Edat Bölüm 1

Evet arkadaşlar bu videomuzda ecdad konusunu işleyeceğiz.
Ecdad ÖSYM'nin sevdiği bir konudur.
Öncelikle bizim ecdadın diğer adını kesinlikle bilmemiz gerekiyor.
Ecdadın diğer adı ilginç arkadaşlar.
Bu kısmı asla unutmuyoruz.
Çünkü ÖSYM soru sorarken çoğunlukla ecdat kullanıyor ama ilginç kullandığı yerlerde oldukça fazla.
Şimdi adamlar arkadaşlar tek başına anlamı ve görevi olmayan, kendinden önce gelen sözcük, göbek düşerek anlam ve görev kazanan sözcük değerdir.
Şimdi biz adlara büyük bir tabloda bakacak olursak çoğunlukla kalmadan kullanılan aidatlar var arkadaşlar.
Ya da yerine sadece anlamını veren aidatlar var.
Yani mesela ben ancak kelimesi yerine sadece koyduğumda anlamlı oluyorsa ecdat oluyor ama koyduğumda anlamlı oluyorsa Bulaç oluyor ya da yalnız ya da tek ya da bir ya da halefleri ile öbek bileşenler var.
E doğru e karşı e göre den beri e değil den başka işte senden dolayı, sana rağmen sabaha doğru, senden ötürü, sabaha dek.
Dünden beri gibi örnekler karşımıza çıkacak.
O yüzden aidatları kesinlikle bizim bilmemiz gerekiyor.
Şimdi öncelikle gibi aidatı ile başlayalım gibi.
Ecdad arkadaşlar genellikle benzetme görevinde kullanıldığı için benzetme çatı olarak da karşımıza gelebilir ama sadece benzerlik anlamı mı katar?
Hayır, benzerlik katabilir, eşitlik katabilir, terzilik yani çabukluk anlamı katabilir, olasılık tahmin anlamı katabilir.
Mesela nar gibi domatesler aldık dediğimde domatesin rengini dinara benzettim kırmızılık açısından.
O zaman burada hangi anlam oldu?
Benzetme anlamı oldu, ikinci cümleye geldiğimde bu sene sınavı kazanacak gibi dediğimde tahmin ediyor.
Olasılık anlamı var.
O yüzden burada olasılık anlamamızı yazdık.
Ekinleri biçmeye eylül gibi başlarız dediğimde ise tam Eylül gibi değil, Eylül'e yakın yani yaklaşık 40 anlamı var.
Arkadaşlar ve çocuğu tuttuğu gibi eve götürdü dediğimde yani tutar tutmaz hemen anlamı kattığı için.
Burada da hangi anlam var ivedilik.
O yüzden bu anlamlara dikkat ediyoruz.
Bu cümlelerde ki bütün gibiler ecdat tır ama aşağıdaki yerin hangisinde gibi evet adı farklı bir anlamda kullanılmıştır derse ki dedi bu şekilde bakacağız arkadaşlar şimdi bakım gibi aidatı kendinden önceki sözde bekleniyor.
Sıfat ya da zarf görevi üstleniyor arkadaşlar.
O yüzden bizim geminin yanındaki kelimeye dikkat etmemiz gerekiyor.
Şimdi bak bu pınarın buz gibi suyu var derken su burada isimdir.
Nasıl su buz gibi su.
Ben bunu isme sorduğum için benim ad atın burada sıfat görevini üstlendi.
Evinde bizi krallar gibi karşıladı dediğimde karşılamak burada fikirdir.
Nasıl karşıladı, krallar gibi karşıladı dediğimde arkadaşlar fiilen sorduğum için buradaki gibi ad açtığımda zarf görevini üstlendi.
Bu soru kalıplarda karşımıza gelebilir.
Şimdi arkadaşlar aidatlar iyilik eki almıyor ve iyilik eki alırsa eğer ecdat özelliğini kaybediyor ve isim oluyor.
Mesela bu dünyaya senin gibisi gelmez bir daha derken gibi burada ecdad dır ama şuradaki seyi eki iyilik ikidir ve iyilik eki isim çekim ikidir.
O yüzden bu kelime ãyesi eki geldiği için artık editör özelliğini kaybetti ve isim görevinde kullanılmış oldu.
Şimdi örnek sorumuza bakacak olursak bu ÖSYM'nin bir soru kalıbı dır arkadaşlar.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde?
Gibi aidatı cümleye eşitlik anlamı katmıştır demiş.
Şimdi biz bunun anlamlarına bakalım.
Çiçek açmış ağaçlar gibi Çıldır Rossiya yaşıyorum derken ağaca benzetti.
O zaman birinci cümledeki gibi bana benzetme anlamını kattı.
Adana gitti.
Onlar da insan gibi yaşamak ister derken yine burada nı anlamı kattı.
Benzetme anlamı kattı.
Herhangi bir eşitlik anlamı yok gitti.
Eve geldiği gibi odasına gitti derken yani hemen çabuk ivedilik anlamı var.
Burada da tez dik anlamı kattı.
Arkadaşlar Ceyhan'da gitti, bu eve 300 bin gibi önemli bir para ödedim derken tam olarak 300 bin değil 300 bine yakın.
O yüzden gibi el atını kullandı burada.
O zaman benim deniz ışık akımda da yaklaşık lık anlamı kattı.
Denizle gitti.
Mertcan da Yakup gibi Türkçeden iyi net çıkarmış derken Mertcan ve Yakup demek ki eşit.
Demek ki ikisi de iyi et yapmış.
O yüzden Edirne de eşitlik anlamı olduğu için cevabımız Edirne oldu.
Arkadaşlar.
Sıkça Sorular Sorular

 

Edat (İlgeç) Nedir?

 

Tek başına anlamı ve görevi olmayan, kendinden önce gelen sözcükle öbekleşerek anlam ve görev kazanan sözcüklerdir.


Ek Almadan Kullanılan Edatlar

 

Gibi, kadar, için, üzere, sanki, denli, ile, değil…


“Sadece” Anlamı Veren Edatlar

 

Ancak, tek, yalnız, biri, sade, sadece…


Hal Ekleriyle Öbekleşen Edatlar

 

-e doğru, -e karşı, -e göre, -e rağmen, -e dek…


Gibi Edatı

 

Cümleye benzerlik, eşitlik, tezlik, olasılık gibi anlamlar katar.

Nar gibi domatesler aldık.

Bu sene sınavı kazanacak gibi duruyor.


NOT: “Gibi” sözcüğü kendinden önceki sözcükle öbekleşerek sıfat veya zarf görevi üstlenebilir.

Evinde bizi krallar gibi karşıladı.

Buz gibi suya girdik.


UYARI: Edatlar iyelik eki almazlar, aldıklarında edat özelliklerini yitirirler ve isim olurlar.

Benim gibisi bir iki senede bir gelir.

Sözcük Türleri
Edat 1 / 4
Edat Bölüm 1
Edat Bölüm 1