Çekim Ekleri

Herkeze Merhaba Kunduz Türkçe videolarına hoş geldiniz.
Bugün sizlerle birlikte çekim ekleri nedir onu öğreneceğiz.
Hep birlikte başlayalım.
Şimdi gençler Türkçe de eklendiği sözcüğün anlamını değiştirmeyen etlere ben ne diyorum?
Çekim ekleri diyorum.
Yani eklendiği sözcüğün.
Bakın burada önemli kısmımız bizim gençler.
Nedir kelimenin anlamını değiştirmeyecek, kelimenin anlamını, yani görüntüsünü aynı zamanda değiştirmeyen ekleri.
Ben ne diyorum?
Gençler Türkçe'de çekim ekleri diyorum.
Hemen şöyle bir örnek önerimize bakalım.
Bakın örnek elimizde ev kelime miz var.
Dikkat ederseniz ev kelimesine belli başlı ekler gelmiş.
Fakat bu ekler, gelen ekler bakalım kelimenin anlamını değiştiriyor mu, kelimenin görüntüsünü değiştiriyor mu?
Buna dikkat edeceğiz.
Bakın ev kelimesine den eki gelmiş kelime evden olmuş evden geliyor.
Bakın ev hemen şöyle görsel eleştirecek olursak da gençler bakın ev kavramı deyince aklıma bu görüntü geliyor, şu görüntü geldi evden deyince yine bu görüntü geliyor.
Bakın kelimenin anlamında veya görüntüsünde bir değişim yok.
O yüzden buradaki den ekine ben Türkçede ne diyorum?
Gençler çekim eki diyorum ve kelimenin anlamını değiştirmiyor.
Yine ev kelimesine bakın d eki gelmiş evde olmuş yine ev diyince şekildeki görsel aklıma geliyor evde derken yine bakın yine aynı görsel aklıma geliyor ve kelimenin anlamını değiştirmiyor.
Ev evde, evde bulunan anlamında değil mi?
Bakın evde kalmış yine burada da kelimenin anlamını değiştirmedi.
Evi derken gençler bakın yine burada bir iyi eki almış.
Ev diyince yine yandaki görsel aklıma geliyor.
Evi derken evi arıyoruz derken buradaki iyi eki yine bakın aynı görseli hatırlattı bana evi. O yüzden kelimenin anlamı değişmedi.
Ben buradaki iyi eki nedeni diyorum, çekim eki diyorum yine.
Evler örneğine bakalım.
Evler örneğinde de gençler.
Bakın ev kelimesine lazlar ek gelmiş ev diyince yine görsel aklıma geliyordu.
Evler diyince bakın yine aynı görsel aklıma geldi.
Yani değişmedi.
Evler gördük derken buradaki yerler da eklendiği sözcüğün anlamını değiştirmiyor.
Yine ev kelimesi var.
Bakın dikkat ederseniz ev kelimesine ev eki gelmiş, eve vardınız derken ev yandaki görsel aklıma geldi.
Eve vardınız derken bakın yine yandaki görsel aklıma geliyor, anlam değişmiyor.
O yüzden ben bu ekleri ne diyorum?
Kürtçe'de çekim eki diyorum.
Hemen şöyle örneklerden devam ediyorum.
Yine bakın gençler ev kelimesine in eki gelmiş evin kapısını açtı.
Ev diyince yine yandaki görsel aklıma geliyordu.
Evin derken yine yandaki görsel aklıma geliyor.
Bakın kelimenin anlamında ve görüntüsünde herhangi bir değişim yok.
O yüzden ben buradaki in ekine ne diyorum?
Çekim eki diyorum.
Yani evden örneğindeki den eki evde örneğindeki de eki ev örneğindeki iyi eki, evler örneğindeki ler eki evi örneğindeki Ege eki Evin örneğindeki in eki gençler ne kabul ediliyor?
Çekim eki kabul ediliyor.
Çünkü eklendiği sözcüğün anlamında herhangi bir değişiklik yapmıyor.
Fakat şu örneklere bakalım bakın şuradaki örnekleri bakalım.
Ev kelimesine gelen siz eki bakın gençler bu sefer kelimenin anlamını değiştirdi di mi?
Ev içinde insanların yaşadığı bir yapı iken evsiz demek evi olmayan bakın buradaki siz eki kelimenin anlamını değiştirdi.
Yine bakın ev kelimesine gelen li eki gençler ev neydi yapı değil mi, insanların içinde yaşadığı bir yapı. Ev derken aklıma bu geliyordu.
