabında, su C kabında su kabını zeytinyağı var.
O zaman zeytinyağı kullanacağım.
Bir ikincisi zeytinyağı ile arkadaşlar suyu test etmem lazım.
Sıcaklıkları arkadaşlar aynı olmalı.
O zaman 100 gram su, 100 gram zeytinyağı.
O zaman arkadaşlar B ve D'yi kullanarak.
Ben yukarıdaki hipotezi destekleyen bilirim.