Evli derken artık evlenmiş kişilere ben ne diyorum, evli diyorum.
Bakın kelimenin anlamı değişti.
O yüzden bu anlam değiştiren ekleri ben çekim eki demiyorum.
Bu anlam değiştiren ekleri ise birazdan da yine göreceğiz.
Yapım eki diyoruz bunlara.
Evet evcil kelimesi bakın ev diyince aklıma yapı geliyordu eki geldi.
Evcil olduğu yani evde yaşaması, evde saklanması, evde büyütülmesi uygun olanlara ben ne diyorum?
Gençler evcil diyorum değil mi?
Evcil hayvan diyorum mesela.
Yeni ev kelimesine gelen len eki evlenmek kelimesini ortaya çıkardı.
Bakın yeni kelime ortaya çıkardı gençler.
Buradaki Len eki de yine kelimenin anlamını değiştirdiği için ben ne diyorum bunlara birer.
Bu örneklere ben ne diyorum, gençler yapım eki diyorum kelimenin anlamını değiştirdiği için.
Yani bunlar çekim eki değil.
Peki devam edelim.
Bakın sözcüğün anlamını değiştirmeyen eki, örnekleri.
Masa kelimesine gelen masanın eki kelimenin anlamını değiştirmiyor.
Yine kalem kelimesine gelen iyi eki kalemi kelimenin tam anlamını, hem de yine görüntüsünü değiştirmiyor.
Kapı kelimesine gelen kapıya yine bakın.
Kelimenin anlamını değiştirmiyor.
Çocuk kelimesine gelen laflar kelimenin anlamını değiştirmiyor.
Yine araba kelimesine gelen M eki arabam.
Yaptığı kelimenin anlamı değişmedi veya görüntüsü sınıf kelimesine gelen tan eki sınıftan oldu.
Yine kelimenin anlamını veya görüntüsünü değiştirmedi.
Bahçe kelimesine gelen de dağ eki bahçede olduğu.
Yine herhangi bir kelimenin anlamında veya görüntüsünde bir değişiklik söz konusu değil.
Anne kelimesine gelen niz eki anneniz yaptığı kelimeyi yine kelimenin anlamında veya görüntüsünde bir değişim söz konusu değil. Kitap kelimesine gelen ta eki kitapta yaptığı yine gençler.
Kelimenin anlamında veya görüntüsünde herhangi bir değişiklik yok.
Gün kelimesine gelen lafları ki yine kelimenin anlamında bir değişiklik meydana getirmedi.
Bitki kelimesine gelen yine si eki bitkisi yaptı yine herhangi bir anlam değişmedi.
Defter kelimesine gelen in eki gençler defterin yaptı yine kelimenin anlamında bir değişiklik meydana gelmedi.
Bunlara ben birer çekim eki diyorum.
Kelimenin anlamında bir değişiklik yapmadıysa.
Peki aşağıdaki sözcüklerden hangisi sözcüğün anlamını değiştirmeyen bir ek almıştır diyor.
Yani hangisi çekim eki almıştır diyor gençler.
Soruda bana hemen bakalım, sütçü kelimesini inceleyelim.
Bakın sütçü kelimesi süt kelimesinden gelir.
Süt bir içecek iken sütçü bu içeceği satan kişiye denir.
Bakın kelimenin anlamı şu ekiyle değişti.
Adana seçeneği gider.
A seçeneği olamaz.
B seçeneğini bakıyorum.
Kelime hem kıyafet gençler bakın kıyafet kıyafet kelimesine.
Lar eki gelmiş kıyafetler.
Kelimenin anlamında veya görüntüsünde herhangi bir değişiklik olmadığı, yani kelimenin anlamını değiştiren bir ek almamış.
Cevabım B seçeneği olacak.
C seçeneğine bakıyorum.
Sor soru kelimesi bakın sormaktan gelir.
Gençler sormaktan soru sormak bir fiil, bir eylem iken.
Soru Bu eylem sonucunda ortaya çıkan cümleleri biz ne diyoruz?
Gençler soru diyoruz, anlam değişti.
Gözlük yine göğüs kelimesinden gelir.
Göz bir görme organı iken lüks eki geldi.
Gençler gözlük de göze takılan bir araç anlamında kullanılır.
Bakın kelimenin anlamı değişti.
Cevabım B seçeneği oldu.
Anlam Bilgisi
Sözcükte Yapı 2 / 3
Çekim Ekleri
Çekim Ekleri